πηγή:Θεολόγοι Κρήτης
Αγαπητοί συνάδελφοι ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.
Επειδή πλησιάζουμε στο τέλος του διδακτικού έτους και στις γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις περιόδου Μαΐου-Ιουνίου στα Θρησκευτικά επισημαίνω τα παρακάτω:
Α. Για τις εξετάσεις στο Γυμνάσιο ισχύουν όσα ορίζονται στο Π.Δ. 409/1994.
Εξεταστέα ύλη ορίζονται «τα 3/5 της ύλης που διδάχτηκε, με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας». Η εξεταστέα ύλη καταχωρίζεται στο βιβλίο ύλης και ανακοινώνεται εγκαίρως στους μαθητές. Κατά την εξέταση δίνονται 9 ερωτήσεις και ζητούμε από τους μαθητές να απαντήσουν στις 6......
«Τα θέματα διατυπώνονται έτσι ώστε να ελέγχεται η απόδοση πληροφοριακών γνωστικών στοιχείων και να διερευνάται η ικανότητα του μαθητή να εφαρμόζει, να συνδυάζει, να συνθέτει, να κρίνει και γενικότερα να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό» (Π.Δ. 409/1994, άρθρο 6). Οι ερωτήσεις δεν πρέπει να είναι μόνο ανάκλησης πληροφοριών (να αποφεύγουμε διατυπώσεις του τύπου «τι γνωρίζετε για…»), που βασίζονται στην αποστήθιση. Στα Θρησκευτικά, απλές ερωτήσεις κριτικής επεξεργασίας είναι «ποιο είναι το μήνυμα από…», «τι διδάσκει το σημερινό άνθρωπο…», «πώς κρίνετε…», «πώς χαρακτηρίζετε…» κτλ.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, το Δ.Ε.Π.Π.Σ. και τις Διδακτικές Οδηγίες του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, καλό είναι να χρησιμοποιήσουμε μερικές ερωτήσεις αντικειμενικού (κλειστού) τύπου, όπως πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, σωστού-λάθους, συμπλήρωσης κενών κτλ. Θέματα αυτής της μορφής μπορούμε να βάλουμε το πολύ 3, επειδή δεν πρέπει να ξεπερνούν το 50% των θεμάτων που μπορεί να επιλέξει ο μαθητής. Οφείλουμε να γνωρίζουμε τη φιλοσοφία και την τεχνική κατασκευής αυτών των ερωτήσεων και να έχουμε προετοιμάσει τους μαθητές για εξετάσεις αυτής της μορφής.
Β. Για τις εξετάσεις στο Γενικό Λύκειο ισχύουν όσα ορίζονται στο Π.Δ. 60/2006, όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 12/2009.
Εξεταστέα ύλη «δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό και περισσότερη από τα 2/3 της διδακτέας» και «γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων». Οι μαθητές εξετάζονται με θέματα που ταξινομούνται σε δύο ομάδες.
Στην Α΄ ομάδα περιλαμβάνονται ερωτήσεις που ελέγχουν την κατοχή των γνώσεων που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη και την κατανόησή τους. Στη Β΄ ομάδα περιλαμβάνονται δύο ισόκυρα θέματα που απαιτούν συνδυασμό γνώσεων και κριτική ικανότητα από μέρους των μαθητών. Στην Α΄ ομάδα χρησιμοποιούμε ερωτήσεις κλειστού τύπου, όπως σύντομης απάντησης, πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, σωστού-λάθους, συμπλήρωσης κενών κτλ. Ο αριθμός των θεμάτων της Α΄ ομάδας, πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να εξασφαλίζεται ισορροπία με τη Β΄ ομάδα. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες. Η μοριοδότηση στην Α΄ ομάδα μπορεί να διαφοροποιείται κατά ερώτηση, ώστε τα θέματα να είναι διαφορετικού βαθμού δυσκολίας.
Η κατά θέμα μοριοδότηση γίνεται στην 100/θμη κλίμακα και αναγράφεται στη λίστα των θεμάτων, δηλ. ανακοινώνεται γραπτώς στους μαθητές.
Τα θέματα «διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι μαθητές απαντούν υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα».
Γ. Για το Ε.Π.Α.Λ. ισχύουν όσα ορίζονται στο Π.Δ. 71/2007. Σε γενικές γραμμές ισχύουν όσα είπαμε για το Γενικό Λύκειο.
Δ. Επιβάλλεται η κατάλληλη προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις. Αυτό σημαίνει α) οργάνωση των κατάλληλων επαναλήψεων και ανακεφαλαιώσεων, β) ενημέρωση των μαθητών για τη διαδικασία της εξέτασης και τη μορφή των θεμάτων, με πρακτικές οδηγίες για την αντιμετώπισή τους, γ) έγκαιρη ανακοίνωση της εξεταστέας ύλης.
