πηγή: Μακεδονία, 25/4/2010Το μυστήριο του ανθρώπου
Γράφει ο Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης
Είναι αλήθεια πως ο κάθε άνθρωπος αποτελεί ένα απύθμενο μυστήριο. Συχνά ακούς τα πιο φοβερά για ένα πρόσωπο που ποτέ δεν θα περίμενες ένα τέτοιο ξεπεσμό.
Να είναι πλασμένος για τα μεγάλα, τα ωραία και τα ιερά και να καταβαραθρώνονται στη λάσπη. Να είναι για τα υψηλά, τα μεγαλειώδη, τα σημαντικά και να εκπίπτει στ’ ασήμαντα, τα φθηνά, τα πρόσκαιρα και σκάρτα. Αυτός ο δραματικός διχασμός της ανθρώπινης ύπαρξης είναι φοβερός......
Δύο αντίρροπες δυνάμεις κινούνται συνεχώς μέσα στον άνθρωπο. Δύο νόμοι αντιμάχονται να κερδίσουν την ψυχή για την κοινωνία της αιώνιας χαράς ή τη μοναξιά της ατελεύτητης θλίψης. Η έλλειψη γενναιότητας για την απόρριψη του κακού οδηγεί τον άνθρωπο σε παγερή μοναξιά, τρομερά αδιέξοδα, ανικανοποίητα πάθη, ξεγέλασμα του εαυτού, εσωτερικές συγκρούσεις, ρουτίνα, στενοχώρια και αυτάρκεια. Η αποστασία από την εντρύφηση της αρετής και η παθοκαλλιέργεια γεννούν την απόγνωση. Έτσι έρχεται το αδυσώπητο εσωτερικό κενό και η ακολούθηση της ζωής δίχως κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον.
Ποτέ όμως δεν είναι αργά. Πάντοτε ο άνθρωπος με την εκζήτηση της θείας βοήθειας μπορεί να θυμηθεί την παιδική αθωότητα, τη λησμονημένη άδολη πίστη, την απολεσθείσα αγιότητα. Η μετάνοια θα φέρει αναγέννηση, μεταμόρφωση, πνευματική υγεία. Αυτά συντελούνται κυρίως μυστικά, στα βάθη της ψυχής του κάθε ανθρώπου. Δεν διδάσκονται εύκολα αλλά βιώνονται έμπονα. Χρειάζεται εγρήγορση κι επαγρύπνηση, για να έλθει εσωτερική διαύγεια. Ελέγχοντας το νου και την καρδιά έρχεται μια ανείπωτη ειρήνη και γλυκιά νηφαλιότητα. Το έργο αυτό δεν χρειάζεται καθόλου να έλθουν ανατολίτες γκουρού να το διδάξουν στους νεοέλληνες. Υπάρχει ατόφιο, γνήσιο, πλούσιο στην ορθόδοξη παράδοσή μας. Όλα αυτά είναι για όλους και κατορθώνονται με υπομονή, ταπείνωση, εμπιστοσύνη κι ελπίδα στον Θεό.
Ο άνθρωπος γεμίζει ειρηνικό ενθουσιασμό, γλυκασμό, λύτρωση, ελευθερία και αγάπη. Οι πολλές μέριμνες, φροντίδες, ενασχολήσεις, δραστηριότητες, πληροφορίες, ειδήσεις και εικόνες τον ταλαιπωρούν, ταράζουν και κουράζουν. Όπως λέγει ο σοφός γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης, με τον “πονηρό περισπασμό τον οποίο δημιούργησε ο μεταβιομηχανικός πολιτικός της πολιτικής και της εικόνος”, ο άνθρωπος, κατά κάποιο τρόπο, σαγηνεύθηκε, αποχαυνώθηκε και βαρέθηκε. Έχασε την ησυχία του και ξέχασε την περισυλλογή, την αυτογνωσία και την αυτοκυριαρχία του. Έτσι έγινε περίεργος, κουτσομπόλης, εξωστρεφής, έφτασε στο σημείο να μην κουβεντιάζει διόλου με τον εαυτό του και να του είναι εντελώς ξένος και άγνωστος.
Η σύγχυση, η ταραχή, ο σκοτασμός, η αφηρημάδα επικρατούν πλέον. Δυστυχώς, ενώ πολλοί αναζητούν εναγώνια την ψυχική ηρεμία, τη θρησκευτική γαλήνη, την οικογενειακή ησυχία, την ευχάριστη δουλειά, την καλή φιλία και ειλικρινή συνεργασία δεν κάνουν τίποτε το σημαντικό προς τούτο. Ο καιρός περνά γρήγορα, άσκοπα και ανώφελα. Ο πολιτισμός της τηλεόρασης, της βαθιάς πολυθρόνας και της κόκα κόλα έφερε την ευτραπελία, την ασίγαστη φλυαρία, κενολογία, περιττολογία και κενολογία. Πρόκειται για πολιτισμό άκρατης παθογένειας, που σε θέλει δίχως προσωπική γνώμη, αντίδραση και αντίσταση. Ο τρόπος αυτός ζωής έχει γίνει νοσηρό καθεστώς και δεν περνά καν από το μυαλό ότι μπορεί ν’ αλλάξει αυτή η ψεύτικη, πρόχειρη και επιπόλαιη ζωή.
Χρειάζεται λεβεντιά να στραφεί κανείς σήμερα εντός του. Κάθε ευσυνείδητος και ειλικρινής, τίμιος και γνήσιος άνθρωπος μπορεί αν θέλει ν’ απελευθερωθεί απ’ ό,τι τον δεσμεύει και καθηλώνει. Η ορθόδοξη παράδοση μιλά για φωτεινά όπλα που μπορεί να οπλισθεί ο καθένας και ν’ αποτινάξει τον βαρύ ζυγό της καθημερινότητας, της φθαρτής επικαιρότητας μιας ζωής χλιαρής, χαλαρής, μονότονης, επιπόλαιης και πεζής. Μιλά ωραία για νήψη, εγκράτεια, ανάταση και άσκηση. Ο μικρός άνθρωπος μπορεί να γίνει μεγάλος και ο μεγάλος πολύ μικρός σε πολύ σύντομους χρόνους. Φοβάμαι τις πτώσεις κι ελπίζω στις ανυψώσεις.
Είναι αλήθεια πως ο κάθε άνθρωπος αποτελεί ένα απύθμενο μυστήριο. Συχνά ακούς τα πιο φοβερά για ένα πρόσωπο που ποτέ δεν θα περίμενες ένα τέτοιο ξεπεσμό.
Να είναι πλασμένος για τα μεγάλα, τα ωραία και τα ιερά και να καταβαραθρώνονται στη λάσπη. Να είναι για τα υψηλά, τα μεγαλειώδη, τα σημαντικά και να εκπίπτει στ’ ασήμαντα, τα φθηνά, τα πρόσκαιρα και σκάρτα. Αυτός ο δραματικός διχασμός της ανθρώπινης ύπαρξης είναι φοβερός......
Δύο αντίρροπες δυνάμεις κινούνται συνεχώς μέσα στον άνθρωπο. Δύο νόμοι αντιμάχονται να κερδίσουν την ψυχή για την κοινωνία της αιώνιας χαράς ή τη μοναξιά της ατελεύτητης θλίψης. Η έλλειψη γενναιότητας για την απόρριψη του κακού οδηγεί τον άνθρωπο σε παγερή μοναξιά, τρομερά αδιέξοδα, ανικανοποίητα πάθη, ξεγέλασμα του εαυτού, εσωτερικές συγκρούσεις, ρουτίνα, στενοχώρια και αυτάρκεια. Η αποστασία από την εντρύφηση της αρετής και η παθοκαλλιέργεια γεννούν την απόγνωση. Έτσι έρχεται το αδυσώπητο εσωτερικό κενό και η ακολούθηση της ζωής δίχως κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον.
Ποτέ όμως δεν είναι αργά. Πάντοτε ο άνθρωπος με την εκζήτηση της θείας βοήθειας μπορεί να θυμηθεί την παιδική αθωότητα, τη λησμονημένη άδολη πίστη, την απολεσθείσα αγιότητα. Η μετάνοια θα φέρει αναγέννηση, μεταμόρφωση, πνευματική υγεία. Αυτά συντελούνται κυρίως μυστικά, στα βάθη της ψυχής του κάθε ανθρώπου. Δεν διδάσκονται εύκολα αλλά βιώνονται έμπονα. Χρειάζεται εγρήγορση κι επαγρύπνηση, για να έλθει εσωτερική διαύγεια. Ελέγχοντας το νου και την καρδιά έρχεται μια ανείπωτη ειρήνη και γλυκιά νηφαλιότητα. Το έργο αυτό δεν χρειάζεται καθόλου να έλθουν ανατολίτες γκουρού να το διδάξουν στους νεοέλληνες. Υπάρχει ατόφιο, γνήσιο, πλούσιο στην ορθόδοξη παράδοσή μας. Όλα αυτά είναι για όλους και κατορθώνονται με υπομονή, ταπείνωση, εμπιστοσύνη κι ελπίδα στον Θεό.
Ο άνθρωπος γεμίζει ειρηνικό ενθουσιασμό, γλυκασμό, λύτρωση, ελευθερία και αγάπη. Οι πολλές μέριμνες, φροντίδες, ενασχολήσεις, δραστηριότητες, πληροφορίες, ειδήσεις και εικόνες τον ταλαιπωρούν, ταράζουν και κουράζουν. Όπως λέγει ο σοφός γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης, με τον “πονηρό περισπασμό τον οποίο δημιούργησε ο μεταβιομηχανικός πολιτικός της πολιτικής και της εικόνος”, ο άνθρωπος, κατά κάποιο τρόπο, σαγηνεύθηκε, αποχαυνώθηκε και βαρέθηκε. Έχασε την ησυχία του και ξέχασε την περισυλλογή, την αυτογνωσία και την αυτοκυριαρχία του. Έτσι έγινε περίεργος, κουτσομπόλης, εξωστρεφής, έφτασε στο σημείο να μην κουβεντιάζει διόλου με τον εαυτό του και να του είναι εντελώς ξένος και άγνωστος.
Η σύγχυση, η ταραχή, ο σκοτασμός, η αφηρημάδα επικρατούν πλέον. Δυστυχώς, ενώ πολλοί αναζητούν εναγώνια την ψυχική ηρεμία, τη θρησκευτική γαλήνη, την οικογενειακή ησυχία, την ευχάριστη δουλειά, την καλή φιλία και ειλικρινή συνεργασία δεν κάνουν τίποτε το σημαντικό προς τούτο. Ο καιρός περνά γρήγορα, άσκοπα και ανώφελα. Ο πολιτισμός της τηλεόρασης, της βαθιάς πολυθρόνας και της κόκα κόλα έφερε την ευτραπελία, την ασίγαστη φλυαρία, κενολογία, περιττολογία και κενολογία. Πρόκειται για πολιτισμό άκρατης παθογένειας, που σε θέλει δίχως προσωπική γνώμη, αντίδραση και αντίσταση. Ο τρόπος αυτός ζωής έχει γίνει νοσηρό καθεστώς και δεν περνά καν από το μυαλό ότι μπορεί ν’ αλλάξει αυτή η ψεύτικη, πρόχειρη και επιπόλαιη ζωή.
Χρειάζεται λεβεντιά να στραφεί κανείς σήμερα εντός του. Κάθε ευσυνείδητος και ειλικρινής, τίμιος και γνήσιος άνθρωπος μπορεί αν θέλει ν’ απελευθερωθεί απ’ ό,τι τον δεσμεύει και καθηλώνει. Η ορθόδοξη παράδοση μιλά για φωτεινά όπλα που μπορεί να οπλισθεί ο καθένας και ν’ αποτινάξει τον βαρύ ζυγό της καθημερινότητας, της φθαρτής επικαιρότητας μιας ζωής χλιαρής, χαλαρής, μονότονης, επιπόλαιης και πεζής. Μιλά ωραία για νήψη, εγκράτεια, ανάταση και άσκηση. Ο μικρός άνθρωπος μπορεί να γίνει μεγάλος και ο μεγάλος πολύ μικρός σε πολύ σύντομους χρόνους. Φοβάμαι τις πτώσεις κι ελπίζω στις ανυψώσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου