Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του ανθρώπου ζητά τη μετατροπή του μαθήματος των Θρησκευτικών σε θρησκειολογικό

Στην συντονισμένη προσπάθεια αποχριστιανοποίησης της ελληνικής παιδείας μαζί με το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι και το Συνήγορο του Πολίτη συντάσσεται ξεκάθαρα και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Συγκεκριμένα η Ένωση με Επιστολή της προς την Υπουργό Παιδείας (16/11/2009) την οποία κοινοποιεί και στον πρωθυπουργό ζητά:
α) Σαφέστερη οριοθέτηση των σχέσεων κράτους και εκκλησίας.
β) Για το μάθημα των Θρησκευτικών, τη σταδιακή μετατροπή του μαθήματος από ομολογιακό σε θρησκειολογικό.
γ) Αλλαγές σε θέματα σχετικά με τις μαθητικές παρελάσεις και τον «εθνικά εσωστρεφή» χαρακτήρα των σχολικών εκδηλώσεων.
Αναφέρεται επίσης στην εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών , στην πληθώρα προβλημάτων ένταξης και φοίτησης μαθητών από άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες αλλά και στην εκπαίδευση των παιδιών που ανήκουν στην μειονότητα της Θράκης.
Ολόκληρο το κείμενο της Επιστολής έχει ως εξής:.......

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Βαλαωρίτου 12, 10671, Αθήνα, τηλ. 210 3613117, φαξ. 210 3634437, e-mail: hlhr@hlhr.gr, www.hlhr.gr

Αθήνα, 16 Νοεμβρίου 2009

Προς : Υπουργό Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων κυρία Άννα Διαμαντοπούλου

Αξιότιμη κ. Υπουργέ,
Το διοικητικό συμβούλιο της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σας συγχαίρει για την ανάληψη των καθηκόντων σας και επιθυμεί με την παρούσα επιστολή να θέσει υπόψη σας την οπτική της Ένωσής μας σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου σας. Εν συνέχεια, εφόσον αυτό κριθεί ανά περίπτωση χρήσιμο από εσάς, η Ένωση μας δύναται να παρέχει με οποιονδήποτε τρόπο κριθεί αναγκαίος τη συνδρομή της για επιμέρους ζητήματα δικαιωμάτων του ανθρώπου που εμπίπτουν στον τομέα ευθύνης σας. Η Ένωσή μας είναι η πρώτη οργάνωση που ιδρύθηκε στην Ελλάδα με αντικείμενο την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Από το 1953 έως και σήμερα (με το αναγκαστικό διάλειμμα της δικτατορίας) επιδιώκουμε, με τεκμηριωμένες δημόσιες παρεμβάσεις, να προάγουμε τις εγγυήσεις του Δημοκρατικού Κράτους Δικαίου στη χώρα μας σε όλους τους τομείς, με ιδιαίτερη βέβαια ευαισθησία στα θέματα της αρμοδιότητάς σας.

Πολλά από τα ζητήματα αυτά άπτονται της ανάγκης σαφέστερης οριοθέτησης των σχέσεων κράτους και εκκλησίας. Είναι γνωστό εξάλλου ότι η Ελληνική Ένωση έχει καταθέσει ολοκληρωμένο σχέδιο νόμου για το θέμα αυτό, σχέδιο που συζητήθηκε και στη Βουλή. Συνεχίζουμε να θεωρούμε ότι η μη ρύθμιση του θέματος αποτελεί πηγή προβλημάτων για θεμελιώδη δικαιώματα και θέτει σε αμφισβήτηση την κατοχύρωση της πλήρους θρησκευτικής ελευθερίας.
Θα θέλαμε επιπλέον να αναφερθούμε σε ειδικότερα ζητήματα εκπαίδευσης που χρήζουν βραχυπρόθεσμης επίλυσης. Το πρώτο αφορά στο μάθημα των Θρησκευτικών. Φρονούμε ότι επιβάλλεται η σταδιακή μετατροπή του μαθήματος των Θρησκευτικών, έτσι όπως αυτό διδάσκεται σήμερα στην δημοτική και την μέση εκπαίδευση, από ομολογιακό σε θρησκειολογικό. Το ζήτημα συναρτάται με υποχρεώσεις της πολιτείας για σεβασμό των δικαιωμάτων και της συνείδησης όλων των μαθητών, ιδίως δεδομένης της αλλαγής που έχει επισυμβεί στη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού τα τελευταία χρόνια. Τούτο άλλωστε αναδεικνύεται και από την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με τα θρησκευτικά σύμβολα στις σχολικές αίθουσες. Επισημαίνεται ότι τόσο στο εξωτερικό (Ιταλία-Φινλανδία) όσο και στην Ελλάδα (αναφορές στο Συνήγορο του Πολίτη) οι πολίτες που διαμαρτύρονται σε ανάλογες πρακτικές (πχ. απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών) ανήκουν στην εθνική πλειοψηφία και δεν αυτοπροσδιορίζονται ως ετερόδοξοι, παρά μόνον ζητούν τη μεταρρύθμιση ενός σύγχρονου σχολείου στο πλαίσιο του σεβασμού της συνείδησης, του δικαιώματος των γονέων στην ελεύθερη διαπαιδαγώγηση για τη διαμόρφωση ςτης προσωπικής συνείδησης και των αξιών των τέκνων τους.
Συναφής είναι άλλωστε η ανάγκη προσανατολισμού της εκπαίδευσης στην κατεύθυνση της προβολής σύγχρονων οικουμενικών αξιών. Η ανάγκη αυτή ουδόλως εξυπηρετείται από μια σειρά πρακτικών όπως είναι οι μαθητικές παρελάσεις και ο «εθνικά εσωστρεφής» χαρακτήρας των σχολικών εκδηλώσεων αλλά και από την πλημμελή ένταξη της εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα και των διαπολιτισμικών επικοινωνιακών δεξιοτήτων των παιδιών στο σχολικό πρόγραμμα. Μόνο με έναν τέτοιο αναπροσανατολισμό της εκπαίδευσης μπορούμε να ελπίζουμε σε καταπολέμηση φαινομένων ξενοφοβίας και ρατσισμού.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών, θέμα κομβικής σημασίας. Ενδεικτικά θα θέλαμε να επισημάνουμε και το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2/4/2009 σχετικά με την εκπαίδευση των παιδιών των μεταναστών που ζητεί από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να διασφαλίσουν την εκπαίδευση για τα παιδιά των μεταναστών, συμπεριλαμβανομένης της διδασκαλίας των επίσημων γλωσσών της χώρας υποδοχής και της προώθησης των μητρικών τους γλωσσών και πολιτισμών. Τα παιδιά των μεταναστών πρέπει να μην αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εγγραφή τους στο σχολείο ενώ πρέπει να αποφεύγεται η δημιουργία σχολείων-γκέτο ή ειδικών τάξεων για παιδιά μεταναστών. Θεωρούμε ότι επιβάλλεται μια εκπαιδευτική πολιτική χωρίς αποκλεισμούς, στο πλαίσιο της οποίας τα παιδιά θα κατανέμονται στις τάξεις ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο και τις ατομικές ανάγκες τους και η οποία θα περιορίσει το υψηλό ποσοστό σχολικής διαρροής από τα παιδιά των μεταναστών.
Σύμφωνα με τις Κοινές Βασικές Αρχές για την Ένταξη των Μεταναστών της ΕΕ (Γρόνιγκεν 2004) η Ένταξη αποτελεί μια διαδικασία αμοιβαίας προσαρμογής. Ως εκ τούτου μια εκπαίδευση που είναι απαλλαγμένη από παρωχημένους μισαλλόδοξους εθνοκεντρισμούς μπορεί να υπηρετήσει την οικοδόμηση ενός σύγχρονου πολυπολιτισμικού και πολυσθενούς σχολείου. Αυτό είναι εφικτό όταν ολόκληρο το εκπαιδευτικό αναλυτικό πρόγραμμα και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης διαπερνάται από τις αξίες του σεβασμού της διαφοράς, των εθνικών και κοινωνικών μειονοτήτων, αλλά και αποβλέπει εστιασμένο στις κοινές συνταγματικές αξίες της δημοκρατικής οργάνωσης, της ελευθερίας λόγου και έκφρασης του σεβασμού των δικαιωμάτων και της καταπολέμησης των ανισοτήτων.
Εξάλλου, πολλές εκθέσεις εθνικών και διεθνών οργάνων επισημαίνουν πληθώρα προβλημάτων ένταξης και φοίτησης μαθητών από άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Απαιτούνται λοιπόν ουσιαστικές παρεμβάσεις τόσο στο πεδίο της Ειδικής Αγωγής όσο και της εκπαίδευσης πληθυσμών όπως οι Ρομά με βάση την αρχή των ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση, διασφαλίζοντας ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι ειδικές ομάδες (Ρομά, μετανάστες-πρόσφυγες, παιδιά με αναπηρίες) δικαιούνται ειδικά θετικά μέτρα έτσι ώστε να μπορούν να απολαύσουν ισότιμη πρόσβαση και ίσης ποιότητας εκπαίδευση. Επιπλέον, τα ειδικά αυτά μέτρα δεν μπορούν να συνιστούν ή να οδηγούν σε αρνητικές διακρίσεις (πχ.σχολεία γκέτο), αλλά νομιμοποιούνται μόνον εφόσον αποβλέπουν στην πλήρη ισότιμη ένταξη των μαθητών αυτών στο ίδιο δημοκρατικό και ποιοτικό σχολείο με όλα τα παιδιά. Για ορισμένες ομάδες που υφίστανται χρόνιο και απόλυτο αποκλεισμό, όπως οι Ρομά, η ισότιμη ένταξη στο σχολείο έχει αποδειχθεί ευχολόγιο και χίμαιρα όσο η απόλυτη έλλειψη κοινωνικού, μορφωτικού κεφαλαίου των γονέων δεν αναπληρώνεται από ισχυρά διαρκή και βιώσιμα δίκτυα ιατροκοινωνικής υποστήριξης, όπως εκείνα των Ιατροκοινωνικών κέτρων, αλλά και από ουσιαστικές, βιώσιμες και κατάλληλες λύσεις στέγασης.
Θα θέλαμε τέλος να αναφερθούμε στα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζει η εκπαίδευση των παιδιών που ανήκουν στην μειονότητα της Θράκης και ειδικότερα τα μειονοτικά σχολεία, ως προς τα μαθήματα που διδάσκονται ανά γλώσσα, την κατάρτιση των δασκάλων και την διάκριση μαθητών και δασκάλων/ καθηγητών με βάση την θρησκεία. Απαιτούνται δραστικές αλλαγές για την ανύψωση του επιπέδου και την δημιουργία προϋποθέσεων ένταξης στην ελληνική κοινωνία. Παρεμπιπτόντως πολλά άλλα θέματα που αφορούν θρησκευτικές ελευθερίες της μειονότητας παραμένουν εγκλωβισμένα σε αγκυλώσεις του παρελθόντος και χρήζουν άμεσης παρέμβασης (Μουφτήδες, ιμάμηδες, βακούφια). Επίσης, ειδική μέριμνα απαιτείται για την στήριξη των σχολείων ελληνόφωνης μειονοτικής εκπαίδευσης στην Αλβανία και την Τουρκία τα προβλήματα των οποίων επίσης χρονίζουν.
Για όλα τα παραπάνω η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και στο πλαίσιο της υλοποίησης του Εθνικού Παρατηρητηρίου του Ρατσισμού και της Ξενοφοβίας έχει διατυπώσει προτάσεις και συντάξει Εθνικές Εκθέσεις. www.hlhr.gr
Αξιότιμη κ.Υπουργέ, σας ευχόμαστε καλή επιτυχία στο δύσκολο έργο σας και ευελπιστούμε σε μια δημιουργική συνεργασία με σκοπό την προώθηση θεμάτων δικαιωμάτων του ανθρώπου και είμαστε στη διάθεσή σας για διεξοδικότερη συζήτηση.

Με τιμή
Το διοικητικό συμβούλιο
Αλιβιζάτος Νίκος, Ιωαννίδης Γιάννης, Καμπύλης Τάκης, Κωνσταντίνου Γιάννης, Παπαπαντολέοντος Κλειώ, Παπαϊωάννου Κωστής, Παρασκευόπουλος Νίκος, Τσιτσελίκης Κωνσταντίνος, Χριστόπουλος Δημήτρης

Κοινοποίηση στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Γεώργιο Α.Παπανδρέου