Ἀνωφελεῖς αἱ θεωρίαι δίχως τὴν πρᾶξιν

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

  Πολλὲς φορὲς βλέπουμε πιστοὺς ἀνθρώπους νὰ περιφρονοῦν γνωστὲς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ πολυλογοῦν γιὰ σπουδαῖες ἀρετές, χωρὶς νὰ ἔχουν καὶ τὸν ἀνάλογο πνευματικὸ ἀγῶνα. Τοὺς εὐχαριστοῦν οἱ μεγάλες καὶ εὔκολες θεωρίες, οἱ ὁποῖες, γιὰ νὰ γίνουν πράξη ἀπαιτοῦν διαρκῆ κόπο. Λησμονοῦν ὅτι οἱ ἀρετὲς ἀποκτῶνται μὲ ἱδρῶτα, διατηροῦνται δύσκολα καὶ πολὺ εὔκολα χάνονται. Γιὰ τὴν ἀπόκτηση χρειάζεται ἄσκηση, γιὰ τὴ διατήρηση χρειάζεται καὶ ἄσκηση καὶ ἐγρήγορση, ἐνῷ γιὰ τὴν ἀπώλεια ἀρκεῖ ἡ ἀδιαφορία.

  Ἡ ἐπικοινωνία μὲ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους συνήθως εἶναι εὔκολη καὶ στὴν ἀρχὴ εὐχάριστη. Τὰ σύννεφα τῆς δυσαρέσκειας ἐμφανίζονται μετὰ ἀπὸ μικρὸ χρονικὸ διάστημα, ὅταν δηλαδὴ τὰ συμπεράσματα τῶν πολύωρων συναντήσεων δὲν ἐπηρεάζουν τὴ ζωή τους καὶ ἀρχίζουν νὰ δικαιολογοῦν τὴν ἀναποφασιστικότητά τους μὲ νέες θεωρίες γιὰ τὴν ἀλλαγὴ τῶν ἐποχῶν, γιὰ ἐκσυγχρονισμὸ στὴν Ἐκκλησία, γιὰ χαλαρότητα τῶν ἠθικῶν ἐντολῶν, γιὰ ἀνάγκη ἄμβλυνσης τοῦ ἠθικοῦ κριτηρίου καὶ διόρθωση τῆς λειτουργίας τῆς συνείδησης μὲ ἄλλου τύπου ἠθικὲς ἀρχὲς καὶ τελικὰ γιὰ τὸ συμβιβασμὸ μὲ τὸν ἁμαρτωλὸ κόσμο, ποὺ εἶναι ἀναπόφευκτος. Μὲ ἄλλα λόγια «ρίχνουν πολὺ νερὸ στὸ κρασί τους», τὸ ὁποῖο μεταβάλλεται σὲ ἄγευστο ὑγρὸ ποὺ δὲν καταπίνεται.

  Μετὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἀρνητικὴ ἐμπειρία, κάθε ἐπικοινωνία μαζί τους εἶναι μάταιη προσπάθεια καὶ χάσιμο πολύτιμου χρόνου. Δυστυχῶς, εἶναι πολλοὶ αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἄνθρωποι, γι’ αὐτὸ καὶ ἀνησυχοῦν οἱ ἀληθινοὶ καὶ συνεπεῖς στὶς ἐντολὲς χριστιανοί, ἀλλὰ καὶ οἱ ἄξιοι ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας.

  Θὰ ἀναφέρουμε ἕνα παράδειγμα, γιὰ νὰ φανεῖ καλύτερα τὸ πνευματικὸ πρόβλημα, ποὺ ὑπάρχει σὲ πολλούς. Βλέπουμε τὴ σχέση τῆς ἐλεημοσύνης μὲ τὴν ἀγάπη. Οἱ ἄνθρωποι μιλοῦν γιὰ τὴν ἀγάπη ποὺ πρέπει νὰ ἔχουν οἱ ἄλλοι πρὸς αὐτούς, ἐνῷ οἱ ἴδιοι δὲν δείχνουν ἀγάπη πρὸς τοὺς συνανθρώπους τους καὶ φυσικὰ δὲν δίνουν ἐλεημοσύνη στοὺς πτωχοὺς καὶ πάσχοντες. Γι’ αὐτοὺς δὲν ἰσχύει ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ «μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται». Δὲν ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴ μακαριότητα ποὺ βιώνουν οἱ ἐλεήμονες καὶ οὔτε βέβαια ἐλπίζουν ἢ ἐπιθυμοῦν τὴν ἐλεημοσύνη τοῦ Θεοῦ πρὸς αὐτούς. Ἔχουν μειωμένη ἐλπίδα γιὰ τὴ μέλλουσα ζωή, ὅπου θὰ ἀνταμειφθοῦν οἱ ἐλεήμονες.

  Ὑπάρχει ὅμως καὶ τὸ φωτεινὸ καὶ ἀξιομίμητο παράδειγμα, τὸ ὁποῖο βλέπουν καὶ τονώνονται πνευματικὰ οἱ καλοπροαίρετοι καὶ ταπεινοὶ ἄνθρωποι, πέρα ἀπὸ τὶς ἀνεύθυνες καὶ ρηχὲς ἠθικολογίες. Μᾶς τὸ δίνουν οἱ ἅγιοι, καὶ μάλιστα οἱ σύγχρονοι ἅγιοι, τοὺς ὁποίους γνώρισαν πολλοὶ καὶ μαθήτευσαν κοντά τους. Θεωροῦμε χρήσιμο νὰ σημειώσουμε δύο ἁπλοὺς λόγους, βιωματικοὺς πέρα γιὰ πέρα, ποὺ προέρχονται ἀπὸ δύο ἁγιασμένους γέροντες τῆς ἐποχῆς μας.

  Ὁ ἅγιος Ἰάκωβος Εὐβοίας ἦταν ἐλεήμων σὲ μεγάλο βαθμό. Κάλυπτε τὶς ἀνάγκες τῶν πτωχῶν ποὺ τὸν πλησίαζαν καὶ ὁ ἴδιος παρέμενε πάντα πτωχὸς καὶ ἀκτήμων. Ἔλεγε μὲ τρόπο ταπεινό: «Ἀμέτρητα χρήματα πέρασαν ἀπὸ τὰ χέρια μου, ἀλλὰ ὅλα πῆγαν στὸν προορισμό τους, στοὺς πάσχοντες, στοὺς πτωχοὺς καὶ στοὺς ἔχοντες ἀνάγκη». Καὶ διευκρίνιζε: «Κάθε μήνα ἔχω τὶς οἰκογένειες πού ἔχουν ἀνάγκη καὶ τὶς οἰκονομῶ τὰ ἀπαραίτητα σὲ τρόφιμα καὶ χρήματα. Ἕνα δίνω καὶ ὁ Θεός μοῦ δίνει δέκα. Μόλις σκεφτῶ κάτι νὰ δώσω, ἀμέσως ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ: μοῦ δίνει πολλαπλάσια. Ἡ ἐλεημοσύνη ποὺ κάνουμε πρέπει νὰ εἶναι ἀγόγγυστη».

  Ἐπίσης ὁ εὐσεβὴς ἀρχιμανδρίτης Εὐσέβιος Γιαννακάκης μιλοῦσε καὶ γιὰ τὴν πνευματικὴ ἐλεημοσύνη, ποὺ εἶναι χρέος κάθε συνειδητοῦ χριστιανοῦ: «Ἐλεημοσύνη δὲν εἶναι μόνο νὰ δώσεις ἕνα κομμάτι ψωμί. Ἐλεημοσύνη εἶναι νὰ πεῖς καὶ μία κουβέντα καλή. Ἐκείνη θὰ μείνει περισσότερο. Τὸ ψωμί θὰ τὸ φάει, πάει. Μία κουβέντα σωστή, καλή, ποὺ θὰ πεῖς, μὲ τὴν ἀρετή σου, μὲ τὴν ἁγιότητά σου, αὐτὴ θὰ μείνει. Αὐτὴ ἀποτελεῖ ὑπέροχη ἐλεημοσύνη».

  Πρέπει νὰ εἴμαστε ἐργάτες τῆς προσφορᾶς. Νὰ δίνουμε χωρὶς νὰ περιμένουμε καμιὰ ἀνταπόδοση. Μοναδικὸς σκοπὸς νὰ καλύπτονται οἱ ὑλικὲς καὶ οἱ πνευματικὲς ἀνάγκες τῶν συνανθρώπων μας. Νὰ προσ­φέρουμε ἐπίσης μὲ ἀπώτερο σκοπὸ νὰ ἀνησυχήσουν πνευματικὰ οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ ἀποδίδουν τὶς εὐεργεσίες ποὺ δέχονται στὸν οὐράνιο Πατέρα. Πρῶτα νὰ προσφέρουμε καὶ μετὰ νὰ συμβουλεύουμε. Τὸ τονίζουμε αὐτό, γιατί συχνὰ βλέπουμε παραδοσιακούς, συντηρητικοὺς καὶ μετρημένους ἀνθρώπους νὰ εἶναι πρόθυμοι στὶς συμβουλὲς καὶ ἀπρόθυμοι στὶς προσφορές!

Ορθόδοξος Τύπος