Πρέπει να αποφεύγουμε να δίνουμε ως εξεταστέα ύλη 20-30 ή περισσότερες ερωτήσεις, επειδή είναι αντιπαιδαγωγικό και δημιουργεί διάφορα προβλήματα (βλ. εγκύκλιο Γ2/1435/11-05-84/ΥΠΕΠΘ). Σε περίπτωση που σε μια τάξη με πολλά τμήματα οι διδάσκοντες είναι πάνω από ένας οφείλουν να συνεννοούνται για την εξεταστέα ύλη. Επίσης, σε κάθε τάξη όλα τα τμήματα εξετάζονται στα ίδια θέματα που ορίζουν από κοινού οι διδάσκοντες.
Τα θέματα των εξετάσεων πρέπει να καλύπτουν, ει δυνατόν, διαφορετικά μαθήματα και ένα μεγάλο μέρος της εξεταστέας ύλης. Σε κάθε περίπτωση τα θέματα πρέπει να χαρακτηρίζονται απολύτως από σαφήνεια, πληρότητα, εγκυρότητα, αντικειμενικότητα. Ιδιαιτέρως να προσέχουμε ώστε να αντιστοιχούν στο επίπεδο της τάξης και να παρέχουν τη δυνατότητα επίδοσης των μαθητών ανάλογα με την προετοιμασία και τις ικανότητές τους.
Παρακαλώ ιδιαίτερη προσοχή στην εξέταση των φυσικώς αδυνάτων μαθητών και όσων παιδιών εξετάζονται προφορικά. Εδώ πρέπει να συνυπολογίσουμε πολλούς παράγοντες.
Είναι αυτονόητη υποχρέωσή μας η πιστή τήρηση των προβλεπόμενων στο νομοθετικό πλαίσιο. Για όλα αυτά τα ζητήματα να συνεργάζεστε με τους Διευθυντές των σχολείων, όπως προβλέπεται. Περισσότερες πληροφορίες για ζητήματα αξιολόγησης και δείγματα θεμάτων βλ. στην ιστοσελίδα μας http://theologoi-kritis.sch.gr στην ενότητα «Αξιολόγηση».
Καταλήγοντας, υπενθυμίζω την επισήμανση των Διδακτικών Οδηγιών ότι «η αξιολόγηση είναι ανάγκη να μετατοπιστεί από την μονοσήμαντη και παραδοσιακή αξιολόγηση των γνωστικών στοιχείων στην αξιολόγηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών και προς την κατεύθυνση της ενεργούς μαθήσεως, όπως η προσπάθεια, η συμμετοχή, η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη και η εν γένει συμπεριφορά του μαθητή». Ζητήματα, όπως ο σκοπός και ο τρόπος της αξιολόγησης, πρέπει να προσεγγίζονται με ιδιαίτερη προσοχή, πάντοτε σύμφωνα με το υφιστάμενο νομοθετικό και παιδαγωγικό πλαίσιο. Επειδή σε λίγο θα κληθούμε να καταθέσουμε προφορική βαθμολογία, τονίζω ακόμη μια φορά ότι το τεχνοκρατικό πνεύμα αξιολόγησης, που βασίζεται στην ποσοτική βαθμολόγηση, αποδοκιμάζεται από την παιδαγωγική επιστήμη και δεν αρμόζει σε ένα μάθημα όπως το δικό μας. Δεν πρέπει να μας διαφεύγουν έννοιες όπως είναι η ποιοτική και η διαμορφωτική αξιολόγηση, το πλεονέκτημα του συνεργατικού μοντέλου διδασκαλίας σε σχέση με το ανταγωνιστικό, η ποικιλία των διδακτικών στόχων που πρέπει να αξιολογούνται σε σχέση με τη μονομερή απαίτηση για αποστήθιση. Είμαι στη διάθεσή σας για κάθε αναγκαία διευκρίνιση. Μη διστάσετε να ζητήσετε οποιαδήποτε βοήθεια για την προετοιμασία των θεμάτων.
Ε. Με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης του διδακτικού έτους παρακαλώ τους συναδέλφους που ασχολήθηκαν με διαθεματικές εργασίες, ή με περιβαλλοντικά, πολιτιστικά, ευρωπαϊκά κλπ. προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, που είναι σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών, να με ενημερώσουν για το αποτέλεσμα της εργασίας τους. Με πολλή χαρά θα δημοσιεύσω τυχόν ανακοινώσεις ή δείγματα της εργασίας τους στην ιστοσελίδα μας.
Ο Σχολ. Σύμβουλος Θεολόγων
Γεώργιος Στριλιγκάς
Αγαπητοί συνάδελφοι ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.Επειδή πλησιάζουμε στο τέλος του διδακτικού έτους και στις γραπτές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις περιόδου Μαΐου-Ιουνίου στα Θρησκευτικά επισημαίνω τα παρακάτω:
Α. Για τις εξετάσεις στο Γυμνάσιο ισχύουν όσα ορίζονται στο Π.Δ. 409/1994.
Εξεταστέα ύλη ορίζονται «τα 3/5 της ύλης που διδάχτηκε, με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν είναι λιγότερη από το μισό της διδακτέας». Η εξεταστέα ύλη καταχωρίζεται στο βιβλίο ύλης και ανακοινώνεται εγκαίρως στους μαθητές. Κατά την εξέταση δίνονται 9 ερωτήσεις και ζητούμε από τους μαθητές να απαντήσουν στις 6......
«Τα θέματα διατυπώνονται έτσι ώστε να ελέγχεται η απόδοση πληροφοριακών γνωστικών στοιχείων και να διερευνάται η ικανότητα του μαθητή να εφαρμόζει, να συνδυάζει, να συνθέτει, να κρίνει και γενικότερα να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό» (Π.Δ. 409/1994, άρθρο 6). Οι ερωτήσεις δεν πρέπει να είναι μόνο ανάκλησης πληροφοριών (να αποφεύγουμε διατυπώσεις του τύπου «τι γνωρίζετε για…»), που βασίζονται στην αποστήθιση. Στα Θρησκευτικά, απλές ερωτήσεις κριτικής επεξεργασίας είναι «ποιο είναι το μήνυμα από…», «τι διδάσκει το σημερινό άνθρωπο…», «πώς κρίνετε…», «πώς χαρακτηρίζετε…» κτλ.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, το Δ.Ε.Π.Π.Σ. και τις Διδακτικές Οδηγίες του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, καλό είναι να χρησιμοποιήσουμε μερικές ερωτήσεις αντικειμενικού (κλειστού) τύπου, όπως πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, σωστού-λάθους, συμπλήρωσης κενών κτλ. Θέματα αυτής της μορφής μπορούμε να βάλουμε το πολύ 3, επειδή δεν πρέπει να ξεπερνούν το 50% των θεμάτων που μπορεί να επιλέξει ο μαθητής. Οφείλουμε να γνωρίζουμε τη φιλοσοφία και την τεχνική κατασκευής αυτών των ερωτήσεων και να έχουμε προετοιμάσει τους μαθητές για εξετάσεις αυτής της μορφής.
Β. Για τις εξετάσεις στο Γενικό Λύκειο ισχύουν όσα ορίζονται στο Π.Δ. 60/2006, όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 12/2009.
Εξεταστέα ύλη «δεν μπορεί να είναι λιγότερη από το μισό και περισσότερη από τα 2/3 της διδακτέας» και «γνωστοποιείται στους μαθητές πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από τη λήξη των μαθημάτων». Οι μαθητές εξετάζονται με θέματα που ταξινομούνται σε δύο ομάδες.
Στην Α΄ ομάδα περιλαμβάνονται ερωτήσεις που ελέγχουν την κατοχή των γνώσεων που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη και την κατανόησή τους. Στη Β΄ ομάδα περιλαμβάνονται δύο ισόκυρα θέματα που απαιτούν συνδυασμό γνώσεων και κριτική ικανότητα από μέρους των μαθητών. Στην Α΄ ομάδα χρησιμοποιούμε ερωτήσεις κλειστού τύπου, όπως σύντομης απάντησης, πολλαπλής επιλογής, αντιστοίχισης, σωστού-λάθους, συμπλήρωσης κενών κτλ. Ο αριθμός των θεμάτων της Α΄ ομάδας, πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να εξασφαλίζεται ισορροπία με τη Β΄ ομάδα. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες. Η μοριοδότηση στην Α΄ ομάδα μπορεί να διαφοροποιείται κατά ερώτηση, ώστε τα θέματα να είναι διαφορετικού βαθμού δυσκολίας.
Η κατά θέμα μοριοδότηση γίνεται στην 100/θμη κλίμακα και αναγράφεται στη λίστα των θεμάτων, δηλ. ανακοινώνεται γραπτώς στους μαθητές.
Τα θέματα «διατρέχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εξεταστέας ύλης, ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων και είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας. Οι μαθητές απαντούν υποχρεωτικά σε όλα τα θέματα».
Γ. Για το Ε.Π.Α.Λ. ισχύουν όσα ορίζονται στο Π.Δ. 71/2007. Σε γενικές γραμμές ισχύουν όσα είπαμε για το Γενικό Λύκειο.
Δ. Επιβάλλεται η κατάλληλη προετοιμασία των μαθητών για τις εξετάσεις. Αυτό σημαίνει α) οργάνωση των κατάλληλων επαναλήψεων και ανακεφαλαιώσεων, β) ενημέρωση των μαθητών για τη διαδικασία της εξέτασης και τη μορφή των θεμάτων, με πρακτικές οδηγίες για την αντιμετώπισή τους, γ) έγκαιρη ανακοίνωση της εξεταστέας ύλης.
