Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, Πώς ο παλαιός άνθρωπος γίνεται νέος;

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

 Κυριακής ΙA΄ Λουκά

Κολασ. Γ' 4-11

Γράφει ο Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος,

Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Δρ. Πωγ. & Κονίτσης

e-mail: ioil.konitsa@gmail.com

Λίγες ημέρες μας απομένουν για να εορτάσουμε το μοναδικό γεγονός της Γεννήσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Ένα γεγονός για το οποίο αιώνες ολόκληρους ο Θεός προετοίμαζε την ανθρωπότητα!

Αλλά, γιατί ο Υιός και Λόγος του Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, γεννήθηκε άνθρωπος όμοιος με εμάς, χωρίς αμαρτία; Για να μας κάνει από παλαιούς, που είχαμε δια της παρακοής και της φθοράς, καταντήσει, νέους ανθρώπους. Για να γίνουμε θεοί κατά χάριν! Για να βρούμε και πάλι τον προορισμό για τον οποίον και δημιουργηθήκαμε.

Και ακριβώς, την Κυριακή αυτή των Προπατόρων του Κυρίου Ιησού, την μεγάλη αυτή αλήθεια μας κηρύττει η Αγία μας Εκκλησία, δια του θεοπνεύστου Αποστόλου Παύλου.

Λόγια καταπληκτικά και ουράνια , που συγκινούν κάθε καλοπροαίρετη ψυχή. «Νεκρώσατε ουν τα μέλη υμών τα επί της γης... απεκδυσάμενοι τον παλαιόν άνθρωπον συν ταις πράξεσιν αυτού και ενδυσάμενοι τον νέον τον ανακαινούμενον εις επίγνωσιν κατ' εικόνα του κτίσαντος αυτόν» (Κολασ. Γ΄ 5-10).

Αλλά ποιος είναι αυτός ο παλαιός άνθρωπος; Όλοι λίγο έως πολύ, εάν προσέξουμε  τον εαυτόν μας, συνειδητοποιούμε την τραγικότητα της καταστάσεως του ανθρώπου και του λόγου το αληθές της Γραφής. Κάθε άνθρωπος που έρχεται στην ύπαρξη, αισθάνεται «κληρονομικώ τω τρόπω» την ροπή προς την αμαρτία. Την αρνητική αυτή δύναμη που ξεκίνησε από την πτώση του Αδάμ και θα υπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο έως το τέλος της Ιστορίας. Αυτό λοιπόν το κακό, αυτή η σαπίλα και η αηδία που φθείρει και μολύνει τον άνθρωπο και αμαυρώνει ολοένα και περισσότερο την εικόνα του Θεού, αυτό λοιπόν καταντάει τον άνθρωπο «παλαιόν άνθρωπον». Σκοτίζει το νου, μολύνει τον χώρο της καρδιάς από πράξεις ατιμίας και αχρηστεύει την βούληση προς μετάνοιαν  και προς έργα αγαθά και ευλογημένα. Όντως, η αμαρτία, η κατάρα αυτή, το σίχαμα τούτο, κάνει τον άνθρωπο «παλαιόν άνθρωπον» δηλ. «παλιάνθρωπο»», και τον οδηγεί αντί του δρόμου προς το καθ' ομοίωσιν για τον οποίον τον έπλασε ο Θεός, στην ατραπό της διαστροφής και της αιωνίου κολάσεως.

Όλα δε αυτά που βλέπουμε και ζούμε στην καθημερινότητα, όλο αυτό το ποικίλο κακό που έχει πλημμυρίσει τον κόσμο σε όλα τα μήκη και πλάτη και που με γεωμετρική πλέον πρόοδο αυξάνεται μέρα με την ημέρα σε «νέα έκδοση, επηυξημένη και βελτιωμένη»,  δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η «παλιανθρωπιά» εφαρμοσμένη στην πράξη. Όλες οι άλλες εξηγήσεις για το φαινόμενο της κοινωνικής πτώσεως σε όλους τους τομείς, δεν έχουν βάση και δεν ερμηνεύουν την κατάσταση, παρά μόνο οι άνθρωποι ξεγελούν εαυτούς και αλλήλους, επειδή ή όντως δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα, ή στις περισσότερες των περιπτώσεων αρνούνται πεισματικά να την παραδεχθούν. Και εννοείται ότι σε πλείστους όσους ανθρώπους, το κατάντημα τούτο, δεν αποκαλύπτεται μόνο στις εγκληματικές πράξεις, αλλά και σ'  αυτές τις λεπτομέρειες. Αποκαλύπτεται η δυσοσμία του κακού από το «απλό βλέμμα» έως και αυτόν τον «λεπτό λογισμό».

Εάν τώρα θελήσουμε να περιγράψουμε την ατμόσφαιρα και το έδαφος μέσα και επάνω στο οποίο αναπτύσσονται όλ' αυτά τα αγκάθια και τα τριβόλια, δεν θα βρίσκαμε καταλληλότερο όρο, από την λέξη «εγωισμός». Η δαιμονική αυτή κατάσταση  παράγει όλα τα αρνητικά και τελικώς αχρηστεύει τον άνθρωπο. Τον καταντά σκωληκόβρωτο πτώμα της αμαρτίας. Και όπως τα πτώματα τα θάπτουμε διότι κινδυνεύουμε και δεν γίνεται διαφορετικά, έτσι τώρα και στην περίπτωση του ηθικού θανάτου, θα πρέπει να γίνει ταφή.

Να τονίσουμε τώρα ότι υπάρχουν και ταλαίπωρες υπάρξεις που ως άλλοι γύπες, μάλλον ως σκουλήκια του διαβόλου, διά της προαιρέσεώς τους, βόσκουν επάνω στο σώμα της αμαρτίας και ζούν από την ηθική ακαθαρσία με ό,τι φρικτό συνεπάγεται; Δυστυχώς είναι και αυτό μια τραγική πραγματικότητα. Και είναι να κλαίει και να θρηνεί κανείς για τα πρόσωπα αυτά.

Αλήθεια, τι κατάντημα! Ενώ πλάστηκαν για να είναι άνθρωποι του Θεού, άνθρωποι που μέσα στην ψυχοσωματική τους ύπαρξη θα πρέπει να κατοικεί το Πνεύμα το Άγιον, άνθρωποι, ναοί του Θεού, αυτοί τώρα θεληματικώς, μεταβάλλονται σε σπήλαια ληστών, προγευόμενοι από αυτή την ζωή την αιώνια κόλαση.

Και μετά απ' όλα αυτά, προκύπτει το φλέγον ερώτημα: Πώς ο παλαιός γίνεται νέος άνθρωπος; Πώς το κινητό θηριοτροφείο και το απαίσιο ζωντανό νεκροταφείο, μεταβάλλεται σε ναό της Θεότητος; Διότι πράγματι υπάρχει η δυνατότητα. Υφίσταται αυτή η ευλογία, ο σκλάβος του διαβόλου και των παθών να σπάζει τις αλυσίδες τις βαριές και να γίνεται απελεύθερος και όντως Άνθρωπος. Πώς λοιπόν θα κατορθωθεί το αδύνατον τούτο κατά τα ανθρώπινα; Μια σύντομη απάντηση δίνεται στο ερώτημα αυτό, μέσω της οποίας απαστράπτει το φώς της Θεότητος. «Δια Ιησού Χριστού»! Διασαλπίζει ο θεόπνευστος απόστολος. «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ»! (Φιλιππ. Δ΄13).

Και πώς όχι αδελφοί μου; Αφού ο Κύριος Ιησούς είναι ο νέος Αδάμ που χριστοποιεί, απελευθερώνει και ανακαινίζει τους ξεπεσμένους απογόνους του Αδάμ. Είναι αυτός που τελικώς μας οδηγεί στον αγιασμό! Αυτός είναι ο εν απολύτω εννοία Άγιος! Αυτός είναι «ο παλαιός των ημερών» τον οποίον είδαν ως άσαρκο Λόγο και εκήρυξαν πανηγυρικώς οι Προφήτες! Αυτός είναι ο αίρων την αμαρτία του Κόσμου! Αυτός που γίνεται για εμάς κατάρα, ώστε να ανέλθουμε εμείς οι άθλιοι τις βαθμίδες της υιοθεσίας! Και ναι μεν, αυτά τα υπέρ νουν, τα ακατάληπτα, αυτά που ούτε οι άγιοι Άγγελοι μπορούσαν να διανοηθούν και να συλλάβουν (Α΄Πέτρου Α΄12), τα επραγματοποίησε ο Πατήρ δι Υιού εν Αγίω Πνεύματι. Η πύλη τώρα της σωτηρίας, δια της ορθοδόξου Εκκλησίας μας, παραμένει διάπλατα ανοιχτή. Το θέμα όμως είναι εάν εμείς αποδεχόμαστε όλο το μυστήριο της σωτηρίας μας ή εάν παραμένουμε απαθείς και αναίσθητοι μπροστά στην πρόσκληση της σωτηρίας και του εξαγιασμού. Συνειδητοποιούμε άραγε το βάραθρο της αθλιότητός μας και την ενοχή της αποστασίας μας; Και εάν ναι, προχωρούμε στο αμέσως επόμενο βήμα που είναι η συνειδητή μετάνοια με την αγωνιστική και μυστηριακή ζωή; Ή ικανοποιούμαστε σε μια «εγκεφαλική» πίστη, νομίζοντας ότι, αφού «μάθαμε» κάποιες αλήθειες, άρα και γνωρίσαμε τον Ιησού και κατ' επέκτασιν σωθήκαμε; Τόσο η πρώτη περίπτωση της μη αποδοχής της θείας ενανθρωπίσεως, αποτελεί δαιμονική κατάσταση, όσο και η δεύτερη της «εγκεφαλικής αποδοχής», αποτελεί πλάνη που δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να βαδίσει την σκληρή και ανηφορική οδό της μετανοίας, που όμως είναι η μοναδική οδός σωτηρίας.

Αδελφοί μου, σε λίγες ημέρες θα εορτάσουμε το μόνον «καινόν υπό τον ήλιον». Την Γέννηση του Σωτήρος Χριστού! Βεβαίως θα υπάρξουν και άνθρωποι που όχι μόνο θα μείνουν απαθείς και ασυγκίνητοι, αλλά θα βρεθούν και κάποιοι που θα πολεμήσουν το μεγάλο αυτό μυστήριο. Αυτοί οι ταλαίπωροι, θα κατορθώσουν για ακόμα μία φορά να αποδείξουν ότι μέσα στην καρδιά τους φιλοξενούν τον ξεπεσμένο «άρχοντα του σκότους».

Εμείς, που χάριτι Θεού ελεημένοι, βρισκόμαστε στο σώμα του Χριστού, παρά τα λάθη μας και τις αδυναμίες μας, ας μη παρασυρθούμε από τα φολκλόρ, νομίζοντας ότι αυτά αναδεικνύουν το κοσμοσωτήριο γεγονός. Εμείς, ας βιώσουμε, όσο το δυνατόν το μυστήριο, μέσω της οδού των αγίων. Ας μελετήσουμε και πάλι με ποιο τρόπο οι άγιοι του Θεού απεκδύονταν τον παλαιό άνθρωπο και ενδύονταν τον νέον. Τον εν Χριστώ ανακαινισμένο. Θα συγκλονιστούμε όταν συνειδητοποιήσουμε ότι η ζωή της εκκλησίας μας και οι μεγάλες δεσποτικές εορτές, δεν είναι ένα απλό συναίσθημα «γλυκανάλατης χαράς», αλλά βίωμα που ξεκινά από την βαθιά μετάνοια και τον αδαμιαίον θρήνον! Και, χριστιανός που δεν έχει αισθανθεί, έστω και λίγο την ανάγκη της ριζικής μετάνοιας και της εν Χριστώ θεραπείας, άνθρωπος που αρκείται στα εξωτερικά, έστω και αν δεν έχει πέσει σε βαριά και θανάσιμα αμαρτήματα, απλώς αποδεικνύει στην πράξη ότι ακόμα δεν έχει θέσει αρχή μετανοίας και αγνοεί την οδό της σωτηρίας και το παράδειγμα των αγίων.

Πράγματι αποτελεί τροχοπέδη στην πνευματική πορεία το να αρκείται κανείς όχι μόνο στην θεωρητική γνώση της πίστεως, όπως ήδη τονίσαμε, αλλά και στο να παραμένει στην απόκτηση μερικών αρετών και να στερείται την χριστιανική ωρίμανση. Μα το χειρότερο είναι να παραμένει κανείς ικανοποιημένος με την κατάστασή του και να πιστεύει ότι λόγω της «σεμνής» και «άψογης» εξωτερικής συμπεριφοράς έχει φθάσει στα ύψη της πνευματικής ζωής. Έτσι όμως όχι μόνο δεν μπορεί να αισθανθεί την γέννηση του Χριστού, δηλ. την ταπείνωση του Θεού, αλλά δεν επιτρέπει στην Χάρη να του δωρίσει την ταπείνωση που αποτελεί τη βάση και τον σύνδεσμο όλων των αρετών του Αγίου Πνεύματος. Στην κατάσταση αυτή δεν αφήνει ο άνθρωπος να τον αγκαλιάσει το συναίσθημα δηλ. η πραγματικότητα της πνευματικής του πτωχείας και η καρδιακή συντριβή, που είναι τελικώς και το δείγμα της γνησιότητας. Έτσι ο «πιστός» πέφτει στην υπεροψία, στην υπερηφάνεια, στην αυταπάτη και τελικώς στην πλάνη, χωρίς να νοιάζεται καθόλου για την αληθινή πενυματική του προκοπή. Δυστυχώς οι εορτές γι αυτόν δεν αποτελούν σημεία ανακαινισμού, αλλά καταστάσεις που παγιώνουν τη νοθευμένη πορεία του...

Φίλοι μου, είναι ανάγκη να έχουμε πάντοτε κατά νου ότι το δένδρο, όσο ύψος έχει από το έδαφος έως την κορυφή του, άλλο τόσο ή και περισσότερο έχει ρίξει τις ρίζες του από την επιφάνεια του εδάφους στα βάθη της γης.

Δεν έχουμε λοιπόν, παρά με πίστη θερμή να στραφούμε προς τον Σωτήρα Χριστό, και με διάθεση αγαθή να αναλάβουμε τον αγώνα. Τον αγώνα της μετανοίας και του ανακαινισμού μας. Όσο συνειδητότερα γίνεται αυτό, τόσο και περισσότερο ανακαινισμό και χάρη θα δεχθούμε στην ύπαρξή μας.

Είθε οι άγιοι προπάτορες που την μνήμη τους εορτάζουμε, να πρεσβεύουν ώστε μέσω της πραγματοποιήσεως του θελήματος του Θεού να καταστούμε νέοι άνθρωποι και ολοένα και περισσότερο η χάρις του Θεού να μας ετοιμάζει για την πάμφωτον και αιώνιον βασιλεία Του, η οποία είναι και ο τελικός μας προορισμός. Αμήν.