30/9/08

Αντιδράσεις Ιεραρχών για τις εγκυκλίους

Η έκδοση από το Υπ. Παιδείας των εγκυκλίων που αναφέρονται στον τρόπο απαλλαγής των μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών προκάλεσε την αντίδραση πολλών Ιεραρχών της Εκκλησίας της Ελλάδος. Αναφέρουμε ενδεικτικά τον Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. Ανδρέα, τον Μητροπολίτη Ξάνθης κ. Παντελεήμονα, τον Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαο, τον Μητροπολίτη Κερκύρας κ. Νεκτάριο και το Μητροπολίτη Σιατίστης κ. Παύλο. Δυστυχώς η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος αρκέστηκε σε μιά λιτή επιστολή προς τον Υπ. Παιδείας στην οποία επισημαίνει απλώς τον υποχρεωτικό χαρακτήρα του μαθήματος. Όλοι περιμέναμε μια πιο γενναία και ξεκάθαρη υπεράσπιση του μαθήματος. Για να είμαστε δίκαιοι όμως, πρέπει να εγκωμιάσουμε όσους Μητροπολίτες αντέδρασαν. Παραθέτουμε ενδεικτικά μερικές από τις δηλώσεις αυτών των Μητροπολιτών:

Ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος σε συνέντευξή του στο Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων romfea δήλωσε μεταξύ άλλων:
«Αρνούμαστε την ιστορία, την παράδοσή μας, την αλήθεια, τον εαυτό μας. Ασεβούμε. Το εντελώς αντίθετο με τη Ρωσία. Όταν πρό δύο μηνών βρέθηκα στη Μονή του Ντιβέγιεβο, κατά τους εορτασμούς της ανακομιδής του τιμίου λειψάνου του Αγ. Σεραφείμ, καθόταν δίπλα μου ο Υπουργός Ατομικής Ενέργειας κ. Κυριένκο και μου είπε: «Κάτι άκουσα ότι σήμερα η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε να βγάλει τα θρησκευτικά από τα σχολεία. Είναι αλήθεια;»
Εξεπλάγην και του απήντησα: «Δεν πιστεύω. Κάτι θα είχα ακούσει. Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται τόσο ξαφνικά». «Απλά», μου λέει, «μου έκανε εντύπωση, γιατί εμείς, εδώ στη Ρωσία, προσπαθούμε να τα βάλουμε σε ολά τα επίπεδα εκπαίδευσης».
Δεν γνωρίζω αν είναι καλή ή κακή η Ρωσική εκκλησιαστική πολιτική. Σίγουρα είναι έξυπνη. Δεν γνωρίζω αν είναι δικαιολογημένη ή προκλητή η Ελληνική εκκλησιαστική πολιτική. Σίγουρα είναι εθνικά καταστροφική».
* * *

Ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος απέστειλε Επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας:

«Εξοχότατε κ. Υπουργέ,
Η πρόσφατη Εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας, η οποία αφορά το μάθημα των Θρησκευτικών
και τον τρόπο απαλλαγής από αυτό, δημιουργεί αρκετούς προβληματισμούς, τόσον δια την ώρα της εξαγγελίας, όσον και δια το περιεχόμενό της.

Τείνει να γίνει παράδοση πλέον η εκ μέρους της Πολιτείας εξαγγελία εν μέσω θέρους τοιούτων αιφνιδιαστικών αποφάσεων οι οποίες έχουν στόχο τη σχέση της Εκκλησίας με την Παιδεία.

Ως αιτιολογία της ανωτέρω αποφάσεως αναφέρεται η σύσταση της Αρχής προσωπικών δεδομένων προκειμένου να μη εκτίθενται οι προσωπικές πεποιθήσεις των μαθητών και των οικογενειών τους. Εάν αυτός είναι πραγματικά ο λόγος, τότε η απόφαση δημιουργεί το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα του σκοπού τον οποίο δήθεν επιδιώκει. Εκθέτει τα προσωπικά δεδομένα, στη συγκεκριμένη περίπτωση το θρησκευτικό «πιστεύω» των μαθητών οι οποίοι θα παρακολουθούν το μάθημα.

Οι μαθητές και πολύ περισσότερο οι οικογένειες τους θα είναι οι έντονα θρησκευόμενοι η, κατά τον συνήθη χαρακτηρισμό, «οι φανατικοί» η « οι θρησκόληπτοι». Η απόφαση λοιπόν όχι μόνο δεν προστατεύει αλλά δημιουργεί ένα ισχυρό τεκμήριο προσδιορισμού των προσωπικών δεδομένων των οικογενειών των μαθητών εκείνων οι οποίοι θα παρακολουθούν το μάθημα των θρησκευτικών.

Επόμενη συνέπεια η εισαγωγή του θρησκευτικού φανατισμού στο χώρο του Σχολείου. Με δεδομένη την ανωριμότητα των μαθητών δεν είναι καθόλου απροσδόκητο οι μαθηταί οι οποίοι θα παρακολουθούν το μάθημα να γίνουν αντικείμενο ειρωνίας εκ μέρους των «άλλων» συμμαθητών τους και μάλιστα στα πλαίσια των συνηθισμένων μικροσυγκρούσεών τους.

Έτσι γρήγορα από την μια μεριά θα έχουμε τους «θρησκόληπτους» μαθητές που παρακολουθούν το μάθημα και τους «άθεους» οι οποίοι δεν θα το παρακολουθούν. Ολίγη ένταση και η θρυαλλίδα του θρησκευτικού φανατισμού θα ανάψει.

Δεν είναι δε καθόλου απίθανο αυτόν τον φανατισμό να τον ενισχύσουν και οι οικογένειες, ένθεν και ένθεν, στην προσπάθεια τους να στηρίξουν τα παιδιά τους στην επιλογή τους.

Δια του λόγου το αληθές σε γνωστό Ιδιωτικό Λύκειο των Αθηνών μαθητής ο οποίος είχε απαλλαγεί από το μάθημα των Θρησκευτικών, με την αυθαίρετη απόφαση του πατέρα του, ειρωνευόταν τους συμμαθητές του οι οποίοι το παρακολουθούσαν.

Είναι επίσης προφανές ότι, εκτός των αλλοθρήσκων μαθητών, οι οποίοι συνήθως ενώ έχουν το δικαίωμα της απαλλαγής δεν το χρησιμοποιούν, -συνήντησα τέτοιους μαθητές, μουσουλμάνους ως επί το πλείστον, σε πολλά σχολεία-, δια τους άλλους, πέραν από κάθε προσπάθεια ωραιοποιήσεως της πραγματικότητος, η άρνηση συμμετοχής στο μάθημα θα πάρει το χαρακτήρα έντονου αντιθρησκευτισμού.

Ο θρησκευτικός φανατισμός λοιπόν επί θύραις.

Η ληφθείσα απόφαση αντί να προστατεύει, εκθέτει με τρόπο ακραίο τα προσωπικά δεδομένα των μαθητών και των οικογενειών τους, καθόσον μετατρέπει την απλή παρακολούθηση του μαθήματος σε ακραία «θρησκευτική ομολογία».

Θα υπάρξουν μαθητές οι οποίοι κάτω από άλλες συνθήκες δεν θα είχαν αντίρρηση να παρακολουθήσουν το θρησκευτικό μάθημα, αλλά τώρα ενώπιον του κινδύνου να γινουν εκ μέρους των συμμαθητών τους αντικείμενο ειρωνίας θα πιέζουν τους γονείς τους και για τη δική τους απαλλαγή και είναι ενδεχόμενο, γι’αυτό και μόνο το λόγο, οι γονείς να ενδώσουν στην απαίτηση των παιδιών τους.

Θεωρώ ότι αυτό είναι απολύτως κατανοητό και προσωπικά πιστεύω ότι είναι ένας από τους παράπλευρους στόχους όσων έλαβαν την σχετική απόφαση.

Βεβαίως οι χριστιανοί δεν έχουν –δεν πρέπει να έχουν- πρόβλημα στο να δηλώσουν ευθαρσώς την χριστιανική τους ιδιότητα. Η ιστορία της Χριστιανικής Εκκλησίας είναι, όπως όλοι γνωρίζουμε, μια διαρκής μαρτυρική ομολογία.

Μόνο που οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί σε τούτον τον τόπο έχουν συνηθίσει να δίνουν την ομολογία τους, και να την επισφραγίζουν μάλιστα και με το αίμα τους, ενώπιον αντιχρίστων δυνάμεων και βαρβάρων κατακτητών και όχι μιας πολιτείας που θεμελιώθηκε στο όνομα της Αγίας Τριάδος και που στη σημαία της, βαμμένη με μαρτύρων και ηρώων αίμα, έχει το σημείο του Σταυρού.

Όσο για την διευκρίνηση του Υπουργείου Παιδείας, ότι το μάθημα των Θρησκευτικών παραμένει υποχρεωτικό μάθημα, μόνον σαν χονδροειδής εμπαιγμός και αυτής ακόμη της κοινής λογικής θα μπορούσε να θεωρηθεί.

Το λογικό συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι ο απώτερος στόχος της Κυβερνήσεως είναι η κατάργηση του μαθήματος των Θρησκευτικών από την εκπαίδευση, αφού με μαθηματική ακρίβεια εκεί οδηγεί η ληφθείσα απόφαση. Άλλωστε ο νέος λογότυπος του Υπουργείου σας επιβεβαιώνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο αυτή την πρόθεση, αφού σ’αυτόν δεν υπάρχει το παραμικρό σύμβολο του μαθήματος των Θρησκευτικών, -για όλα τα υπόλοιπα μαθήματα υπάρχει, δεν υπάρχει το παραμικρό σημείο, έστω ενός τρούλου ορθοδόξου Ναού, κάτι από την Αγία Σοφία.

Υπάρχει όμως προμετωπίδα αρχαιοελληνικού Ναού.Πολλοί και σοβαροί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι ο διωγμός του χριστιανικού φρονήματος έχει πλέον αρχίσει. Μήπως άραγε βρισκόμαστε στην αντιμετώπιση της Εκκλησίας εκ μέρους της Πολιτείας ως ποτε της πάλαι Σοβιετικής Ενώσεως;

Η μελέτη του Δρ. της Νομικής κ. Κρίππα για τη θέση του μαθήματος των Θρησκευτικών στην Ευρώπη αποδεικνύει ότι διαφορετικά αυτή αντιμετωπίζει το ανωτέρω μάθημα, οι δε πρόσφατοι λόγοι του Γάλλου Προέδρου δείχνουν ότι άλλοι είναι ακόμη και οι προβληματισμοί στον Ευρωπαϊκό χώρο.

Αλήθεια, κ. Υπουργέ, πως η Αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων θα προστατεύσει τα προσωπικά δεδομένα των μαθητών οι οποίοι θα παρακολουθούν το μάθημα των Θρησκευτικών; Υπολογίζω ότι η εισήγηση της θα είναι η πλήρης απόρριψη του μαθήματος των θρησκευτικών από την εκπαιδευτική διαδικασία. Θα αποδεχθήτε μια τέτοια εισήγηση; Μήπως τελικά θα ήταν προτιμότερο αλλά και τιμιότερο η Κυβέρνηση να ήταν περισσότερο ειλικρινής απέναντι στους πολίτες της;

Κύριε Υπουργέ,
Με την απόφαση την οποία ελάβατε οδηγείτε τους πιστούς χριστιανούς η στον πνευματικό αυτοευνουχισμό η στη ρήξη. Έχετε ασφαλώς την ευθύνη της αποφάσεως, θα έχετε προφανώς και την ευθύνη των συνεπειών της.
Με τιμή στο πρόσωπο Σας αλλά και θλίψη δια την απόφασή Σας
Ο Μητροπολίτης
+ Ο Σισανίου και Σιατίστης ΠΑΥΛΟΣ»

Παραθέτουμε τέλος την Επιστολή της Ιεράς Συνόδου προς τον Υπουργό:

«Προς
Τον Εξοχώτατον
κ. Ευριπίδην Στυλιανίδην,
Υπουργόν Εθνικής Παιδείας και θρησκευμάτων.
Ενταύθα.
Εξοχώτατε κ. Υπουργέ,
Μετά της προσηκούσης ποιμαντικής μερίμνης δια το ευσεβές πλήρωμα της Εκκλησίας ημών, ιδία την φερέλπιδα νεότητα, ενδιαφέροντος πολλού, αλλά και αγωνίας, η Διαρκής Ιερά Συνοδος διεξήλθεν εν τη Συνεδρία Αυτής της 27ης Αύγουστου έ.ε. το ανάκυ­ψαν, ως μη ώφελε, θέμα το αφορών εις την διδασκαλίαν του μαθή­ματος των Θρησκευτικών εις την στοιχειώδη και εγκύκλιον εκπαίδευσιν, και στοιχούσα τοις διαλαμβανομένοις εν τω άρθρω 16 του Συντάγματος της Ελληνικής Δημοκρατίας, και διετύπωσε την θέσιν Αυτής η όποια είναι η εξής:
«Το μάθημα των Θρησκευτικών είναι για τον Έλληνα Ορθόδοξο μαθητή υποχρεωτικό, σύμφωνα με τη σχετική διάταξη τον άρθρου 16, παρ. 2 τον ισχύοντος Συντάγματος και διδάσκεται σε όλες τις σχολικές μονάδες της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθ­μιας Εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα επίσημα υποχρεωτικά αναλυτι­κά ωρολόγια προγράμματα πού έχουν καθορισθεί από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κατά τα λοιπά ισχύουν όσα διαλαμβάνουν οι υπ-' αριθμ.: 617 23/Τ2/13.6.2002 και Φ12/977/109744/Γ1/26.8.2Θ08 Εγκύκλιοι του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ».
Επί δε τούτοις, έχοντες δι΄ ελπίδος ότι μετά του εγνωσμένου σεβασμού υμών προς την Αγίαν ημών Εκκλησίαν και Πίστιν, θέλε­τε ρυθμίσει το ως άνω θέμα, συμφώνως και προς την ως είρηται πρότασιν ημών, επικαλούμεθα επί την υμετέραν Εξοχότητα πλουσίαν την Χάριν του Θεού και το άπειρον Αυτού έλεος και διατελούμεν μετ' ευχών διαπύρων και τιμής.
Ο Αρχιγραμματεύς
+ Αρχιμ. Κύριλλος Μισιακούλης»


29/9/08

Χιλιασμός και Θρησκευτικά Α΄Λυκείου

Η προπαγάνδα των Χιλιαστών στα Θρησκευτικά της Α΄ Λυκείου

Ας ξεκινήσω με μια θετική διαπίστωση. Το βιβλίο των Θρησκευτικών της Α΄ Λυκείου είναι, κατά τη γνώμη μου, το καλύτερο από όσα διδάσκονται οι μαθητές στις έξι τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Τραγική εξαίρεση αποτελεί η ενότητα του βιβλίου που αναφέρεται στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Η ενότητα αυτή άλλαξε μετά από παρέμβαση των ίδιων των Χιλιαστών και η σημερινή μορφή της, που υπάρχει στα σχολικά βιβλία (από το 2007), πόρρω απέχει από εκείνη της πρώτης έκδοσης του βιβλίου(2004). Το θέμα είχε και κατά το παρελθόν απασχολήσει τους θεολόγους. Καμία όμως αλλαγή δεν έγινε ούτε φέτος και γι’ αυτό αναγκάζομαι να επανέλθω στο θέμα μη ανεχόμενος στην Ορθόδοξη Ελλάδα να διδάσκω τη χιλιαστική προπαγάνδα στα ελληνόπουλα μέσα από τα βιβλία του ελληνικού Υπουργείου Παιδείας.
Για να καταλάβουν όσοι δεν γνωρίζουν το θέμα παραθέτω αποσπάσματα της ενότητας του βιβλίου όπως ήταν στην πρώτη του έκδοση του 2004 και όπως είναι τώρα (2007):

1)
Α΄ έκδοση - 2004
Τα τελευταία χρόνια αυτοαποκαλούνται«Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά» ...η ονομασία «Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά» αποτελεί οξύμωρο σχήμα
Β΄ έκδοση - 2007
Οι βασικές δοξασίες και πρακτικές τους διαφέρουν πολύ από ό,τι γενικά αποδέχονται οι χριστιανικές Εκκλησίες. Εντούτοις αυτοπροσδιορίζονται ως «Χριστιανοί»

2)
Α΄ έκδοση - 2004
Στην Ελλάδα, η αίρεση δραστηριοποιείται και επιδίδεται σε οργανωμένη προπαγάνδα από το 1906. ... Η δραστηριοποίηση τους αυτή συνοδεύεται από μεγάλη οικονομική ενίσχυση
Β΄ έκδοση - 2007
Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται από το 1906

3)
Α΄ έκδοση - 2004
Ο Χιλιασμός διαδίδει τις θρησκευτικές του απόψεις σε όλο τον κόσμο με τα προπαγανδιστικά φυλλάδια «Σκοπιά» και «Ξύπνα»
Β΄ έκδοση - 2007
Υποστηρικτικό υλικό για τη Γραφική Μελέτη παρέχουν τα δεκαπενθήμερα περιοδικά «Σκοπιά» και «Ξύπνα»

4)
Α΄ έκδοση - 2004
Έχουν κάποιες απόψεις με κοινωνική και εθνική σημασία, αυτές είναι: ...η άρνηση στράτευσης αλλά και υπεράσπισης της πατρίδας σε καιρό πολέμου και η απόρριψη της σημαίας ως συμβόλου του Έθνους ...Οι αντιλήψεις τους είναι τουλάχιστον αντικοινωνικές [Θέματα για συζήτηση: ... Υπάρχουν στοιχεία στη διδασκαλία και τη δράση των Μαρτύρων του Ιεχωβά που μπορούν να τεκμηριώσουν την άποψη ότι αυτά αντιστρατεύονται το ισχύον κοινωνικό και εθνικό σύστημα;
Β΄ έκδοση – 2007
Διαφοροποιήσεις με κοινωνικό αντίκτυπο ... Θεωρούν ότι ο χαιρετισμός στη σημαία αφενός αντιφάσκει στην πολιτική ουδετερότητας που ακολουθούν και αφετέρου ισοδυναμεί με λατρεία ειδώλου. Ισχυρίζονται, πάντως, ότι αναγνωρίζουν τη σημαία και τον εθνικό ύμνο ως εθνικά σύμβολα. Αναγνωρίζουν στα έθνη την εξουσία να συγκροτούν στρατεύματα και να αμύνονται. Οι ίδιοι, όμως, αρνούνται ένοπλη συμμετοχή στο στρατό

5)
Α΄ έκδοση - 2004
Η προπαγανδιστική και προσηλυτιστική κινητοποίηση που ασκούν είναι αντίθετη προς το Σύνταγμα, που απαγορεύει τον προσηλυτισμό. Απευθύνονται σε ανθρώπους με ασταθή πίστη και ελλιπή ενημέρωση. Με τα χρήματα και τις διασυνδέσεις που διαθέτουν εξυπηρετούν τις άμεσες υλικές ανάγκες των ανθρώπων που βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Αποκρύπτουν την πραγματική τους ταυτότητα και εμφανίζονται ως άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα
Β΄ έκδοση - 2007
Επιδιώκουν να συζητούν κάποιο χωρίο της Αγίας Γραφής με όσους ενδιαφέρονται και το επιθυμούν (επισκέψεις πόρτα-πόρτα)

Πως όμως προέκυψαν αυτές και πολλές άλλες αλλαγές; Πως η πρώτη ενότητα που αναφερόταν στην προπαγάνδα των Χιλιαστών μετατράπηκε σε μία ενότητα προβολής των Μαρτύρων του Ιεχωβά και της διδασκαλίας τους; Ας αφήσουμε να μας απαντήσουν οι ορθόδοξοι (!) θεολόγοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, που είναι κυρίως υπεύθυνοι για την τραγική μετάλλαξη του βιβλίου της Α΄ Λυκείου. Γράφει ο κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου, θεολόγος, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, σε άρθρο του με θέμα «Η θεολογία της ετερότητας και το θρησκευτικό μάθημα στην Ελλάδα»: «Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ως αρμόδιο όργανο της Ελληνικής Πολιτείας συνεργάζεται στενά με υπηρεσίες και φορείς θεσμικά κατοχυρωμένους (π.χ. Συνήγορος του Πολίτη), οι οποίοι λειτουργούν υπέρ της προστασίας των δικαιωμάτων κάθε θρησκευτικής μειονότητας και στο Ελληνικό σχολείο. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η εκ μέρους του Π.Ι. αλλαγή του περιεχομένου της διδακτικής ενότητας, στο βιβλίο των Θρησκευτικών της Α΄ Λυκείου, που αφορούσε στους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Οι τελευταίοι διαμαρτυρόμενοι μέσω του Συνηγόρου του Πολίτη για μειωτικούς χαρακτηρισμούς στο περιεχόμενο της παραπάνω ενότητας, ζήτησαν την αλλαγή και τροποποίησή της. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο κρίνοντας ως δίκαιο το αίτημα προχώρησε στη συγγραφή νέας διδακτικής ενότητας με νέα στοιχεία για την Οργάνωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από έντυπα των ιδίων».
Ο αναγνώστης ήδη κατάλαβε πως γράφονται τα βιβλία των Θρησκευτικών στη σύγχρονη Ελλάδα. Θα ήθελα όμως να κάνω και εγώ μερικά σχόλια:

1. Οι Χιλιαστές είναι οι συγγραφείς της ενότητας του σχολικού βιβλίου που αναφέρεται σε αυτούς! Οι αρμόδιοι Σύμβουλοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου έδειξαν τυφλή υπακοή στο Συνήγορο του Πολίτη και άλλαξαν την ενότητα για τους Χιλιαστές γράφοντάς την όπως οι βλάσφημοι αιρετικοί θέλουν. Πραγματικά διερωτώμαι τι θέλει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο να διδάσκονται οι μαθητές; Την ορθόδοξη θέση για τους αιρετικούς Χιλιαστές ή την προπαγάνδα των ίδιων των Χιλιαστών; Είναι πρωτάκουστο να αποκτούν οι Χιλιαστές βήμα επίσημο μέσα στα βιβλία των ορθόδοξων μαθητών και να γράφουν ό,τι θέλουν και όπως το θέλουν.
2. Όταν, κ. Γιαγκάζογλου, γράφετε ότι «το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προχώρησε στη συγγραφή νέας διδακτικής ενότητας με νέα στοιχεία για την Οργάνωση των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από έντυπα των ιδίων» τι εννοείτε; Αντί της ορθόδοξης θεολογίας τα παιδιά μας θα διαβάζουν «Σκοπιά» και «Ξύπνα»; Αλλά αυτό ήταν λογική συνέπεια της εκτίμησης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ότι το αίτημα των Χιλιαστών για αλλαγή της ενότητας ήταν «δίκαιο»! Τους καημένους τους Χιλιαστές. Τους αδικήσαμε βρε παιδί μου! Καλά δεν ακούσατε ποτέ τι είναι η προπαγάνδα των Χιλιαστών;
3. Η παλαιά ενότητα του βιβλίου ενημέρωνε τους μαθητές για τις αιρετικές αποκλίσεις των Χιλιαστών. Έτσι τους προφύλασσε από τη δόλια προπαγάνδα τους με την οποία κάποια στιγμή πιθανόν θα βρεθούν αντιμέτωποι. Η νέα διδακτική ενότητα αποτελεί μέρος της χιλιαστικής προπαγάνδας. Οι Χιλιαστές εισβάλουν στα σχολεία, στο νου και στις καρδιές των μαθητών όχι από το παράθυρο αλλά ως κύριοι, από την πόρτα με διαβατήριο που εξέδωσε ο Συνήγορος του Πολίτη και σφράγισαν οι θεολόγοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
4. Ακολουθώντας τη λογική του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, που πάντοτε σπεύδει να υιοθετήσει τις υποδείξεις του Συνηγόρου του Πολίτη, θα έπρεπε κανονικά να αναθέσουμε στους μάγους να γράψουν την ενότητα για τη μαγεία, στους σατανιστές την ενότητα για το σατανισμό, στους μασόνους την ενότητα για τη μασονία κ.ο.κ. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε να τους ρωτήσουμε μήπως τους «προσβάλλει» το βιβλίο των Θρησκευτικών! Η θεολογία της ετερότητας σε πλήρη εφαρμογή!

Φαίνεται πως οι αντιδράσεις του περασμένου έτους για το ίδιο θέμα δεν ήταν αρκετές για να οδηγήσουν στη διαγραφή της κατάπτυστης ενότητας και την επάνοδο στην αρχική ενότητα. Και φέτος οι μαθητές θα διδαχθούν θρησκευτικά όπως τα έγραψαν οι Χιλιαστές. Εκτός κι αν οι θεολόγοι εκπαιδευτικοί ζητήσουν από τους μαθητές να διαγράψουν ή να σχίσουν τις κατάπτυστες σελίδες της ντροπής και διδάξουν με βάση το παλαιό βιβλίο ή τόσα άλλα ορθόδοξα αντιχιλιαστικά εγχειρίδια.
Οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί, οι θεολόγοι της τάξης και όχι της πολυθρόνας ας αρνηθούμε τη «συμμόρφωση» στις υποδείξεις του Συνηγόρου του Πολίτη, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και κυρίως των βλάσφημων χιλιαστών. Αλλιώς θα είμαστε και εμείς υπεύθυνοι ενώπιον του Ζώντος Θεού.
Πριν μερικά χρόνια ο αοίδιμος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κυρός Σεβαστιανός προέτρεπε σε ομιλίες του τους μαθητές να φωνάζουν στις πλατείες και τους δρόμους της πόλης «Λύκοι, λύκοι...» όταν βλέπουν Ιεχωβάδες. Εμείς ξεπεράσαμε τον άγιο Μητροπολίτη και τόσους άλλους ορθοδόξους αγωνιστές της Πίστεως. Εμείς γίναμε οι θεολόγοι της ετερότητας! Αλλά περί της σύγχρονης αυτής μορφής θεολογίας σε άλλο άρθρο.

Επιστολή ΠΕΘ προς Υπ.Παιδείας

Επιστολή της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων
στον Υπουργό Παιδείας & Θρησκευμάτων
Αθήνα 24-9-2008
ΠANEΛΛHNIOΣ ENΩΣIΣ ΘEOΛOΓΩN
Xαλκοκονδύλη 37 - 104 32 AΘHNA
Tηλ. 21052 24 180
FAX 21052 24 420
e-mail.
panenthe@otenet.gr.
enosis@petheol.gr
Ιστοχώρος:www.petheol.gr


Πρός Τον αξιότιμο κύριον Ευριπίδην Στυλιανίδην
Υπουργόν Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Ανδρέα Παπανδρέου 37 15180 ΜΑΡOΥΣΙ

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Επανερχόμαστε στο αίτημά μας, πού σάς είχαμε υποβάλλει με την επιστολή μας υπ' άριθμ. 157/5-9-2008, για την έκδοση νέας σαφούς και ξεκάθαρα προσδιοριστικής εγκυκλίου τού ΥΠΕΠΘ πού να ορίζει ότι για όλους τούς Ορθοδόξους μαθητές το μάθημα των θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό και δεν υπάρχει θέμα υποβολής απ' αυτούς ή τούς γονείς τους αιτήσεως απαλλαγής. Κύριε Υπουργέ, Εκφράζουμε τη λύπη μας και παρακαλούμε να δεχθείτε τη νέα αυτή αίτηση μας. Την υποβάλλουμε για δύο πολύ σημαντικούς λόγους ( πού είχαμε άλλωστε προβλέψει), πού έγιναν ιδιαιτέρως πιεστικοί σήμερα: α) Η υπ. αριθμ ΦI2/9771109744IΓI/26-8-2008 εγκύκλιός σας με θέμα "Απασχόληση μαθητών" δεν έχει φθάσει ακόμη στα Σχολεία κάποιων περιοχών και κάποιων Διευθύνσεων. Πολύ θα θέλαμε να μην καθυστερεί σκοπίμως από όργανο τής εκπαιδευτικής Διοίκησης. β) Σε μερικά σχολεία έχει ήδη δημιουργηθεί ζήτημα με την αθρόα (μικρή ή μεγάλη) υποβολή αιτήσεων απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών. Κατά τις πληροφορίες μας τούτο συνέβη μέχρι σήμερα στην Ηλεία, στην Κω, στη Ζάκυνθο, στη Μεσσηνία, στη Λακωνία, σε κάποια σχολεία της Αθήνας και αλλού. Παρακαλούμε και ελπίζουμε να υπάρξει δική σας άμεση παρέμβαση και κυρίως έκδοση νέας (τετάρτης) εγκυκλίου πού να τακτοποιεί τελικώς το θέμα.
Με εξαιρετική εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ο Γεν. Γραμματέας και α.α.
Ο Αντιπρόεδρος Ηλίας Φραγκόπουλος τ. Προϊστάμενος Γραφείου
Ηλίας Μπάκος Δ.Ε. Δρ. θεολογίας-Φιλόλογος

Ι.Κογκούλης, Προς τον Υπ. Παιδείας

Επιστολή προς τον Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων,
του Κοσμήτορα της Θεολογικής του ΑΠΘ,
καθηγητή Παιδαγωγικών του Τμήματος Θεολογίας

κ. Ιωάννη Β. Κογκούλη

26.8.2008

Προς
τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτωνκ. Ευριπίδη Στυλιανίδη
Αθήνα

Κύριε Υπουργέ,
Με οδύνη πληροφορήθηκα για τη νέα εγκύκλιο, την οποία εκδώσατε εν μέσω καλοκαιριού!!! και που αφορά στη διδασκαλία του πολύπαθου μαθήματος των Θρησκευτικών. Και χαρακτηρίζω το εν λόγω μάθημα πολύπαθο, αφού στον ελλαδικό χώρο, μετά τη σύσταση του νέου ελληνικού κράτους, πολλοί στην αρχή θρησκευτικοί μισσιονάριοι και σημαντικός αριθμός νεότερων και μάλιστα νεοεποχιτών μισσιοναρίων, στο όνομα του «εκσυγχρονισμού» φαίνεται να αγωνίστηκαν και να αγωνίζονται για την απορθοδοξοποίηση και την μετάλλαξη της ταυτότητας και ιδιοπροσωπίας των απογόνων των ηρωικών ραγιάδων, ημών των σύγχρονων Eλλήνων. Συνεχίζεται έτσι, κατά ένα παράδοξο τρόπο, το έργο της τουρκοκρατίας. Το έργο αυτό, με βάση διαμαρτυρίες γονέων και όχι μόνο, φαίνεται να υλοποιούν στο χώρο της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αρκετοί δάσκαλοι, «εκσυγχρονιστές» -κατά την άποψή μου «της όπισθεν»-, οι οποίοι διδάσκουν στην ώρα του μαθήματος των Θρησκευτικών άλλα μαθήματα, κατά την κρίση τους «σπουδαιότερα».
Εξ αιτίας της εν λόγω εγκυκλίου σας ως Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ως Πανεπιστημιακός δάσκαλος που πάνω από τριάντα τέσσερα χρόνια υπηρετώ στο Τμήμα Θεολογίας το γνωστικό αντικείμενο της Παιδαγωγικής δέχθηκα σωρεία διαμαρτυριών. Δυστυχώς, κύριε Υπουργέ, με την εγκύκλιο αυτή ανοίξατε «τον ασκό του Αιόλου». Συγκεκριμένα:1. Το Υπουργείο σας με την εγκύκλιο αυτή ενισχύει την προσπάθεια όλων εκείνων που επιδιώκουν να παραγνωρίζονται, να αποσιωπούνται ή να διαστρεβλώνονται οι θυσίες και η προσφορά της Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας στο Γένος, ενώ παράλληλα στα πλαίσια της ιδεολογικής υποδούλωσης και μετάλλαξης της πατρίδος μας και στο όνομα του «εξευρωπαϊσμού» μας, επιχειρούν να επηρεάσουν τη σκέψη και τη συνείδηση των παιδιών μας. Ασφαλώς μέχρι σήμερα έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά των άλλων θρησκευτικών μειονοτήτων να εξαιρεθούν από το μάθημα των Θρησκευτικών, αν το επιθυμούν οι γονείς τους, αν και σε τι θα ενοχλούσε και τα παιδιά αυτά να αποκτήσουν κάποιες γνώσεις, σχετικές με την παράδοση του τόπου, στο οποίο ζουν, όπως άλλωστε συμβαίνει και με το μάθημα της Ιστορίας και όχι μόνο.
Αλήθεια, Κύριε Υπουργέ:
Ø Γιατί όλοι οι μαθητές να διδάσκονται μόνο κείμενα των αρχαίων κλασικών συγγραφέων και μάλιστα φιλοσόφων, γιατί να είναι υποχρεωμένοι να μαθαίνουν τη θεολογία τους, αφού, ως γνωστό, όλοι τους θεολογούν, και να μη διδάσκονται και ανάλογα κείμενα των ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποίοι, σ’ αντίθεση με τους λατίνους Πατέρες, παρεμπόδισαν τον εκλατινισμό του Γένους μας; Παρενθετικά σας αναφέρω ότι στα «Μαθηματάρια» που κυκλοφόρησαν κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας τα κείμενα όλων των παραπάνω βρίσκονται σε αρμονία.
Ø Γιατί όλοι οι μαθητές να διδάσκονται μόνο αρχαίες τραγωδίες και όχι τα κείμενα εκείνα που εμείς ονομάζουμε «θείες Λειτουργίες», οι οποίες ακόμη και σήμερα κρατούν ανά την Οικουμένη ζωντανή την ελληνική γλώσσα;
Ø Γιατί όλοι οι μαθητές να μαθαίνουν μόνο τα μνημεία του πολιτισμού των αρχαίων ελλήνων και όχι αυτά της Ρωμαίικης Αυτοκρατορίας (του καλούμενου Βυζαντίου) και της τουρκοκρατίας;
Όμως, γιατί με πρόφαση τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, πρέπει να γίνεται αυτό με μια απλή αίτηση και για τους Έλληνες Ορθόδοξους;
Αυτή η απόφαση φυσικά είναι το δέντρο, το δάσος που κρύβεται από πίσω είναι άλλο! Στο χώρο του σχολείου στόχος τους είναι όχι μόνο να σπείρουν στις ψυχές των μαθητών την αμφιβολία, αλλά να τους απομακρύνουν από την Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία και να τους καταστήσουν εύκολα και απληροφόρητα θύματα σε κάθε προπαγάνδα. Μονοπωλώντας τον «προοδευτισμό» και καταφερόμενοι συστηματικά εναντίον αρχών και θεσμών που εξέθρεψαν και συντήρησαν το Γένος μας ανά τους αιώνες, χωρίζουν τους ασχολούμενους με την Παιδεία και ειδικότερα την εκπαίδευση σε «προοδευτικούς» και «συντηρητικούς», «φωτεινά πνεύματα» και «σκοταδιστές». Οι ίδιοι, ως «προοδευτικοί» -θα επαναλάβω «της όπισθεν»- διεκδικούν για τον εαυτό τους το αποκλειστικό προνόμιο να ασκούν κριτική και να απονέμουν χαρακτηρισμούς.
Υπάρχουμε, κύριε Υπουργέ, ως Γένος, γιατί υπήρξε η Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησία, η οποία έσωσε το λήμμα, τους λιγοστούς ηρωικούς ραγιάδες και προπαππούδες μας. Αυτών είμαστε απόγονοι και αυτών τώρα τα κόκαλα τρίζουν με τέτοιου είδους ενέργειές μας. Και αυτό γιατί οι ηρωικοί ραγιάδες πρόγονοί μας προτίμησαν να περάσουν τα πάνδεινα και να μην ακολουθήσουν το εύκολο έργο των περισσοτέρων, οι οποίοι, προτιμώντας την άνετη ζωή, εξισλαμίστηκαν. Ποιες δυνάμεις, κύριε Υπουργέ, θέλουν και εμάς τους απογόνους τους να μας μεταλλάξουν;2. Το Υπουργείο σας με την εγκύκλιο αυτή φαίνεται να βάλλει, έστω και όχι από πρόθεση, κατά της Παιδείας και μάλιστα με την τρισυπόστατη διάστασή της. Η Παιδεία, ούσα πάντοτε προσανατολισμένη προς συγκεκριμένους σκοπούς, νοείται κυρίως μεν ως εκπαίδευση, αλλά παραλλήλως ως μόρφωση και ως καλλιέργεια. Η λέξη «μόρφωση» πλάσθηκε από το ρήμα μορφόω-ω, το οποίο σημαίνει παρέχω μορφή στο χάος, το αδιακόσμητο, το άτακτο, το άμορφο σύνολον του βίου. Η εν λόγω προσπάθεια αποτελεί την καλλιέργεια. Ο όρος Παιδεία, υποδηλώνει την παροχή μορφής και στην άψυχο (ξύλο, μέταλλο, μάρμαρο) και στην έμψυχο ύλη, τον Άνθρωπο. Ως προς τον Άνθρωπο σ’ εμάς επιτυγχάνεται δια του εμφύτου πλαστικού ελληνορθόδοξου πνεύματος με την ανάδειξή του σε μορφή αληθείας, ήθους και κάλλους.Είναι άχρηστο το σχολείο, κύριε Υπουργέ, που απλά καθιστά τους μαθητές «ρεζερβουάρ» πληροφοριών και δεν προσφέρει σ’ αυτούς Παιδεία με την τρισυπόστατη διάστασή της ως εκπαίδευσης, μόρφωσης και ηθικής καλλιέργειας. Και κάτι ακόμη ως προς αυτό το σημείο. Δεν υπάρχει ουδέτερη γνώση, ενώ παράλληλα η άχρωμη ηθική οδηγεί το νέο σε καταστάσεις ανασφάλειας, απάθειας και απροσάρμοστης συμπεριφοράς.3. Το Υπουργείο σας με την εγκύκλιο αυτή ανοίγει την όρεξη κατάργησης ή μετάλλαξης και άλλων μαθημάτων. Όσοι τώρα στράφηκαν εναντίον του μαθήματος των Θρησκευτικών, επιδιώκοντας εμμέσως πλην σαφώς τη μετάλλαξη της ελληνορθόδοξα προσανατολισμένης Παιδείας, θα ζητήσουν αργότερα την αλλαγή και την μετάλλαξη και άλλων μαθημάτων. Για παράδειγμα:
Ø Γιατί να υποχρεώνονται κάποιοι μαθητές που δε συμφωνούν με το περιεχόμενο του μαθήματος της Ιστορίας να το παρακολουθούν; Τι θα κάνετε, αν γονείς καταθέσουν δηλώσεις απαλλαγής των παιδιών τους από το μάθημα της Ιστορίας, επειδή δε συμφωνούν με τα περιεχόμενα του Αναλυτικού Προγράμματος του εν λόγω μαθήματος;
Ø Γιατί να υποχρεώνονται οι μαθητές να παρακολουθούν τα καλούμενα Μοντέρνα Μαθηματικά που με επίκεντρο τη Γαλλία άρχισαν να μπαίνουν στο χώρο της δικής μας εκπαίδευσης από τη δεκαετία του 60 με πολλές παραλλαγές μέχρι σήμερα και όχι τα παραδοσιακά που διδαχτήκαμε οι παλαιότεροι; Εξάλλου, σε ποιο βαθμό οι μαθητές χρησιμοποιούν στη μελλοντική τους ζωή τις μαθηματικές, φυσικές και άλλες γνώσεις, τις οποίες, καταναλώνοντας πλήθος διδακτικών ωρών, απόκτησαν στο σχολείο;
Ø Γιατί να διδάσκονται στο σχολείο τα μαθήματα στην ελληνική και όχι σε κάποια άλλη γλώσσα και μάλιστα στην Αγγλική, όπως συμβαίνει με αρκετά μαθήματα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα ξενόγλωσσα σχολεία της πατρίδας μας; Ποια θα είναι η πολιτική του Υπουργείου σας, αν γονείς σας πουν πως επιθυμούν η υποχρεωτική εκπαίδευση των παιδιών τους να γίνεται λ.χ. στην Αγγλική γλώσσα;4. Το Υπουργείο σας με την εγκύκλιο αυτή διέπραξε σημαντικά εκπαιδευτικά λάθη. Για παράδειγμα:
Ø Δεν έλαβε υπόψη τι θα κάνει ο μαθητής την ώρα που δεν θα παρακολουθεί το μάθημα των Θρησκευτικών. Θα παίζει στην αυλή του σχολείου ή θα επισκέπτεται τη γειτονική προς το σχολείο καφετέρια, παρασύροντας προς τούτο και άλλους μαθητές;
Ø Δεν προετοίμασε για τους μαθητές άλλο μάθημα, το οποίο θα υποχρεωθούν να παρακολουθήσουν, αντί για το μάθημα των Θρησκευτικών, όπως αυτό συμβαίνει σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.5. Το Υπουργείο σας με την εγκύκλιο αυτή αγνόησε το γεγονός ότι μέσα από το μάθημα των Θρησκευτικών πληροφορούμε τους μαθητές για τη δική μας παράδοση και ζωή, προσφέροντάς τους προς τούτο σχετικές εμπειρίες. Στο σημείο αυτό σημειώνω πως προσωπικά αδυνατώ να κατανοήσω γιατί αυτή την πληροφόρηση και την προσφορά εμπειριών να στερηθούν κάποιοι μαθητές.
Η παράδοση, κύριε Υπουργέ, η οποία ως έννοια ενέχει τη δυναμική του σήμερα που γεννιέται από το χθες και περικλείει σπερματικά το αύριο, στη διδασκαλία της Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας λειτουργεί ως ένα continuum, ως μια ζωντανή δυναμική πορεία προσώπων και κοινωνιών. Εδώ το παλαιό δεν αντιμετωπίζεται ως συντήρηση από την οποία απουσιάζει η ζωή. Η παράδοση αποτελεί ένα από τα υποστατικά στοιχεία του κάθε ανθρώπου και της κοινωνικής διαφορετικότητας των μελών μια κοινωνικής ομάδας. Τη γνώση και την εμπειρία αυτής της παράδοσης από τους μαθητές φαίνεται πως διάφοροι ζητούν να εξαφανίσουν από το χώρο του σχολείου. Η παράδοση δίδει το δικό της προσανατολισμό στην Παιδεία κάθε κοινωνίας.
Με βάση τα παραπάνω γίνεται φανερό πως εμείς προσφέρουμε ή μάλλον οφείλουμε να προσφέρουμε στους κατοικούντες στον ελλαδικό τόπο μαθητές την Παιδεία εκείνη, η οποία είναι προσανατολισμένη και ανταποκρίνεται στη δική μας περιρρέουσα ατμόσφαιρα, τη δική μας παράδοση. Μάλιστα για μας η εν λόγω Παιδεία μπορεί αβίαστα να χαρακτηριστεί ως Οικουμενική Παιδεία. Οι θρησκείες χωρίζουν τον κόσμο, αλλά η ορθοδοξία τον ενώνει. Προσφέροντας στους μαθητές την εν λόγω παράδοση, δεν κάνουμε «πλύση εγκεφάλου». Το αν και πότε αυτή η προσφορά πληροφόρησης και εμπειρίας καρποφορήσει είναι έργο Άλλου, ο οποίος σέβεται την αποδοχή ή απόρριψή της από το υποκείμενο της αγωγής, και ασφαλώς όχι του προσφέροντος στους μαθητές την εν λόγω πληροφόρηση και εμπειρία.Και κάποιες, κύριε Υπουργέ, τελευταίες επισημάνσεις. Ενώ επιδιώκετε να καταστήσετε το μάθημα των Θρησκευτικών προαιρετικό, όσο και αν δεν θέλετε να το ομολογήσετε, φανταστήκατε:
Ø Ποια θα ήταν η προσέλευση των μαθητών στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αν καταργούνταν το απουσιολόγιο και αν είχαν οι μαθητές τη δυνατότητα να προσέρχονται στο τέλος κάθε τετραμήνου στις εξετάσεις;
Ø Τι θα συνέβαινε, αν όλα τα μαθήματα στο σχολείο ήταν προαιρετικά και δινόταν στον κάθε μαθητή η δυνατότητα να επιλέγει από αυτά κάποιο συγκεκριμένο αριθμό;Προσωπικά, κύριε Υπουργέ, βασιζόμενος στην άρτια ελληνορθόδοξη Παιδεία σας και στην πατριωτική σας ευαισθησία ως ακρίτα, διατηρώ την ελπίδα πως αφουγκραζόμενος τη σιωπηλή κραυγή των ηρωικών ραγιάδων προγόνων μας και όλων ημών των απογόνων τους, οι οποίοι επιθυμούμε να πορευθούμε στα ίχνη τους, θα θεραπεύσετε το ΒΑΡΥ ΤΡΑΥΜΑ που δημιουργείται στη ιδιοπροσωπία του Γένους μας με την παραπάνω Εγκύκλιό σας και πως από τη θέση του Υπουργού Παιδείας θα αγωνισθείτε όχι μόνο να μην είναι τα σχολεία μας απλά μεταπράτες γνώσεων, αλλά να προσφέρουν στα παιδιά μας κατά κύριο λόγο Παιδεία. Παιδεία όμως προσανατολισμένη στη δική μας περιρρέουσα ατμόσφαιρα, τη δική μας παράδοση και ζωή, για να μη γίνουμε ένας λαός άχρωμος, παγκοσμιοποιημένος που δεν θα έχει τίποτε το διαφορετικό από τους άλλους.
Με τιμή
Ο ΚοσμήτοραςΙωάννης Β. ΚογκούληςΚαθηγητής Πανεπιστημίου
* Κοινοποίηση:
Πρωθυπουργό Κυβερνήσεως κ. Κώστα Καραμανλή
Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος
και Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος
Κοσμητεία Θεολογικής Σχολής Αθηνών
Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων
Ημερήσιο και Περιοδικό τύπο

