Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, Αγαθωσύνη - Δικαιοσύνη - Αλήθεια

Κυριακής ΙΓ´ Λουκά Αποστολικό Ανάγνωσμα

(Εφέσ. ε´ 8-19)

Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος

Το ότι ο πήχυς έχει πέσει δραματικά σε όλα τα επίπεδα, αυτό το διαπιστώνει κανείς χωρίς να χρειάζεται να διαθέτει ειδικές γνώσεις παρατηρητή. Αλλά το ότι η στάθμη της λεγόμενης πρακτικής – συνεπούς Χριστιανικής ζωής έχει κατέλθει αρκετές μονάδες βάσει του Ευαγγελικού μέτρου, αυτό όντως θα πρέπει να μας βάλει σε ανησυχία, ώστε να περάσουμε στη διάγνωση και φυσικά να καταλήξουμε στην θεραπεία.

Βεβαίως η λύση στο πρόβλημα βρίσκεται μέσα στον χώρο της Εκκλησίας και υποδεικνύεται από τον Θεόπνευστο Απόστολο στο Αποστολικό μας Ανάγνωσμα. Δεν μένει παρά εμείς  οι ίδιοι, ως πιστοί, να συνειδητοποιήσουμε την ρηχότητά μας και να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στον ευλογημένο καρπό τού Πνεύματος που κάνει δυναμική την παρουσία του Ορθόδοξου Χριστιανού “εν πάση αγαθοσύνη και δικαιοσύνη και αληθεία” (Εφεσ. ε´ 9).

Καταστάσεις δηλαδή της Χάριτος, που οι Άγιοι έφεραν σε υπερθετικό βαθμό και δι' Αυτής σκορπούσαν την ευωδία του Χριστού στο περιβάλλον τους, αποδεικνύοντας συν τοις άλλοις, την αλήθεια του Ευαγγελίου μαζί με την μοναδικότητα της Εκκλησίας μας.

 Αλλ' ας δούμε στην συνέχεια το τρίπτυχον αυτό του Αγιοπνευματικού Καρπού ξεκινώντας από την αγαθοσύνη. Η αγαθοσύνη, δηλαδή η καλοσύνη του πιστού είναι μια αρετή που εκδηλώνεται κατά ποικίλους τρόπους. Πρόκειται περί μιας καθ' αυτό ουσιαστικής και πρακτικής αρετής, που έχει να κάνει με την ίδια την καθημερινότητα και την συναναστροφή με όλους τους ανθρώπους και ιδίως αυτούς που οι περιστάσεις της ζωής τους έχουν ρίξει στην δυστυχία με όλες της τις μορφές. Όταν ο Χριστιανός συντρέχει τους πάσχοντες, όταν παραμυθεί τους πενθούντες και όταν ανακουφίζει τους θλιβομένους. Όταν οι χήρες και τα ορφανά τον αισθάνονται τον αισθάνονται ως Άγγελο εξ' ουρανού, τούτο σημαίνει ότι ο αγωνιστής Χριστιανός, κατακτά ολοένα και περισσότερο της χαριτοσκεπείς κορυφές της αγαθοσύνης. Όταν μάλιστα τοποθετεί τον εαυτό του έναντι των άλλων με ειρηνική διάθεση και ξεκάθαρη ταπείνωση, όταν προτιμά για την αγάπη και την δόξα του Χριστού, να υποχωρεί όταν θίγεται το εγώ του, και αυτός παραμένει σταθερός αγωνιστής, όταν η πίστις είναι το κινδυνευόμενο και αυτός αναδεικνύεται ομολογιτής, τότε αποδεικνύεται ότι η καλοσύνη δεν είναι μια ψευδοσυναισθηματική κατάστασις, αλλά μια πολύπτυχη αρετή με πλούσιο αγιαστικό περιεχόμενο.

Αλλά η αγαθοσύνη δεν μπορεί να σταθεί χωρίς και την δικαιοσύνη. “Εν πάση δικαιοσύνη”, τονίζει ο Απόστολος των εθνών. Και τούτο είναι πολύ φυσικό, διότι είναι εντελώς αδύνατον να αδικήσει τον οποιονδήποτε. Και όχι μόνο δεν αδικεί ο ίδιος, αλλά αρνείται να ανέχεται την αδικία, όταν αυτή επιβάλλεται από κάποιους σε άλλους.

Χρειάζεται άραγε να επισημάνουμε το πόσο χωλαίνει η κοινωνία μας και στο σημείο αυτό, αλλά και πόσο στον χώρο της Εκκλησίας, κάποιες φορές, το αγκάθι της αδικίας καταπνίγει τους στάχυς της αρετής, της αγιότητος, αλλά και αυτής της χρηστής διοικήσεως;

Η πρόσφατη εκκλησιαστική Ιστορία μας περιέχει  αρκετές μελανές σελίδες που αποδεικνύουν το πόσο χωλαίνει στο σημείο αυτό ο Χριστιανικός κόσμος. Και εννοείται, ότι η καρδιά που καλλιεργεί τον καρπό του Πνεύματος στην έκφανση της δικαιοσύνης, με τους μετρημένους λόγους, την  φωτεινή  κρίση και την τετραγωνική παρουσία, σε όλους τους χώρους και σε όλες τις περιστάσεις, ουδέποτε επιτρέπει να καταντήσει συνεργός της αδικίας, είτε δια της περιπλοκής των λόγων, είτε της ενόχου σιωπής.

Αλλά μένει τώρα να δούμε και τον τρίτο καρπό της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος.: Την αλήθεια. Το “εν πάση αληθεία” ουδέποτε αφήνει τον εργάτη της αρετής και τον νοσταλγόν της αγιότητος να τον προσεγγίσει το ψεύδος, έστω κι αν έρχεται καλυμμένο ακόμα και με θρησκευτικό ένδυμα.

Το φως του ουρανού καταυγάζει την όλη ύπαρξή του. Στο πρόσωπό του καθρεπτίζεται η κρυστάλλινη αλήθεια που εξαγιάζει το εσωτερικό του. Και αφού η αλήθεια δεν είναι κάτι το γενικό και ακαθόριστο, ούτε κάτι τι το μεμονωμένο και από όλα τ' άλλα αποσπασμένο, αφού η αλήθεια είναι Αυτός ο ίδιος ο Ιησούς,  ο Χριστιανός αγωνιστής, ένεκεν αληθείας, είναι πάντοτε έτοιμος να προσφέρει και την ίδια του την ζωή υπέρ της Αληθείας. Οπωσδήποτε μισεί το ψεύδος και από το στόμα του εκφέρει την αλήθεια έστω κι αν κάποιος τον θλίβει, αφού “έχει τι πικρόν ο της αληθείας λόγος”.

Ναι, ο πραγματικός πιστός είναι πάντοτε φιλαλήθης, ειλικρινής και ευθύς. Όλες οι ενέργειές του από τις μικρότερες έως και τις πλέον σοβαρές, αλλά και αυτές οι σκέψεις του και τα διανοήματά του ακόμη, κινούνται και συναυξάνουν στον χώρο της αληθείας και στο έδαφος του “Ναι” και του “Ου”, δοθέντος ότι το περισσόν “εκ του πονηρού εστί”.

Πόσο όμορφα και πόσο θεολογικώς και ηθικώς άρτια ζωγραφίζει την εικόνα του αληθινού ανδρός ο Άγιος Νεκτάριος που ένεκεν αληθείας, δικαιοσύνης και αγαθοσύνης υπέστη τόσους διωγμούς στην ζωή του, αλλά τιμήθηκε και όσο ελάχιστοι από τον Δίκαιο Θεό.:

“Ο αληθεύων είναι ανήρ ενάρετος, χρηστός, τίμιος, αγαθός, δίκαιος, έχει καρδίαν καθαράν και ουκ ελάλησαν ψεύδος τα χείλη αυτού, ουχ υποκρίνεται, λαλεί δε μετά παρρησίας της αλήθεια, ουκ επιμορφάζεται την αρετήν, ουδέ σχηματίζεται σοφρωσύνην, αλλά, ενάρετος ων και σόφρων, το δίκαιον διώκει. Ο αληθεύων φιλεί την αλήθειαν και έως θανάτου αγωνίζεται υπέρ αυτής· η καρδία αυτού επιποθεί την επικράτησιν αυτής”!

Το λοιπόν αδελφοί.: Ο Καρπός του Πνεύματος εν πάση αγαθωσύνη και δικαιοσύνη και αληθεία.

Βέβαιως, στον απόλυτο βαθμό οι αρετές αυτές υπάρχουν στον Τριαδικό Θεό. Όμως, αφού είμαστε τέκνα Θεού και ως πιστοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί έχουμε κληθεί νααπολαμβάνουμε της υιοθεσίας Του, δεν έχουμε παρά, με όλο το είναι μας να αγωνιστούμε, ώστε να καλλιεργήσουμε τον ευλογημένο αυτόν καρπό.

Κοστίζει μεν, αλλά προσφέρει τον αγιασμό, αφού οι ρίζες του δένδρου αυτών φύονται στην γη, οι καρποί του όμως μας τοποθετούν στον ουρανό. Εκεί είναι η λαχτάρα μας και ο προορισμός μας. Αμήν.