Πρέπει να αποφεύγουμε να δίνουμε ως εξεταστέα ύλη 20-30 ή περισσότερες ερωτήσεις, επειδή είναι αντιπαιδαγωγικό και δημιουργεί διάφορα προβλήματα (βλ. εγκύκλιο Γ2/1435/11-05-84/ΥΠΕΠΘ). Σε περίπτωση που σε μια τάξη με πολλά τμήματα οι διδάσκοντες είναι πάνω από ένας οφείλουν να συνεννοούνται για την εξεταστέα ύλη. Επίσης, σε κάθε τάξη όλα τα τμήματα εξετάζονται στα ίδια θέματα που ορίζουν από κοινού οι διδάσκοντες.
Τα θέματα των εξετάσεων πρέπει να καλύπτουν, ει δυνατόν, διαφορετικά μαθήματα και ένα μεγάλο μέρος της εξεταστέας ύλης. Σε κάθε περίπτωση τα θέματα πρέπει να χαρακτηρίζονται απολύτως από σαφήνεια, πληρότητα, εγκυρότητα, αντικειμενικότητα. Ιδιαιτέρως να προσέχουμε ώστε να αντιστοιχούν στο επίπεδο της τάξης και να παρέχουν τη δυνατότητα επίδοσης των μαθητών ανάλογα με την προετοιμασία και τις ικανότητές τους.
Παρακαλώ ιδιαίτερη προσοχή στην εξέταση των φυσικώς αδυνάτων μαθητών και όσων παιδιών εξετάζονται προφορικά. Εδώ πρέπει να συνυπολογίσουμε πολλούς παράγοντες.
Είναι αυτονόητη υποχρέωσή μας η πιστή τήρηση των προβλεπόμενων στο νομοθετικό πλαίσιο. Για όλα αυτά τα ζητήματα να συνεργάζεστε με τους Διευθυντές των σχολείων, όπως προβλέπεται. Περισσότερες πληροφορίες για ζητήματα αξιολόγησης και δείγματα θεμάτων βλ. στην ιστοσελίδα μας http://theologoi-kritis.sch.gr στην ενότητα «Αξιολόγηση».
Καταλήγοντας, υπενθυμίζω την επισήμανση των Διδακτικών Οδηγιών ότι «η αξιολόγηση είναι ανάγκη να μετατοπιστεί από την μονοσήμαντη και παραδοσιακή αξιολόγηση των γνωστικών στοιχείων στην αξιολόγηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών και προς την κατεύθυνση της ενεργούς μαθήσεως, όπως η προσπάθεια, η συμμετοχή, η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη και η εν γένει συμπεριφορά του μαθητή». Ζητήματα, όπως ο σκοπός και ο τρόπος της αξιολόγησης, πρέπει να προσεγγίζονται με ιδιαίτερη προσοχή, πάντοτε σύμφωνα με το υφιστάμενο νομοθετικό και παιδαγωγικό πλαίσιο. Επειδή σε λίγο θα κληθούμε να καταθέσουμε προφορική βαθμολογία, τονίζω ακόμη μια φορά ότι το τεχνοκρατικό πνεύμα αξιολόγησης, που βασίζεται στην ποσοτική βαθμολόγηση, αποδοκιμάζεται από την παιδαγωγική επιστήμη και δεν αρμόζει σε ένα μάθημα όπως το δικό μας. Δεν πρέπει να μας διαφεύγουν έννοιες όπως είναι η ποιοτική και η διαμορφωτική αξιολόγηση, το πλεονέκτημα του συνεργατικού μοντέλου διδασκαλίας σε σχέση με το ανταγωνιστικό, η ποικιλία των διδακτικών στόχων που πρέπει να αξιολογούνται σε σχέση με τη μονομερή απαίτηση για αποστήθιση. Είμαι στη διάθεσή σας για κάθε αναγκαία διευκρίνιση. Μη διστάσετε να ζητήσετε οποιαδήποτε βοήθεια για την προετοιμασία των θεμάτων.
Ε. Με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης του διδακτικού έτους παρακαλώ τους συναδέλφους που ασχολήθηκαν με διαθεματικές εργασίες, ή με περιβαλλοντικά, πολιτιστικά, ευρωπαϊκά κλπ. προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, που είναι σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών, να με ενημερώσουν για το αποτέλεσμα της εργασίας τους. Με πολλή χαρά θα δημοσιεύσω τυχόν ανακοινώσεις ή δείγματα της εργασίας τους στην ιστοσελίδα μας.
Ο Σχολ. Σύμβουλος Θεολόγων
Γεώργιος Στριλιγκάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου