Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, «Τα λησμονημένα λόγια του Ιησού...»

Κυριακή Ε' Νηστειών

Μάρκου Ι' 32-45

Γράφει ο Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος,

Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Δρ. Πωγ. &Κονίτσης

e-mail: ioil.konitsa@gmail.com 

Όσο και να προσπαθεί ο άνθρωπος να δείχνει αρμόζουσα συμπεριφορά και όσο κι αν θέλει να καλύψει κάποια ιδιαίτερα ψυχικά του σημεία, θα έρθει κάποια στιγμή που με την ίδια του τη συμπεριφορά θα αποκαλύψει ο ίδιος το πραγματικό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται.

Η Ευαγγελική Περικοπή της Ε' Κυριακής των Νηστειών, στα πρόσωπα των μαθητών, πρωτίστως των υιών Ζεβεδαίου, αυτή ακριβώς την αλήθεια διακηρύσσει.

Η ομάδα των δώδεκα, δεν αντιλαμβάνεται την σημασία των λόγων του Κυρίου. Ενώ ο Ιησούς τους προετοιμάζει για τα μεγάλα γεγονότα του Πάθους,
ενώ τους κάνει λόγο για το προαιώνιο σχέδιο του Θεού υπέρ της λυτρώσεως και Σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους, οι ίδιοι κινούνται μέσα στα στενά επίπεδα του κόσμου τούτου και μάλιστα στην πιο αρνητική του έκφραση που είναι η δίψα για εξουσία. Το αίτημα μάλιστα των δύο αυταδέλφων Ιακώβου και Ιωάννου, βρίσκεται τόσο έξω από τα επιτρεπτά όρια, ώστε ο ίδιος ο Διδάσκαλος τους εμποδίζει να συνεχίζουν και τους επαναφέρει με το “ούκ οίδατε τι αιτείσθε”.

Και επειδή και πάλι οι απλοϊκοί Μαθητές και οι υιοί του Ζεβεδαίου δεν κατόρθωσαν ν' αντιληφθούν ποιος τελικώς είναι ο σκοπός τού να είναι κανείς “συνέκδημος του Ιησού”, στην συνέχεια ο Υιός της Παρθένου, μέσω της ερωτήσεως περί του ποτηρίου και του Βαπτίσματος, δηλ. του εκουσίου Του Πάθους, τους προλέγει και αυτά που θα συμβούν, δηλ. τους κόπους και τα μαρτύρια που θα δεχθούν και θα κλείσουν την μοναδική Αποστολική τους Ζωή.

Ακριβώς δε εκεί, στους κόπους και στις θυσίες και στο μαρτυρικό τέλος που επαφίεται στην διάθεση και στην προθυμία της κάθε ψυχής, καθορίζεται και η θέση που θα λάβει ο καθένας στην Βασιλεία του Θεού. Γι' αυτό “το καθίσαι εκ δεξιών και εξ' ευωνύμων ουκ εστίν εμού δούναι, αλλ' οις ητοίμασται”.

Και ο Ιερός Χρυσόστομος, επάνω σε αυτόν τον αποκαλυπτικό λόγο, που φανερώνει ότι ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις και δεν είναι προσωπολήπτης, θα κηρύξει: “ο δε λέγειν τούτον εστίν. Αποθανείσθε μεν και σφαγήσεσθε και μαρτυρίω τιμηθήσεσθε το μέντοι πρώτους γενέσθαι, ούκ εστίν εμόν δούναι, αλλά των αγωνιζομένων λαβείν δια πλείονος της σπουδής.”.

Μετά απ' αυτά δεν μπόρεσαν να συγκρατηθούν οι άλλοι δέκα μαθητές. Άρχισαν να αγανακτούν για την συμπεριφορά αυτή του Ιακώβου και του Ιωάννου, οι οποίοι ζητούσαν να τους παραγκωνίσουν και να τιμηθούν περισσότερο από αυτούς. Άλλωστε βρισκόμαστε προ της Πεντηκοστής και δικαιολογείται απολύτως η τόσο ανθρώπινη συμπεριφορά....

Όμως ο Κύριος δίνει τέλος στην όλη συζήτηση και στην ταραχή των πνευμάτων. Εσείς, τους λέγει, δεν μπορείτε να έχετε τη νοοτροπία αυτών που κατακυριεύουν και κατεξουσιάζουν τα έθνη και τους ανθρώπους. Εσείς είσθε δικοί μου. Και οι δικοί μου ανατρέπουν τα δεδομένα. Όχι με αιματηρές επαναστάσεις, αλλά με την επανάσταση της αληθείας και της αγάπης. Εάν όντως θέλετε να γίνετε μεγάλοι, θα πρέπει να αναστρέψετε την κορυφή της πυραμίδας. Και όποιος επιθυμεί να είναι πρώτος, ας φορέσει το λέντιον της ιεράς διακονίας. Υπάρχει άραγε αμφιβολία στο ότι οι τελευταίοι αυτοί λόγοι του Κυρίου σωριάζουν τους “κοινωνικούς κανόνες” και εξοβελίζουν την τακτική και τα στάνταρ της οποιασδήποτε μορφής αναρριχήσεως;

Η καθοδηγητική και βεβαίως απόλυτη φράση, “Ος εάν θέλη γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται υμών διάκονος”,  για τους εκτός του Πνεύματος του Χριστού, τους εκτός δηλ. οργανικού μαζί Του συνδέσμου, αποτελεί λόγο ακατάληπτο και φράση αυτόχρημα τρομακτική. Όσον αφορά δε ορισμένους που ισχυρίζονται, ότι είναι πιστοί και δήθεν “διακονούν” τον Ιησού, μάλλον φαίνεται την εντολή αυτή να την έχουν περάσει στον “φάκελο” που επιγράφεται “λησμονημένοι λόγοι του Ιησού”. Και ίσως κάποιοι που αναρριχήθηκαν σε διοικητικές κορυφές, είτε με τα “φτερά” τους, είτε με την κλασσική μέθοδο του σαλίγκαρου (κέρας και σίελος), αυτοί, μάλλον δείχνουν να έχουν πληκτρολογήσει την οριστική διαγραφή της εντολής αυτής από τον “σκληρό δίσκο” της συνειδήσεως.

Αλλά όσο κι αν οι άνθρωποι αυτοί προσπαθούν να λησμονούν τους Ευαγγελικούς λόγους, και όσο κι αν θέλουν να τους διαγράψουν από την καθημερινή τους συμπεριφορά, το μόνο βέβαιο είναι πως “το ρήμα του Θεού ημών μένει εις τον αιώνα” (Ησ. Μ' 8). Εάν μάλιστα αντικρίσει κανείς το θέμα της εξουσίας και κατ' επέκταση της επιβολής της μέσα από τον δεύτερο πειρασμό του Κυρίου, “εάν προσκυνήσεις ενώπιόν μου, έσται σου πάντα” (Λουκά Δ' 7), τότε καθίσταται  αμέσως αντιληπτό το μέγεθος του αρνητικού περιεχομένου της παγίδας που ονομάζεται αρχομανία.

Πράγματι, εάν αναλυθεί η φωτογραφική απεικόνιση μέσα από την οποία αναδεικνύεται ο Ευαγγελικός λόγος, φαίνεται ότι η διάσταση αυτή του “κατεξουσιάζουσιν” ανιχνεύεται από τα άκρως κοσμικά και πολιτικά, έως και αυτά τα “πνευματικά”, που στηρίζονται ακόμα και σε εκκλησιαστικά βάθρα με “μακραίωνες παραδόσεις”.

Η ψαλίδα ανοίγεται από τα πλέγματα κατωτερότητας και από άλλες τραυματικές καταστάσεις της παιδικής, εφηβικής ηλικίας, που αποκαλύπτονται στον τρόπο συμπεριφοράς, και  διοικήσεως, έως και στο να εντάσσεται κανείς συνειδητά στον κύκλο του Ιούδα, χρησιμοποιώντας την εξουσία για να υλοποιήσει καταχθόνια σχέδια σκοτεινών κέντρων που μισούν τον Χριστό και την Εκκλησία Του. Φυσικά για την τελευταία αυτή των περιπτώσεων, ισχύει ο καταπληκτικός λόγος του Γέροντος Παϊσίου ότι “μπορεί να οργώνει ο διάβολος, πίσω όμως έρχεται και σπέρνει ο Χριστός”.

Αλλά δεν χρειάζεται να ψάξει να βρει κανείς το πού και ποιοι είναι αυτοί που χρησιμοποιούν την εξουσία για να ασκούν απόλυτη και ανεξέλεγκτη κυριαρχία στα Έθνη. Αυτό το βλέπει κανείς εύκολα, αλλά και εάν είναι τόσο καλά καμουφλαρισμένο, αργά ή γρήγορα θ' αποκαλυφθεί, αφού θα λειτουργήσει ο αδήριτος πνευματικός νόμος “ουκ έστι  κρυπτόν ο ου φανερόν γενήσεται, ουδέ απόκρυφον ο ου γνωσθήσεται και εις φανερόν έλθη” (Λουκ. Η' 17).

Ναι, αυτό ήδη συμβαίνει και θα συνεχίσει να συμβαίνει, διότι όλοι αυτοί απλώς “δοκούντες άρχειν και κατακυριεύσουσιν και κατεξουσιάζουσιν”. Απλώς νομίζουν ότι κατέχουν ουσιαστική εξουσία. Δεν γνωρίζουν ότι, ο Θεός απλώς τους ανέχεται μόνο για λόγους γενικώτερου πνευματικού συμφέροντος και ότι ο ίδιος ο Τριαδικός Θεός είναι ο Κυβερνήτης του σύμπαντος κόσμου.

Όμως, ας στρέψουμε το βλέμμα εντός, και ας ερωτήσουμε εαυτούς, τους αδελφούς και φίλους στην συνέχεια. Μήπως σε αυτό τον πειρασμό των μαθητών πέφτουμε και εμείς οι ίδιοι; Μήπως πάλι η ψυχολογία μας και η νοοτροπία, τόσο εντός της “κατ' οίκον εκκλησίας”, όσο και σ' αυτόν τον εργασιακό χώρο, μήπως, ερωτούμε δεν απέχει και πολύ από αυτούς, που φέρει παράδειγμα προς αποφυγήν ο Κύριος;

Μήπως δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει, ότι “Ος εάν θέλει γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται υμών διάκονος”; Και για να μην υπάρχει κάποια αμφιβολία στο τι εννοεί ο Κύριος, οι δύο τελευταίοι στίχοι της περικοπής, γίνονται τόσο καταλυτικοί που παρασύρουν οποιοδήποτε εμπόδιο είτε λογικό, είτε ψυχολογικό, είτε ο,τιδήποτε είναι δυνατόν να σταθεί εμπόδιο τόσο στην αντικειμενική κατανόηση, όσο και στην πιστή εφαρμογή.

  «ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν»!

Λόγια όμορφα και θεωρίες ανεφάρμοστες; Μόνο αυτό δεν ισχύει για τους λόγους του Χριστού. Εμείς όμως ας μην πούμε τίποτε άλλο. Ας μιλήσουν τα Ιερά Κείμενα. Άλλωστε μετά από λίγο θα Τον δουν οι μαθητές ζωσμένον το λέντιον να τους διακονεί, ρωτώντας “Γινώσκετε τι πεποίηκα υμίν”; Και ταυτοχρόνως θα υπογραμμίσει για τους μαθητές του όλων των αιώνων: “υπόδειγμα δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν και υμείς ποιείτε” (Ιωαν. ΙΓ' 12-15).

Αδελφοί μου σε τέτοιου είδους αποκαλύψεις και σε τέτοια ουράνια συμπεριφορά του Θεανθρώπου, ίσως αρμόζει η σιωπή μέσα στην κατανυκτική ατμόσφαιρα που μας προσφέρουν οι ιερές ακολουθίες. Μέσα σ' αυτή την “εύλαλον σιωπήν” που ανοίγει τα ώτα της καρδίας και εξαγιάζει τον νου, έρχεται το βίωμα της εν Χριστώ κατανοήσεως και στην συνέχεια η πράξη που συντρίβει όλα τα κατά κόσμον δεδομένα και όλες τις παραστάσεις που επιζητούν να «καθοδηγούν», μάλλον να μας εγκλωβίζουν την ψυχή.

Αλλά με τα νέα αυτά δεδομένα της χάριτος και δίχως να το καταλάβουμε, βρεθήκαμε με τον όμιλο των μαθητών μπροστά στις πύλες της Ιερουσαλήμ. Ας ετοιμασθούμε μαζί τους, διότι σε λίγο αποχαιρετούμε την γλυκιά ησυχία και την ζωντανή διδαχή του Ιησού και θα αναμειχθούμε με τον όχλο που ήδη εξέρχεται με τα “βαϊα των φοινίκων εις υπάντησιν αυτώ” (Ιωάν, ΙΒ' 13). Αμήν.