πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 26/11/2010
Ἐκστατική μεταμόρφωσις
Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Τοῦ κ. Μιχαὴλ Ε. Μιχαηλίδη, Θεολόγου
Ἀνάμεσα στούς χριστιανούς δέν ὑπάρχουν οὔτε φυλετικές, οὔτε κοινωνικές, οὔτε θρησκευτικές διακρίσεις. Ὁ Χριστός εἶναι «τά πάντα τοῖς πᾶσι» (Κολ. Γ΄ 11). Ὁ Χριστός εἶναι καί φῦλο καί γένος καί ἀξίωμα καί θέση καί πίστη καί ἔρωτας καί τά πάντα. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἄγκυρα τῆς ἐλπίδας, ἡ σωτηρία μας καί ἡ ἄρρητη χαρά τῆς ζωῆς μας. Εἶναι «τῶν ἐφετῶν ἡ ἀκρότης». Εἶναι τό μέγιστο ἀγαθό, πού μπορεῖ νά ἀναπαύσει τήν ψυχή του.
Οἱ θεοφώτιστες πνευματικές συμβουλές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου γιά κάθαρση, φωτισμό καί ἕνωση μέ τόν Κύριο, ἀποτελοῦν μιά, ὁλότελα, καινούργια διδαχή. Καί τί λέει; «Ἐνδύσασθε τόν Κύριον Ἰησοῦν» (Ρωμ. ΙΓ΄ 14). Ὄχι, βέβαια, στην ἐξωτερική ἐμφάνιση, «ἀλλ’ ἵνα τόν νοῦν ἡμῶν ἡ τοῦΘεοῦ μνήμη περισκεπάζη», ἑρμηνεύει ὁ Μέγας Βασίλειος. Νά ντυθοῦμε τό θεοΰφαντο χιτῶνα τῶν ἀρετῶν Του. Νά ντυθοῦμε τήν ἀγάπη Του, τήν ἀνεξικακία Του, τήν ὑπακοή Του, τήν πραότητά Του, τήν ταπείνωσή Του, τήν προσευχή Του. Νά ντυθοῦμε τόν Ἰησοῦ, σημαίνει να περιφέρουμε παντοῦ καί προς ὅλους τίς ἀρετές τοῦ Ἰησοῦ.Μέ μιά λέξη: νά μιμηθοῦμε στον πιό τέλειο βαθμό τον Κύριο. Νά χριστοποιηθοῦμε....
Ὅπως ὁ φυσικός ἥλιος εἶναι τό κέντρο τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος, ἔτσι καί ὁ νοητός ἥλιος, ὁ Ἰησοῦς, εἶναι τό κέντρο τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Κι ὅπως ὁ ἄνθρωπος κάτω ἀπ’ τόν ἥλιο φωτοπεριχύνεται καί κάθε σκιά ἐξαφανίζεται, κατά παρόμοιο τρόπο, ὁ ἄνθρωπος πού βρίσκεται στην παρουσία καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, καμμιά τοῦ κακοῦ σκιά δέν τόν ἐμποδίζει.
Κατά τόν Ἅγ. Μάξιμο τον ὁμολογητή: «ὁ ἀγαπῶν τόν Θεόν, ἀγγελικόν βίον ἐπί γῆς ζεῖ». Καί ἐξηγεῖ: «Ὅταν τῷ ἔρωτι τῆς ἀγάπης πρός Θεόν ὁ νοῦς ἐκδημῆ τότε οὔτε τινος τῶν ὄντων παντάπασιν αἰσθάνεται. Ὑπό γάρ τοῦ θείου καί ἀπείρου φωτός καταλαμπόμενος, ἀναισθητεῖ πρός πάντα τά ὑπ’ αὐτοῦ γεγονότα, καθάπερ ὀφθαλμός πρός τούς ἀστέρας, τοῦ ἡλίου ἀνατέλλοντος». Ὅταν, δηλαδή, ὁ θεῖος ἔρωτας ὑψώνει τόν νοῦ καί τόν φέρνει σε κατάσταση μυστικῆς ἀνάβασης, δέν αἰσθάνεται τά γήϊνα, διότι φωτίζεται ἀπό τό θεῖο φῶς. Κάτι παρόμοιο πού συμβαίνει μέ τ’ ἀστέρια, τά ὁποῖα μέ τήν ἀνατολή τοῦ ἥλιου, χάνουν τή λάμψη τους».
Ἡ ἐνατένιση τοῦ Θεοῦ φωτολούζει τόν ἄνθρωπο μέ τις ἀχτίνες τῆς θεότητος. Ἡ μέθεξη τοῦ «θείου καί ἀπείρου φωτός» γίνεται ὑπαρξιακή πραγματικότητα. Ὁ ἄνθρωπος γίνεται ὅλος ἐπίγειος ἄγγελος καί «θεός κατά χάριν».
Χωρίς τόν Ἰησοῦ, σημειώνει ὁ Παν. Τρεμπέλας, «εἴμαστε γυμνοί, κάθε δέ ἄλλο ἔνδυμα εἶναι φύλλα συκιᾶς καί κάτω ἀπ’ αὐτά παραμένουμε ἐκτεθειμένοι σέ κάθε κίνδυνο και σέ κάθε ἐξευτελισμό».
Τό πρῶτο ντύσιμο τοῦ Ἰησοῦ τό κάναμε μέ τό ἅγιο Βάπτισμα. «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. Γ΄ 27). Μέ τό ἅγιο Βάπτισμα ξεντυθήκαμε τήν ἁμαρτία καί τό Διάβολο καί ντυθήκαμε τόν Ἰησοῦ. Ἀρνηθήκαμε καί πετάξαμε μακριά τό Σατανᾶ καί δεχτήκαμε καί ἀγκαλιάσαμε τό Χριστό. «Ἀπεταξάμεθα» τό Σατανᾶ, καί «συνεταξάμεθα» μέ τό Χριστό. Υἱοθετηθήκαμε καί ντυθήκαμε το βασιλικό Του χιτῶνα. Ἀναγεννηθήκαμε καί μεταμορφωθήκαμε μέ τή Χάρι Του. Γίναμε ἕνα μέ τόν Ἰησοῦ, κατά τρόπο μυστικό καί ἀνερμήνευτο. Κι ἐδῶ εἶναι τό μεγάλο θαῦμα. Ἐνῶ μέσα μας ἔχει τόση δύναμη ἡ ἁμαρτία, ἡ Χάρι τοῦ Θεοῦ κάμνει τήν ὑπέρβαση.
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γράφει χαρακτηριστικά: «Ὁ δίκαιος ἄνθρωπος μέσα μας εἶναι πολύ μικρός, ἐνῶ ὁ ἁμαρτωλός μέσα μας εἶναι ἕνας πραγματικός Γολιάθ. Ὁ δίκαιος ἄνθρωπος μέσα μας ὅμως, εἶναι ὁ μικρός ἀδελφός τοῦ Χριστοῦ». Ὅση δύναμη, δηλαδή, κι ἄν ἔχει ἡ ἁμαρτία, ἀπ’ τη στιγμή πού εἴμαστε μέ τό Χριστό, χάνεται ἡ δύναμή της. Ὅπως ἡ κληματόβεργα, ὅταν εἶναι ἑνωμένη μέ τήν κληματαριά παίρνει τούς χυμούς τοῦ κορμοῦ, ἔτσι καί μεῖς, ἑνωμένοι μέ τόν Ἰησοῦ, παίρνουμε το θεῖο χυμό τῆς Χάρης, πού το νιώθουμε νά κυκλοφορεῖ στην ψυχή μας. Γινόμαστε «θείας κοινωνοί φύσεως». Καί τοῦτο ἐπιτυγχάνεται ἰδιαίτερα μέ την Κοινωνία τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Ὁ Κύριος «ἀνέμιξεν ἑαυτόν ἡμῖν καί ἀνέφυρε το σῶμα αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Μεταπλάθει σέ μιά ἀνάμιξη καί μια ζύμη τόν ἑαυτό Του μέ μᾶς.
Αὐτή τήν πνευματική ἐμπειρία ὑποστηρίζει ὁ Lossky ὅταν γράφει: «Δέν ὑπάρχει θεολογία δίχως ἐμπειρία. Πρέπει νά μεταβληθοῦμε, νά γίνουμε καινοί ἄνθρωποι. Δέν εἶναι θεολόγος ὅποιος δέν ἀκολουθεῖ τήν ὁδό τῆς ἕνωσης μέ τό Θεό. Ἡ ὁδός τῆς γνώσης τοῦ Θεοῦ εἶναιἀπαραίτητα ἡ ὁδός τῆς θέωσης».
Στό Θαβώρ τῆς Μεταμόρφωσης, λαμπροφωτίζεται και ὁ θεωρόςτῆς θείας δόξας. Αὐτό ἐκφράζει καί ὁ Θεόπνευστος Δαβίδ, ὅταν λέγει: «ἐγώ δέ χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξαν σου» (Ψαλμ. 16,15).
Τούτη ἡ ἐκστατική μεταμόρφωση εἶναι ἡ ὄντως θεολογία• καί ἡ θεολογία εἶναι ἐμπειρία, ἀλλ’ ὄχι τοῦ αἰῶνος τούτου! Εἶναι ἐμπειρία τοῦ μυστικοῦ Θαβώρ τῆς ψυχῆς. Αὐτή τή μυστική τῆς ψυχῆς ἐμπειρία, ὁ ὑπέροχος Βερίτης τήν ἀπεικονίζει μέσα σ’ ἕνα θαυμάσιο τετράστιχο:
«Τρεῖς σκηνές νά στηθοῦν στήν κορφή,
κι ἄς περνοῦν οἱ καιροί καί τά χρόνια.
Ἄς θωρῶ τή γλυκειά σου μορφή
κι ἄς κοιμᾶμαι γυμνός μές στά χιόνια».
Ὁ Κύριος πού μεταμορφώνει τίς ψυχές σέ τοῦτο τόν κόσμο, θά κάνει καί τήν αἰώνια, την ἄκτιστη καί ἀγγελόμορφη μεταμόρφωση στό οὐράνιο Θαβώρ τῆς ἀνέσπερης βασιλείας Του.
Κατά τόν Ἅγ. Μάξιμο τον ὁμολογητή: «ὁ ἀγαπῶν τόν Θεόν, ἀγγελικόν βίον ἐπί γῆς ζεῖ». Καί ἐξηγεῖ: «Ὅταν τῷ ἔρωτι τῆς ἀγάπης πρός Θεόν ὁ νοῦς ἐκδημῆ τότε οὔτε τινος τῶν ὄντων παντάπασιν αἰσθάνεται. Ὑπό γάρ τοῦ θείου καί ἀπείρου φωτός καταλαμπόμενος, ἀναισθητεῖ πρός πάντα τά ὑπ’ αὐτοῦ γεγονότα, καθάπερ ὀφθαλμός πρός τούς ἀστέρας, τοῦ ἡλίου ἀνατέλλοντος». Ὅταν, δηλαδή, ὁ θεῖος ἔρωτας ὑψώνει τόν νοῦ καί τόν φέρνει σε κατάσταση μυστικῆς ἀνάβασης, δέν αἰσθάνεται τά γήϊνα, διότι φωτίζεται ἀπό τό θεῖο φῶς. Κάτι παρόμοιο πού συμβαίνει μέ τ’ ἀστέρια, τά ὁποῖα μέ τήν ἀνατολή τοῦ ἥλιου, χάνουν τή λάμψη τους».
Ἡ ἐνατένιση τοῦ Θεοῦ φωτολούζει τόν ἄνθρωπο μέ τις ἀχτίνες τῆς θεότητος. Ἡ μέθεξη τοῦ «θείου καί ἀπείρου φωτός» γίνεται ὑπαρξιακή πραγματικότητα. Ὁ ἄνθρωπος γίνεται ὅλος ἐπίγειος ἄγγελος καί «θεός κατά χάριν».
Χωρίς τόν Ἰησοῦ, σημειώνει ὁ Παν. Τρεμπέλας, «εἴμαστε γυμνοί, κάθε δέ ἄλλο ἔνδυμα εἶναι φύλλα συκιᾶς καί κάτω ἀπ’ αὐτά παραμένουμε ἐκτεθειμένοι σέ κάθε κίνδυνο και σέ κάθε ἐξευτελισμό».
Τό πρῶτο ντύσιμο τοῦ Ἰησοῦ τό κάναμε μέ τό ἅγιο Βάπτισμα. «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε» (Γαλ. Γ΄ 27). Μέ τό ἅγιο Βάπτισμα ξεντυθήκαμε τήν ἁμαρτία καί τό Διάβολο καί ντυθήκαμε τόν Ἰησοῦ. Ἀρνηθήκαμε καί πετάξαμε μακριά τό Σατανᾶ καί δεχτήκαμε καί ἀγκαλιάσαμε τό Χριστό. «Ἀπεταξάμεθα» τό Σατανᾶ, καί «συνεταξάμεθα» μέ τό Χριστό. Υἱοθετηθήκαμε καί ντυθήκαμε το βασιλικό Του χιτῶνα. Ἀναγεννηθήκαμε καί μεταμορφωθήκαμε μέ τή Χάρι Του. Γίναμε ἕνα μέ τόν Ἰησοῦ, κατά τρόπο μυστικό καί ἀνερμήνευτο. Κι ἐδῶ εἶναι τό μεγάλο θαῦμα. Ἐνῶ μέσα μας ἔχει τόση δύναμη ἡ ἁμαρτία, ἡ Χάρι τοῦ Θεοῦ κάμνει τήν ὑπέρβαση.
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς γράφει χαρακτηριστικά: «Ὁ δίκαιος ἄνθρωπος μέσα μας εἶναι πολύ μικρός, ἐνῶ ὁ ἁμαρτωλός μέσα μας εἶναι ἕνας πραγματικός Γολιάθ. Ὁ δίκαιος ἄνθρωπος μέσα μας ὅμως, εἶναι ὁ μικρός ἀδελφός τοῦ Χριστοῦ». Ὅση δύναμη, δηλαδή, κι ἄν ἔχει ἡ ἁμαρτία, ἀπ’ τη στιγμή πού εἴμαστε μέ τό Χριστό, χάνεται ἡ δύναμή της. Ὅπως ἡ κληματόβεργα, ὅταν εἶναι ἑνωμένη μέ τήν κληματαριά παίρνει τούς χυμούς τοῦ κορμοῦ, ἔτσι καί μεῖς, ἑνωμένοι μέ τόν Ἰησοῦ, παίρνουμε το θεῖο χυμό τῆς Χάρης, πού το νιώθουμε νά κυκλοφορεῖ στην ψυχή μας. Γινόμαστε «θείας κοινωνοί φύσεως». Καί τοῦτο ἐπιτυγχάνεται ἰδιαίτερα μέ την Κοινωνία τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Ὁ Κύριος «ἀνέμιξεν ἑαυτόν ἡμῖν καί ἀνέφυρε το σῶμα αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς», λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Μεταπλάθει σέ μιά ἀνάμιξη καί μια ζύμη τόν ἑαυτό Του μέ μᾶς.
Αὐτή τήν πνευματική ἐμπειρία ὑποστηρίζει ὁ Lossky ὅταν γράφει: «Δέν ὑπάρχει θεολογία δίχως ἐμπειρία. Πρέπει νά μεταβληθοῦμε, νά γίνουμε καινοί ἄνθρωποι. Δέν εἶναι θεολόγος ὅποιος δέν ἀκολουθεῖ τήν ὁδό τῆς ἕνωσης μέ τό Θεό. Ἡ ὁδός τῆς γνώσης τοῦ Θεοῦ εἶναιἀπαραίτητα ἡ ὁδός τῆς θέωσης».
Στό Θαβώρ τῆς Μεταμόρφωσης, λαμπροφωτίζεται και ὁ θεωρόςτῆς θείας δόξας. Αὐτό ἐκφράζει καί ὁ Θεόπνευστος Δαβίδ, ὅταν λέγει: «ἐγώ δέ χορτασθήσομαι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξαν σου» (Ψαλμ. 16,15).
Τούτη ἡ ἐκστατική μεταμόρφωση εἶναι ἡ ὄντως θεολογία• καί ἡ θεολογία εἶναι ἐμπειρία, ἀλλ’ ὄχι τοῦ αἰῶνος τούτου! Εἶναι ἐμπειρία τοῦ μυστικοῦ Θαβώρ τῆς ψυχῆς. Αὐτή τή μυστική τῆς ψυχῆς ἐμπειρία, ὁ ὑπέροχος Βερίτης τήν ἀπεικονίζει μέσα σ’ ἕνα θαυμάσιο τετράστιχο:
«Τρεῖς σκηνές νά στηθοῦν στήν κορφή,
κι ἄς περνοῦν οἱ καιροί καί τά χρόνια.
Ἄς θωρῶ τή γλυκειά σου μορφή
κι ἄς κοιμᾶμαι γυμνός μές στά χιόνια».
Ὁ Κύριος πού μεταμορφώνει τίς ψυχές σέ τοῦτο τόν κόσμο, θά κάνει καί τήν αἰώνια, την ἄκτιστη καί ἀγγελόμορφη μεταμόρφωση στό οὐράνιο Θαβώρ τῆς ἀνέσπερης βασιλείας Του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου