Γεώργιος Ι. Λουπάσης, O τυφλός Φαρισαίος βρήκε το φως του

πηγή: alfavita.gr

Ο ΤΥΦΛΟΣ ΦΑΡΙΣΑΙΟΣ ΒΡΗΚΕ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ

Γράφει ο κ. Γεώργιος Ι. Λουπάσης
Φιλόλογος, Υποδιευθυντής Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας Χανίων

οδηγοί τυφλοί, οι διυλίζοντες τον κώνωπα
την δε κάμηλον καταπίνοντες
(Κατά Ματθαίον, 23, 24)

Με αφορμή την υπόθεση του βιασμού της μαθήτριας στην Εύβοια εμφανίστηκαν και πάλι οι μόδιστροι της τηλεόρασης και των δικαστηρίων της και άρχισαν να κόβουν και να ράβουν. Κανένα δεν άφησαν παραπονεμένο, αφού για όλους έφτιαξαν είτε κοστούμι είτε κελεμπία είτε καπέλο (βέβαια, δεν πήγαν πίσω οι εφημερίδες).
Για τον εαυτό τους κράτησαν νεότευκτες ή από παλιά φιλοτεχνημένες μάσκες με μεγάλη ποικιλία εκπεμπόμενων μηνυμάτων. Την οργή του ο ένας, την αγανάκτησή του ο άλλος, την έκπληξή του ο τρίτος, τον αποτροπιασμό του, τη θλίψη του τη βαθιά, την απαισιοδοξία του – αυτά και άλλα παρόμοια συναισθήματα έβγαζαν και σαν το αντίδωρο τα μοίραζαν στους πιστούς τηλεθεατές.......
Αν αυτά είχαν την έννοια αυτοκριτικής, θα μπορούσαμε να τα δεχτούμε με συγκατάβαση και με την ελπίδα πως στο μέλλον όλοι αυτοί θα αλλάξουν πορεία. Και ας μην απορεί ο αναγνώστης, και ας μη νομίσει πως σ’ αυτούς φορτώνω την ευθύνη για όσα έγιναν στο Λύκειο της Εύβοιας. Είναι όμως ένοχοι για το ότι εμφανίστηκαν και άσκησαν κριτική και δίκασαν και καταδίκασαν την ώρα που ξεχείλιζε από πάνω τους ανυπόφορη η υποκρισία.
Δεν ήξεραν, λέει, και δε φαντάζονταν καν, πως στα σχολεία συμβαίνουν αυτά που τώρα αποκαλύπτονται. Δεν ήξεραν, την ώρα που, όπως κάποιοι τουλάχιστον από αυτούς παραδέχτηκαν, είχαν εδώ και καιρό υλικό που επιβεβαίωνε το έρεβος της σχολικής πραγματικότητας. Και δε φαντάζονταν, προφανώς γιατί γνωρίζουν πως οι σημερινοί μαθητές ζουν μέσα σε μια κοινωνία άμεμπτη!
Ας τους αφήσουμε όμως αυτούς – τη δουλειά τους κάνουν, το ψωμί τους βγάζουν – και ας στρέψουμε την προσοχή μας στη δική μας ενοχή. Την αυταπόδεικτη. Την απροσμέτρητη. Την εγκληματική.
Τα παιδιά μας δεν κάνουν τίποτε που να είναι δικό τους δημιούργημα. Μιμούνται και αντιγράφουν τις πράξεις και τη συμπεριφορά των μεγάλων. Τον κόσμο στον οποίο ζουν δεν τον διαμόρφωσαν με δικές τους επιλογές. Το σχολείο και η οικογένεια, ο επιστήμονας και ο βουλευτής, ο παπάς και ο δημοσιογράφος, ο αστυνόμος και ο δάσκαλος και ο καθηγητής και όλοι όσοι αυτοπροσδιοριζόμαστε ως οδηγοί και προστάτες των παιδιών μας έχουμε την ευθύνη για τη συμπεριφορά τους αλλά και για την προσωπικότητα που κατά τα πρώτα βήματα της ζωής τους θα συγκροτήσουν.
Γιατί λοιπόν απορούμε μαθαίνοντας (κάποια από) όσα συμβαίνουν στα σχολεία μας; Αυτά δε βλέπουν οι μαθητές μας στην τηλεόραση και στους κινηματογράφους και στα περιοδικά και στις εφημερίδες; Εμείς δεν είμαστε εκείνοι που τους έχουμε δώσει τη δυνατότητα με τη βοήθεια της σημερινής τεχνολογίας να βρίσκουν ό,τι θέλουν – όπου θέλουν – όποτε το θέλουν; Και μαζί με πολλούς ακόμη αναρωτιέμαι:
Ποιοι είναι εκείνοι που ύψωσαν την ιδέα της ελευθερίας με τρόπο που την κατέστησε ασυδοσία, επομένως μάστιγα και μαστίγιο για όσους δεν έχουν μάθει να σέβονται τον άλλο; Ποιοι είναι εκείνοι που αποκαθήλωσαν με τρόπο συστηματικό μια σειρά από ηθικούς φραγμούς οι οποίοι επί αιώνες υπήρχαν και, αν μη τι άλλο, υπενθύμιζαν στον καθένα πως δεν είναι μόνος του πάνω στη γη; Ποιοι είναι εκείνοι που αγωνίστηκαν και αγωνίζονται συστηματικά να αποσυνδέσουν την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου από τη μεταφυσική αγωνία και να τη συνδέσουν με την ύλη, προκειμένου να την υποτάξουν σ’ αυτήν; Ποιοι είναι εκείνοι που παρακολουθούν απαθείς, χωρίς έστω φωνή διαμαρτυρίας, όσους με τα έργα τους, και ολοφάνερα, συκοφαντούν και διαβάλλουν το παρελθόν έχοντας σκοπό να ξεχάσουμε από πού ερχόμαστε και επομένως να μην ενδιαφερόμαστε πού πάμε; Ποιοι είναι εκείνοι που νομίζουν πως δικαιολογώντας ή συγκαλύπτοντας τα λάθη των νέων στην ηλικία ανθρώπων προσφέρουν σ’ αυτούς εφόδια για τον αγώνα της ζωής; Ποιοι είναι εκείνοι που στέλνουν στο σχολείο το παιδί τους και ουδέποτε επισκέπτονται τους δασκάλους του, να ρωτήσουν και να μάθουν αν προοδεύει; Ποιοι είναι εκείνοι που, στο όνομα της μόδας και του μοντερνισμού, επιτρέπουν στο παιδί τους, ακόμη και του Δημοτικού και του Γυμνασίου, να πηγαίνει στο σχολείο του με ακρότητες στην εμφάνισή του, με προκλητικό ως και άσεμνο ντύσιμο, με ήθος και ύφος πολλές φορές προσβλητικό ή και υβριστικό για την κοινότητα μέσα στην οποία κινείται; Ποιοι είναι εκείνοι που δε βρίσκουν το θάρρος να ελέγξουν αυτά τα φαινόμενα, τουλάχιστον στο βαθμό που συναρτώνται με την παρουσία των παιδιών στο χώρο των σχολείων; Ποιοι είναι εκείνοι οι οποίοι με δικαιολογία την εποχή στην οποία ζούμε – και που δεν είναι θεόσταλτη αλλά δημιούργημα δικό μας – τα βρίσκουν όλα φυσιολογικά; Ποιοι είναι εκείνοι που καμαρώνουν λέγοντας πως ανακάλυψαν την αναποτελεσματικότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, δεν κάνουν όμως τίποτε για μια εκ βάθρων ανασύστασή του; Ποιοι είναι εκείνοι που χρεώνουν σε κάποιους άλλους ό,τι στραβό και επιζήμιο συμβαίνει, ενώ για τον εαυτό τους δεν αναγνωρίζουν και δεν αποδέχονται καμιά ευθύνη; Ποιοι είναι εκείνοι που μέσω της τηλεόρασης βάζουν στα σπίτια μας κάθε λογής σκουπίδια; Ποιοι είναι εκείνοι που προβάλλουν ως πρότυπα ανθρώπους που δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε ευεργετικό για τους νέους και για την κοινωνία γενικότερα; Ποιοι είναι εκείνοι που συστηματικά κακοποιούν και αμαυρώνουν το ερωτικό συναίσθημα με την ευτέλεια και τη χυδαιότητα των «προϊόντων» που προωθούν; Ποιοι είναι εκείνοι που μόλις αποκαλύπτεται η σάπια πλευρά της πραγματικότητας σπεύδουν να πουν πως πρόκειται για εξαίρεση, ενώ - λένε – στο σύνολό τους τα πράγματα πάνε μια χαρά; Ποιοι είναι εκείνοι που χρησιμοποίησαν πρώτοι και αποδέχτηκαν την «κρυφή κάμερα» στην ιδιωτική ζωή;
Τι είναι όλα τα παραπάνω; Αναρωτιέται κανείς. Αφού σημειώσω πως θα μπορούσα να προσθέσω πολλά ακόμη, απαντώ: Είναι οι παράγοντες οι οποίοι- άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο- έχουν φέρει τον τόπο μας και τους ανθρώπους του στην κατάσταση που τελευταία όλοι ζούμε. Και ρωτάω: Υπάρχει υπερβολή ή διαστρέβλωση της πραγματικότητας; Είναι ή δεν είναι όλα αυτά κομμάτι της καθημερινής ζωής; Και το μέγα ερώτημα: Μήπως όλα αυτά είναι έργο δικό μας; Και αν δεν είναι δικό μας, τίνος είναι;
«Γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριταί!». Ο θεϊκός λόγος για μια ακόμη φορά μέσα από τη λιτότητα και το φοβερό ύφος του φτάνει για να περιγράψουμε με ακρίβεια και σαφήνεια την πραγματικότητα. Φοβούμαι όμως πως δεν είναι εύκολο να μετατραπεί σε σάλπισμα για γενικό εγερτήριο. Μέσα στην ταραγμένη εποχή μας, με γεμάτη πληγές την εκπαιδευτική κοινότητα, με αντιπαραθέσεις και οξύτητες στους κόλπους της κοινωνίας, με την αγωνία για τον επιούσιο την οποία πολλοί νιώθουν να στραγγαλίζει την ύπαρξή τους, με την εισβολή της «παγκόσμιας κοινωνίας» στη ζωή των ατόμων και των λαών είναι αμφίβολο αν ένα μεμονωμένο σάλπισμα είναι αρκετό. Καθένας πρέπει να γίνει κύριος του εαυτού του και να φροντίσει για την προσωπική του αφύπνιση. Πριν ο ύπνος μετατραπεί σε λήθαργο. Πριν δούμε τα πολύ χειρότερα, που κατά φυσική νομοτέλεια μας περιμένουν.
Υ.Γ. Αυτά που συνέβησαν στο Λύκειο της Εύβοιας μου δίνουν το δικαίωμα να πληροφορήσω τον αναγνώστη για το εξής: Στο καινούργιο βιβλίο «Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» της πρώτης τάξης Γυμνασίου ο δωδεκάχρονος μαθητής συναντά πρώτη πρώτη την παρακάτω φράση (σελ. 7): «Η φύση με την ομορφιά της γίνεται πηγή απόλαυσης και αρμονίας για τον άνθρωπο, με τα αρώματα και τους χυμούς της γεννά επιθυμίες για τη ζωή και τον έρωτα…». Παρακάτω, στη σελ. 10, οι συγγραφείς του βιβλίου γράφουν προλογίζοντας ποίημα του Ελύτη: «…ο Οδυσσέας Ελύτης αναδεύει χρώματα και αρώματα της φύσης, για να αποδώσει ποιητικά το εφηβικό ερωτικό ξύπνημα». ΄Ετσι είναι η ελληνική Πολιτεία και τα όργανά της… Φοβούνται μήπως οι μαθητές μας του Γυμνασίου δεν ξυπνήσουν ερωτικά, και μάλιστα από την πρώτη μέρα της παρουσίας τους στο σχολείο! Ας κρίνει ο αναγνώστης την παιδαγωγική αξία τέτοιων βιβλίων (σημείωση: θα μπορούσα ν’ αραδιάσω πολλές σελίδες των καινούργιων βιβλίων που δεν έχουν καμιά θέση σε ένα σχολείο το οποίο φιλοδοξεί να διαπλάσει ανθρώπους με αρχές και με ηθικές αξίες. Αυτά και ως ένα πολύ σύντομο σχόλιο για το ότι πριν από λίγες εβδομάδες πολλοί βιάστηκαν να εγκωμιάσουν τα νέα βιβλία στηριζόμενοι στην εμφάνισή τους και όχι στο περιεχόμενό τους).