πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ο μεγάλος θέλει να γίνει γιατρός. Ο μικρός σκέφτεται να σπουδάσει Θεολογία. Προς το παρόν, ο Δημήτρης, 18 χρόνων και ο αδελφός του Σίμων, 15, φοιτούν και ζουν μαζί με άλλα 38 παιδιά στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία, που βρίσκεται στις Καρυές την πρωτεύουσα του Αγίου Όρους. Τους βρήκαμε έξω από τον Ιερό Ναό του Πρωτάτου ντυμένους με τα ράσα της Σχολής τους.
Τα δύο αδέλφια έχουν χρόνο να αποφασίσουν τι τελικά θα σπουδάσουν. Το σίγουρο είναι ότι θα δώσουν εξετάσεις καλά προετοιμασμένοι. Άλλωστε, η Αθωνιάδα, Ίδρυμα των είκοσι Ιερών Μονών του Αγίου Όρους, έχει παράδοση σε επιτυχίες...
Υπό την εποπτεία της Ιεράς Κοινότητας και τη διοίκηση μίας τριμελούς εφορείας, που συγκροτείται από τρεις αντιπροσώπους της Ιεράς Κοινότητας με θητεία δύο χρόνων, συνεχίζει το έργο της εκπαίδευσης στο Άγιον Όρος, όπως ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας.
Τους ακολουθήσαμε. Στο ασκητικό περιβάλλον του Άθωνα οι χαρούμενες φωνές των παιδιών, που παίζουν έξω από τη Σκήτη του Αγίου Ανδρέα στις Καρυές, ξαφνιάζουν τον ανυποψίαστο επισκέπτη.
Η επιγραφή με τα βυζαντινά γράμματα, ψηλά στον πρώτο όροφο του παλιού εξωτερικού ξενώνα της Σκήτης, λύνει τις απορίες: Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία.
Εδώ βρίσκεται η έδρα της Ακαδημίας, που λειτουργεί και ως οικοτροφείο για τους μαθητές, τους καθηγητές και το άλλο προσωπικό, από το 1930. Όμως, η πορεία της είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Μεγάλα ονόματα της σύγχρονης ιστορίας, όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Ρήγας Φεραίος ακόμη και ο Αδαμάντιος Κοραής, έχουν συνδέσει το όνομά τους με την ιστορία της Αθωνιάδας.
Τα δύο αδέλφια επισκέφθηκαν πριν τρία χρόνια την αθωνική πολιτεία με τον πατέρα τους, που εργάζεται χρόνια τώρα στο Άγιον Όρος. Ενθουσιάστηκαν, όπως οι περισσότεροι που επισκέπτονται το Περιβόλι της Παναγίας.
Ο Δημήτρης και ο Σίμων γεννήθηκαν και ζούσαν με τη μητέρα τους στο Μπακού της Ρουμανίας. Ο πατέρας εργάζεται στο Άγιο Όρος τα τελευταία 15 χρόνια.
Η επιθυμία τους να έρθουν στην Αθωνιάδα έδωσε τη δυνατότητα και στη μητέρα τους, που εργαζόταν ως δασκάλα, να μεταναστεύσει στην Αγγλία, την περίοδο που η οικονομική κρίση την οδήγησε στην ανεργία. Ο νέος της μισθός, τετραπλάσιος από εκείνον που έπαιρνε, βοηθάει να αυξηθούν τα έσοδα της οικογένειας, ώστε τα παιδιά να μπορούν στην πορεία να σπουδάσουν όπου και όπως θέλουν. Την ίδια στιγμή, ο Δημήτρης και ο Σίμων συνεχίζουν απερίσπαστα στο περιβάλλον της Αθωνιάδας την εκπαίδευσή τους.
«Ήταν επιλογή μας να έρθουμε εδώ», λένε, κάτι που ισχύει, άλλωστε, και για τους υπόλοιπους συμμαθητές τους. «Και η μητέρα σας δεν σας λείπει;», έρχεται η ερώτηση. «Με τη μητέρα μας μιλάμε τακτικά στο κινητό. Θα τη δούμε στις διακοπές», απαντούν.
Η ζωή τους στην Αθωνιάδα δεν έχει καμιά σχέση με εκείνη, που έκαναν. Το πρόγραμμα της σχολής ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα των Ιερών Μονών, σύμφωνα με το τυπικό της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
«Η μέρα μας αρχίζει με τη σύντομη ακολουθία του Όρθρου το χαραμα στο παρεκκλήσι των τριών Ιεραρχών», λέει ο Δημήτρης.
Η ατμόσφαιρα είναι κατανυκτική, όπως ακριβώς στις Μονές του Όρους. Μέσα στο ημίφως των κεριών οι μαθητές ψάλλουν τους ύμνους της πρωινής προσευχής. Η Βυζαντινή Μουσική είναι ένα από τα μαθήματα, που παρακολουθούν. Μαζί τους ο σχολάρχης, οι καθηγητές και οι επιμελητές της Αθωνιάδας. Ακολουθούν τα μαθήματα στα ολιγομελή τμήματα ως τη μεσημεριανή τράπεζα, όπως λέγεται το γεύμα στο Άγιο Όρος. Και εδώ όλα θυμίζουν τις αντίστοιχες τράπεζες των Μονών. Ο σχολάρχης και οι καθηγητές στο δικό τους κυκλικό τραπέζι και στη μακρόστενη τραπεζαρία οι μαθητές τρώνε ήσυχα, ενώ την ίδια ώρα γίνεται ανάγνωση πνευματικού βιβλίου.
Η διατροφή και το είδος των φαγητών καθορίζεται από την τριμελή εφορεία της Ιεράς Κοινότητας και τον σχολάρχη. Σε αντίθεση με τις Ιερές Μονές, στο μενού των μαθητών περιλαμβάνεται και κρέας.
Λίγα μέτρα από την κουζίνα της Σχολής βρίσκεται η βιβλιοθήκη. Εδώ είναι εμφανές ότι έχουν δαπανηθεί χρήματα, ώστε να οργανωθεί άψογα και τα βιβλία να μην κινδυνεύουν από παράγοντες, που θα μπορούσαν να τα καταστρέψουν.
«Μελετάμε αρκετές φορές εδώ», θα πει ένας μαθητής ενώ ο Θωμάς, επιμελητής της Σχολής και κοντά στα παιδιά τις ελεύθερες ώρες τους, θα πει χαμογελώντας: «Καλή είναι η βιβλιοθήκη. Μπορεί, όμως, να εμπλουτιστεί και με άλλα βιβλία. Οι προσφορές ευπρόσδεκτες».
Είναι εμφανές ότι χρήματα, εκτός από τη βιβλιοθήκη, έχουν δαπανηθεί επίσης για την κουζίνα και την τράπεζα, ώστε η διατροφή των οικότροφων να είναι υγιεινή.
«Ίσως πρέπει να διατεθούν κάποια χρήματα για να αποκτήσουμε καλά ντουλάπια στα δωμάτια μας μας λέει ένας άλλος μαθητής.
Το κόστος λειτουργίας της Σχολής είναι πολύ μεγάλο και επιβαρύνει την Ιερά Κοινότητα. Ένα μέρος προέρχεται από την εκμετάλλευση της λίμνης Μπουρού. Μάλιστα είναι κατοχυρωμένο από τον καταστατικό χάρτη του Αγίου Όρους, τα χρήματα αυτά να δίνονται για τη λειτουργία της Σχολής. Όμως, τα τελευταία τρία χρόνια, χρήματα από τη λίμνη Μπουρού δεν έχουν δοθεί στην Ιερά Κοινότητα, όπως λέει απόφοιτος της Σχολής, που γνωρίζει καλά την κατάσταση.
«H Σχολή κινδυνεύει να κλείσει, γιατί το κράτος δεν κάνει κάτι», λέει με λύπη και προσθέτει: «Ευτυχώς, οι Αγιορείτες αγαπούν τη Σχολή και με επιβάρυνση της ιεράς κοινότητας συνεχίζει να λειτουργεί έστω και με δυσκολίες. Το ερώτημα είναι ως πότε;».
Με την οικονομική κρίση στο ζενίθ και τα προβλήματα στις χρηματοδοτήσεις είναι σαφές πως η Αθωνιάδα μπορεί να ελπίζει για βοήθεια, όπως και στο παρελθόν, από δωρητές. Η πιο χαρακτηριστική τέτοια οικονομική ενίσχυση ήταν το 1842. Η Ακαδημία, που είχε διακόψει τη λειτουργία της, λόγω της επανάστασης του 1821, επαναλειτούργησε στις Καρυές. Με εράνους οικοδομήθηκε ένα νέο κτίριο το 1844. Οι Ζώης Καπλάνης και Ευγένιος Βούλγαρης άφησαν μάλιστα με τις διαθήκες τους μεγάλα χρηματικά ποσά για τη συντήρηση της Σχολής, που επιτελεί τόσα χρόνια ένα σπουδαίο έργο.
Μετά την τράπεζα ακολουθεί ο εσπερινός και μετά το τέλος του οι μαθητές έχουν ελεύθερο χρόνο να παίξουν ή να κάνουν βόλτες έξω από το κτίριο της Αθωνιάδας. Απογευματινές ώρες μπορούν να παρακολουθήσουν και μαθήματα Αγιογραφίας. Έργα τους κοσμούν, τόσο την τράπεζα, όσο και τον ναό των Τριών Ιεραρχών της Σχολής. Βέβαια, οι βυζαντινές αγιογραφίες δεν «δένουν» με τις ρωσικές εικόνες του ναού.
Η μελέτη των μαθημάτων της επόμενης μέρας γίνεται στο αναγνωστήριο με τη βοήθεια ενός επιμελητή. Η μέρα τελειώνει με την Ακολουθία του Αποδείπνου και των Χαιρετισμών της Παναγίας. Οι μαθητές επισκέπτονται συχνά τα Μοναστήρια και τις Σκήτες, όπου γίνονται δεκτοί με ιδιαίτερη θέρμη. Ξεναγούνται στις βιβλιοθήκες και στα κειμήλια. Συζητούν με τους μοναχούς. Η επαφή τους με τους Αγιορείτες και με τη συμμετοχή τους στις Ακολουθίες τούυς βοηθά να γνωρίσουν την Ορθόδοξη Αγιορείτικη Παράδοση. Πολλοί από αυτούς έχουν αποφασίσει να ακολουθήσουν τη Θεολογία και κάποιοι να γίνουν ιερωμένοι. Τα εφόδια, που αποκτούν εδώ, είναι πολύτιμα.
Η επιλογή είναι θέμα δικό τους. Το απολυτήριό του της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας είναι ισότιμο με το απολυτήριο των Δημοσίων Γυμνασίων Γενικής Εκπαίδευσης του Κράτους. Το απολυτήριο του Λυκείου της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας είναι ισότιμο με το πτυχίο ή απολυτήριο των Δημοσίων Λυκείων Μέσης και Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. Τα απολυτήρια του Γυμνασίου και Λυκείου της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας παρέχουν, όμως, και όλα τα άλλα δικαιώματα που απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις για την Εκκλησιαστική Εκπαίδευση.
Στους μαθητές που επιδεικνύουν επιτυχημένες επιδόσεις στα μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής και Αγιογραφίας δίνεται ιδιαίτερο πτυχίο για επαγγελματική χρήση με γενικό χαρακτηρισμό «ΛΙΑΝ ΚΑΛΩΣ» και «ΑΡΙΣΤΑ» κατόπιν αποφάσεως του Συλλόγου των Καθηγητών υπογεγραμμένο από τον σχολάρχη και τον καθηγητή του μαθήματος.
Οι καθηγητές, είτε αναπληρωτές είτε ωρομίσθιοι, προτείνονται μεν από το υπουργείο Παιδείας, αλλά πρέπει απαραίτητα, λόγω του αυτοδιοίκητου του Αγίου Όρους να δοθεί έγκριση της Ιεράς Κοινότητας για την πρόσληψή τους, με βάση φυσικά τους πρόσφατους νόμους του αρμόδιου υπουργείου.
Όλοι οι αλλοδαποί μαθητές συνήθως συνεχίζουν τις σπουδές τους στα ελληνικά πανεπιστήμια με πολύ καλά αποτελέσματα. Μαθαίνουν άριστα και την ελληνική γλώσσα και γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές της Ελλάδας στις πατρίδες τους.
Τα παιδιά της Αθωνιάδας είναι αφοσιωμένα στα μαθήματα. Δεν χάνουν ώρες σε μετακινήσεις, βόλτες, ή παίζοντας στο διαδίκτυο. Οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται με φειδώ και υπό την εποπτεία των επιμελητών εξηγεί ένας μαθητής στο προαύλιο της Σχολής.
Μία σειρά εκδηλώσεων και επισκέψεων δίνει στους μαθητές τη δυνατότητα να διευρύνουν τις γνώσεις τους παρακολουθώντας διαλέξεις προβολές ταινιών, φωτογραφικού υλικού και συζητώντας με τους ειδικούς.
Επίσημη γιορτή της Αθωνιάδας είναι αυτή των πέντε αγίων της Σχολής την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου. Η Σχολή τιμά τότε μεγαλοπρεπώς τον Μακάριο Νοταρά, Επίσκοπο Κορίνθου, τον Ισαπόστολο και Ιερομάρτυρα Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τον Νικόδημο τον Αγιορείτη, τον Αθανάσιο τον Πάριο και τον Νεομάρτυρα Αθανάσιο Κουλακιώτη.
-Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και ο Άγιος Αθανάσιος ο Κουλακιώτης ήταν μαθητές στη Σχολή.
-O Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος διετέλεσε σχολάρχης της Σχολής.
-O Άγιος Μακάριος Νοταράς υπήρξε Πνευματικός Πατέρας του σχολάρχη και των μαθητών της Σχολής.
-O Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης προσέφερε απλόχερα τις υπηρεσίες του στη Σχολή από τη θέση του Εφόρου-Επιτρόπου, τόσο σε διοικητικά, όσο και σε θέματα ήθους και πνευματικότητας.
Για την ιστορία, η Σχολή εμφανίζεται οργανωμένη, σύμφωνα με μαρτυρίες επί της δυναστείας των Παλαιολόγων, τον ΙΓ' (13ο) αιώνα με την επωνυμία «Ιβηριτική Θεολογική σχολή», η οποία αποτελεί καθαρώς Ελληνική σχολή.
Το 1749 η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου με την προτροπή του Πατριάρχη Κυρίλλου του Ε΄, ιδρύουν σχολείο κοντά στην Ι.Μ.Βατοπαιδίου, το οποίο αργότερα «βαφτίζεται» από τον Ευγένιο Βούλγαρη «Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία».
Η περίοδος που σχολάρχης είναι ο Ευγένιος Βούλγαρης είναι τα χρυσα χρόνια της Αθωνιάδας. Πολλοί έρχονται για να μαθητεύσουν κοντά σ΄αυτόν τον μεγάλο διδάσκαλο.
Μεταξύ αυτών ο Ισαπόστολος 'Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Άνθιμος ο Ολυμπιώτης, ο Ιώσηπος Μοισιόδακας, ο Σέργιος Μακραίος, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Όσιος Αθανάσιος Πάριος, ο Δαμασκηνός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ο Παΐσιος Καυσοκαλυβίτης, ο Ιωάννης Πέζαρος, ο Διονύσιος Πλαταμώνος, ο Άγιος Αθανάσιος ο Κουλακιώτης, ο Κτήτορας της Μονής του Μεγάλου Δένδρου στην Πάρο Όσιος Κύριλλος Παπαδόπουλος, ο πρώτος Σχολάρχης της θεολογικής Σχολής της Χάλκης Κωνσταντίνος Τυπάλδος (Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως) όπως επίσης και ο πρώτος Σχολάρχης της ιδρυθείσης από τον Καποδίστρια Ιερατικής Σχολής στον Πόρο, Προκόπιος Δενδρινός και ο καθηγητής της Βενέδικτος.
Μετά την αποχώρηση του Βούλγαρη έγιναν προσπάθειες από το Πατριαρχείο η Σχολή να διατηρήσει την αίγλη της. Όμως, με την πάροδο των χρόνων η κρίση έρχεται. Το 1801 ζητήθηκε στη Γαλλία η βοήθεια του Αδαμάντιου Κοραή στην αναδιοργάνωση της Σχολής, ενώ ένας από τους επιτρόπους της διορίστηκε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Η Σχολή διέκοψε τις εργασίες της, όταν ξέσπασε η επανάσταση του ΄21, και επαναλειτούργησε 21 χρόνια μετά. Η νέα περίοδος για την Αθωνιάδα αρχίζει το 1930 με την εγκατάστασή της στον εξωτερικό ξενώνα της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα.
Σήμερα, πάρα τις οικονομικές δυσκολίες, προσφέρει ελληνική Παιδεία, τόσο σε παιδιά από την Ελλάδα, όσο και σε παιδιά από ορθόδοξες χώρες των Βαλκανίων και της Ρωσίας. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, το έργο της είναι ανεκτίμητο.
Κ.Μ.
Υπό την εποπτεία της Ιεράς Κοινότητας και τη διοίκηση μίας τριμελούς εφορείας, που συγκροτείται από τρεις αντιπροσώπους της Ιεράς Κοινότητας με θητεία δύο χρόνων, συνεχίζει το έργο της εκπαίδευσης στο Άγιον Όρος, όπως ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας.
Τους ακολουθήσαμε. Στο ασκητικό περιβάλλον του Άθωνα οι χαρούμενες φωνές των παιδιών, που παίζουν έξω από τη Σκήτη του Αγίου Ανδρέα στις Καρυές, ξαφνιάζουν τον ανυποψίαστο επισκέπτη.
Η επιγραφή με τα βυζαντινά γράμματα, ψηλά στον πρώτο όροφο του παλιού εξωτερικού ξενώνα της Σκήτης, λύνει τις απορίες: Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία.
Εδώ βρίσκεται η έδρα της Ακαδημίας, που λειτουργεί και ως οικοτροφείο για τους μαθητές, τους καθηγητές και το άλλο προσωπικό, από το 1930. Όμως, η πορεία της είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Μεγάλα ονόματα της σύγχρονης ιστορίας, όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Ρήγας Φεραίος ακόμη και ο Αδαμάντιος Κοραής, έχουν συνδέσει το όνομά τους με την ιστορία της Αθωνιάδας.
Τα δύο αδέλφια επισκέφθηκαν πριν τρία χρόνια την αθωνική πολιτεία με τον πατέρα τους, που εργάζεται χρόνια τώρα στο Άγιον Όρος. Ενθουσιάστηκαν, όπως οι περισσότεροι που επισκέπτονται το Περιβόλι της Παναγίας.
Ο Δημήτρης και ο Σίμων γεννήθηκαν και ζούσαν με τη μητέρα τους στο Μπακού της Ρουμανίας. Ο πατέρας εργάζεται στο Άγιο Όρος τα τελευταία 15 χρόνια.
Η επιθυμία τους να έρθουν στην Αθωνιάδα έδωσε τη δυνατότητα και στη μητέρα τους, που εργαζόταν ως δασκάλα, να μεταναστεύσει στην Αγγλία, την περίοδο που η οικονομική κρίση την οδήγησε στην ανεργία. Ο νέος της μισθός, τετραπλάσιος από εκείνον που έπαιρνε, βοηθάει να αυξηθούν τα έσοδα της οικογένειας, ώστε τα παιδιά να μπορούν στην πορεία να σπουδάσουν όπου και όπως θέλουν. Την ίδια στιγμή, ο Δημήτρης και ο Σίμων συνεχίζουν απερίσπαστα στο περιβάλλον της Αθωνιάδας την εκπαίδευσή τους.
«Ήταν επιλογή μας να έρθουμε εδώ», λένε, κάτι που ισχύει, άλλωστε, και για τους υπόλοιπους συμμαθητές τους. «Και η μητέρα σας δεν σας λείπει;», έρχεται η ερώτηση. «Με τη μητέρα μας μιλάμε τακτικά στο κινητό. Θα τη δούμε στις διακοπές», απαντούν.
Η ζωή τους στην Αθωνιάδα δεν έχει καμιά σχέση με εκείνη, που έκαναν. Το πρόγραμμα της σχολής ακολουθεί το κοινοβιακό σύστημα των Ιερών Μονών, σύμφωνα με το τυπικό της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
«Η μέρα μας αρχίζει με τη σύντομη ακολουθία του Όρθρου το χαραμα στο παρεκκλήσι των τριών Ιεραρχών», λέει ο Δημήτρης.
Η ατμόσφαιρα είναι κατανυκτική, όπως ακριβώς στις Μονές του Όρους. Μέσα στο ημίφως των κεριών οι μαθητές ψάλλουν τους ύμνους της πρωινής προσευχής. Η Βυζαντινή Μουσική είναι ένα από τα μαθήματα, που παρακολουθούν. Μαζί τους ο σχολάρχης, οι καθηγητές και οι επιμελητές της Αθωνιάδας. Ακολουθούν τα μαθήματα στα ολιγομελή τμήματα ως τη μεσημεριανή τράπεζα, όπως λέγεται το γεύμα στο Άγιο Όρος. Και εδώ όλα θυμίζουν τις αντίστοιχες τράπεζες των Μονών. Ο σχολάρχης και οι καθηγητές στο δικό τους κυκλικό τραπέζι και στη μακρόστενη τραπεζαρία οι μαθητές τρώνε ήσυχα, ενώ την ίδια ώρα γίνεται ανάγνωση πνευματικού βιβλίου.
Η διατροφή και το είδος των φαγητών καθορίζεται από την τριμελή εφορεία της Ιεράς Κοινότητας και τον σχολάρχη. Σε αντίθεση με τις Ιερές Μονές, στο μενού των μαθητών περιλαμβάνεται και κρέας.
Λίγα μέτρα από την κουζίνα της Σχολής βρίσκεται η βιβλιοθήκη. Εδώ είναι εμφανές ότι έχουν δαπανηθεί χρήματα, ώστε να οργανωθεί άψογα και τα βιβλία να μην κινδυνεύουν από παράγοντες, που θα μπορούσαν να τα καταστρέψουν.
«Μελετάμε αρκετές φορές εδώ», θα πει ένας μαθητής ενώ ο Θωμάς, επιμελητής της Σχολής και κοντά στα παιδιά τις ελεύθερες ώρες τους, θα πει χαμογελώντας: «Καλή είναι η βιβλιοθήκη. Μπορεί, όμως, να εμπλουτιστεί και με άλλα βιβλία. Οι προσφορές ευπρόσδεκτες».
Είναι εμφανές ότι χρήματα, εκτός από τη βιβλιοθήκη, έχουν δαπανηθεί επίσης για την κουζίνα και την τράπεζα, ώστε η διατροφή των οικότροφων να είναι υγιεινή.
«Ίσως πρέπει να διατεθούν κάποια χρήματα για να αποκτήσουμε καλά ντουλάπια στα δωμάτια μας μας λέει ένας άλλος μαθητής.
Το κόστος λειτουργίας της Σχολής είναι πολύ μεγάλο και επιβαρύνει την Ιερά Κοινότητα. Ένα μέρος προέρχεται από την εκμετάλλευση της λίμνης Μπουρού. Μάλιστα είναι κατοχυρωμένο από τον καταστατικό χάρτη του Αγίου Όρους, τα χρήματα αυτά να δίνονται για τη λειτουργία της Σχολής. Όμως, τα τελευταία τρία χρόνια, χρήματα από τη λίμνη Μπουρού δεν έχουν δοθεί στην Ιερά Κοινότητα, όπως λέει απόφοιτος της Σχολής, που γνωρίζει καλά την κατάσταση.
«H Σχολή κινδυνεύει να κλείσει, γιατί το κράτος δεν κάνει κάτι», λέει με λύπη και προσθέτει: «Ευτυχώς, οι Αγιορείτες αγαπούν τη Σχολή και με επιβάρυνση της ιεράς κοινότητας συνεχίζει να λειτουργεί έστω και με δυσκολίες. Το ερώτημα είναι ως πότε;».
Με την οικονομική κρίση στο ζενίθ και τα προβλήματα στις χρηματοδοτήσεις είναι σαφές πως η Αθωνιάδα μπορεί να ελπίζει για βοήθεια, όπως και στο παρελθόν, από δωρητές. Η πιο χαρακτηριστική τέτοια οικονομική ενίσχυση ήταν το 1842. Η Ακαδημία, που είχε διακόψει τη λειτουργία της, λόγω της επανάστασης του 1821, επαναλειτούργησε στις Καρυές. Με εράνους οικοδομήθηκε ένα νέο κτίριο το 1844. Οι Ζώης Καπλάνης και Ευγένιος Βούλγαρης άφησαν μάλιστα με τις διαθήκες τους μεγάλα χρηματικά ποσά για τη συντήρηση της Σχολής, που επιτελεί τόσα χρόνια ένα σπουδαίο έργο.
Μετά την τράπεζα ακολουθεί ο εσπερινός και μετά το τέλος του οι μαθητές έχουν ελεύθερο χρόνο να παίξουν ή να κάνουν βόλτες έξω από το κτίριο της Αθωνιάδας. Απογευματινές ώρες μπορούν να παρακολουθήσουν και μαθήματα Αγιογραφίας. Έργα τους κοσμούν, τόσο την τράπεζα, όσο και τον ναό των Τριών Ιεραρχών της Σχολής. Βέβαια, οι βυζαντινές αγιογραφίες δεν «δένουν» με τις ρωσικές εικόνες του ναού.
Η μελέτη των μαθημάτων της επόμενης μέρας γίνεται στο αναγνωστήριο με τη βοήθεια ενός επιμελητή. Η μέρα τελειώνει με την Ακολουθία του Αποδείπνου και των Χαιρετισμών της Παναγίας. Οι μαθητές επισκέπτονται συχνά τα Μοναστήρια και τις Σκήτες, όπου γίνονται δεκτοί με ιδιαίτερη θέρμη. Ξεναγούνται στις βιβλιοθήκες και στα κειμήλια. Συζητούν με τους μοναχούς. Η επαφή τους με τους Αγιορείτες και με τη συμμετοχή τους στις Ακολουθίες τούυς βοηθά να γνωρίσουν την Ορθόδοξη Αγιορείτικη Παράδοση. Πολλοί από αυτούς έχουν αποφασίσει να ακολουθήσουν τη Θεολογία και κάποιοι να γίνουν ιερωμένοι. Τα εφόδια, που αποκτούν εδώ, είναι πολύτιμα.
Η επιλογή είναι θέμα δικό τους. Το απολυτήριό του της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας είναι ισότιμο με το απολυτήριο των Δημοσίων Γυμνασίων Γενικής Εκπαίδευσης του Κράτους. Το απολυτήριο του Λυκείου της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας είναι ισότιμο με το πτυχίο ή απολυτήριο των Δημοσίων Λυκείων Μέσης και Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. Τα απολυτήρια του Γυμνασίου και Λυκείου της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας παρέχουν, όμως, και όλα τα άλλα δικαιώματα που απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις για την Εκκλησιαστική Εκπαίδευση.
Στους μαθητές που επιδεικνύουν επιτυχημένες επιδόσεις στα μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής και Αγιογραφίας δίνεται ιδιαίτερο πτυχίο για επαγγελματική χρήση με γενικό χαρακτηρισμό «ΛΙΑΝ ΚΑΛΩΣ» και «ΑΡΙΣΤΑ» κατόπιν αποφάσεως του Συλλόγου των Καθηγητών υπογεγραμμένο από τον σχολάρχη και τον καθηγητή του μαθήματος.
Οι καθηγητές, είτε αναπληρωτές είτε ωρομίσθιοι, προτείνονται μεν από το υπουργείο Παιδείας, αλλά πρέπει απαραίτητα, λόγω του αυτοδιοίκητου του Αγίου Όρους να δοθεί έγκριση της Ιεράς Κοινότητας για την πρόσληψή τους, με βάση φυσικά τους πρόσφατους νόμους του αρμόδιου υπουργείου.
Όλοι οι αλλοδαποί μαθητές συνήθως συνεχίζουν τις σπουδές τους στα ελληνικά πανεπιστήμια με πολύ καλά αποτελέσματα. Μαθαίνουν άριστα και την ελληνική γλώσσα και γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές της Ελλάδας στις πατρίδες τους.
Τα παιδιά της Αθωνιάδας είναι αφοσιωμένα στα μαθήματα. Δεν χάνουν ώρες σε μετακινήσεις, βόλτες, ή παίζοντας στο διαδίκτυο. Οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται με φειδώ και υπό την εποπτεία των επιμελητών εξηγεί ένας μαθητής στο προαύλιο της Σχολής.
Μία σειρά εκδηλώσεων και επισκέψεων δίνει στους μαθητές τη δυνατότητα να διευρύνουν τις γνώσεις τους παρακολουθώντας διαλέξεις προβολές ταινιών, φωτογραφικού υλικού και συζητώντας με τους ειδικούς.
Επίσημη γιορτή της Αθωνιάδας είναι αυτή των πέντε αγίων της Σχολής την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου. Η Σχολή τιμά τότε μεγαλοπρεπώς τον Μακάριο Νοταρά, Επίσκοπο Κορίνθου, τον Ισαπόστολο και Ιερομάρτυρα Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τον Νικόδημο τον Αγιορείτη, τον Αθανάσιο τον Πάριο και τον Νεομάρτυρα Αθανάσιο Κουλακιώτη.
-Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και ο Άγιος Αθανάσιος ο Κουλακιώτης ήταν μαθητές στη Σχολή.
-O Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος διετέλεσε σχολάρχης της Σχολής.
-O Άγιος Μακάριος Νοταράς υπήρξε Πνευματικός Πατέρας του σχολάρχη και των μαθητών της Σχολής.
-O Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης προσέφερε απλόχερα τις υπηρεσίες του στη Σχολή από τη θέση του Εφόρου-Επιτρόπου, τόσο σε διοικητικά, όσο και σε θέματα ήθους και πνευματικότητας.
Για την ιστορία, η Σχολή εμφανίζεται οργανωμένη, σύμφωνα με μαρτυρίες επί της δυναστείας των Παλαιολόγων, τον ΙΓ' (13ο) αιώνα με την επωνυμία «Ιβηριτική Θεολογική σχολή», η οποία αποτελεί καθαρώς Ελληνική σχολή.
Το 1749 η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου με την προτροπή του Πατριάρχη Κυρίλλου του Ε΄, ιδρύουν σχολείο κοντά στην Ι.Μ.Βατοπαιδίου, το οποίο αργότερα «βαφτίζεται» από τον Ευγένιο Βούλγαρη «Αθωνιάς Εκκλησιαστική Ακαδημία».
Η περίοδος που σχολάρχης είναι ο Ευγένιος Βούλγαρης είναι τα χρυσα χρόνια της Αθωνιάδας. Πολλοί έρχονται για να μαθητεύσουν κοντά σ΄αυτόν τον μεγάλο διδάσκαλο.
Μεταξύ αυτών ο Ισαπόστολος 'Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Άνθιμος ο Ολυμπιώτης, ο Ιώσηπος Μοισιόδακας, ο Σέργιος Μακραίος, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Όσιος Αθανάσιος Πάριος, ο Δαμασκηνός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ο Παΐσιος Καυσοκαλυβίτης, ο Ιωάννης Πέζαρος, ο Διονύσιος Πλαταμώνος, ο Άγιος Αθανάσιος ο Κουλακιώτης, ο Κτήτορας της Μονής του Μεγάλου Δένδρου στην Πάρο Όσιος Κύριλλος Παπαδόπουλος, ο πρώτος Σχολάρχης της θεολογικής Σχολής της Χάλκης Κωνσταντίνος Τυπάλδος (Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως) όπως επίσης και ο πρώτος Σχολάρχης της ιδρυθείσης από τον Καποδίστρια Ιερατικής Σχολής στον Πόρο, Προκόπιος Δενδρινός και ο καθηγητής της Βενέδικτος.
Μετά την αποχώρηση του Βούλγαρη έγιναν προσπάθειες από το Πατριαρχείο η Σχολή να διατηρήσει την αίγλη της. Όμως, με την πάροδο των χρόνων η κρίση έρχεται. Το 1801 ζητήθηκε στη Γαλλία η βοήθεια του Αδαμάντιου Κοραή στην αναδιοργάνωση της Σχολής, ενώ ένας από τους επιτρόπους της διορίστηκε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Η Σχολή διέκοψε τις εργασίες της, όταν ξέσπασε η επανάσταση του ΄21, και επαναλειτούργησε 21 χρόνια μετά. Η νέα περίοδος για την Αθωνιάδα αρχίζει το 1930 με την εγκατάστασή της στον εξωτερικό ξενώνα της Σκήτης του Αγίου Ανδρέα.
Σήμερα, πάρα τις οικονομικές δυσκολίες, προσφέρει ελληνική Παιδεία, τόσο σε παιδιά από την Ελλάδα, όσο και σε παιδιά από ορθόδοξες χώρες των Βαλκανίων και της Ρωσίας. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, το έργο της είναι ανεκτίμητο.
Κ.Μ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου