Μια λύση για το θέμα των απαλλαγών από τα θρησκευτικά
Γράφει "ο περαστικός"
Δεν είμαι νομικός. Προσπάθησα ωστόσο με την απλή λογική να ερμηνεύσω τις εγκυκλίους που το ΥΠΕΠΘ εξέδωσε το καλοκαίρι σχετικά με την απαλλαγή των μαθητών από το μάθημα των θρησκευτικών και να προτείνω μία λύση στο πρόβλημα που προέκυψε.
1.Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μερικές έννοιες. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι το «μάθημα των Θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό»; Τη φράση αυτή επαναλαμβάνει πολλές φορές ο Υπουργός Παιδείας προφορικά σε δηλώσεις του. Η ίδια θέση υπάρχει διατυπωμένη σε όλες τις απαντήσεις των αρμοδίων Διευθυντών του ΥΠΕΠΘ σε ερωτήσεις που τους υπεβλήθησαν σχετικά με το θέμα (π.χ. απάντηση στην ΠΕΘ, απάντηση στην Ιερά Σύνοδο, στην Ένωση Θεολόγων Λέσβου κ.α.). Η αναγνώριση του μαθήματος των θρησκευτικών ως υποχρεωτικού δεν μπορεί τίποτε να προσθέσει ή να αφαιρέσει στο θέμα της απαλλαγής από το μάθημα. Η απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών (όπως και η απαλλαγή από τη γυμναστική) είναι απαλλαγή από ένα μάθημα υποχρεωτικό.
2.Επομένως όταν τίθεται το θέμα της απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών αυτό που κυρίως προέχει είναι να ξεκαθαρίσουμε τον τρόπο που μπορεί κανείς να πάρει απαλλαγή από το υποχρεωτικό μάθημα των θρησκευτικών. Μέχρι πριν από την έκδοση των καλοκαιρινών εγκυκλίων ίσχυε η εγκύκλιος του 2002 που προβλέπει: «η απαλλαγή αυτή πρέπει να στηρίζεται σε δήλωση του ίδιου του μαθητή αν είναι ενήλικος ή των γονέων του αν είναι ανήλικος στην οποία θα αναφέρει ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του Θρησκεύματος στο οποίο ανήκει». Η αρνητική δήλωση (δηλ. ζητώ να μην κάνω μάθημα Θρησκευτικών επειδή δεν είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος) δεν θεωρούνταν ότι αποτελούσε προσβολή των προσωπικών δεδομένων αφού ο μαθητής δεν υποχρεωνόταν να αποκαλύψει το θρήσκευμά του παρά απλώς δήλωνε αρνητικά ότι δεν είναι Ορθόδοξος Χρστιανός.
3. Ο Συνήγορος του Πολίτη θεώρησε ότι και η αρνητική δήλωση (δεν είμαι Ορθόδοξος Χριστιανός) αποτελεί προσβολή των προσωπικών δεδομένων. Γιατί; Ποιος μουσουλμάνος ή μάρτυρας του Ιεχωβά ή Παπικός ή όποιας θρησκείας θέλετε έχει πρόβλημα να δηλώσει ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος; Είναι σαν να λέμε ότι ένας Ορθόδοξος Χριστιανός μαθητής έχει πρόβλημα να δηλώσει ότι δεν είναι Μουσουλμάνος ή Χιλιαστής. Το ΥΠΕΠΘ ωστόσο έσπευσε να κάνει νόμο την θέση του Συνηγόρου και οδηγηθήκαμε στο ότι «για την απαλλαγή αυτή απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του κηδεμόνα του μαθητή αν είναι ανήλικος ή του ιδίου αν είναι ενήλικος, στην οποία θα αναφέρεται η επιθυμία απαλλαγής, χωρίς να δηλώνεται ο λόγος της συγκεκριμένης επιλογής». Πρακτικά όμως τι θα γράφει ο μαθητής; «Επιθυμώ να απαλλαγώ από τα Θρησκευτικά». Και τίποτε περισσότερο. Η 2η εγκύκλιος λέει «δεν είναι αναγκαία η αιτιολόγηση της άρνησης στην υπεύθυνη δήλωση που απαιτείται». Έτσι όμως δεν μπορεί με κανένα τρόπο να ελέγξει ο Διευθυντής του σχολείου ή ο Σύλλογος διδασκόντων αν ο κηδεμόνας που καταθέτει την αίτηση είναι Ορθόδοξος ή όχι. Ή μήπως προφορικά μπορεί να ρωτήσει το θρήσκευμα αλλά στη δήλωση δεν θα το γράψει; «Μήπως δεν είστε Χριστιανός Ορθόδοξος;» ή καλύτερα «Μήπως είστε Χριστιανός Ορθόδοξος; Γιατί τότε δεν επιτρέπεται να πάρετε απαλλαγή». Αυτά δεν γίνονται.
4.Όσα αναφέρονται στην 3η εγκύκλιο για την «απασχόληση των μαθητών» είναι πολύ σημαντικά αλλά δεν αφορούν πάλι την διαδικασία της απαλλαγής. Όταν η 3η εγκύκλιος λέει για τη 2η ότι αναφέρεται σε μη Ορθόδοξους μαθητές δηλ. σε αλλόθρησκους και ετερόδοξους, αφήνει ένα σημαντικό κενό στον τρόπο εφαρμογής αυτού που λέει στην πράξη . Πώς μπορούμε να λέμε ότι η απαλλαγή αφορά τους ετερόδοξους και αλλόθρησκους μαθητές όταν στην αίτηση απαλλαγής δεν θα «αναφέρεται ο λόγος της επιθυμίας απαλλαγής»; Ποιος μπορεί να σταματήσει έναν ορθόδοξο μαθητή που καταθέτει αίτηση απαλλαγής γράφοντας «Επιθυμώ την απαλλαγή μου από το μάθημα των Θρησκευτικών» όταν ο τελευταίος δεν υποχρεώνεται να δηλώσει έστω αρνητικά ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος;
5.Ποια είναι η λύση; Λύση είναι η απόσυρση των 2 πρώτων από τις καλοκαιρινές εγκυκλίους και η επαναφορά μας στην εγκύκλιο του 2002. Το ΥΠΕΠΘ μπορεί πολύ εύκολα να απαντήσει στο Συνήγορο του Πολίτη ότι κρίνει πως η αρνητική δήλωση (δεν είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος) δεν αποτελεί προσβολή των προσωπικών δεδομένων. Χωρίς την αρνητική αυτή δήλωση όλοι οι μαθητές μπορούν να ζητούν απαλλαγή και έτσι κλονίζεται ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών. Ο σεβασμός προς τους αλλόθρησκους και ετερόδοξους είναι πλήρης όταν τους δίνεται το δικαίωμα απαλλαγής από τα Θρησκευτικά. Εάν ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του μαθήματος των θρησκευτικών αποτελεί νόμο του κράτους, τότε η αναιτιολόγητη αίτηση απαλλαγής από το μάθημα αποτελεί νέο νόμο που έρχεται σε σύγκρουση με τον προηγούμενο.
6.Η έκδοση 4ης εγκυκλίου από το ΥΠΕΠΘ δεν είναι βέβαιο ότι θα λύσει το πρόβλημα. Αν το ΥΠΕΠΘ αρκεστεί σε μια εγκύκλιο που θα λέει μόνο ότι το μάθημα των Θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό για τους Ορθόδοξους μαθητές, τότε δεν θα λυθεί το πρόβλημα. Ήδη τονίσαμε ότι η υποχρεωτικότητα του μαθήματος είναι πράγμα διάφορο από τη διαδικασία απαλλαγής από το μάθημα. Όταν το ΥΠΕΠΘ λέει ότι τα Θρησκευτικά είναι υποχρεωτικά για τους Ορθόδοξους μαθητές, δεν μας λέει πως κάποιος Διευθυντής μπορεί να ξέρει ποιοι μαθητές είναι Ορθόδοξοι για να τους στερήσει το δικαίωμα απαλλαγής. Αν θεωρητικά, λόγω πλειοψηφίας, οι μαθητές θεωρούνται ορθόδοξοι Χριστιανοί, τότε στην αίτηση απαλλαγής θα πρέπει να δηλώνεται αρνητικά η ιδιότητα του μαθητή (δεν είμαι Ορθόδοξος Χριστιανός) που θα αιτιολογεί και τη δυνατότητά του να απαλλαγεί από το μάθημα.
7.Πιστεύουμε ότι όλη η φασαρία γύρω από τα θρησκευτικά δεν έγινε απλώς για τον τρόπο της απαλλαγής από το μάθημα των ετερόδοξων και αλλόθρησκων. Είναι σαφές ότι μεθοδεύτηκε πολύ καλά η υποβάθμιση του μαθήματος και σχεδιάζεται ο εξοστρακισμός κάθε χριστιανικού στοιχείου από το ελληνικό σχολείο. Η υπεράσπιση δήθεν των προσωπικών δεδομένων των αλλόθρησκων και ετερόδοξων μαθητών είναι η πρόφαση για τη διάπραξη της αμαρτίας της αποχριστιανοποίησης του ελληνικού σχολείου.
1.Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μερικές έννοιες. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι το «μάθημα των Θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό»; Τη φράση αυτή επαναλαμβάνει πολλές φορές ο Υπουργός Παιδείας προφορικά σε δηλώσεις του. Η ίδια θέση υπάρχει διατυπωμένη σε όλες τις απαντήσεις των αρμοδίων Διευθυντών του ΥΠΕΠΘ σε ερωτήσεις που τους υπεβλήθησαν σχετικά με το θέμα (π.χ. απάντηση στην ΠΕΘ, απάντηση στην Ιερά Σύνοδο, στην Ένωση Θεολόγων Λέσβου κ.α.). Η αναγνώριση του μαθήματος των θρησκευτικών ως υποχρεωτικού δεν μπορεί τίποτε να προσθέσει ή να αφαιρέσει στο θέμα της απαλλαγής από το μάθημα. Η απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών (όπως και η απαλλαγή από τη γυμναστική) είναι απαλλαγή από ένα μάθημα υποχρεωτικό.
2.Επομένως όταν τίθεται το θέμα της απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών αυτό που κυρίως προέχει είναι να ξεκαθαρίσουμε τον τρόπο που μπορεί κανείς να πάρει απαλλαγή από το υποχρεωτικό μάθημα των θρησκευτικών. Μέχρι πριν από την έκδοση των καλοκαιρινών εγκυκλίων ίσχυε η εγκύκλιος του 2002 που προβλέπει: «η απαλλαγή αυτή πρέπει να στηρίζεται σε δήλωση του ίδιου του μαθητή αν είναι ενήλικος ή των γονέων του αν είναι ανήλικος στην οποία θα αναφέρει ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του Θρησκεύματος στο οποίο ανήκει». Η αρνητική δήλωση (δηλ. ζητώ να μην κάνω μάθημα Θρησκευτικών επειδή δεν είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος) δεν θεωρούνταν ότι αποτελούσε προσβολή των προσωπικών δεδομένων αφού ο μαθητής δεν υποχρεωνόταν να αποκαλύψει το θρήσκευμά του παρά απλώς δήλωνε αρνητικά ότι δεν είναι Ορθόδοξος Χρστιανός.
3. Ο Συνήγορος του Πολίτη θεώρησε ότι και η αρνητική δήλωση (δεν είμαι Ορθόδοξος Χριστιανός) αποτελεί προσβολή των προσωπικών δεδομένων. Γιατί; Ποιος μουσουλμάνος ή μάρτυρας του Ιεχωβά ή Παπικός ή όποιας θρησκείας θέλετε έχει πρόβλημα να δηλώσει ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος; Είναι σαν να λέμε ότι ένας Ορθόδοξος Χριστιανός μαθητής έχει πρόβλημα να δηλώσει ότι δεν είναι Μουσουλμάνος ή Χιλιαστής. Το ΥΠΕΠΘ ωστόσο έσπευσε να κάνει νόμο την θέση του Συνηγόρου και οδηγηθήκαμε στο ότι «για την απαλλαγή αυτή απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του κηδεμόνα του μαθητή αν είναι ανήλικος ή του ιδίου αν είναι ενήλικος, στην οποία θα αναφέρεται η επιθυμία απαλλαγής, χωρίς να δηλώνεται ο λόγος της συγκεκριμένης επιλογής». Πρακτικά όμως τι θα γράφει ο μαθητής; «Επιθυμώ να απαλλαγώ από τα Θρησκευτικά». Και τίποτε περισσότερο. Η 2η εγκύκλιος λέει «δεν είναι αναγκαία η αιτιολόγηση της άρνησης στην υπεύθυνη δήλωση που απαιτείται». Έτσι όμως δεν μπορεί με κανένα τρόπο να ελέγξει ο Διευθυντής του σχολείου ή ο Σύλλογος διδασκόντων αν ο κηδεμόνας που καταθέτει την αίτηση είναι Ορθόδοξος ή όχι. Ή μήπως προφορικά μπορεί να ρωτήσει το θρήσκευμα αλλά στη δήλωση δεν θα το γράψει; «Μήπως δεν είστε Χριστιανός Ορθόδοξος;» ή καλύτερα «Μήπως είστε Χριστιανός Ορθόδοξος; Γιατί τότε δεν επιτρέπεται να πάρετε απαλλαγή». Αυτά δεν γίνονται.
4.Όσα αναφέρονται στην 3η εγκύκλιο για την «απασχόληση των μαθητών» είναι πολύ σημαντικά αλλά δεν αφορούν πάλι την διαδικασία της απαλλαγής. Όταν η 3η εγκύκλιος λέει για τη 2η ότι αναφέρεται σε μη Ορθόδοξους μαθητές δηλ. σε αλλόθρησκους και ετερόδοξους, αφήνει ένα σημαντικό κενό στον τρόπο εφαρμογής αυτού που λέει στην πράξη . Πώς μπορούμε να λέμε ότι η απαλλαγή αφορά τους ετερόδοξους και αλλόθρησκους μαθητές όταν στην αίτηση απαλλαγής δεν θα «αναφέρεται ο λόγος της επιθυμίας απαλλαγής»; Ποιος μπορεί να σταματήσει έναν ορθόδοξο μαθητή που καταθέτει αίτηση απαλλαγής γράφοντας «Επιθυμώ την απαλλαγή μου από το μάθημα των Θρησκευτικών» όταν ο τελευταίος δεν υποχρεώνεται να δηλώσει έστω αρνητικά ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος;
5.Ποια είναι η λύση; Λύση είναι η απόσυρση των 2 πρώτων από τις καλοκαιρινές εγκυκλίους και η επαναφορά μας στην εγκύκλιο του 2002. Το ΥΠΕΠΘ μπορεί πολύ εύκολα να απαντήσει στο Συνήγορο του Πολίτη ότι κρίνει πως η αρνητική δήλωση (δεν είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος) δεν αποτελεί προσβολή των προσωπικών δεδομένων. Χωρίς την αρνητική αυτή δήλωση όλοι οι μαθητές μπορούν να ζητούν απαλλαγή και έτσι κλονίζεται ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών. Ο σεβασμός προς τους αλλόθρησκους και ετερόδοξους είναι πλήρης όταν τους δίνεται το δικαίωμα απαλλαγής από τα Θρησκευτικά. Εάν ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του μαθήματος των θρησκευτικών αποτελεί νόμο του κράτους, τότε η αναιτιολόγητη αίτηση απαλλαγής από το μάθημα αποτελεί νέο νόμο που έρχεται σε σύγκρουση με τον προηγούμενο.
6.Η έκδοση 4ης εγκυκλίου από το ΥΠΕΠΘ δεν είναι βέβαιο ότι θα λύσει το πρόβλημα. Αν το ΥΠΕΠΘ αρκεστεί σε μια εγκύκλιο που θα λέει μόνο ότι το μάθημα των Θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό για τους Ορθόδοξους μαθητές, τότε δεν θα λυθεί το πρόβλημα. Ήδη τονίσαμε ότι η υποχρεωτικότητα του μαθήματος είναι πράγμα διάφορο από τη διαδικασία απαλλαγής από το μάθημα. Όταν το ΥΠΕΠΘ λέει ότι τα Θρησκευτικά είναι υποχρεωτικά για τους Ορθόδοξους μαθητές, δεν μας λέει πως κάποιος Διευθυντής μπορεί να ξέρει ποιοι μαθητές είναι Ορθόδοξοι για να τους στερήσει το δικαίωμα απαλλαγής. Αν θεωρητικά, λόγω πλειοψηφίας, οι μαθητές θεωρούνται ορθόδοξοι Χριστιανοί, τότε στην αίτηση απαλλαγής θα πρέπει να δηλώνεται αρνητικά η ιδιότητα του μαθητή (δεν είμαι Ορθόδοξος Χριστιανός) που θα αιτιολογεί και τη δυνατότητά του να απαλλαγεί από το μάθημα.
7.Πιστεύουμε ότι όλη η φασαρία γύρω από τα θρησκευτικά δεν έγινε απλώς για τον τρόπο της απαλλαγής από το μάθημα των ετερόδοξων και αλλόθρησκων. Είναι σαφές ότι μεθοδεύτηκε πολύ καλά η υποβάθμιση του μαθήματος και σχεδιάζεται ο εξοστρακισμός κάθε χριστιανικού στοιχείου από το ελληνικό σχολείο. Η υπεράσπιση δήθεν των προσωπικών δεδομένων των αλλόθρησκων και ετερόδοξων μαθητών είναι η πρόφαση για τη διάπραξη της αμαρτίας της αποχριστιανοποίησης του ελληνικού σχολείου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου