Απάντηση στους 44 θεολόγους που ζητούν αλλαγή του μαθήματος των Θρησκευτικών

Τις μέρες αυτές κυκλοφόρησε κείμενο που υπογράφουν 44 Θεολόγοι με τον τίτλο «Τα «Θρησκευτικά» ως αίτημα παιδείας και όχι συντεχνίας». Δημοσιεύτηκε σε πολλές ιστοσελίδες θεολογικού και εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος*. Εστάλη και σε μας με την παράκληση να δημοσιοποιηθεί, αλλά αρνηθήκαμε τη δημοσίευση κρίνοντας τις θέσεις των συναδέλφων παντελώς αντίθετες με τους στόχους του blog μας.

Το κείμενο αποτελεί θλιβερή αποκάλυψη για μας. Θα σχολιάσουμε μερικά μόνο σημεία του αφήνοντας τα υπόλοιπα στην κρίση των αναγνωστών μας:

1.Οι συντάκτες του κειμένου τάσσονται ξεκάθαρα εναντίον του ομολογιάκου μαθήματος των Θρησκευτικών. Θεωρούν πως η ομολογιακότητα του μαθήματος αποτελεί λόγο για να οδηγηθούμε στην προαιρετικότητα «αφού στις σχολικές μας τάξεις δεν φοιτούν πλέον αποκλειστικά Ορθόδοξοι μαθητές». Έτσι προτείνουν ένα μάθημα υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές που για να γίνει τέτοιο θα πρέπει να αλλάξει τον ορθόδοξο χριστιανικό του χαρακτήρα.
Τα επιχειρήματα των συναδέλφων είναι γνωστά. Είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά των υπευθύνων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Είναι όμως λανθασμένα και αβάσιμα θεολογικά. Ετερόδοξοι και αλλόθρησκοι μαθητές υπήρχαν πάντα στα σχολεία μας. Ούτε αυξήθηκε ραγδαία ο αριθμός τους, ούτε μπορούμε να νομοθετούμε υπέρ των ελαχίστων αυτών μαθητών παραμερίζοντας το δικαίωμα των πολλών Ορθοδόξων μαθητών. Είναι μάλιστα γνωστό σε πολλούς συναδέλφους ότι ετερόδοξοι και αλλόθρησκοι μαθητές δεν ζητούν απαλλαγή από το ΜτΘ, αν και δικαιούνται να το πράξουν, αλλά παρακολουθούν το μάθημα κανονικά. Λησμονούν επίσης οι συνάδελφοι ότι το λυτρωτικό μήνυμα του Χριστού ορθοδόξως δοσμένο δεν μπορεί παρά να ελκύσει στην Αλήθεια και τους ετερόδοξους ή αλλόθρησκους. Η αλλοίωση όμως του περιεχομένου του μαθήματος με στόχο να «χωράει» δήθεν όλους τους μαθητές θα οδηγήσει στη στέρηση της Αλήθειας όχι μόνο τους αλλόθρησκους αλλά και αυτούς τους Ορθόδοξους μαθητές.
Απορούμε πραγματικά για το γεγονός ότι οι συνάδελφοι ουδόλως θέτουν ζήτημα απόσυρσης των εγκυκλίων του κ. Στυλιανίδη για τις απαλλαγές. Δεν θεωρούν δυνατό να συμβεί κάτι τέτοιο; Δεν θέλουν να φανούν κακοί απέναντι στον Υπουργό Παιδείας; Ή μήπως τελικά οι εγκύκλιοι αυτές αποτελούν το άλλοθι τους για να προτείνουν αλλαγή του χαρακτήρα του ΜτΘ και να το αποορθοδοξοποιήσουν;

2. Για τις ώρες διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών οι συντάκτες του κειμένου αναφέρουν: «Ως προς τις ώρες διδασκαλίας του ΘΜ στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση θεωρούμε πως η ποιοτική αναβάθμιση ενός μαθήματος δε σχετίζεται με την αύξηση των ωρών διδασκαλίας του, αλλά με τη βελτίωση των περιεχομένων και των στόχων του και βέβαια με την εκπαίδευση των δασκάλων του. Λαμβάνοντας υπόψη τα ήδη σκληρά ωράρια των μαθητών αλλά και τις ώρες διδασκαλίας των άλλων μαθημάτων, θεωρούμε πως οι ώρες διδασκαλίας του ΘΜ στο ελληνικό σχολείο είναι αρκετές».
Τέτοιες θεωρίες να λένε οι θεολόγοι και να δείτε πότε το ΜτΘ θα βρεθεί εκτός Αναλυτικού Προγράμματος. Δεν έχουν τίποτε να πούνε οι θεολόγοι αυτοί για τη μία (1) ώρα διδασκαλίας Θρησκευτικών στην Γ΄ τάξη Γενικού Λυκείου και για τη μία (1) στην Α΄ τάξη και μία (1) στη Β΄ τάξη των ΕΠΑΛ; Ή μήπως η καμία ώρα στην Γ΄ τάξη των ΕΠΑΛ είναι «αρκετή»; Η αναβάθμιση του μαθήματος ασφαλώς σχετίζεται και με τις ώρες διδασκαλίας του. Ας μην γράφουμε αφελείς παιδαγωγικές θεωρίες για να φανούμε δήθεν υπερασπιστές των μαθητών που έχουν «σκληρά ωράρια». Εκτός κι αν οι συνάδελφοι ξέρουν κάτι παραπάνω για κάποια σχεδιαζόμενη μείωση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος και μας προετοιμάζουν κατάλληλα.

3.Για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στα δημοτικά από θεολόγους οι συντάκτες του κειμένου αναφέρουν:
«Ως προς το αίτημα όμως του διορισμού των θεολόγων στην Πρωτοβάθμια, εκτιμούμε ότι τινάζει στον αέρα τη βασική ψυχοπαιδαγωγική προϋπόθεση της διδασκαλίας των παιδιών αυτής της ηλικίας από έναν δάσκαλο (ο οποίος αναπτύσσει μια στενά συναισθηματική σχέση – σχεδόν σα γονιός – μαζί τους, παρέχει τη μάθηση αδιάσπαστα και διεπιστημονικά και έχει εκπαιδευτεί ειδικά γι’ αυτή την ηλικία)». Σε υποσημείωση μάλιστα συμπληρωματικά γράφουν: «Οι άλλες ειδικότητες που έχουν μπει (Μουσική, Γυμναστική, Ξένες Γλώσσες) αφορούν γνωστικά πεδία που δεν είναι δυνατόν να διδαχθούν από το δάσκαλο».
Κάνουν μέγα λάθος και εδώ. Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο. Ποιος λέει ότι οι δάσκαλοι δεν μπορούν να διδάξουν μουσική ή γυμναστική; Και ως μαθητές γνωρίζουμε, αλλά και σήμερα ξέρουμε πως όλοι οι δάσκαλοι μπορούν άριστα να διδάξουν μουσική και να κάνουν γυμναστική στους μαθητές τους. Γνωρίζουμε μάλιστα δασκάλους που είναι και ιερείς οι οποίοι όχι μόνο έκαναν γυμναστική στους μαθητές της τάξης τους αλλά επεδίωκαν, όταν μπορούσαν να κάνουν μάθημα γυμναστικής και σε μαθητές άλλων τάξεων. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο όμορφο είναι ένας ιερέας δάσκαλος να τρέχει, να κάνει ανατάσεις των χειρών και να παίζει μπάσκετ με τα ράσα του μαζί με τους μαθητές του!
Όσον αφορά την ανάγκη ύπαρξης ενός δασκάλου για τα μικρά παιδιά, αυτό είναι μετρήσιμο, μέχρις ενός σημείου όμως. Η ανάγκη εισόδου θεολόγων στα δημοτικά υπάρχει αφενός γιατί οι Παιδαγωγικές Σχολές δεν παρέχουν εφόδια στους δασκάλους για μάθημα Θρησκευτικών και αφετέρου γιατί πολλοί δάσκαλοι αρνούνται, παραβιάζοντας φυσικά το νόμο, να διδάξουν θρησκευτικά, προφασιζόμενοι είτε προσωπικούς ιδεολογικούς λόγους είτε άγνοια του αντικειμένου. Το αποτέλεσμα πάντως είναι η θρησκευτική παιδεία των παιδιών των δημοτικών σχολείων να παρουσιάζει σημαντικό έλλειμμα.
Είναι τέλος τουλάχιστον αντισυναδελφικό οι διορισμένοι (;) θεολόγοι που υπογράφουν το κείμενο να αδιαφορούν για το διορισμό των χιλιάδων συναδέλφων τους που μοχθούν για την κατοχύρωση δικαιωμάτων των θεολόγων.

4. Οι συντάκτες του κειμένου αυτού αναφέρουν μεταξύ άλλων: « Όλος αυτός ο προβληματισμός (ενν. για αλλαγή του χαρακτήρα του ΜτΘ) αναπτύσσεται στις ομάδες θεολόγων που έχουν διαμορφωθεί και εργάζονται άτυπα αλλά οργανωμένα σε όλη την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα και αλλού).
Και ελπίζουμε ότι θα ληφθεί υπόψη από τους συνταγματικά κατοχυρωμένους υπεύθυνους για τις αλλαγές του ΘΜ, δηλαδή το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, στους σχεδιασμούς Αναλυτικών Προγραμμάτων».
Δεν χρειάζεται να παρακαλούν πολύ το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για να υιοθετήσει τις απόψεις τους. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Δύο από τους υπογράφοντες το κείμενο είναι συγγραφείς του νέου βιβλίου θρησκευτικών της Α΄ Γυμνασίου. Οι σχέσεις τους με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο είναι άριστες όπως αποδεικνύεται και από τις πάμπολλες συμμετοχές τους σε ημερίδες και συνέδρια για το ΜτΘ μαζί με τους Συμβούλους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Αλλά και άλλος συνυπογράφων υπήρξε μέχρι πρότινος Σύμβουλος επί θητεία στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Εμείς δεν έχουμε άλλο τίποτε να πούμε, παρά να υπενθυμίσουμε στους αρμόδιους να λάβουν αποφάσεις για το ΜτΘ ότι, εκτός από την ομάδα αυτή των 44 θεολόγων, υπάρχουν και άλλοι χιλιάδες, διορισμένοι και αδιόριστοι, που έχουν διαφορετικές απόψεις και των οποίων η φωνή και η γνώμη θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη.

Δημοσιεύουμε δε εδώ και τη δικαιολογημένη Απάντηση –διαμαρτυρία των «Αδιορίστων Θεολόγων» της Πρωτοβουλίας Θεολόγων ΑΠΘ σε όσα οι 44 θεολόγοι γράφουν:

Σας αποστέλλουμε το μήνυμα αυτό προκειμένου να ρωτήσουμε, με ποιο τρόπο "σέβεστε και συμπαραστέκεστε" στους αδιόριστους Θεολόγους της χώρας μας; Όταν σε μια δύσκολη περίοδο για τον κλάδο μας όπου χειμάζεται από παντού, υποτιμάται, αποκλείεται ατύπως από προκηρύξεις ακόμη και συναφούς αντικειμένου η ειδικότητα μας. (π.χ. στα ΙΕΚ Πολιτιστικού προτιμούνται φιλόλογοι αντί θεολόγοι για την Ιστορία της Χριστιανικής Τέχνης, άσχετα αν στο Τμήμα Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας για παράδειγμα έχουμε 4 εξάμηνα Βυζαντινής Τέχνης. Ή ακόμη στην Μ.Ε. όπου οι αναθέσεις της Κοινωνιολογίας π.χ. δίνονται στους Φιλολόγους αντί σε εμάς, παρά το γεγονός ότι οι απόφοιτοι των Θεολογικών σχολών σήμερα έχουν τουλάχιστον 1 Υποχρεωτικό μάθημα Γενικής Κοινωνιολογίας & 2 επιλεγόμενα για την Κοινωνιολογία της Θρησκείας).

Πραγματικά μας προξενεί αλγηνή εντύπωση το γεγονός, ότι επιμένετε να υποστηρίζετε την αδικία που υπέστη ο κλάδος με την μη-πρόβλεψη θέσεων Θεολόγων ως Καθηγητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Αντί για αυτό επιθυμείτε "να μην ταράξετε την ηρεμία" των συναδέλφων ΠΕ 70 και κάνετε λόγο για εισαγωγή μαθημάτων στα Παιδαγωγικά τμήματα της χώρας.

Σας επισυνάπτουμε σειρά από απαντήσεις αποδεκτών στην Πρωτοβουλία μας, για να δείτε τον αγώνα των αδιορίστων, στον οποίο για "επικοινωνιακούς" ή άλλους λόγους, θεωρείτε την διεκδίκηση των δικαίων και παγίων αιτημάτων του θεολογικού κόσμου της χώρας, ως "συντεχνία", την στιγμή που συνάδελφοι σας με μεταπτυχιακά , διδακτορικά, ξένες γλώσσες, επιμόρφωση, νέες τεχνολογίες, και πολλά άλλα, αγωνιούν για το μέλλον τους, αγωνιούν για το αν θα καταφέρουν να ασκήσουν την επιστήμη που αγάπησαν στην πατρίδα τους... ή αν θα πρέπει να μεταναστεύσουν!

Φτάσατε στο σημείο να υποστηρίξετε ότι οι ώρες του μαθήματος μας είναι αρκετές, για δείτε τι συμβαίνει στην Τεχνική εκπαίδευση, στο άρθρο παρακάτω και πείτε μας αν συμφωνείτε ή όχι με αυτές τις εξελίξεις.

Μετά από αυτήν την κραυγή αγωνίας που σας εκφράζουμε μέσα από αυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα, θα χαρούμε να λάβουμε τις απαντήσεις σας, πως τελικά "σέβεστε και συμπαραστέκεστε" στους συναδέλφους σας αδιόριστους Θεολόγους, πως πιστεύετε ότι μπορούμε να διεκδικήσουμε ότι δικαιούμαστε, όχι μόνο και μόνο για "συντεχνιακούς" λόγους, αλλά επειδή πιστεύουμε ότι έχουμε να προσφέρουμε στην κοινωνία, ότι δεν κάνουμε "επιστήμη για την επιστήμη" αλλά επιστήμη για τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.Θα μας χαροποιούσε δε ιδιαίτερα να μας γνωρίζατε εσείς τι κινήσεις έχετε κάνει ή σκοπεύετε να κάνετε σε συνεργασία με τις ενώσεις και τους συλλόγους Θεολόγων της χώρας μας, ώστε να αναδειχθεί το οξύτατο πρόβλημα της εσκεμμένης υποτίμησης και υποβάθμισης του αντικειμένου μας και της ειδικότητας μας εν συνόλω, μιας και "σέβεστε και συμπαραστέκεστε" τους αδιόριστους συναδέλφους σας στο ζήτημα της εργασίας τους (π.χ. έλλειψη θέσεων Θεολόγων ως ειδικών επιστημόνων στις διάφορες υπηρεσίες του Υπ. Τουριστικής ανάπτυξης για τον θρησκευτικό τουρισμό, αλλά και μη στελέχωση των πολιτιστικών οργανισμών και φορέων, από το Υπ. Πολιτισμού αλλά και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα βλ. αποκλεισμό από ΠΕ Διοικητικού & ΠΕ Κοινωνικών-Ανθρωπιστικών Επιστημών, στις διάφορες προκηρύξεις του ΑΣΕΠ).

Παρακαλούμε να αφουγκραστείτε συναδελφικά και αγαπητικά, την αγωνία μας αυτή και σας ζητούμε να σεβαστείτε και να συμπαρασταθείτε με πράξεις, ουσιαστικά και ειλικρινά στον αγώνα μας, με παιδεία και όχι συντεχνιακά.

Αδιόριστοι Θεολόγοι
Πρωτοβουλία Θεολόγων ΑΠΘ

*Το κείμενο μπορεί να διαβάσει κανείς στο Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων romfea.