28/9/08

Ιστοσελίδα για τα Θρησκευτικά

Πολλά άρθρα και δημοσιεύσεις σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών μπορεί κανείς να δει στην ιστοσελίδα της Ένωσης Θεολόγων Λέσβου: www.zoiforos.gr

Τις επόμενες μέρες φιλοδοξούμε να γίνει και αυτό το blogg μία ακόμη ηλεκτρονική εφημερίδα ενημέρωσης για το θέμα του μαθήματος των Θρησκευτικών.

Όποιος επιθυμεί μπορεί να μας αποστείλει άρθρα, σχόλια, παρατηρήσεις στο email: thriskeftika@gmail.com

Ι.Μπεϊνάς, Απάντηση στην ΟΛΜΕ

Παρέμβαση - απάντηση στις θέσεις που εξέφρασε το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ
για το μάθημα των Θρησκευτικών
του Μπεϊνά Ιωάννη, Θεολόγου - εκπαιδευτικού Ν. Πιερίας


"Με απέραντο θράσος και αναίδεια το ΔΣ της ΟΛΜΕ απέστειλε στα σχολεία της χώρας ένα κατάπτυστο κείμενο προϊόν φασιστικής νοοτροπίας και ιδεολογικής καθοδήγησης. Θέλοντας να επιβάλλουν στον ελληνικό χώρο ένα σχολείο άχρωμο, άοσμο και άθεο συνεχίζουν τον ύπουλο πόλεμο εναντίον της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης και του ελληνισμού. Με το πρόσχημα δήθεν της αθρόας προσέλευσης μεταναστών στην χώρα μας ζητούν το μάθημα των Θρησκευτικών να αλλάξει τον ορθόδοξο προσανατολισμό του και να γίνει θρησκειολογικό. Και μάλιστα λόγω έλλειψης επιχειρημάτων επικαλούνται το 14ο άρθρο της σύμβασης των δικαιωμάτων του παιδιού των Ηνωμένων Εθνών για να στηρίξουν την απαρχαιωμένη κοσμοθεωρία τους. Και το κάνουν με τέτοιο ύπουλο και επιλεκτικό τρόπο που δεν καταλαβαίνουν πως αποκαλύπτουν και από ποιους καθοδηγούνται και ποιών κέντρων αποφάσεις προσπαθούν να επιβάλλουν. Ευτυχώς που στο ίδιο άρθρο στην παράγραφο 3 τα πράγματα είναι τόσο ξεκάθαρα που δεν επιδέχονται διαφορετικής ερμηνείας: «Η ελευθερία της δήλωσης της θρησκείας του (του παιδιού) ή των πεποιθήσεών του μπορεί να υπόκειται μόνο στους περιορισμούς που ορίζονται από το νόμο και που είναι αναγκαίοι για τη διαφύλαξη της δημόσιας ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της δημόσιας υγείας και των δημόσιων ηθών, ή των ελευθεριών των θεμελιωδών δικαιωμάτων των άλλων». Δεν είναι θεμελιώδες δικαίωμα του 90% των μαθητών του ορθόδοξου ελληνικού λαού να διδαχθεί την πίστη του; Με ποια αναλογική μέθοδο θα πρέπει να αλλάξει ο ορθόδοξος προσανατολισμός του μαθήματος και το 10% να επιβάλλει στο 90% των μαθητών την θρησκειολογία; Μήπως με την απλή αναλογική για την οποία τόσα χρόνια κόπτεσθε; Δεν καταλαβαίνετε πως αυτό είναι πέρα για πέρα φασιστικό και εντελώς αντίθετο με την υπάρχουσα κατάσταση στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη; Στην Γερμανία π.χ. ο κάθε μαθητής την ώρα των Θρησκευτικών διδάσκεται το δικό του ομολογιακό μάθημα. Εφόσον το υπουργείο απαλλάσσει του μαθήματος των Θρησκευτικών όποιον μη ορθόδοξο το επιθυμεί, ας διαλέγει ο μαθητής το μάθημα ή το αντικείμενο που θα θέλει να παρακολουθεί και όχι να σουλατσάρει προκλητικά στην αυλή του σχολείου. Και σε ποιόν δημόσιο διάλογο συμμετέχετε αφού για την τοποθέτησή σας δεν ρωτήσατε ούτε λάβατε υπόψη τις διαμαρτυρίες των ενώσεων Θεολόγων από όλη την Ελλάδα; Μήπως εκπροσωπείτε μόνο τον κλάδο ΠΕ04 (7 από τα 11 μέλη του ΔΣ) και δεν το ξέραμε; Με ποιο δικαίωμα απαξιώνετε έναν ολόκληρο κλάδο ότι στερείται αντικειμενικότητας από την στιγμή που η ορθόδοξη Θεολογία είναι από μόνη της μια ξεχωριστή επιστήμη; Άραγε κάνατε τον κόπο να ρωτήσετε τους γονείς των μεταναστών αν θέλουν τα παιδιά τους να παρακολουθούν Θρησκευτικά; Γιατί σαν καθηγητές θεολόγοι εισπράττουμε το εντελώς αντίθετο. Και παρακολουθούν και συμμετέχουν και άριστοι μαθητές είναι πολλοί από αυτούς. Και μάλιστα πολλοί γονείς που δεν ξέρουν την ελληνική γλώσσα τόσο καλά όσο τα παιδιά τους, ρωτάνε τα ίδια τους τα παιδιά για να μάθουν την χριστιανική διδασκαλία που τους στέρησε η φασιστική απαγόρευση κάθε θρησκευτικής ελευθερίας των απολυταρχικών καθεστώτων των ανατολικών χωρών από τα οποία προέρχονται. Το Σύνταγμα της Ελλάδος το λέει ξεκάθαρα και ρητά εδώ και τόσα χρόνια στο άρθρο 16 είτε σας αρέσει είτε όχι : «Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική, και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και την διάπλασή τους σε ελεύθερους πολίτες». Η εκκλησία δεν υποχρεώνει κανέναν να βαπτίζει τα παιδιά του ορθόδοξα. Από την στιγμή όμως που το 90% των μαθητών είναι ορθόδοξοι έχουν το απόλυτο δικαίωμα να μάθουν και να διδαχθούν την πίστη τους. Αν δεν σας αρέσει ή αλλάξτε χώρα (μόνο στην Γαλλία δεν διδάσκονται Θρησκευτικά) ή περιμένετε μερικές δεκαετίες ακόμα μήπως μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες κάποτε αλλάξει το Σύνταγμα και αναθεωρήσουμε σαν έθνος και τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις. Ως τότε ισχύει η απλή αναλογική. 90% με 10% είτε σας αρέσει είτε όχι.

Ι.Τάτσης, Τα σχέδια του ΥΠΕΠΘ

Τα νέα... σχέδια του Υπ. Παιδείας
και το μάθημα των Θρησκευτικών

του Τάτση Ιωάννη, Θεολόγου Γυμνασίου Πλαταριάς


Αποκαλυπτικό είναι άρθρο της εφημερίδας το ΒΗΜΑ (14-9-2008) σύμφωνα με το οποίο το Υπουργείο Παιδείας συγκροτεί δύο επιτροπές «σοφών» για να αποφασίσει το νέο σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αλλά και τις αλλαγές στα Αναλυτικά Ωρολόγια Προγράμματα. Σύμφωνα με το Βήμα «Στη μία επιτροπή θα ηγηθεί ο καθηγητής Γλωσσολογίας κ. Γ. Μπαμπινιώτης, στον οποίο και θα στηριχθεί ο σχεδιασμός των νέων αναλυτικών προγραμμάτων στα σχολεία. Η μελέτη των νέων αναλυτικών προγραμμάτων θα συνδυαστεί με το εξεταστικό σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια, για τα οποία επανασυγκροτείται αυτές τις ημέρες η επιτροπή του προέδρου της Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας κ. Αθ. Βερέμη». Σε άλλο σημείο μάλιστα πληροφορούμαστε ότι «υπουργική πρόθεση: μείωση των διδακτικών ωρών στα γυμνάσια, υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας με κοινές «δέσμες» μαθημάτων σε όλο το φάσμα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια)». Ενώ πιο σαφές είναι το τελευταίο απόσπασμα που παραθέτουμε: «Μείωση των ωρών διδασκαλίας των μαθητών, οι οποίες φθάνουν σήμερα στις επτά ώρες στα γυμνάσια. Στόχος είναι οι ώρες να γίνουν 30 από 35 που είναι σήμερα εβδομαδιαίως».
Σύμφωνα με τα παραπάνω, καταρχήν σκέψη του Υπ. Παιδείας είναι η μείωση κατά 5 των διδακτικών ωρών στα γυμνάσια. Από ποια όμως μαθήματα θα μειωθούν οι ώρες αυτές; Ποια μαθήματα θα «ωφεληθούν» και ποια θα «χάσουν»; Στα ερωτήματα αυτά βεβαίως καλείται να απαντήσει η επιτροπή «σοφών» με πρόεδρο τον κ. Μπαμπινιώτη. Όπως και σε άλλα. Π.χ. θα υπάρξουν νέα μαθήματα των οποίων η εισαγωγή θα σημάνει τη μείωση των ωρών διδασκαλίας ή και τον εξοστρακισμό κάποιων άλλων; Θα μετατραπούν μήπως κάποια μαθήματα σε επιλογής ανάλογα με τη θέληση των μαθητών;
Μετά τις τελευταίες εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας για τον τρόπο απαλλαγής των μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών, νομίζω πως καθένας νοήμων άνθρωπος θα ανησυχούσε αν άκουγε λίγους μόνο μήνες μετά ότι σχεδιάζεται αλλαγή των αναλυτικών ωρολογίων προγραμμάτων.
Άλλωστε ήδη κατά τα προηγούμενα χρόνια το ΥΠΕΠΘ είχε προβεί σε μείωση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών. Για όσους δεν γνωρίζουν αναλυτικά τα προγράμματα αναφέρω χαρακτηριστικά πως το μάθημα διδάσκεται μόνο για 2 ώρες σε κάθε τάξη του Γυμνασίου και στις δύο πρώτες τάξεις του Γενικού Λυκείου (Σημειωτέον ότι η Γυμναστική διδάσκεται για 3 ώρες στην Α΄ και Β΄ γυμνασίου(!) και 2 στη Γ΄ γυμνασίου). Στην 3η τάξη του Γενικού Λυκείου τα Θρησκευτικά διδάσκονται μόνο 1 ώρα την εβδομάδα! Στα δε εσπερινά γυμνάσια, στην τρίτη τάξη διδάσκεται 1 μόνο ώρα (αντί 2 των ημερησίων). Και το καλύτερο. Στα ΕΠΑΛ το μάθημα διδάσκεται για 1 ώρα μόνο την εβδομάδα στην Α΄ και Β΄ τάξη, ενώ στη Γ΄ δεν διδάσκεται καθόλου!
Επίσης δυσεξήγητο είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με το σχεδιασμό του ΥΠΕΠΘ από τον διαγωνισμό των εκπαιδευτικών (ΑΣΕΠ) πρόκειται τα δύο επόμενα χρόνια να διοριστούν μόνο 66 θεολόγοι (στον προηγούμενο ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 84 και στον ακόμη πιο προηγούμενο 144). Η μείωση αυτή στον αριθμό προήλθε από τις ήδη υπάρχουσες μειωμένες ανάγκες σε θεολόγους ή επειδή σχεδιάζεται και περαιτέρω μείωση των ωρών του μαθήματος και άρα δεν χρειάζονται περισσότεροι θεολόγοι;
Προσπαθώντας με πολύ κόπο να περιοριστώ σε αυτό το άρθρο μόνο στα πρώτα συμπεράσματα και να μην εκφράσω προς το παρόν τις δεύτερες σκέψεις μου, σημειώνω συνοπτικά τα εξής:
Δεν πρέπει να δεχτούμε με κανένα τρόπο την περαιτέρω μείωση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών στα σχολεία. Αντίθετα είναι ευκαιρία με την αλλαγή των Προγραμμάτων να αποκατασταθεί η επί τόσα χρόνια αδικία σε βάρος του μαθήματος με την προσθήκη τουλάχιστον μίας επιπλέον ώρας στη Γ΄ Γενικού Λυκείου, την Α΄ και Β΄ ΕΠΑΛ και δύο ωρών στην Γ΄ τάξη ΕΠΑΛ.
Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να δεχθούμε την μετατροπή του μαθήματος σε μάθημα επιλογής (δηλ. να είναι το ένα από δύο ή τρία μαθήματα ανάμεσα στα οποία οι μαθητές θα διαλέγουν να διδαχθούν το ένα). Το μάθημα πρέπει να παραμείνει υποχρεωτικό, με την απόσυρση μάλιστα των τριών τελευταίων εγκυκλίων περί απαλλαγής των μαθητών που αφήνουν κενά και έμμεσα καθιστούν το μάθημα προαιρετικό.
Δεν θα πρέπει να δεχτούμε την εισαγωγή νέων μαθημάτων αμφιβόλου ποιότητας και περιεχομένου. Είναι πολύ πιθανό να ξυπνήσουν με την ευκαιρία της αλλαγής οι υπέρμαχοι του μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Αν θέλουμε να προστατέψουμε αληθινά τη νεολαία μας σε θέματα που αφορούν τη σεξουαλική συμπεριφορά ας αυξήσουμε τις ώρες διδασκαλίας της Χριστιανικής Ηθικής και ας διδάξουμε το μάθημα της Βιολογίας με την πρέπουσα σοβαρότητα.
Οφείλουν όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες να δραστηριοποιηθούν πριν να είναι πολύ αργά. Οι εκπαιδευτικοί θεολόγοι και μη, οι θεολογικές Σχολές και όλοι όσοι έχουν απομείνει σε αυτό τον τόπο και πιστεύουν ακόμη στο Χριστό και την Ελλάδα. Και η Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος ας πάψει εκκωφαντικά να σιωπά.
Ίσως κάποιοι κρίνουν τις ανησυχίες μας υπερβολικές. Μακάρι οι αλλαγές να είναι σε τέτοια κατεύθυνση που να διαψευστούν όλοι μας οι φόβοι. Αλλά οι κινήσεις και αποφάσεις του Υπ. Παιδείας τον τελευταίο καιρό δεν μας αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού. Επίσης κάποιοι μπορεί να έχουν εμπιστοσύνη στον κ. Μπαμπινιώτη που θα αναλάβει το θέμα. Και εγώ προσωπικά εκτιμώ τον άνδρα για τη συμβολή του στα γράμματα. Αλλά κρατώ τις επιφυλάξεις μου για το πως θα αποφασίσει και ποια στάση θα κρατήσει. Μακάρι να μας εκπλήξει θετικά.
Ας μην εφησυχάζουμε. Οι μέρες είναι πονηρές. Και οι αποφασίζοντες για τα της παιδείας στην Ελλάδα έχουν σχέδιο και οργάνωση. Αλλά τα σχέδια τους είναι σχέδια αφελληνισμού και αποχριστιανοποίησης των παιδιών μας. Στώμεν καλώς.

26/9/08

Ι.Κορναράκης, Η κορυφή του παγόβουνου

Η κορυφή του παγόβουνου

του κ. Ιωάννη Κορναράκη,
Ομοτίμου, Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών


Τo μάθημα των θρησκευτικών στην δημόσια παιδεία μετα­ποιήθηκε, τον τελευταίο καιρό, σε «αποδιοπομπαίο τράγο», στην κεφαλή του οποίου οι εχθροί της Εκκλησίας επιθέτουν, αυθαιρέτως και αναρμοδίως, τις αμαρτίες της και ζητούν —σύμ­φωνα με το «λευϊτικό» της αποστασίας— την αποπομπή του έξω της παρεμβολής της δημόσιας παιδείας. Και τούτο, προκειμένου να εξαφανισθεί το μάθημα αυτό —να καταστραφεί, κατά το υπό­δειγμα του παλαιοδιαθηκικού λευϊτικού για να ικανοποιήσουν, με τον τρόπον αυτόν, την επιθυμία τους να πολεμήσουν την έμμεση παρουσία τής Εκκλησίας μέσα στον κόσμο, με την ολοτελή κα­τάργηση του μαθήματος αυτού!
Μια τέτοια κατάργηση, την έχουν ανάγκη οι εχθροί τής Εκκλη­σίας, για να κατασιγάσουν τις ασυνείδητες ένοχες τους, επειδή είναι έξω από την Εκκλησία, υπαρξιακώς απροσδιόριστοι και, άρα, ανασφαλείς!
Οπωσδήποτε όμως, ο πόλεμος κατά του μαθήματος των θρη­σκευτικών είναι δείγμα τής συνεχιζόμενης, από μακρού, πνευμα­τικής κρίσεως στους κόλπους του επισκοπικού σώματος τής Εκκλησίας, και αυτό ακριβώς το γεγονός αντανακλάται στον πόλεμον αυτόν.
Η προηγηθείσα χριστοδουλική αρχιεπισκοπία «έβγαλε την Εκκλησία στον κόσμο»! Εκκοσμίκευσε την λυτρωτική της απο­στολή, «μπήκε» στα εγκόσμια δρώμενα με απαιτήσεις αποκτήσε­ως προσωπικής κοινωνικής αναγνωρίσεως και αίγλης, πτωχεύο­ντας την Εκκλησία σε δραστηριότητες χαρισματικής προσφοράς!
Με την υπερβολική ενασχόληση τής διοικήσεως τής Εκκλησίας στο πεδίο τής φιλανθρωπίας και της ιδρυματικής κοινωνικής δια­κονίας, παραμελήθηκε η διακονία της πνευματικής καρποφορίας και του αγιασμού των πιστών, τους οποίους η χριστοδουλική νοο­τροπία συμπαρέσυρε στην αποδοχή της αντιλήψεως ότι τα έξω προέχουν των έσω. Η εξωστρέφεια προβλήθηκε ως περισσότερον συμφέρουσα από την ησυχαστική εσωστρέφεια!
Το χριστοδουλικό καθεστώς φρόντισε να περιθάλψει τον άνθρωπο —τον εγγύς και τον μακράν (σε άλλες ηπείρους)— στις υλικές του ανάγκες, αλλά δεν ενδιαφέρθηκε για τον αγιασμό του. Δεν έδωσε, το καθεστώς αυτό, δείγματα «παραγωγικής» αρετής, δικαιοσύνης, ηθικότητος και αγιασμού. Αντιθέτως, με τα ποικίλα εκκλησιασιτικά σκάνδαλα και την κάθαρση πού δεν έγινε, έδωσε μηνύματα «σεβασμού» στην ηθική παρακμή!
Εξ άλλου, με τις ποικίλες χριστοδουλικές φιλοδοξίες στον χώρο των οικουμενιστικών - επιχειρησιακών εξωεκκλησιαστικών δραστη­ριοτήτων (ίδρυση εταιριών, προγραμματισμό κατασκευής κτηρίων), η Εκκλησία αποπροσανατολίσθηκε, επίσης, από τον βασικό της στό­χο, ήτοι από την ποιμαντική διακονία για την σωτηρία τής ψυχής του ανθρώπου, ξέχασε την δίψα τής ανθρώπινης ψυχής για γνήσιο και θεοφιλές βίωμα χριστιανικής ζωής μέσα στο σώμα της Εκκλησίας.
Οι εχθροί τής Εκκλησίας δεν είδαν με καλό μάτι την «προπέτεια» της Εκκλησίας να μεταποιηθεί σε κοινωνικό παράγοντα πε­ριωπής. Η επιθετικότητα τους, σήμερα, κατά του μαθήματος των θρησκευτικών, είναι αντίδρασις κατά της έμμεσης παρουσίας τής Εκκλησίας στον κοινωνικό χώρο τής δημόσιας παιδείας, με δυνα­τότητα λόγου κατηχητικού και διδακτικού των αρχών τής χρι­στιανικής πίστεως. Γι’ αυτό και αξιώνουν την μετατροπή του μα­θήματος αυτού σε διδασκαλία των θρησκειών της γης, στο πνεύμα μιας παγκοσμιοποιημένης πανθρησκείας.
Αλλά και στον αντίλογο επισκοπικών αντιστάσεων κατά τής καταργήσεως του μαθήματος των θρησκευτικών, τα επιχειρήματα των ταγών της Εκκλησίας είναι και αυτά δείγματα της πνευμα­τικής κρίσεως της επισκοπικής εκκλησιαστικής αυτοσυνειδησίας.
Το συνεχώς προτασσόμενο, δήθεν ισχυρό, επιχείρημα υπέρ της διατηρήσεως του μαθήματος, είναι η συνταγματική του κατοχύρωσις. Γεγονός το οποίο δείχνει ότι, η διοίκησις της Εκκλησίας στηρίζει -αλλά και εξαρτά- την ποιμαντική της διακονία από πο­λιτειακά ερείσματα! Δεν διαθέτει η Ίδια το κύρος του επισκοπικού ή συνοδικού λόγου. Γι’ αυτό και προσπαθεί να επιστρατεύσει εγκόσμια επιχειρήματα για την προστασία του μαθήματος των θρησκευτικών, όπως ακριβώς κάνει ιεράρχης στον ημερήσιο τύ­πο, γράφοντας: «Η θρησκεία, στην οποίαν αναφέρεται το μάθημα των θρησκευτικών, είναι ευρύτερη (;) του όρου Εκκλησία και με αυτή την έννοια δεν μπορώ να διανοηθώ, πώς μπορεί κανείς, που ζει στη σύγχρονη εποχή, να μη ενδιαφέρεται για το θέμα από πλευράς εγκυκλοπαιδικής»(!) Εγκυκλοπαιδικό, λοιπόν, επισκο­πικό επιχείρημα, πού δικαιώνει την άποψη του θρησκειολογικού χαρακτήρα του μαθήματος των θρησκευτικών!
Πάντως, ο πόλεμος κατά τής Εκκλησίας, μέσω του θρησκευτι­κού μαθήματος, αποτελεί ισχυρό μήνυμα προς τους ταγούς της για σοβαρή και υπεύθυνη αποτίμηση του προβλήματος τής πα­ρουσίας τής Εκκλησίας μέσα στον κόσμο. Το θρησκευτικό μάθη­μα και η αμφισβητούμενη χρησιμότητα του στον χώρο τής παι­δείας είναι η κορυφή του παγόβουνου της κρίσεως της επισκο­πικής αυτοσυνειδησίας. Μια ζωντανή Εκκλησία, με ποιμένες φωτισμένους και αγιασμένους, δεν αφήνει περιθώρια προσβολής της ποιμαντικής της διακονίας και της αποτελεσματικότητος του λυτρωτικού της έργου.
Αυτή η ζωντανή Εκκλησία - δηλαδή, οι ταγοί της, με ακτινοβο­λία χαρισματικής προσφοράς στον σύγχρονο κόσμο - δεν θα είχε ανάγκη να καταφεύγει στο Σύνταγμα ή στο επιχείρημα τής εγκυ­κλοπαιδικής αξίας του μαθήματος των θρησκευτικών. Για να στη­ρίξει, σήμερα, η Εκκλησία το θρησκευτικό μάθημα, επικαλείται την πτώχεια τής λυτρωτικής της παρουσίας στον κόσμο, χωρίς να το αντιλαμβάνεται! Τα ξύλινα επιχειρήματά την προδίδουν!
Μπορείτε να δείτε τις προηγούμενες δημοσιεύσεις του ιστολογίου μας πατώντας το Παλαιότερες αναρτήσεις (δείτε δεξιά)