Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος, για τις αλλαγές στο Μάθημα των Θρησκευτικών: «Την Ελλάδα μας, δεν μπορούμε να την ισοπεδώσουμε»

Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος, για τις αλλαγές στο Μάθημα των Θρησκευτικών: 

«Την Ελλάδα μας, δεν μπορούμε να την ισοπεδώσουμε»

Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, 11 Μαρτίου 2018, μεταδόθηκε τηλεοπτική εκπομπή  του Κρήτη TV για τον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών,

με αφορμή την αλλαγή της ύλης του μαθήματος και μια εβδομάδα μετά από το Συλλαλητήριο που πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της Αθήνας ενάντια στις αλλαγές στο μάθημα.

Στην εκπομπή συμμετείχε ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, κ.κ. Ειρηναίος, καθώς και καλεσμένοι θεολόγοι, Καθηγητές Πανεπιστημίων και ειδικός επί της νομικής διάστασης του θέματος, οι οποίοι μίλησαν για το μάθημα των Θρησκευτικών τόσο από την πλευρά της ορθόδοξης πίστης και θεολογίας, όσο και από την πλευρά της ψυχολογικής, κοινωνιολογικής, παιδαγωγικής επιστήμης, καθώς και από την νομική του θεώρηση.

Παράλληλα, προβλήθηκαν αρκετά στοιχεία της νέας ύλης του μαθήματος, από την οποία οι Έλληνες και βαπτισμένοι Ορθόδοξοι μαθητές, καλούνται να διδαχθούν πλέον και τα της θρησκείας των άλλων λαών, ήδη από την Γ’ τάξη του Δημοτικού. Επί δεκαετίες, οι μαθητές διδάσκονταν πρωταρχικά και με βιωματικό τρόπο την οικεία ορθόδοξη πίστη και έπειτα σε μια πιο ώριμη διανοητικά ηλικία (Β’ Λυκείου) διδάσκονταν και τις θρησκείες και, μάλιστα, κάθε θρησκεία σε ξεχωριστό κεφάλαιο και με πληροφοριακό και εγκυκλοπαιδικό τρόπο και σκοπό. Σήμερα, όμως, η διδασκαλία των θρησκειών πραγματοποιείται σε ανάμειξη με τα στοιχεία της Ορθοδοξίας και μάλιστα εντός του ίδιου κεφαλαίου, με βιωματικό τρόπο και σκοπό, με αποτέλεσμα, αφενός, να υπάρχει ελλειπτική γνώση της ορθόδοξης παράδοσης και, αφετέρου, να εμφωλεύει εμφανώς ο κίνδυνος του θρησκευτικού συγκρητισμού και της σύγχυσης.

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης  μεταξύ άλλων επεσήμανε:

«Ο Χριστός λέει: αγαπάτε αλλήλους. Δεν μισούμε κανέναν. Αλλά είναι άλλο πράγμα να μαθαίνει κανείς όλες τις θρησκείες, και άλλο να μην ξέρει ο ίδιος ποια είναι η δική του η θρησκεία… Θεωρώ, λοιπόν, ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, χωρίς να μισούμε, χωρίς να πολεμούμε, χωρίς να απορρίπτουμε τίποτα και κανέναν, ότι είναι απαραίτητο να μάθουμε εμείς ποιοι είμαστε και τι εμείς πιστεύουμε. Πολύ περισσότερο τα παιδιά μας (να μάθουν)».

Παράλληλα, τόνισε πως:

« Σαφώς, πρέπει οπωσδήποτε να μάθουμε εμείς τι είμαστε. Και μετά μπορούμε να βλέπουμε και να αγαπούμε όλον τον κόσμο και όλους τους ανθρώπους. Αλλά πρώτα να γνωρίσουμε το ποιοι είμαστε εμείς, και τι είμαστε εμείς, και τι πιστεύουμε και πού πάμε».

Ενώ στην κατακλείδα του λόγου του στην εκπομπή, υπογράμμισε:

«Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να μην έχουμε μίσος, να μην έχουμε πάθος, αλλά να υποστηρίξουμε και τον εαυτό μας, και την παράδοσή μας, και την Πίστη μας, και την Ελλάδα μας.

Την Ελλάδα μας, δεν μπορούμε να την ισοπεδώσουμε. Γιατί να την ισοπεδώσουμε;»

Αναλυτικότερα:

Την επιμέλεια και την παρουσίαση της εκπομπής είχε ο κ. Ιωάννης Λίλης, Λέκτωρ Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας στην Πατριαρχική Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης (Π.Α.Ε.Α.Κ) και Πρόεδρος του Παγκρητίου Συνδέσμου Θεολόγων.

Αρχικά, ο π. Κωνσταντίνος Δοξαστάκης, Εφημέριος Ι. Ν. Βουτών Ηρακλείου και Αντιπρόεδρος του Παγκρητίου Συνδέσμου Θεολόγων, έκανε μια εισαγωγή στο θέμα, εστιάζοντας στο ότι πλέον τα παιδιά, από την Γ’ Δημοτικού κιόλας, δεν διδάσκονται την ορθόδοξη πίστη, την οποία πιστεύουν, δηλαδή Ορθόδοξο Χριστιανισμό, αλλά διδάσκονται μια πανθρησκεία, στην οποία όλες οι θρησκείες διδάσκονται στα παιδιά, ως λίγο-πολύ το ίδιο, μέσα από τα νέα εγχειρίδια που ονομάζονται «Φάκελοι Μαθήματος» και επισήμανε την σοβαρότητα του προβλήματος.

Στην συνέχεια, τον λόγο έλαβε ο κ. Γεώργιος Κρασανάκης, Ομότιμος Καθηγητής Ψυχοπαιδαγωγικής Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέδειξε την σπουδαιότητα του θρησκευτικού βιώματος για τον άνθρωπο. Επιπλέον, ανέφερε ότι «επιστημονικές έρευνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό έχουν δείξει ότι το χριστιανικό βίωμα είναι εκείνο το οποίο οδηγεί στο ηθικό βίωμα» και κατέληξε στο ότι: «Κατά την γνώμη μου, αυτή η θολούρα, η οποία παρουσιάζεται τώρα με τους Φακέλους, νομίζω ότι θα βλάψει».

Ακολούθως, η κα Βασιλική Πετούση - Ντούλη, Επίκουρος Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, ανέφερε ότι η μεθοδολογία που ακολουθείται στο Πανεπιστήμιο, στον τομέα της Κοινωνιολογίας, είναι ότι σε γενικές γραμμές δεν μπορεί να υπάρξει μια σχετικιστική προσέγγιση, δηλαδή ότι όλα ισχύουν σε όλα, αλλά χρειάζεται να βοηθηθούν οι φοιτητές μας να οριοθετήσουν την επιστήμη τους. «Να μάθουμε ποιοι είμαστε εμείς, και τι σημαίνει ότι ξέρουμε ποιοι είμαστε και τι κάνουμε, για να μπορούμε να επικοινωνήσουμε και με τους άλλους. Φοβάμαι ότι, όταν δεν ξέρω ποιος είμαι, δεν μπορώ, τότε, να επικοινωνήσω με τους άλλους. Στην πραγματικότητα, ούτε τον άλλον τον σέβομαι, ούτε τα δικά του όρια αναγνωρίζω, ούτε την δική του θέση», υπογράμμισε επιπροσθέτως η Καθηγήτρια. Αναφερόμενη στο μάθημα των Θρησκευτικών είπε: «Τουλάχιστον σε μικρές ηλικίες, πρέπει να μάθουν (οι μαθητές) ποιοι είναι.  Θα πρέπει μέσα στον χώρο στον οποίο κινούνται να ξέρουν τι είναι αυτά που συμβαίνουν γύρω τους και γιατί συμβαίνουν. Είναι πολύ σημαντικό αυτό».

Στην συνέχεια, η Αναστασία Μαρκατάτου, φοιτήτρια Φιλολογίας, ανέφερε ότι  «το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό μάθημα, διότι τα παιδιά αυτά είναι βαπτισμένα χριστιανά  ορθόδοξα και πρέπει να διδάσκονται αυτό το οποίο καλούνται να βιώσουν, εφόσον είναι βαπτισμένα.» Υπογράμμισε ακόμη ότι δημιουργείται σύγχυση στα παιδιά. Ανέφερε, μάλιστα, δυο παραδείγματα του προβλήματος:  Στην ερώτηση σε παιδιά Δημοτικού περί του τί διδάσκονται στο σχολείο, τώρα που έχουν και τις θρησκείες, ένα  παιδί απάντησε ότι  «μαθαίνει για τον Χριστό, πώς τον βλέπουν σε άλλες χώρες», μη κατανοώντας ότι διδάσκεται τις θρησκείες άλλων λαών, ενώ ένα άλλο παιδί απάντησε «αποκλείεται να μας μαθαίνουν για τις θρησκείες, εμείς κάνουμε για το Κοράνι». Όταν του εξήγησε ότι το Κοράνι δεν είναι δικό μας, αλλά των Μουσουλμάνων, το παιδί απάντησε κατάπληκτο, ότι δεν το ήξερε!

Κατόπιν, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης  υπογράμμισε:

«Ο Χριστός λέει: αγαπάτε αλλήλους. Δεν μισούμε κανέναν. Αλλά είναι άλλο πράγμα να μαθαίνει κανείς όλες τις θρησκείες, και άλλο να μην ξέρει ο ίδιος ποια είναι η δική του η θρησκεία… Θεωρώ, λοιπόν, ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, χωρίς να μισούμε, χωρίς να πολεμούμε, χωρίς να απορρίπτουμε τίποτα και κανέναν, ότι είναι απαραίτητο να μάθουμε εμείς ποιοι είμαστε και τι εμείς πιστεύουμε. Πολύ περισσότερο τα παιδιά μας (να μάθουν)».

Στην ροή της εκπομπής, προβλήθηκαν αρκετά στοιχεία από την νέα ύλη του μαθήματος. Όπως παρουσιάστηκε, μέσα από δειγματικά παραδείγματα, τα παιδιά στην Γ’ Δημοτικού διδάσκονται θέματα όπως: «Οι Γιορτές των Εβραίων και των Μουσουλμάνων», «Τα ονόματα του Αλλάχ», «Οι πιστοί μέσα στο τζαμί την ώρα της προσευχής», «Το Πάσχα των  Εβραίων (Πεσάχ)».  Στην Δ’ Δημοτικού διδάσκονται: Προσευχές του Ιουδαϊσμού και του Ισλάμ (Σούρα Κορανίου), «Η μητέρα του Χριστού στο Κοράνι», «Μέκκα: Ιερή αποδημία των μουσουλμάνων», «Ιερά πρόσωπα στις θρησκείες του κόσμου», «ο Αρχάγγελος Γαβριήλ παραδίδει το Κοράνι στον Μωάμεθ», στην Ε’ Δημοτικού, διδάσκονται ότι ο Χριστός παρουσιάζεται ως διδάσκαλος, ισάξιος και ισότιμος με τον Μωάμεθ, τον Βούδα, τον Λάο Τσέ και τον Κουμφούκιο, στην Στ’ Δημοτικού διδάσκονται τη Σβάστικα, το Γιν-Γιανκ, τη Μενορά, την Ημισέλινο με το αστέρι (χιλάλ). Στην Α’ Γυμνασίου διδάσκονται την ομολογία πίστεως  στον Αλλάχ, την προσευχή στον Αλλάχ, στην Β’ Γυμνασίου διδάσκονται στίχους τραγουδιού όπως «δώσε ρεύμα, δώσε γκάζι, ο τρελός Θεός γιορτάζει», και άλλα.

Παράλληλα, ο Σεβασμιώτατος επεσήμανε επιπλέον την ανάγκη της γνώσεως του εαυτού μας, λέγοντας ότι: «Σαφώς πρέπει οπωσδήποτε να μάθουμε, λοιπόν, εμείς τι είμαστε. Και μετά, μπορούμε να βλέπουμε και να αγαπούμε όλον τον κόσμο και όλους τους ανθρώπους. Αλλά πρώτα να γνωρίσουμε το ποιοι είμαστε εμείς, και τι είμαστε εμείς, και τι πιστεύουμε, και πού πάμε, και όλα αυτά.»

Στην συνέχεια της εκπομπής, υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τον κ. Δημήριο Νατσιό, Δάσκαλο, Θεολόγο και παραγωγό τηλεοπτικής εκπομπής. Ο κ. Νατσιός, καταθέτοντας την εμπειρία του μέσα από την τάξη, τόνισε: «Οι μαθητές, τα Ελληνόπουλα, θέλουν Χριστό και όχι θρησκείες. Αυτό είναι το ζητούμενο. Αυτό θέλει η ψυχούλα τους.». Παράλληλα, πρότεινε να επιστρέψουν οι γονείς τα βιβλία στο Υπουργείο Παιδείας ως απαράδεκτα.

Κατόπιν, από τηλεφώνου, μίλησε και ο κ. Ανέστης Κεσελόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος ανέφερε ότι:  «Νομίζω ότι η πολυθρησκευτική παιδεία είναι χρήσιμη, όταν προσφέρει εγκυκλοπαιδική μόρφωσή και όταν προσφέρει θρησκειολογική ενημέρωση, όχι, όμως, όταν δημιουργεί σύγχυση, όταν οδηγεί στον συγκρητισμό και σε αυτήν την Πανθρησκεία της Νεας Εποχής. Είναι πιο επικίνδυνα, βλέπω, για τα παιδιά του Δημοτικού. Δεν θα δημιουργηθεί (σύγχυση), όταν ένα παιδί 9 χρονών, διαβάζει ότι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, που έφερε το μήνυμα του Ευαγγελισμού στην Θεοτόκο, παραδίδει και το Κοράνιο στον Μωάμεθ; Όταν στις άλλες χριστιανικές κοινότητες, στους χριστιανούς συγκαταλέγονται και οι «Μάρτυρες του Ιεχωβά»; Δεν είναι παραπληροφόρηση αυτό;», και κατάληξε: «Δεν πρέπει, επιτέλους, τα παιδιά κάποτε να μάθουν τι είναι πίστη και τι είναι αίρεση; … Το τραγικότερο είναι ότι: Ο μη θεολόγος δάσκαλος του Δημοτικού, θα μπορέσει και θα ενδιαφερθεί να τους εξηγήσει την αλήθεια των πραγμάτων;»

Τελευταία τηλεφωνική παρέμβαση ήταν αυτή του κ. Σπυρίδωνος Λιονάκη, Δικηγόρου, Άρχοντος Νομοφύλακος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο οποίος ανέφερε ότι το Υπουργείο «παραβιάζει σειρά Συνταγματικών διατάξεων, διατάξεων του Κοινού Νομοθέτη, αλλά, προ πάντων, διατάξεων του Ευρωπαϊκού Δικαίου και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Επεσήμανε δε, ότι η 115/2012 απόφαση του Εφετείου Χανίων, η οποία «είναι αμετάκλητη και υποχρεωτική για το ελληνικό κράτος», ορίζει ότι «το μάθημα των Θρησκευτικών πρέπει να είναι υποχρεωτικό, πρέπει να έχει κατηχητικό και δογματικό χαρακτήρα». Επεσήμανε δε, ότι αναμένεται και σχετική απόφαση και του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία, ευελπιστεί, ότι θα συνταχθεί με τις προηγούμενες επί του θέματος, ενώ ανέφερε σχετικούς νόμους, όπως τα άρθρα 3 και 16 του Συντάγματος και το άρθρο 1 του ισχύοντος Εκπαιδευτικού Νόμου 1566/85.

Στο τέλος, κλείνοντας την εκπομπή, ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, κ. Ειρηναίος  υπογράμμισε:

«Εγώ πιστεύω ότι πρέπει να μην έχουμε μίσος, να μην έχουμε πάθος, αλλά να υποστηρίξουμε και τον εαυτό μας, και την παράδοσή μας, και την Πίστη μας, και την Ελλάδα μας.

Την Ελλάδα μας, δεν μπορούμε να την ισοπεδώσουμε. Γιατί να την ισοπεδώσουμε;»

Επισημαίνεται εδώ ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης εκφράζει την αντίθεσή του στις αλλαγές του μαθήματος των Θρησκευτικών. Η εκπομπή αυτή, έρχεται ως συνέχεια της αντίστοιχης της 26ης Νοεμβρίου 2017, στην οποία,  τότε, ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης είχε επισημάνει το πρόβλημα ως εξής:

«Πολύ απλά θα πω: Δεν πρέπει να χάσουμε την ταυτότητά μας. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτό που είμαστε. Σεβόμαστε τους πάντες και τα πάντα. Όλες τις θρησκείες, όλους τους ηγέτες των θρησκειών. Τα πάντα. Αλλά δεν θέλουμε να διαλύσουμε την δική μας Εκκλησία. Δεν είναι σωστό. Για ποιο λόγο; Για ποιο λόγο θα ταυτίσουμε, θα ανακατέψουμε τα πάντα;

Βεβαίως, μπορούμε να το κάνουμε ως μεγάλοι. Αλλά, να δώσουμε στα παιδιά μας, να συγχύσουμε τα παιδιά μας από μικρά; Σε αυτή την κατάσταση;

Εμείς, ως μεγάλοι είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε ότι θέλουμε. Αλλά, τα παιδιά μας να μην τους διδάξουμε αυτό που πρέπει να πιστεύουν; Αυτό που είναι; Αυτό που η Ελλάδα είναι;».