Προβληματική θεωρεί την εξομολόγηση εντός του σχολικού χώρου η επίτροπος Διοικήσεως (ως Αρχή Κατά των Διακρίσεων), Ελίζα Σαββίδου, καθώς εγείρει σημαντικά ζητήματα σεβασμού της θρησκευτικής ελευθερίας των μαθητών και των γονέων τους. Εισηγείται μάλιστα αλλαγή της σημερινής πρακτικής και εξέταση του ενδεχόμενου της τέλεσης της εξομολόγησης αποκλειστικά εκτός του σχολικού χώρου.
Τα συμπεράσματα, αλλά και οι εισηγήσεις της για το θέμα περιέχονται σε έκθεση της Αρχής κατά των Διακρίσεων, η οποία ετοιμάστηκε μετά την υποβολή παραπόνου σε σχέση με την εξομολόγηση στα σχολεία. Η έκθεση στάληκε χθες στο υπ. Παιδείας για μελέτη...
Το παράπονο
Το παράπονο στην Αρχή υπέβαλε μητέρα μαθητή Γυμνασίου, καταγγέλλοντας ότι ιερείς επισκέπτονται τα σχολεία μέσης εκπαίδευσης και αναλαμβάνουν την τέλεση της εξομολόγησης σε ανήλικους μαθητές ηλικίας από 12 έως 15 ετών. Κατήγγειλε επίσης πως οι μαθητές ενημερώνονται για την επίσκεψη του ιερέα λίγες ημέρες νωρίτερα και καλούνται να δηλώσουν συμμετοχή, χωρίς να μεσολαβεί ενημέρωση και συγκατάθεση των γονέων τους. Ανέφερε ακόμη ότι η ίδια ενημερώθηκε για τη διαδικασία που ακολουθείται από το παιδί της, χωρίς να έχει καμία ενημέρωση για τις δραστηριότητες αυτές από το σχολείο, ενώ υποστήριξε ότι η εξομολόγηση, ως χριστιανικό μυστήριο, δεν εντάσσεται στη μαθησιακή διαδικασία ώστε να δικαιολογείται η τέλεσή του εντός του σχολείου.
Προαιρετική συμμετοχήΔιαφορετική θέση επί του θέματος εξέφρασε πάντως η διευθύντρια Μέσης Εκπαίδευσης του υπ. Παιδείας, της οποίας ζητήθηκαν οι απόψεις κατά τη διερεύνηση του παραπόνου. Με επιστολή της ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η διαδικασία που ακολουθείται συνάδει με τις οδηγίες για τέλεση του μυστηρίου «σε προαιρετική βάση, κατόπιν άδειας του διευθυντή, σε συνεργασία με τους θεολόγους του σχολείου και με τρόπο ώστε να μην παρακωλύεται το έργο του σχολείου». Σημείωσε ακόμη ότι η εμπλοκή του σχολείου βασίζεται στην πάγια τακτική να παρέχονται στους μαθητές, εκτός από γνώσεις, ευκαιρίες για σωματική, πνευματική, ψυχική, αισθητική, καλλιτεχνική καλλιέργεια. Όσον αφορά στους ισχυρισμούς για μη ενημέρωση των γονέων, επεσήμανε ότι οι μαθητές έχουν χρόνο να ενημερώσουν τους γονείς τους, αφού μεταξύ της δήλωσης συμμετοχής και της τέλεσης του μυστηρίου μεσολαβεί ικανό χρονικό διάστημα. Επιπλέον, συνέχισε, οι γονείς που δεν επιθυμούν τη συμμετοχή των παιδιών τους σε δραστηριότητες του σχολείου, μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεσή τους.
Έδαφος για διακρίσειςΜετά από εξέταση των ισχυρισμών και των δύο πλευρών η Αρχή εξέφρασε προβληματισμό για την τέλεση του μυστηρίου της εξομολόγησης μέσα στο σχολικό χώρο και έντονες επιφυλάξεις κατά πόσο η διαδικασία που τηρείται οδηγεί τελικά σε μια συνειδητή επιλογή αποδοχής του μυστηρίου, με την έννοια της εθελοντικής συμμετοχής. «Μέσω της πρόσκλησης ιερέων σε σχολικούς χώρους πιθανόν να δημιουργείται μια πραγματική κατάσταση που να προκαλεί τελικά την υποχρέωση συμμετοχής στο μυστήριο της εξομολόγησης, καθώς μέσα στα στενά όρια της σχολικής κοινότητας εγκυμονεί πάντα ο κίνδυνος στιγματισμού όσων δεν μετέχουν. Ως εκ τούτου, δεν συμφωνώ με την άποψη ότι η δήλωση ή μη συμμετοχής δεν εγείρει ζητήματα ή διλήμματα ανάμεσα στους μαθητές», επεσήμανε η Αρχή. Υπογράμμισε επίσης ότι «η «προαιρετική» συμμετοχή των μαθητών σε μυστήρια που αποτελούν εκδήλωση των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για διακρίσεις, δυσμενείς ή ευμενείς, ανάμεσα σε εξομολογουμένους ή μη και πιθανόν να οδηγήσει σε αναταραχή εντός του σχολικού περιβάλλοντος». Σε ό,τι αφορά στη θέση ότι η εξομολόγηση εντός σχολείου διαδραματίζει εκπαιδευτικό ρόλο, η Αρχή σημείωσε ότι «οι απαραίτητες γνώσεις σε σχέση με τα μυστήρια της χριστιανικής θρησκείας καθώς και σε σχέση με άλλες θρησκείες παρέχεται μέσα από το μάθημα των Θρησκευτικών. Η τέλεση μυστηρίων μιας θρησκείας, ακόμη και της επικρατέστερης, εντός του σχολείου δεν μπορεί να κριθεί απαραίτητη στη διδακτική διαδικασία και μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να διαταράξει την ουδετερότητα που οφείλει να διατηρεί η Πολιτεία στα ζητήματα αυτά». Επεσήμανε ακόμη ότι:
* Η τέλεση της εξομολόγησης στα σχολεία αποδυναμώνει εντέλει τη θρησκευτικότητα και ιερότητα του μυστηρίου, καθώς αυτό εντάσσεται στα πλαίσια μιας ξεκάθαρα εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής διαδικασίας.
* Η διαδικασία καθίσταται ακόμη πιο προβληματική λόγω της έλλειψης ενημέρωσης των γονέων από το σχολείο και της εξασφάλισης της συναίνεσης τους.
* Η πρόσκληση ιερέων για τέλεση του μυστηρίου εντός των σχολείων, κατά τη διάρκεια του διδακτικού χρόνου και υπό την επίβλεψη του εκπαιδευτικού προσωπικού, δεν μπορεί να κριθεί συμβατή με τις αρχές της θρησκευτικής ελευθερίας και της ουδετερότητας της Πολιτείας έναντι κάθε θρησκείας.
Η Αρχή εισηγήθηκε γι’ αυτό όπως αποφεύγεται η πρόσκληση ιερέων για την τέλεση μυστηριακών τελετουργιών εντός του σχολείου και πρότεινε στον υπ. Παιδείας όπως εξετάσει τα ζητήματα που ανακύπτουν από την πρακτική που εφαρμόζεται και να ερευνήσει το ενδεχόμενο της τέλεσης της εξομολόγησης αποκλειστικά εκτός του σχολικού χώρου.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΨΑΡΙΑ
Το παράπονο
Το παράπονο στην Αρχή υπέβαλε μητέρα μαθητή Γυμνασίου, καταγγέλλοντας ότι ιερείς επισκέπτονται τα σχολεία μέσης εκπαίδευσης και αναλαμβάνουν την τέλεση της εξομολόγησης σε ανήλικους μαθητές ηλικίας από 12 έως 15 ετών. Κατήγγειλε επίσης πως οι μαθητές ενημερώνονται για την επίσκεψη του ιερέα λίγες ημέρες νωρίτερα και καλούνται να δηλώσουν συμμετοχή, χωρίς να μεσολαβεί ενημέρωση και συγκατάθεση των γονέων τους. Ανέφερε ακόμη ότι η ίδια ενημερώθηκε για τη διαδικασία που ακολουθείται από το παιδί της, χωρίς να έχει καμία ενημέρωση για τις δραστηριότητες αυτές από το σχολείο, ενώ υποστήριξε ότι η εξομολόγηση, ως χριστιανικό μυστήριο, δεν εντάσσεται στη μαθησιακή διαδικασία ώστε να δικαιολογείται η τέλεσή του εντός του σχολείου.
Προαιρετική συμμετοχήΔιαφορετική θέση επί του θέματος εξέφρασε πάντως η διευθύντρια Μέσης Εκπαίδευσης του υπ. Παιδείας, της οποίας ζητήθηκαν οι απόψεις κατά τη διερεύνηση του παραπόνου. Με επιστολή της ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η διαδικασία που ακολουθείται συνάδει με τις οδηγίες για τέλεση του μυστηρίου «σε προαιρετική βάση, κατόπιν άδειας του διευθυντή, σε συνεργασία με τους θεολόγους του σχολείου και με τρόπο ώστε να μην παρακωλύεται το έργο του σχολείου». Σημείωσε ακόμη ότι η εμπλοκή του σχολείου βασίζεται στην πάγια τακτική να παρέχονται στους μαθητές, εκτός από γνώσεις, ευκαιρίες για σωματική, πνευματική, ψυχική, αισθητική, καλλιτεχνική καλλιέργεια. Όσον αφορά στους ισχυρισμούς για μη ενημέρωση των γονέων, επεσήμανε ότι οι μαθητές έχουν χρόνο να ενημερώσουν τους γονείς τους, αφού μεταξύ της δήλωσης συμμετοχής και της τέλεσης του μυστηρίου μεσολαβεί ικανό χρονικό διάστημα. Επιπλέον, συνέχισε, οι γονείς που δεν επιθυμούν τη συμμετοχή των παιδιών τους σε δραστηριότητες του σχολείου, μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεσή τους.
Έδαφος για διακρίσειςΜετά από εξέταση των ισχυρισμών και των δύο πλευρών η Αρχή εξέφρασε προβληματισμό για την τέλεση του μυστηρίου της εξομολόγησης μέσα στο σχολικό χώρο και έντονες επιφυλάξεις κατά πόσο η διαδικασία που τηρείται οδηγεί τελικά σε μια συνειδητή επιλογή αποδοχής του μυστηρίου, με την έννοια της εθελοντικής συμμετοχής. «Μέσω της πρόσκλησης ιερέων σε σχολικούς χώρους πιθανόν να δημιουργείται μια πραγματική κατάσταση που να προκαλεί τελικά την υποχρέωση συμμετοχής στο μυστήριο της εξομολόγησης, καθώς μέσα στα στενά όρια της σχολικής κοινότητας εγκυμονεί πάντα ο κίνδυνος στιγματισμού όσων δεν μετέχουν. Ως εκ τούτου, δεν συμφωνώ με την άποψη ότι η δήλωση ή μη συμμετοχής δεν εγείρει ζητήματα ή διλήμματα ανάμεσα στους μαθητές», επεσήμανε η Αρχή. Υπογράμμισε επίσης ότι «η «προαιρετική» συμμετοχή των μαθητών σε μυστήρια που αποτελούν εκδήλωση των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για διακρίσεις, δυσμενείς ή ευμενείς, ανάμεσα σε εξομολογουμένους ή μη και πιθανόν να οδηγήσει σε αναταραχή εντός του σχολικού περιβάλλοντος». Σε ό,τι αφορά στη θέση ότι η εξομολόγηση εντός σχολείου διαδραματίζει εκπαιδευτικό ρόλο, η Αρχή σημείωσε ότι «οι απαραίτητες γνώσεις σε σχέση με τα μυστήρια της χριστιανικής θρησκείας καθώς και σε σχέση με άλλες θρησκείες παρέχεται μέσα από το μάθημα των Θρησκευτικών. Η τέλεση μυστηρίων μιας θρησκείας, ακόμη και της επικρατέστερης, εντός του σχολείου δεν μπορεί να κριθεί απαραίτητη στη διδακτική διαδικασία και μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να διαταράξει την ουδετερότητα που οφείλει να διατηρεί η Πολιτεία στα ζητήματα αυτά». Επεσήμανε ακόμη ότι:
* Η τέλεση της εξομολόγησης στα σχολεία αποδυναμώνει εντέλει τη θρησκευτικότητα και ιερότητα του μυστηρίου, καθώς αυτό εντάσσεται στα πλαίσια μιας ξεκάθαρα εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής διαδικασίας.
* Η διαδικασία καθίσταται ακόμη πιο προβληματική λόγω της έλλειψης ενημέρωσης των γονέων από το σχολείο και της εξασφάλισης της συναίνεσης τους.
* Η πρόσκληση ιερέων για τέλεση του μυστηρίου εντός των σχολείων, κατά τη διάρκεια του διδακτικού χρόνου και υπό την επίβλεψη του εκπαιδευτικού προσωπικού, δεν μπορεί να κριθεί συμβατή με τις αρχές της θρησκευτικής ελευθερίας και της ουδετερότητας της Πολιτείας έναντι κάθε θρησκείας.
Η Αρχή εισηγήθηκε γι’ αυτό όπως αποφεύγεται η πρόσκληση ιερέων για την τέλεση μυστηριακών τελετουργιών εντός του σχολείου και πρότεινε στον υπ. Παιδείας όπως εξετάσει τα ζητήματα που ανακύπτουν από την πρακτική που εφαρμόζεται και να ερευνήσει το ενδεχόμενο της τέλεσης της εξομολόγησης αποκλειστικά εκτός του σχολικού χώρου.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΨΑΡΙΑ
1 σχόλιο:
ΕΤΣΙ ΔΟΚΙΜΑΖΕΤΕ Η ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ.
ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ ΔΙΩΓΜΟΥΣ.
Δημοσίευση σχολίου