Σεισμοί προς της Συνόδου Φερράρας-Φλωρεντίας (και ο νοών νοείτω)

Ο σημερινός σεισμός που εκδηλώθηκε κοντά στη Λήμνο και οι πολλοί μετασεισμοί που ακολούθησαν συντάραξαν ισχυρά και το Άγιον Όρος αλλά και τη νήσο Ίμβρο, γενέτειρα του Πατριάρχου Βαρθολομαίου.

Ως γνωστόν αύριο το απόγευμα στα Ιεροσόλυμα θα συναντηθούν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Φραγκίσκος σε ανάμνηση της προ 50ετίας συνάντησης του Πατριάρχη Αθηναγόρα με τον Πάπα Παύλο τον Στ΄. 

Αντί άλλου σχολιασμού και παραλληλισμού των δύο αυτών γεγονότων μεταφέρουμε απόσπασμα Ιστορικού Δοκιμίου του μοναχού Καλλίστου Βλαστού περί του Σχίσματος και των εν τη Φλωρεντία Συνόδω γενομένων. Το απόσπασμα αναφέρεται στα όσα συνέβησαν κατά την επιβίβαση στα πλοία που είχε αποστείλει ο Πάπας των αντιπροσώπων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αυτού του Πατριάρχου Ιωσήφ που μετέβησαν στη Ιταλία για τη Σύνοδο της Φερράρας – Φλωρεντίας. Αναφέρει λοιπόν ο μον. Κάλλιστος Βλαστός:

Ἡμέραν τινὰ ὁ Πατριάρχης (Ιωσήφ) συνομιλῶν ἐν τῷ ἰδίῳ αὐτοῦ δωματίῳ μετά τινων ἐκκλησιαστικῶν ἀρχόντων εἶπε τὰ ἑξῆς κατὰ τὸν Συρόπουλον: «λέγουσι γενέσθαι τὴν σύνοδον ἐν τῇ Ἰταλίᾳ, καὶ ἀπελθεῖν τοὺς ἡμετέρους ἐκεῖσε, καὶ καρτερῆσαι ἐν τῇ συνόδῳ, καὶ ἔχειν τὰς ἐξόδους καὶ τῆς ὁδοῦ καὶ τῶν σιτηρεσίων παρ᾿ ἐκείνων. Ἐν γοῦν τῷ ἀπελθεῖν οὕτω καὶ ἐκδέχεσθαι καὶ τὴν ἡμερεσίαν τροφὴν ἐξ ἐκείνων ἤδη γίνονται δοῦλοι καὶ μισθωτοί, ἐκεῖνοι δὲ κύριοι· καί περ ὁ δοῦλος τὸ θέλημα τοῦ κυρίου αὐτοῦ ὀφείλει ποιεῖν, καὶ πᾶς μισθωτὸς τὴν ἐργασίαν τοῦ μισθοῦντος αὐτὸν ἐργάζεται· καί περ ὁ μισθῶν τινα τούτου χάριν τὸν μισθὸν παρέχει, ἵνα ὁ μισθούμενος πληροῖ πᾶν ὅπερ ὁ μισθῶν αὐτὸν προστάξει, εἰ δὲ μή γε οὐ παρέχει τὸν μισθόν. Εἰ γοῦν κρατήσουσι τὸ σιτηρέσιον τί ποιήσουσιν οἱ ἡμέτεροι; καὶ οὐ θελήσουσιν ὑποστρέψαι τοὺς δι᾿ ἰδίων ἐξόδων τε καὶ πλευσίμων τί ἆρα ἕξουσιν οὗτοι ποιῆσαι; Κατὰ τί οὖν συμφέρει τούτους τοὺς ὀλίγους, τοὺς ξένους, τοὺς πένητας ἀπελθεῖν εἰς τοὺς πολλούς, τοὺς πλουσίους, τοὺς ὑπερηφάνους, τοὺς ἐντοπίους καὶ εἰς αὐτοὺς δουλωθῆναι; εἶτα καὶ περὶ πίστεως καὶ εὐσεβείας συζητεῖν καὶ διδάσκειν αὐτούς, οὐκ ἔνι τοῦτο καλόν, οὐκ ἔνι ἐμοὶ δοκεῖ, ὅτι οὐδόλως συμφέρει ἡμῖν τοῦτο».

Ἀλλὰ μετά τινα χρόνον ὁ τὰ καλὰ ἐκεῖνα προλέγων Ἰωσὴφ ὁ Πατριάρχης, ἀφ᾿ οὗ ὁ βασιλεὺς καὶ οἱ παρὰ τοῦ Πάπα σταλέντες ἰδίᾳ καὶ μυστικῶς μετ᾿ αὐτοῦ συνωμίλησαν, καὶ ὑπεσχέθησαν εἰς αὐτὸν ὅλα ἐκεῖνα, ὅσα δύνανται νὰ εὐχαριστήσουν μίαν φιλόδοξον ψυχήν, ἐξαίφνης μεταβαλὼν γνώμην καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος ἤρχισε νὰ ἑτοιμάζηται, καὶ τοὺς μὴ θέλοντας νὰ τὸν ἀκολουθήσωσι σφοδρῶς πρὸς τοῦτο προέτρεπε καὶ παντοίοις τρόποις ἠνάγκαζε λέγων πρὸς αὐτούς. «Ἐγὼ ἔχω πολὺ θάρρος καὶ πληροφορίαν, καὶ ἀπὸ γραμμάτων καὶ ἀπὸ λόγων τῶν ἐρχομένων ἐκεῖθεν, ὡς ἀπελθόντας ἡμᾶς ἐκεῖσε σὺν Θεῷ ὑποδέξονται πάντας μετὰ πολλῆς τιμῆς καὶ ἀγάπης, καὶ μεγάλως θεραπεύσουσι· καὶ ἕξομεν πᾶσαν ἄδειαν καὶ ἐλευθερίαν λέγειν, ἅπερ ἂν ἐθέλωμεν, καὶ ἀποδείξωμεν τὴν ἡμετέραν δόξαν τῇ τοῦ Χριστοῦ χάριτι, καθαρωτάτην καὶ λαμπροτάτην· καὶ ὅσον εἰς τὰ περὶ τῆς δόξης διδάσκαλοι ἐκείνων φανήσονται οἱ ἡμέτεροι· καὶ πεισθήσονται καὶ στέρξουσι τὴν ἡμετέραν δόξαν καὶ οὕτως ἑνωθησόμεθα καὶ ὑποστρέψομεν νικηταὶ τροπαιοῦχοι». Διὰ τοῦτο δὲ καὶ οἱ λοιποὶ πάντες σιωπῇ φερόμενοι ἠκολούθησαν αὐτῷ.

Ὁ Βασιλεὺς τρεφόμενος ὑπὸ τῶν ματαίων ἐλπίδων περὶ ὧν ἀνωτέρω εἴπομεν, ἐπείγετο νὰ ἀναχωρήσῃ, ὅσον τὸ δυνατὸν ταχύτερον ἵνα μεταβῇ εἰς τὴν Ἰταλίαν. Ὅθεν καὶ τὰς δεούσας ποιησάμενος παρακλήσεις ἐν τῷ ναῷ τῆς Ἁγίας Σοφίας, τὴν 27 Νοεμβρίου 1436 ἀπέπλευσε διευθυνόμενος εἰς Βενετίαν συνοδευόμενος ὑπὸ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Δημητρίου, τοῦ γέροντος Πατριάρχου Ἰωσὴφ μετὰ τῶν λοιπῶν Ἀρχιερέων καὶ τῶν συγκλητικῶν, οὓς ἀνωτέρω ἀπηριθμήσαμεν. Πᾶσαν δὲ τὴν δαπάνην καὶ συντήρησιν τῆς συνοδείας ταύτης μέχρι τῆς εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐπανόδου ἀνεδέξατο ὁ Πάπας Εὐγένιος, τῷ μὲν βασιλεῖ Ἰωάννῃ παρέχων τριάκοντα φλωρία κατὰ μῆνα, τῷ Πατριάρχῃ Ἰωσὴφ εἴκοσι καὶ πέντε, τῷ ἀδελφῷ τοῦ βασιλέως Δημητρίῳ εἴκοσιν, ἑκάστῳ Ἐπισκόπῳ πέντε, τρία δὲ ἑκάστῳ ὑπηρέτῃ.

Θεοσημεῖαι δεικνύουσαι μὴ κατὰ θείαν βούλησιν εἶναι τὰ κατὰ τὴν Φλωρεντίαν, καὶ εἰσέλευσις τοῦ βασιλέως εἰς Βενετίαν καὶ Φερράραν.

Ὅταν ἦλθον αἱ τριήρεις τοῦ Πάπα εἰς Κωνσταντινούπολιν, καθ᾿ ἣν στιγμὴν ἡ ναυαρχὶς ἧς ἐπέβαινεν ὁ Κουτλουμέρας ἠγκυροβόλει εἰς τὸν βασιλικὸν ναύσταθμον, εὐθὺς σεισμὸς μέγας ἐγένετο· καὶ ὅτε πάλιν ἐπέβαινεν ὁ βασιλεὺς τῆς ἰδίας τριήρεως μέγας ἐγένετο ἐν τῇ θαλάσσῃ βρασμός, τοῦτο δευτέραν θεομηνίαν ἐσημειώσαντο. Ἄραντες δὲ ἀπὸ Κωνσταντινουπόλεως διερχόμενοι τὴν Καλλιούπολιν, καὶ φιλοτιμησάμενος ὁ βασιλεὺς πρὸ τῶν ἄλλων πρῶτος πλησιάσαι τῇ χώρᾳ ἀντεφιλοτιμήσαντο τοῦτον οἱ τῆς Καλλιουπόλεως συχνοῖς βέλεσι, καὶ τῇ δι᾿ ἀμυντηρίου ὀργάνου λιθοβολίᾳ· ὅθεν παρελθὼν εἰς τὴν Μάδυτον ἔφθασε. Μετὰ γοῦν τὸ στῆναι τὴν τριήρη τοῦ βασιλέως ἐν τῇ Μαδύτῳ, ὀλίγης διελθούσης τῆς ὥρας σεισμὸς αὖθις μέγας τρίτος ἐγένετο, ὥστε καὶ ἐν τῇ τριήρει τοῦ βασιλέως ἀριδήλως γνωρισθῆναι τὸν κλόνον, ὃ καὶ ὡς τρίτην θεομηνίαν ἐδέξαντο. Ὅμως αὐτὰ μὴ διανοουμένου οὔτε στοχαζομένου τοῦ ἀσυνέτου βασιλέως ἔφθασεν εἰς Παρέντζον μετὰ πολλοὺς κινδύνους καὶ ταλαιπωρίας. Καὶ τῇ 7 Φεβρουαρίου τοῦ ἔτους 1438 ἀπήραμεν ἀπὸ τοῦ Παρέντζου πᾶσαι αἱ τριήρεις ὁμοῦ, ἡ δὲ βασιλικὴ τριήρης ταχυτέρα οὖσα προέβη τῶν ἄλλων εἰς Βενετίαν, καὶ ἔφθασεν εἰς τὸν Ἅγιον Νικόλαον τε Λίδο, τῇ ὀγδόῃ του μηνὸς περὶ ὥραν δευτέραν τῆς ἡμέρας· αἱ δὲ λοιπαὶ περὶ τὴν τετάρτην ὥρα.

Η συνέχεια εδώ users.uoa.gr/~nektar