Απάντηση του Καθηγητού και Προέδρου του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ σε δημοσίευμα

Κύριε Διευθυντά και σεβαστοί Πατέρες,

Σε κείμενο που συνέταξαν ανωνύμως κάποιοι «Απόφοιτοι της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης» κατά του Κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου και δημοσιεύθηκε στα έγκριτα ιστολόγιά σας, αφιερώνονται στο τέλος, ως μη όφειλε, και τρεις παράγραφοι στο πρόσωπό μου ως Καθηγητού και Προέδρου του Τμήματος Θεολογίας της εν λόγω Σχολής.

Τις πληροφορίες εναντίον μου, όπως δηλώνουν οι ανώνυμοι συντάκτες, και τις οποίες εσείς δεν διεσταυρώσατε, όπως η δημοσιογραφική δεοντολογία επιβάλλει, τις αντλούν από την επικοινωνία τους και τη συζήτηση που είχαν με τον Ομότιμο σήμερα Καθηγητή του Α.Π.Θ. κ. Ιωάννη Κογκούλη.

Θα μπορούσα, κύριε Διευθυντά και σεβαστοί Πατέρες, να προσπεράσω την κριτική και τα σχόλια εναντίον μου, αν αυτά δεν άγγιζαν τα όρια της συκοφαντίας και δεν περιείχαν ανακρίβειες, κακοβουλία και μικρή ή μεγάλη εμπάθεια. Και απαντώ σε μία-μία από τις εναντίον μου αιχμές του κατά πάντα σεβαστού και αγαπητού Ομοτίμου Καθηγητού κ. Ιωάννου Κογκούλη.

α) Είναι αλήθεια ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ακαδημαϊκής μου πορείας ο κ. Ιωάννης Κογκούλης μου συμπαραστάθηκε τα μέγιστα και συνεργαστήκαμε άριστα σε διάφορους τομείς. Προσωπικά ουδέποτε καταφέρθηκα εναντίον του. Απεναντίας κι εγώ τον στήριξα σε δύσκολες γι’ αυτόν ακαδημαϊκές υποθέσεις. Προσφάτως μάλιστα ως Διευθυντής του Τομέα Λατρείας, Χριστιανικής Αγωγής και Εκκλησιαστικής Διοίκησης δρομολόγησα τις διαδικασίες ομοτιμοποίησής του. Τον τίμησα μάλιστα με την ψήφο μου στον Τομέα, στο Τμήμα και στην Κοσμητεία και είπα τα καλύτερα γι’ αυτόν στη Σύγκλητο. Κριτήριό μου στις σχέσεις με τον κ. Ιωάννη Κογκούλη, όπως και με κάθε μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας, ήταν και είναι αυτό που λέγει ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας˙«Αν θέλεις να διδάξεις την αγάπη του Θεού, μην λες λόγια. Προσπάθησε να είσαι πάντοτε ευγενής και αξιαγάπητος». Προς τι λοιπόν η εναντίον μου μικρόψυχη στάση του κ. Καθηγητού;

β) Δεν ξέρω πράγματι από πού ορμώμενος ο κ. Ιωάννης Κογκούλης, τη στιγμή μάλιστα που δεν συμμετέχει, ως συνταξιοδοτηθείς, στα δρώμενα του Τμήματος, αποφαίνεται ότι ως Πρόεδρος έβαλα «τόσον τον ίδιο τον Καθηγητή όσο και κάποιους άλλους στο περιθώριο»; Πρώτα-πρώτα καμία Καθηγήτρια, όπως λέγει, δεν«με πήρε από το χέρι και με υποχρέωσε να υποβάλω αίτηση για την εξέλιξή μου σε πρωτοβάθμιο Καθηγητή». Και ηλικίαν έχω και τις δυνατότητές μου γνωρίζω. Μετά μάλιστα από 30 χρόνια μαθητείας μου κοντά στον μεγάλο δάσκαλο Ιωάννη Φουντούλη, όπως επίσης και με όπλα το ερευνητικό μου έργο, την άριστη συνεργασία μου με όλους, και τη μαρτυρία μου στην Εκκλησία και την κοινωνία διεκδίκησα, όταν ήμουν έτοιμος, την εξέλιξή μου.

Κύριε Διευθυντά και σεβαστοί Πατέρες,

Είμαι Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας περίπου τέσσερις μήνες, με την τιμία ψήφο βεβαίως των καλών μου συναδέλφων. Αν ρωτήσετε τόσο εσείς όσο και ο κ. Ιωάννης Κογκούλης, θα μάθετε ότι από την πρώτη κιόλας Συνεδρία δήλωσα ότι εκείνο που με ενδιαφέρει είναι η ενότητα του Τμήματος, η συνεργασία με όλους και το δημιουργικό έργο σε κάθε τομέα. Δεν έβαλα απολύτως κανέναν στο περιθώριο, γιατί η προτεραιότητά μου είναι η συμμετοχή όλων στο κοινό καλό, την εκπαίδευση δηλαδή των φοιτητών μας, την επιστημονική επί των πηγών της θεολογίας έρευνα και την καλή μαρτυρία του Τμήματος προς τα έξω, την θεσμική έκφραση της Εκκλησίας και την κοινωνία.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι καθόλου εύκολα, γιατί προϋποθέτουν διάθεση καλή και όχι καχυποψία, ζήλο για τα κοινά και όχι κλείσιμο στον μικρόκοσμό μας, έμπνευση αγάπης και όχι αποθέωση του εαυτού μας, κατανόηση και δίκαιο μοίρασμα των ρόλων, μακροθυμία και διατήρηση των ισορροπιών. Πάνω δε απ’ όλα ειρηνικό πνεύμα καιδιάκριση. Δεν σας κρύβω ότι πριν εκλεγώ στη θέση του Προέδρου διάβασα κάτι από τη Σοφία Σειράχ˙«Ετοίμασε την ψυχή σου για τηναντιμετώπιση των πειρασμών˙ κάνε ευθεία την καρδιά σου και έχε κουράγιο»(2, 1-2). Τώρα καταλαβαίνω πόσο σοφός και χρήσιμος είναι αυτός ο λόγος. Αλλά δεν περίμενα ποτέ αυτή την ευκαιρία να μου τη δώσει ο ομογάλακτος από τη Ριζάρειο Καθηγητής της Κατηχητικής και της Χριστιανικής Παιδαγωγικής κ. Ιωάννης Κογκούλης. Σε κάθε περίπτωση πάντως από τις ως άνω αρχές εμπνέομαι και με αυτές ηγούμαι ενός Τμήματος με ιστορία, άξιο έμψυχο δυναμικό, μεγάλη προσφορά στην Επιστήμη και την Εκκλησία, αλλά που δυστυχώς εδώ και αρκετό καιρό βάλλεται δωρεάν και αδίκως. Και τα βέλη κυρίως είναι «εξ οικείων». Εδώ ισχύει ακριβώς αυτό που γράφει ο όσιος Παΐσιος ο νέος˙«Πολλοί βλέπουν σε τι τους δυσκολεύουν οι άλλοι και όχι σε τι δυσκολεύουν εκείνοι τους άλλους. Απαιτήσεις έχουν μόνο από τους άλλους, όχι από τον εαυτό τους» (π. Παΐσιος, Λόγοι, τόμος Ε΄ σ.45).

γ) Θλίβεται και δυσαρεστείται ο κ. Ιωάννης Κογκούλης, διότι δήθεν αθέτησα την υπόσχεσή μου «σχετικά με την παραμονή του προσκυνηταρίου με την εικόνα του Χριστού στην είσοδο τηςΣχολής», ένα θέμα που ανήχθη σε ύψιστο εικονομαχικό ζήτημα και με αστήρικτες αναγωγές ερμηνεύθηκε ως προδοσία της πίστεως, διωγμός του Χριστού από τη Σχολή, διαχωρισμός των συναδέλφων σε πιστούς και απίστους. Έλεος! Αν εξηρτάτο μόνο από μένα, δεν θα γινόταν η μετάθεση του προσκυνηταρίου σε άλλη θέση, έξω από τον Ναό, όπου, σας διαβεβαιώνω, και εκεί τιμάται και προσκυνείται από τους φοιτητές μας. Για την ανοικοδόμηση και αισθητική του κτηρίου της Θεολογικής Σχολής είναι γεγονός ότι ο κάθε Κοσμήτορας είχε τις εκτιμήσεις και τις προτεραιότητές του. Έτσι,καλώς ή κακώς, λειτούργησε και ο κ. Ιωάννης Κογκούλης. Και ο νυν Κοσμήτορας, ο κ. Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, έχει τις δικές του επιλογές, έστω και αν κάποιος δεν συμφωνεί με όλες. Άλλο αυτό και άλλο ο ανελέητος πόλεμος εναντίον του και εναντίον όποιου έχει σκέψη διαφορετική από τη δική μας.

Γνωρίζει καλά ο κ. Ιωάννης Κογκούλης ότι δεκαετίες ολόκληρες, σε συνεργασία με τους καλούς μου συναδέλφους, λειτουργιολόγους του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, διακονώ τον χώρο του Ναού της Σχολής και έχω την ευθύνη της λειτουργικής αγωγής των φοιτητών του Τμήματός μου. Ο ίδιος μάλιστα, ως Κοσμήτορας, και είναι προς τιμήν του, φρόντισε για την ολοκλήρωση της αγιογράφησης του Ναού, προκειμένου να είναι πληρέστερη η λειτουργική κατάρτιση των φοιτητών μας. Καθ’ όλην αυτήν την μακρά περίοδο ουδέποτε πέρασε από το μυαλό κανενός να φύγουν οι εικόνες από τη Σχολή ή να προδοθεί ο Χριστός, στον οποίο πιστεύουμε και τον οποίον διακονούμε. Οι εικόνες υπάρχουν παντού, όχι μόνο μέσα κι έξω από τον Ναό, αλλά και σε όλα τα Αμφιθέατρα της Σχολής. Απ’ όσο μάλιστα γνωρίζω, πάνω από το σημείο που «έφυγε» το προσκυνητάρι θα τοποθετηθεί μεγάλο ψηφιδωτό ή αγιογραφία με κέντρο τον Χριστό και δεξιά αριστερά με αγίους της Θεσσαλονίκης, σε μια λαμπρή σύνθεση κατασκευασμένη από Μοναστήρι της Ελλαδικής Επικράτειας. Τα ονόματα δε των παλαιών Κοσμητόρων και Προέδρων θα γραφούν σε πίνακες plexiglass και θα τοποθετηθούν σε εμφανέστατο χώρο στην είσοδο της Σχολής. Ας είμαστε λοιπόν προσεκτικοί και ας κρατάμε χαμηλούς τόνους, γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να αδικηθούν άνθρωποι και το κακό να γίνει χειρότερο. Η δικαιοκρισία της ιστορίας, την οποίαν επικαλείται ο κ. Καθηγητής, είναι μία πραγματικότητα, με την προϋπόθεση να πιστέψει ο καθένας ότι δεν είναι το κέντρο της ιστορίας.

Τέλος, ως προς το ειρωνικό σχόλιο του κ. Καθηγητού πως δεν πείθει κανέναν το επιχείρημα ότι ενεργώ «στο πλαίσιο του πνεύματος της καταλλαγής», θα ήθελα να τον διαβεβαιώσω ότι αυτό το πνεύμα θέλω προσωπικά να με συνέχει πάντοτε. Δεν ξέρω πόσο το καταφέρνω, αλλά νομίζω πως σε πρακτικό επίπεδο αυτό είναι το σπουδαιότερο παιδαγωγικό αξίωμα που οικοδομεί άριστα τις ανθρώπινες σχέσεις και μεταβάλλει τη θεολογία από θεωρία σε πράξη. Πιστεύω λοιπόν απόλυτα ότι, όπως σημειώνει και ο ιερός Χρυσόστομος,«όπουυπάρχει πνευματική διδασκαλία, εκεί υπάρχει και σωφροσύνη και σεμνότητα». Ας αναμετρηθούμε λοιπόν όλοι μας με αυτά τα μεγέθη, για να μην υποπίπτουμε στη συκοφαντία και την ύβρη. Γιατί τότε έχει απόλυτη εφαρμογή ο λόγος του Ηρακλείτου˙«Νομίζω ότι πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς την ύβρη περισσότερο από ότι μια πυρκαγιά».

Με τιμή

Παναγιώτης Ι. Σκαλτσής

Καθηγητής Λειτουργικής

Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας

Υ.Γ. Παρακαλώ, κύριε Διευθυντά, επικαλούμενος και τον περί τύπου νόμο, επειδή οι άδικες κρίσεις του κ. Ιωάννου Κογκούλη διασύρουν την προσωπικότητά μου, να δημοσιεύσετε το ως άνω κείμενο στο ιστολόγιό σας.