πηγή: amen.grΑποστολή στην Βουλγαρία: Ζαχαρίας Γεωργούσης
Την ώρα που η Ιεραρχία της Ελλαδικής Εκκλησίας αποφάσισε να αντιμετωπίσει την...αποκαθήλωση του μαθήματος των Θρησκευτικών από τα σχολεία με την συγκρότηση ακόμα μιας Ειδικής Επιτροπής, το Πατριαρχείο Βουλγαρίας προτίμησε τη δυναμική διεκδίκηση της επιστροφής των θρησκευτικών στο σχολικό πρόγραμμα της χώρας τους.Χιλιάδες ορθόδοξοι χριστιανοί, το μεσημέρι της 24ης Σεπτεμβρίου, με πρωτεργάτες τον Μητροπολίτη Βάρνης Κύριλλο -μέλος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Βουλγαρίας- και τον Μητροπολίτη Πλόντιβ πλημμύρισαν την κεντρική πλατεία της Σόφιας και διαδήλωσαν υπέρ του δίκαιου αιτήματός τους. Βρεθήκαμε κοντά τους και πλησιάσαμε τον Μητροπολίτη Βάρνης, ο οποίος μας μίλησε για το Ισλάμ και το διχασμό της Βουλγαρικής Εκκλησίας, αναφέρθηκε στο εκκλησιαστικό τρίγωνο Σόφια – Κωνσταντινούπολη – Μόσχα, χαρακτήρισε Σχισματική την Εκκλησία στα Σκόπια......
Ο κ. Κύριλλος , αφού μας εξήγησε τα αίτια της αποχής της Εκκλησίας της Βουλγαρίας από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, κατήγγειλε την τακτική της Ουνίας επί βουλγαρικού Εδάφους.
Ζ.Γ.: Τι γίνεται με τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στην Α΄θμια και Β΄ θμια εκπαίδευση;
Μητρ.Βάρνης: Όταν ξεκίνησαν οι αλλαγές το 1990, η Εκκλησία της Βουλγαρίας, αντιλαμβανόμενη τις ανάγκες και συμμεριζόμενη την παράδοση της Βουλγαρικής κοινωνίας, προσπάθησε να «πείσει» την Πολιτεία να εισαγάγει το μάθημα των θρησκευτικών – που επί κομμουνιστικού καθεστώτος είχε απαγορευτεί – στα σχολεία. Τελικά, πέτυχε μόνο την εισαγωγή του μαθήματος ως προαιρετικού στο Δημοτικό, στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Οποιος δηλαδή μαθητής επιθυμεί το μάθημα των Θρησκευτικών το διδάσκεται εκτός του επίσημου σχολικού προγράμματος. Το κράτος δε δέχεται έως τώρα την υποχρεωτική διδαχή του μαθήματος. Από το 2005, όμως, κάποιοι φωτισμένοι Δήμαρχοι πληρώνουν Θεολόγους για να διδάξουν τα θρησκευτικά στα παιδιά. Στη Βάρνα, μάλιστα, όπου και η έδρα της Μητροπόλεώς μου οργανώνουμε τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών με τον τίτλο «Ορθοδοξία και Παράδοση» στα κέντρα νεότητος του Δήμου.
Ζ.Γ.: Υπάρχει χωρισμός Εκκλησίας – Πολιτείας στη Βουλγαρία;
Μητρ.Βάρνης: Πριν από την κομμουνιστική περίοδο η Εκκλησία της Βουλγαρίας ήταν πολύ συνδεδεμένη με το κράτος. Την εποχή του κομμουνιστικού καθεστώτος, όμως, υπήρξε διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους, ο οποίος παραμένει μέχρι και σήμερα. Παρ’ όλα αυτά είμαστε σε καλό δρόμο. Οι σχέσεις Πατριαρχείου Βουλγαρίας – Πολιτείας είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο και χρόνο με το χρόνο βελτιώνονται ακόμη περισσότερο. Τώρα, πια, το κράτος βοηθά με κάποιες επιχορηγήσεις, κυρίως, στην ανέγερση ναών. Επίσης, να αναφέρω ότι το κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση μας στηρίζουν σημαντικά με το να μας παραχωρούν, δωρεάν οικόπεδα για το χτίσιμο εκκλησιών. Ενώ η Κυβέρνηση πλέον θεωρεί την Εκκλησία βασικό συνομιλητή και συμμέτοχο στην αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, κάτι που δεν ίσχυε έως πρότινος. Ωστόσο, ακόμη, περιμένουμε απ’ την κυβερνητική πλευρά κατανόηση και αποδοχή του αιτήματός μας για την ένταξη του μαθήματος των Θρησκευτικών στο σχολικό πρόγραμμα.
