Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Στον απόηχο της Ιεραρχίας - Οκτώβριος 2016

Στον απόηχο της Ιεραρχίας - Οκτώβριος 2016

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Η τακτική συνέλευση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος διεξήχθη από τις 4 έως και τις 7 Οκτωβρίου 2016. Ασχολήθηκε με δύο θέματα, το ένα ήταν το νέο πρόγραμμα διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών και το δεύτερο η εκλογή Μητροπολίτου Άρτης. Για το μάθημα των θρησκευτικών

και τη διένεξη με την κυβέρνηση το συμπέρασμα, το λεχθέν στην Ιεραρχία από τον Μητρ. Μεσογαίας κ. Νικόλαο, παρόντα στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό, είναι ότι «δεν υπάρχει συμπέρασμα»....Ως προς την εκλογή του Μητροπολίτου Άρτης η Ιεραρχία εξέλεξε τον καλύτερο για τη συγκεκριμένη Μητρόπολη.

          Στον απόηχο των εργασιών της Συνόδου αξιοσημείωτα είναι τα ακόλουθα γεγονότα:

Ο Αρχιεπίσκοπος προς τους Συνοδικούς Ιεράρχες εξέφρασε τη λύπη του, διότι, όπως είπε, τον παραπλάνησαν οι καταρτίσαντες το νέο πρόγραμμα  διδασκαλίας των Θρησκευτικών στα σχολεία. Αντίθετα οι κ.κ. Γιαγκάζογλου, Μπέγζος, Αλιβιζάτος, Κτιστάκης και άλλοι εξέφρασαν την απογοήτευση και την πικρία τους για τη στάση του Αρχιεπισκόπου. Όπως έγραψαν ήταν ενήμερος και σύμφωνος με το νέο πρόγραμμα του μαθήματος των Θρησκευτικών, καθώς και με άλλα θέματα σχέσεων της Εκκλησίας με την Πολιτεία, προ της εκλογής του στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο. Είναι γεγονός ότι οι περί τον κ. Γιαγκάζογλου ομάδα θεολόγων, αυτή του περιοδικού «Σύναξις», καθώς και η Αριστερά  τον θεωρούσαν «δικό τους». Οι θεολόγοι του «Καιρού» ως απόδειξη σημειώνουν ότι μόλις εξελέγη Αρχιεπίσκοπος επέλεξε τους κ.κ. Γιαγκάζογλου και Μπέγζο σε καίριες εκκλησιαστικές θέσεις.

Η οργάνωση της συνάντησης  του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου και της συνοδείας του με τον Πρωθυπουργό κ. Τσίπρα, τον κ. Φίλη και τον κ. Καμμένο,  κατά τη διάρκεια των εργασιών της Ιεραρχίας, φάνηκε ότι ήταν προγραμματισμένη και πως είχε ένα σκοπό. Να εκτονώσει την ένταση και να την μεταθέσει στο αόριστο μέλλον. Έτσι ο κ. Τσίπρας θα  εμφανιστεί στο προσεχές Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ με το επιχείρημα ότι ουδεμία υποχώρηση έκαμε στο πρόγραμμα του Κόμματός του, ως προς το μάθημα των Θρησκευτικών. Από την άλλη πλευρά ο Αρχιεπίσκοπος άφησε τα μέλη της Ιεραρχίας με την απορία της μελλοντικής εξέλιξης, λέγοντας τους κάτι αόριστα θετικό. Κατά την άποψή του το καταστάλαγμα της συνάντησης με τον Πρωθυπουργο ήταν πρώτον να αρχίσει άμεσος διάλογος για το τρέχον πρόγραμμα σπουδών, προκειμένου αυτό να εξετασθεί και να αξιολογηθεί στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Δεύτερον στην παρούσα χρονιά να αξιοποιηθούν τα υπάρχοντα βιβλία Θρησκευτικών. Για την αξιολόγηση του νέου προγράμματος, με πρόταση του Αρχιεπισκόπου, η Ιεραρχία όρισε Επιτροπή εκ τριών Αρχιερέων, των Ύδρας, Μεσογαίας και Μεσσηνίας. Προηγουμένως είχαν αρνηθεί να συμμετάσχουν στην Επιτροπή οι Μητροπολίτες  Ναυπάκτου – ευλόγως αφού ουσιαστικά ακυρώθηκε η, προϊόν πολλού μόχθου, εισήγησή του στην Ιεραρχία του παρελθόντος Μαρτίου και η τότε απόφαση της –, Σισανίου και  άλλοι. Οι τρεις Αρχιερείς θα συγκροτήσουν υποεπιτροπή εξ εμπειρογνωμόνων που θα παρακολουθήσει την εφαρμογή του προγράμματος και θα τους εισηγηθεί σχετικά, για να συζητήσει με την αρμόδια κυβερνητική επιτροπή, που  θα αναφερθεί στο Υπουργείο Παιδείας, για να ενημερώσει το Μαξίμου... Πολύπλοκο και πολυχρόνιο φαίνεται το όλο ζήτημα και, επομένως, αμφίβολη η αποτελεσματικότητά του.

Εν τω μεταξύ, από τον Σεπτέμβριο, έχουν αρχίσει επιμορφωτικές συναντήσεις θεολόγων, με θέμα: « Διδασκαλία με τα νέα προγράμματα σπουδών στα Θρησκευτικά Γυμνασίου και Λυκείου». Σε όλη την Κρήτη αυτές διεξήχθησαν από 20 Σεπτεμβρίου έως 5 Οκτωβρίου. Ο κ. Φίλης εν τω μεταξύ έχει δηλώσει ότι το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί κανονικά, ότι έχει τη στήριξη του κ. Τσίπρα και πως στο τέλος του έτους θα γίνει αξιολόγηση, αλλά πως τότε με την Εκκλησία θα υπάρξει «συνεννόηση» και όχι «συναπόφαση».

Κομβικό σημείο των εξελίξεων είναι το αν ο κ. Φίλης θα διατηρήσει τη θέση του κατά τον επερχόμενο ανασχηματισμό και αν τη χάσει, ποιός θα τον αντικαταστήσει. Πάντως Μητροπολίτες  εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για την εξέλιξη, αφού τους είναι γνωστή η μεθόδευση να περνά ένα αρνητικό θέμα με μια, με ερωτηματικό, θετική εξέλιξη στο αβέβαιο μέλλον... Είναι επίσης γνωστό το πολιτικό απόφθεγμα πως όταν μια κυβέρνηση δεν θέλει να προχωρήσει ένα θέμα συγκροτεί μιαν επιτροπή... Καθοριστικός πάντως θα είναι ο λόγος των καθηγητών θεολόγων και πώς θα αντιδράσουν στο μεικτό φετινό σύστημα διδασκαλίας, βιβλίο το παλιό, πρόγραμμα το καινούργιο, και κυρίως στην ίδια την ύλη του νέου προγράμματος.

Σημειώνεται ότι η Ιεραρχία θα συνεδριάσει εκτάκτως τον προσεχή Νοέμβριο, όχι για να εκτιμήσει την κατάσταση για το θέμα του μαθήματος των Θρησκευτικών, που πάντως δεν αποκλείεται να γίνει παρεμπιπτόντως. Θα συνεδριάσει για να συζητήσει τα θέματα που δεν κατέστη δυνατό να συζητηθούν στην Ιεραρχία του Οκτωβρίου. Αυτά είναι επίσης ιδιαίτερα σοβαρά, μεταξύ των οποίων και το οικονομικό πρόβλημα, που αντιμετωπίζει η Εκκλησία. Άλλα ζητήματα είναι η εκκλησιαστική εκπαίδευση, η Σύνοδος της Κρήτης, ο χωρισμός Κράτους – Εκκλησίας και η εκκλησιαστική περιουσία.   

Η εκλογή ως Μητροπολίτου Άρτης του εκλεκτού κληρικού, Επισκόπου Επιδαύρου κ. Καλλινίκου, έδωσε μιαν αίσια λύση στο ζήτημα, που κινδύνευε να εξελιχθεί σε εκκλησιαστικό σκάνδαλο. Η άψογη ενημερωτική επιστολή Αρτινού κληρικού επί των όσων συνέβαιναν στη Μητρόπολη Άρτης προς τους 81 Μητροπολίτες εκλέκτορες, έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην πανηγυρική εκλογή του κ. Καλλινίκου. Επί πλέον ήταν και ένα καλό μάθημα προς τους Μητροπολίτες που θέλουν οι Μητροπολίτες να είναι δοτοί και όχι εκλεγμένοι.  Τέλος θετική ήταν η απόφαση της Ιεραρχίας να σταματήσει η αθρόα παραγωγή βοηθών Επισκόπων.