Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, IΒ΄ Κυριακή Ματθαίου

ΙB΄ Κυριακή Ματθαίου
(Ματθ. ΙΘ΄ 16-26)

Γράφει ο Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος,
Ιεροκήρυξ της Ι. Μητρ. Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης
Υπάρχουν άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι μόνο κάποιες κοινωνικές κοσμοθεωρίες και πολιτικές κινήσεις έχουν κάνει και συνεχίζουν να κάνουν λόγο για το πόσο ο πλούτος αλλοιώνει την κοινωνική δομή και διασπά την προσωπικότητα του ανθρώπου.
Βέβαια αν κανείς έχει την δυνατότητα και διαθέτει την τόλμη να κοιτάξει κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων, να διακρίνει τα νοήματα κάτω από τις φράσεις των μεγαλόστομων διακηρύξεων, θα διαπιστώσει ότι πολλοί άνθρωποι φωνάζουν όχι τόσο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά διότι οι ίδιοι δεν βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας και απέχουν πολλή από τον κύκλο της πλουτοκρατίας.
Ίσως ακόμα ορισμένοι να βρίσκονται στα επίπεδα των κύκλων που κατηγορούν, αλλά για «κατανάλωση» και «λαϊκίστικη πολιτική», «χαϊδεύουν τα αυτιά» των οπαδών τους.....
Πόσοι όμως έχουν το θάρρος να διακηρύξουν ξεκάθαρα ότι τον μεγαλύτερο αφορισμό εναντίον του πλούτου τον περιέχει το Ιερό Ευαγγέλιο, ανεξάρτητα από το αν και η Ευαγγελική αυτή περικοπή του «πλουσίου νέου», που θα ακούσουμε την Κυριακή στους Ναούς μας, ορισμένοι την κατατάσσουν συνειδησιακά στους «λησμονισμένους λόγους» του Ιησού.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο κατά τα άλλα καλός νέος της παραβολής, τηρεί όλες τις εντολές και πράγματι δείχνει πόθο για μια υψηλότερη ζωή. Γι’ αυτό και ο Κύριος του παρουσιάζει μπροστά του τον δρόμο που οδηγεί στην τελειότητα: «΄Εφη αυτώ ο Ιησούς. Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δός πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι» (Ματθ. ΙΘ΄ 21). δηλ. Του είπε ο Ιησούς: «αν θέλεις να είσαι τέλειος, πήγαινε πώλησε τα υπάρχοντά σου και δώσε σε πτωχούς, και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό, και έλα να με ακολουθήσεις».
Όμως ο Θείος διδάσκαλος με τον λόγο του αυτόν άγγιξε την ανοιχτή και πυορροούσα πληγή του πλούσιου νέου. Και ποια ήταν αυτή η πληγή; μα η ίδια πληγή – πνευματική, ηθική, κοινωνική – που δια μέσου των αιώνων, βασανίζει όλους τους πλουσίους και μη, οι οποίοι έχουν προσκολληθεί «ψυχή τε και σώματι» στον δαίμονα του μαμωνά. Στην κοπριά αυτή του διαβόλου που όταν έρχεται η κρίσιμη στιγμή κατά την οποία «παίζεται» η αιωνιότητα και η ίδια η σωτηρία, αρνούνται τον Χριστό και αγκαλιάζουν τον χρυσό.
Πραγματικά αδελφοί μου, δεν μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη ψυχική διαστροφή από τούτη, αφού όσοι διακατέχονται ακόμα και από «πάθη ατιμίας» δηλ. πέφτουν στις αισχρές σαρκικές ηδονές, επιτέλους, προσφέρουν την «αγάπη» τους σε κάποιο πρόσωπο. Αντιθέτως εδώ στον έρωτα του χρήματος, η αγάπη και η όλη ύπαρξης θυσιάζεται στο άψυχο μέταλλο και στην ύλη.
Ίσως πει κάποιος που δεν έχει εμβαθύνει στην δραματική διάσταση του θέματος, ότι αυτά που υποστηρίζουμε καταντούν υπερβολικά. Και όμως ο ίδιος ο Κύριος μας, όταν ο ταλαίπωρος νέος «απήλθε λυπούμενος», διακήρυξε, για να το ακούσουμε όλοι μας σε κάθε τόπο και σε κάθε εποχή: «... Αμήν λέγω υμίν ότι δυσκόλως πλούσιος εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. ΙΘ΄ 23) δηλ. Αληθινά σας λέγω, ότι δυσκόλως πλούσιος θα μπει στη βασιλεία των ουρανών.
Τούτη είναι μια αλήθεια που θα πρέπει να μας προσγειώνει στην πραγματικότητα και το γρηγορότερο να μας κάνει να αλλάξουμε τους στόχους μας, αν αυτοί είναι υλικοί ή έστω «υψηλοί» περνώντας όμως μέσα από τον «γλυκασμό» του πλουτισμού.
Βεβαίως η Ευαγγελική μας περικοπή δεν σταματά εδώ, αλλά συνεχίζει με τον ζωντανό λόγο του Χριστού μας, δια του οποίου και λύνεται η απορία στους μαθητές που ρωτούν: «...τις άρα δύναται σωθήναι» (Ματθ ΙΘ΄ 25). δηλ. Στο άκουσμα του λόγου του Ιησού ότι είναι ευκολότερο καμήλα να περάσει από τρύπα βελόνας, παρά πλούσιος να μπει στη βασιλεία του Θεού, οι μαθητές του αισθάνθηκαν πολύ μεγάλη έκπληξη και ρώτησαν «Ποιος τότε μπορεί να σωθεί;».
Και ο Κύριος στην απορία τους αυτή απαντά αφού τους κοίταξε πολύ εκφραστικά: «Παρά ανθρώποις τούτο αδύνατον εστί, παρά δε Θεώ πάντα δυνατά εστί» (Ματθ ΙΘ΄ 26). δηλ. Τούτο στους ανθρώπους είναι αδύνατο, αλλά στο Θεό είναι όλα δυνατά.
Ας μη παρεξηγηθεί φίλοι μου από εμάς τους στενόμυαλους και προσκολλημένους στην ύλη ο αποκαλυπτικός αυτός λόγος του Κυρίου μας. Δεν είναι λόγος που καλύπτει την λατρεία του πλούτου και άρα μπορεί ένας διεστραμμένος πλούσιος να ελπίζει ότι θα σωθεί «ως δια μαγείας».
Ουδέποτε αυτό.
Τι όμως θέλει να πει ο παράδοξος αυτός λόγος; Ότι ενώ είναι αδύνατον κατ’ άνθρωπον ο πλούσιος να ξεκολλήσει από την λατρεία του χρήματος, αν όμως δείξει καλή διάθεση και παρακαλέσει τον Θεό, ο ίδιος ο Θεός που τα πάντα δύναται, θα του χαρίσει την χάρη και την ευλογία του, ώστε να κατανικήσει το φοβερό πάθος της μανίας του πλούτου που τον καταπνίγει.
Θα τον συνδράμει η χάρις του Θεού, ώστε η αγάπη του που είναι κολλημένη στον «χρυσό μαγνήτη» του διαβόλου, να απελευθερωθεί και μέσω της ελεημοσύνης προς τους πτωχούς αδελφούς, να ανέλθει τώρα προς τον ίδιο τον Θεό.
Ποιο απλά. Ο πλούσιος σώζεται δια της χάριτος και της μετανοίας, όταν παύσει να είναι πλούσιος (κατά την θεολογική και συνάμα ρεαλιστική ερμηνεία του ουρανοφάντωρος Μεγ. Βασιλείου).
Αν κανείς έχει διαφορετική άποψη και τρέφει μέσα του διαφορετική «θεολογία», πιστεύοντας ότι με το βάρος του πλούτου θα περάσει την «στενή πύλη», το μόνο που κατορθώνει είναι να ξεγελά τον εαυτόν του και να τον χλευάζουν τα δαιμόνια του μαμωνά.
Προσοχή όμως αδελφοί μου, δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή μεταξύ πλουσίων και πτωχών στους οποίους και οι περισσότεροι ανήκουμε (τα όρια της φτώχειας είναι μόνο για τις κυβερνήσεις και τους πολιτικούς). Τη νοοτροπία του ταλαίπωρου πλούσιου νέου που αρνήθηκε τελικώς τον Χριστό, μπορεί να την έχει και ο πλέον φτωχός που είναι προσκολλημένος στο μικρό του βαλάντιο.
Λοιπόν. Στώμεν καλώς!
Αμήν.