Ζ.Γ.: Εχει απήχηση ο λόγος της Εκκλησίας της Βουλγαρίας στη σύγχρονη κοινωνία της χώρας σας;
Μητρ.Βάρνης: Παίζει καθοριστικό ρόλο στην πνευματική ανανέωση του βουλγαρικού λαού. Με το καθημερινό κήρυγμα και τις διάφορες εκπομπές που διαθέτει στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, η Βουλγαρική Εκκλησία πλησιάζει τους πιστούς. Επίσης, «λειτουργεί» κατηχητικό σχεδόν σε κάθε ενορία. Στους μεγάλους ναούς των πόλεων, δε, έχει οργανώσει πνευματικά κέντρα, όπου εκεί γίνονται συνέδρια, ομιλίες με τη συμμετοχή εκπροσώπων των υπολοίπων ορθοδόξων Εκκλησιών. Για παράδειγμα, στη Βάρνα τα τελευταία 12 χρόνια οργανώνουμε την εβδομάδα Ορθοδόξου βιβλίου κάθε Σεπτέμβριο, εκδήλωση που σιγά – σιγά έγινε ιδιαίτερο γεγονός για την πόλη προσελκύοντας χιλιάδες ορθοδόξους πιστούς, αλλά και Αρχιερείς από τη Σερβία, τη Ρωσία, τη Ρουμανία, την Τσεχία και το Αγιο Ορος.
Οσον αφορά το κοινωνικό της έργο επικεντρώνεται στην ίδρυση δύο κέντρων για την φροντίδα των νέων που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα ναρκωτικά. Μάλιστα, φέτος, τα παιδιά που αποτοξινώνονται παίρνουν μέρος σε Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Εκμάθησης ναυαγοσωστικής» - το οποίο «απέκτησε» η Εκκλησία της Βουλγαρίας – ώστε να έχουν επαγγελματική διέξοδο και να μην ξαναπέσουν στην παγίδα των ναρκωτικών.
Ζ.Γ.: Ποια είναι τα περιθώρια υπέρβασης του διχασμού στο εσωτερικό της Εκκλησίας της Βουλγαρίας;
Μητρ.Βάρνης: Εχει βρεθεί η λύση. Όπως ίσως γνωρίζετε, το 1998, έγινε Μείζων και Υπερτελής Σύνοδος που δέχτηκε τη μετάνοια αρκετών «οπαδών» του Σχίσματος και τώρα πια έχουν μείνει πολύ λίγοι, οι οποίοι υποστηρίζονται – όπως και παλαιότερα – από κάποιους πολιτικούς.
Το σίγουρο, πάντως, είναι, ότι με τις ενέργειές τους έθεσαν εαυτούς εκτός της Κανονικής Βουλγαρικής Εκκλησίας και της Ορθοδοξίας. Γι’ αυτό το 2004, ο τότε πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Συμεών Σαξκομπουργκότσκι τους απομάκρυνε από τις Εκκλησίες και τους ιερούς ναούς που παράνομα λειτουργούσαν. Οι λίγοι εναπομείναντες «οπαδοί» - κληρικοί του Σχίσματος περιμένουν ότι κάτι μπορεί να γίνει από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Στρασβούργο, το οποίο όμως με τελευταία απόφασή του ξεκαθαρίζει πως οι Σχισματικοί έχουν δικαίωμα αποζημίωσης από το Κράτος μόνο σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Αρκεί να σας πω, επίσης, ότι όσοι απομακρύνθηκαν από την Κανονική Βουλγαρική Εκκλησία είναι πλέον μεταξύ τους διαιρεμένοι. Αλλού κατευθύνεται ο Ιννοκέντιος, αλλού ο Γερβάσιος.
Ζ.Γ.: Εχετε επικοινωνία με την Εκκλησία που «λειτουργεί» στα Σκόπια;
Μητρ.Βάρνης: Όχι, επίσημη επαφή δεν υπάρχει. Εφ’ όσον δεν αναγνωρίζεται από το Σώμα των Ορθοδόξων Εκκλησιών για μας είναι Σχισματική. Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας κατέστησε σαφές από την πρώτη στιγμή ότι δεν δέχεται να ονομάζεται «Μακεδονική Εκκλησία», η Εκκλησία των Σκοπίων. Η συγκεκριμένη τακτική της τοπικής Εκκλησίας με την επίσημη ονομασία της αντανακλά και στην αναγνώρισή της. Είναι ένα σοβαρό και ευαίσθητο ζήτημα τόσο για την Εκκλησία των Σκοπίων όσο και για ένα μεγάλο μέρος των Ορθοδόξων Εκκλησιών και πρέπει να απασχολήσει άμεσα το Πατριαρχείο Σερβίας, όπου πνευματικά ανήκει, ώστε επιτέλους να βρεθεί η χρυσή τομή.
Ζ.Γ.: Κάποιοι αφήνουν να εννοηθεί ότι τα τελευταία χρόνια «φύτρωσαν» αγκάθια στη διαδρομή Πατριαρχείου Βουλγαρίας και Οικουμενικού Θρόνου…
Μητρ.Βάρνης: Δεν υπάρχουν τριβές στις σχέσεις Μαξίμου – Βαρθολομαίου. Αντίθετα, είναι σε πάρα πολύ καλό επίπεδο η επικοινωνία των 2 Εκκλησιών. Η Εκκλησία της Βουλγαρίας αναγνωρίζει και υποστηρίζει τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τις πρωτοβουλίες του για την ανάδειξη και την προβολή της Ορθοδοξίας ανά τον κόσμο, όπως επίσης αναγνωρίζει και την προσφορά του στο ζήτημα της Οικολογίας. Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του κ. Βαρθολομαίου στη Βουλγαρία, μετά από πρόσκληση του Μητροπολίτη Πλόντιβ ο Πατριάρχης Μάξιμος και η Ιερά Σύνοδος αναγόρευσαν Επίτιμο Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Σόφιας τον Παναγιώτατο, ο οποίος «έγινε» και δημότης Πλόντιβ. Να σας υπενθυμίσω ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι, ήδη, Επίτιμος Διδάκτορας και στο Πανεπιστήμιο του Μπουργκάς.
Ζ.Γ.:Ωστόσο, εκκλησιαστικοί κύκλοι κάνουν λόγο για στενότερη συνεργασία με τη Ρωσική Εκκλησία απ’ ό,τι με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Μητρ.Βάρνης: Μην ακούτε τις φήμες. Όπως έχουμε συνεργασία με το Φανάρι και τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες έτσι έχουμε και με το Πατριαρχείο Μόσχας. Η Εκκλησία της Ρωσίας διαθέτει τεράστια πνευματικά αναστήματα και πολύ καταρτισμένους Θεολογικά Αρχιερείς, όπως ο Μητροπολίτης Κιέβου Βλαδίμηρος και ο σημερινός Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κύριλλος, ο οποίος είναι πολύ δυναμικός Ιεράρχης και ζηλωτής της Ορθοδοξίας.
Ζ.Γ.: Ποιες οι σχέσεις της Εκκλησίας της Βουλγαρίας με το Βατικανό; Η Ουνία εξακολουθεί να αποτελεί σημείο τριβής;
Μητρ. Βάρνης: Βεβαίως. Στη Βουλγαρία το 85% είναι Ορθόδοξοι, το 10% Μουσουλμάνοι και το υπόλοιπο 5% είναι Ουνίτες, Καθολικοί και άλλοι. Οι Ουνίτες, συγκεκριμένα, διενεργούν προσηλυτισμό σ’ ολόκληρη την επικράτεια της Βουλγαρίας, εμφανίζονται ως Ορθόδοξοι και δυστυχώς ξεγελούν τον απλό Βουλγαρικό λαό. Εμείς ως επίσημη Εκκλησία της Βουλγαρίας αντιμετωπίζουμε με σύνεση το πρόβλημα – που το τελευταίο διάστημα έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις – και στις συζητήσεις με εκπροσώπους του Βατικανού θέτουμε το θέμα και ζητάμε να σταματήσει άμεσα αυτή η «ανίερη» δράση.
Ζ.Γ.: Συμμετέχετε στο διαθρησκευτικό διάλογο;
Μητρ.Βάρνης: Η Εκκλησία της Βουλγαρίας έχει αποσυρθεί τόσο από το Διαχριστιανικό διάλογο όσο και από το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, μετά το 1992, επειδή εκεί συμμετέχουν πολλοί Σχισματικοί και ειδωλολάτρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών έχει καταντήσει Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και μη Εκκλησιών (!), όπως έλεγε ο καθηγητής Κονιδάρης.
Ζ.Γ.: Πώς είναι τα πράγματα με το Ισλάμ και τους Βούλγαρους μουσουλμάνους;
Μητρ.Βάρνης: Δόξα τω Θεώ στη Βουλγαρία δεν υπάρχει πρόβλημα με το Ισλάμ. Μπορώ να σας πω ότι η ανεκτικότητα και ο σεβασμός ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες είναι κάτι που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη Βουλγαρία. Σας διαβεβαιώνω ότι και η Εκκλησία της Βουλγαρίας είναι στο πλευρό τους (σ.σ. των μουσουλμάνων) για την ανοικοδόμηση τζαμιών. Και αυτοί, όμως, τάσσονται υπέρ μας για την κατασκευή Εκκλησιών. Μάλιστα, σε μερικά μέρη έρχονται στις Εκκλησίες, ανάβουν κεριά και τιμούν τα αγιάσματα, όπως στον ιερό ναό του Προφήτη Ηλία στο χωριό Αλεξάνδρεια της Βάρνας. Ισως ακούγεται παράδοξο, αλλά κάποιοι μουσουλμάνοι Δήμαρχοι μας βοηθούν περισσότερο από άλλους Δημάρχους, οι οποίοι είναι άθεοι. Όταν, βέβαια, εμπλέκεται η πολιτική τότε τα πράγματα παίρνουν άλλο δρόμο.
Z.Γ.: Με την Εκκλησία της Ελλάδας ποιο είναι το επίπεδο της επικοινωνίας;
Μητρ.Βάρνης: Ηδη, από το 1975, υπάρχουν ανταλλαγές φοιτητών μεταξύ των Θεολογικών σχολών. Εγώ προσωπικά σπούδασα το 1976 Ελληνικά και Θεολογία στην Αθήνα και εύχομαι ν’ ακολουθήσουν και άλλοι τα βήματά μου. Οι πνευματικές επαφές Ελλαδικής και Βουλγαρικής Εκκλησίας εμπεδώνονται και διευρύνονται σταδιακά αφ’ ενός με επισκέψεις Ελλήνων Αρχιερέων και κληρικών στην Βουλγαρία, όπου μεταφέρουν για προσκύνημα ιερά λείψανα όπως αυτό της Αγίας Μαγδαληνής, το οποίο έφθασε στην Βουλγαρία από το Αγιο Ορος. Ειδικά, το τελευταίο επισκέπτονται κάθε χρόνο Βούλγαροι ιερείς για πνευματική καθοδήγηση και ανάταση.
Z.Γ.: Ας ξαναγυρίσουμε στο… πεδίο της κοινωνίας. Οι νέοι πλησιάζουν την Εκκλησία;
Μητρ.Βάρνης: Είμαι σε θέση να πω ότι αυτή τη στιγμή συντελείται μια αναγέννηση της Ορθοδοξίας στη Βουλγαρία. Από το 2000 και μετά παρουσιάζεται στροφή των νέων στην Εκκλησία. Ερχονται, μάλιστα, ολόκληρες οικογένειες και εξομολογούνται. Αυτό το διαπιστώνουμε, κυρίως, τη μεγάλη Σαρακοστή, όπου χιλιάδες πιστοί συρρέουν στις εκκλησίες. Ακόμη και την περίοδο του κομμουνισμού υπήρχε ένας σταθερός αριθμός πιστών κοντά στην Εκκλησία. Κάποιοι άλλοι δεν ερχόντουσαν γιατί φοβόντουσαν μήπως υποστούν αρνητικές συνέπειες από την κομμουνιστική εξουσία. Τώρα, όμως, τα πράγματα είναι πιο ελεύθερα σχετικά με την έκφραση λατρείας, ενώ πολλοί Χριστιανοί κάνουν δωρεές για να αναπαλαιωθούν ή να χτιστούν παλιοί ναοί που επί κομμουνισμού εγκαταλείφθηκαν ή κατέρρευσαν.
Z..Γ.: Ολοκληρώνοντας την ενδιαφέρουσα συνομιλία πείτε μας δύο λόγια για την ιστορική Μητρόπολή σας…
Μητρ.Βάρνης: Η Μητρόπολη Βάρνης και Βελικιπρεσλάβ, την οποία διακονώ ως Ιεράρχης από το 1989, διαθέτει 10 μεγάλους ορθόδοξους ναούς, 2 μοναστήρια και 3 παρεκκλήσια. Ο πληθυσμός της Βάρνας αγγίζει το ένα εκατομμύριο, με τους ορθοδόξους να φτάνουν στις 700.000 ψυχές. Είμαι υπερήφανος που διακονώ αυτή την ιστορική πόλη, η οποία αποτέλεσε τη δεύτερη πρωτεύουσα της Βουλγαρίας μετά την Πλίσκα.
Ο κ. Κύριλλος , αφού μας εξήγησε τα αίτια της αποχής της Εκκλησίας της Βουλγαρίας από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, κατήγγειλε την τακτική της Ουνίας επί βουλγαρικού Εδάφους.
Ζ.Γ.: Τι γίνεται με τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στην Α΄θμια και Β΄ θμια εκπαίδευση;
Μητρ.Βάρνης: Όταν ξεκίνησαν οι αλλαγές το 1990, η Εκκλησία της Βουλγαρίας, αντιλαμβανόμενη τις ανάγκες και συμμεριζόμενη την παράδοση της Βουλγαρικής κοινωνίας, προσπάθησε να «πείσει» την Πολιτεία να εισαγάγει το μάθημα των θρησκευτικών – που επί κομμουνιστικού καθεστώτος είχε απαγορευτεί – στα σχολεία. Τελικά, πέτυχε μόνο την εισαγωγή του μαθήματος ως προαιρετικού στο Δημοτικό, στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Οποιος δηλαδή μαθητής επιθυμεί το μάθημα των Θρησκευτικών το διδάσκεται εκτός του επίσημου σχολικού προγράμματος. Το κράτος δε δέχεται έως τώρα την υποχρεωτική διδαχή του μαθήματος. Από το 2005, όμως, κάποιοι φωτισμένοι Δήμαρχοι πληρώνουν Θεολόγους για να διδάξουν τα θρησκευτικά στα παιδιά. Στη Βάρνα, μάλιστα, όπου και η έδρα της Μητροπόλεώς μου οργανώνουμε τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών με τον τίτλο «Ορθοδοξία και Παράδοση» στα κέντρα νεότητος του Δήμου.
Ζ.Γ.: Υπάρχει χωρισμός Εκκλησίας – Πολιτείας στη Βουλγαρία;
Μητρ.Βάρνης: Πριν από την κομμουνιστική περίοδο η Εκκλησία της Βουλγαρίας ήταν πολύ συνδεδεμένη με το κράτος. Την εποχή του κομμουνιστικού καθεστώτος, όμως, υπήρξε διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους, ο οποίος παραμένει μέχρι και σήμερα. Παρ’ όλα αυτά είμαστε σε καλό δρόμο. Οι σχέσεις Πατριαρχείου Βουλγαρίας – Πολιτείας είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο και χρόνο με το χρόνο βελτιώνονται ακόμη περισσότερο. Τώρα, πια, το κράτος βοηθά με κάποιες επιχορηγήσεις, κυρίως, στην ανέγερση ναών. Επίσης, να αναφέρω ότι το κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση μας στηρίζουν σημαντικά με το να μας παραχωρούν, δωρεάν οικόπεδα για το χτίσιμο εκκλησιών. Ενώ η Κυβέρνηση πλέον θεωρεί την Εκκλησία βασικό συνομιλητή και συμμέτοχο στην αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων, κάτι που δεν ίσχυε έως πρότινος. Ωστόσο, ακόμη, περιμένουμε απ’ την κυβερνητική πλευρά κατανόηση και αποδοχή του αιτήματός μας για την ένταξη του μαθήματος των Θρησκευτικών στο σχολικό πρόγραμμα.
Ζ.Γ.: Εχει απήχηση ο λόγος της Εκκλησίας της Βουλγαρίας στη σύγχρονη κοινωνία της χώρας σας;
Μητρ.Βάρνης: Παίζει καθοριστικό ρόλο στην πνευματική ανανέωση του βουλγαρικού λαού. Με το καθημερινό κήρυγμα και τις διάφορες εκπομπές που διαθέτει στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, η Βουλγαρική Εκκλησία πλησιάζει τους πιστούς. Επίσης, «λειτουργεί» κατηχητικό σχεδόν σε κάθε ενορία. Στους μεγάλους ναούς των πόλεων, δε, έχει οργανώσει πνευματικά κέντρα, όπου εκεί γίνονται συνέδρια, ομιλίες με τη συμμετοχή εκπροσώπων των υπολοίπων ορθοδόξων Εκκλησιών. Για παράδειγμα, στη Βάρνα τα τελευταία 12 χρόνια οργανώνουμε την εβδομάδα Ορθοδόξου βιβλίου κάθε Σεπτέμβριο, εκδήλωση που σιγά – σιγά έγινε ιδιαίτερο γεγονός για την πόλη προσελκύοντας χιλιάδες ορθοδόξους πιστούς, αλλά και Αρχιερείς από τη Σερβία, τη Ρωσία, τη Ρουμανία, την Τσεχία και το Αγιο Ορος.
Οσον αφορά το κοινωνικό της έργο επικεντρώνεται στην ίδρυση δύο κέντρων για την φροντίδα των νέων που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα ναρκωτικά. Μάλιστα, φέτος, τα παιδιά που αποτοξινώνονται παίρνουν μέρος σε Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Εκμάθησης ναυαγοσωστικής» - το οποίο «απέκτησε» η Εκκλησία της Βουλγαρίας – ώστε να έχουν επαγγελματική διέξοδο και να μην ξαναπέσουν στην παγίδα των ναρκωτικών.
Ζ.Γ.: Ποια είναι τα περιθώρια υπέρβασης του διχασμού στο εσωτερικό της Εκκλησίας της Βουλγαρίας;
Μητρ.Βάρνης: Εχει βρεθεί η λύση. Όπως ίσως γνωρίζετε, το 1998, έγινε Μείζων και Υπερτελής Σύνοδος που δέχτηκε τη μετάνοια αρκετών «οπαδών» του Σχίσματος και τώρα πια έχουν μείνει πολύ λίγοι, οι οποίοι υποστηρίζονται – όπως και παλαιότερα – από κάποιους πολιτικούς.
Το σίγουρο, πάντως, είναι, ότι με τις ενέργειές τους έθεσαν εαυτούς εκτός της Κανονικής Βουλγαρικής Εκκλησίας και της Ορθοδοξίας. Γι’ αυτό το 2004, ο τότε πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Συμεών Σαξκομπουργκότσκι τους απομάκρυνε από τις Εκκλησίες και τους ιερούς ναούς που παράνομα λειτουργούσαν. Οι λίγοι εναπομείναντες «οπαδοί» - κληρικοί του Σχίσματος περιμένουν ότι κάτι μπορεί να γίνει από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Στρασβούργο, το οποίο όμως με τελευταία απόφασή του ξεκαθαρίζει πως οι Σχισματικοί έχουν δικαίωμα αποζημίωσης από το Κράτος μόνο σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Αρκεί να σας πω, επίσης, ότι όσοι απομακρύνθηκαν από την Κανονική Βουλγαρική Εκκλησία είναι πλέον μεταξύ τους διαιρεμένοι. Αλλού κατευθύνεται ο Ιννοκέντιος, αλλού ο Γερβάσιος.
Ζ.Γ.: Εχετε επικοινωνία με την Εκκλησία που «λειτουργεί» στα Σκόπια;
Μητρ.Βάρνης: Όχι, επίσημη επαφή δεν υπάρχει. Εφ’ όσον δεν αναγνωρίζεται από το Σώμα των Ορθοδόξων Εκκλησιών για μας είναι Σχισματική. Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας κατέστησε σαφές από την πρώτη στιγμή ότι δεν δέχεται να ονομάζεται «Μακεδονική Εκκλησία», η Εκκλησία των Σκοπίων. Η συγκεκριμένη τακτική της τοπικής Εκκλησίας με την επίσημη ονομασία της αντανακλά και στην αναγνώρισή της. Είναι ένα σοβαρό και ευαίσθητο ζήτημα τόσο για την Εκκλησία των Σκοπίων όσο και για ένα μεγάλο μέρος των Ορθοδόξων Εκκλησιών και πρέπει να απασχολήσει άμεσα το Πατριαρχείο Σερβίας, όπου πνευματικά ανήκει, ώστε επιτέλους να βρεθεί η χρυσή τομή.
Ζ.Γ.: Κάποιοι αφήνουν να εννοηθεί ότι τα τελευταία χρόνια «φύτρωσαν» αγκάθια στη διαδρομή Πατριαρχείου Βουλγαρίας και Οικουμενικού Θρόνου…
Μητρ.Βάρνης: Δεν υπάρχουν τριβές στις σχέσεις Μαξίμου – Βαρθολομαίου. Αντίθετα, είναι σε πάρα πολύ καλό επίπεδο η επικοινωνία των 2 Εκκλησιών. Η Εκκλησία της Βουλγαρίας αναγνωρίζει και υποστηρίζει τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τις πρωτοβουλίες του για την ανάδειξη και την προβολή της Ορθοδοξίας ανά τον κόσμο, όπως επίσης αναγνωρίζει και την προσφορά του στο ζήτημα της Οικολογίας. Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του κ. Βαρθολομαίου στη Βουλγαρία, μετά από πρόσκληση του Μητροπολίτη Πλόντιβ ο Πατριάρχης Μάξιμος και η Ιερά Σύνοδος αναγόρευσαν Επίτιμο Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Σόφιας τον Παναγιώτατο, ο οποίος «έγινε» και δημότης Πλόντιβ. Να σας υπενθυμίσω ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι, ήδη, Επίτιμος Διδάκτορας και στο Πανεπιστήμιο του Μπουργκάς.
Ζ.Γ.:Ωστόσο, εκκλησιαστικοί κύκλοι κάνουν λόγο για στενότερη συνεργασία με τη Ρωσική Εκκλησία απ’ ό,τι με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Μητρ.Βάρνης: Μην ακούτε τις φήμες. Όπως έχουμε συνεργασία με το Φανάρι και τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες έτσι έχουμε και με το Πατριαρχείο Μόσχας. Η Εκκλησία της Ρωσίας διαθέτει τεράστια πνευματικά αναστήματα και πολύ καταρτισμένους Θεολογικά Αρχιερείς, όπως ο Μητροπολίτης Κιέβου Βλαδίμηρος και ο σημερινός Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κύριλλος, ο οποίος είναι πολύ δυναμικός Ιεράρχης και ζηλωτής της Ορθοδοξίας.
Ζ.Γ.: Ποιες οι σχέσεις της Εκκλησίας της Βουλγαρίας με το Βατικανό; Η Ουνία εξακολουθεί να αποτελεί σημείο τριβής;
Μητρ. Βάρνης: Βεβαίως. Στη Βουλγαρία το 85% είναι Ορθόδοξοι, το 10% Μουσουλμάνοι και το υπόλοιπο 5% είναι Ουνίτες, Καθολικοί και άλλοι. Οι Ουνίτες, συγκεκριμένα, διενεργούν προσηλυτισμό σ’ ολόκληρη την επικράτεια της Βουλγαρίας, εμφανίζονται ως Ορθόδοξοι και δυστυχώς ξεγελούν τον απλό Βουλγαρικό λαό. Εμείς ως επίσημη Εκκλησία της Βουλγαρίας αντιμετωπίζουμε με σύνεση το πρόβλημα – που το τελευταίο διάστημα έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις – και στις συζητήσεις με εκπροσώπους του Βατικανού θέτουμε το θέμα και ζητάμε να σταματήσει άμεσα αυτή η «ανίερη» δράση.
Ζ.Γ.: Συμμετέχετε στο διαθρησκευτικό διάλογο;
Μητρ.Βάρνης: Η Εκκλησία της Βουλγαρίας έχει αποσυρθεί τόσο από το Διαχριστιανικό διάλογο όσο και από το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, μετά το 1992, επειδή εκεί συμμετέχουν πολλοί Σχισματικοί και ειδωλολάτρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών έχει καταντήσει Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και μη Εκκλησιών (!), όπως έλεγε ο καθηγητής Κονιδάρης.
Ζ.Γ.: Πώς είναι τα πράγματα με το Ισλάμ και τους Βούλγαρους μουσουλμάνους;
Μητρ.Βάρνης: Δόξα τω Θεώ στη Βουλγαρία δεν υπάρχει πρόβλημα με το Ισλάμ. Μπορώ να σας πω ότι η ανεκτικότητα και ο σεβασμός ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες είναι κάτι που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη Βουλγαρία. Σας διαβεβαιώνω ότι και η Εκκλησία της Βουλγαρίας είναι στο πλευρό τους (σ.σ. των μουσουλμάνων) για την ανοικοδόμηση τζαμιών. Και αυτοί, όμως, τάσσονται υπέρ μας για την κατασκευή Εκκλησιών. Μάλιστα, σε μερικά μέρη έρχονται στις Εκκλησίες, ανάβουν κεριά και τιμούν τα αγιάσματα, όπως στον ιερό ναό του Προφήτη Ηλία στο χωριό Αλεξάνδρεια της Βάρνας. Ισως ακούγεται παράδοξο, αλλά κάποιοι μουσουλμάνοι Δήμαρχοι μας βοηθούν περισσότερο από άλλους Δημάρχους, οι οποίοι είναι άθεοι. Όταν, βέβαια, εμπλέκεται η πολιτική τότε τα πράγματα παίρνουν άλλο δρόμο.
Z.Γ.: Με την Εκκλησία της Ελλάδας ποιο είναι το επίπεδο της επικοινωνίας;
Μητρ.Βάρνης: Ηδη, από το 1975, υπάρχουν ανταλλαγές φοιτητών μεταξύ των Θεολογικών σχολών. Εγώ προσωπικά σπούδασα το 1976 Ελληνικά και Θεολογία στην Αθήνα και εύχομαι ν’ ακολουθήσουν και άλλοι τα βήματά μου. Οι πνευματικές επαφές Ελλαδικής και Βουλγαρικής Εκκλησίας εμπεδώνονται και διευρύνονται σταδιακά αφ’ ενός με επισκέψεις Ελλήνων Αρχιερέων και κληρικών στην Βουλγαρία, όπου μεταφέρουν για προσκύνημα ιερά λείψανα όπως αυτό της Αγίας Μαγδαληνής, το οποίο έφθασε στην Βουλγαρία από το Αγιο Ορος. Ειδικά, το τελευταίο επισκέπτονται κάθε χρόνο Βούλγαροι ιερείς για πνευματική καθοδήγηση και ανάταση.
Z.Γ.: Ας ξαναγυρίσουμε στο… πεδίο της κοινωνίας. Οι νέοι πλησιάζουν την Εκκλησία;
Μητρ.Βάρνης: Είμαι σε θέση να πω ότι αυτή τη στιγμή συντελείται μια αναγέννηση της Ορθοδοξίας στη Βουλγαρία. Από το 2000 και μετά παρουσιάζεται στροφή των νέων στην Εκκλησία. Ερχονται, μάλιστα, ολόκληρες οικογένειες και εξομολογούνται. Αυτό το διαπιστώνουμε, κυρίως, τη μεγάλη Σαρακοστή, όπου χιλιάδες πιστοί συρρέουν στις εκκλησίες. Ακόμη και την περίοδο του κομμουνισμού υπήρχε ένας σταθερός αριθμός πιστών κοντά στην Εκκλησία. Κάποιοι άλλοι δεν ερχόντουσαν γιατί φοβόντουσαν μήπως υποστούν αρνητικές συνέπειες από την κομμουνιστική εξουσία. Τώρα, όμως, τα πράγματα είναι πιο ελεύθερα σχετικά με την έκφραση λατρείας, ενώ πολλοί Χριστιανοί κάνουν δωρεές για να αναπαλαιωθούν ή να χτιστούν παλιοί ναοί που επί κομμουνισμού εγκαταλείφθηκαν ή κατέρρευσαν.
Z..Γ.: Ολοκληρώνοντας την ενδιαφέρουσα συνομιλία πείτε μας δύο λόγια για την ιστορική Μητρόπολή σας…
Μητρ.Βάρνης: Η Μητρόπολη Βάρνης και Βελικιπρεσλάβ, την οποία διακονώ ως Ιεράρχης από το 1989, διαθέτει 10 μεγάλους ορθόδοξους ναούς, 2 μοναστήρια και 3 παρεκκλήσια. Ο πληθυσμός της Βάρνας αγγίζει το ένα εκατομμύριο, με τους ορθοδόξους να φτάνουν στις 700.000 ψυχές. Είμαι υπερήφανος που διακονώ αυτή την ιστορική πόλη, η οποία αποτέλεσε τη δεύτερη πρωτεύουσα της Βουλγαρίας μετά την Πλίσκα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου