πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 25/3/2011
ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΥΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ – ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΝΑΚΡΙΒΕΙΩΝ
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ ΣΚΑΪ ΕΙΣ ΤΟ 1821
Τοῦ κ. Μιχαήλ Βασ. Γαλενιανοῦ, Δρ. Θεολογίας, Δρ. Φιλοσοφίας
α) Ἡ Ἐκκλησία παρουσιάζεται ὡς ἀνασταλτικός παράγοντας γιά την ἐπανάσταση μέ πρόσχημα ὅτι ἡ διδασκαλία της συμβιβαζόταν μέ τις ἀρχές διακυβέρνησης τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἐπιδιώκει τη συναλληλία καί τή συνεργασία με τήν πολιτική ἐξουσία καί συνιστᾶ στά μέλη της τήν ὑπακοή στούς ἄρχοντες τῆς Πολιτείας, ὑπό τήν προϋπόθεση ὅμως ὅτι ἐκεῖνοι ἐφαρμόζουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἡ πολιτική ἐξουσία ἔχει θεία προέλευση, ὅταν ὅμως οἱ ἐντολές της ἀντίκεινται στόν θεῖο νόμο οἱ χριστιανοί ὀφείλουν νά μή τίς ἐφαρμόζουν τηρώντας τήν ἀρχή «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἤ ἀνθρώποις»...
Ἡ καταπίεση τῶν χριστιανῶν ἀπό τούς Τούρκους, οἱ βίαιοι ἐξισλαμισμοί, ἡ δημιουργία γενιτσαρικῶν ταγμάτων κ.ἄ. ἀσφαλῶς δέν συνάδουν μέ τή χριστιανική διδασκαλία, ὥστε νά θεωρεῖται ἡ Ἐκκλησία ἀνασταλτικός παράγοντας γιά τόν ξεσηκωμό τοῦ γένους. Τό γεγονός ὅτι ὁ Πατριάρχης ΚΠόλεως Γρηγόριος ὁ Ε´ ἀποδοκίμασε τήν ἐπανάσταση ὀφείλεται στόν ἄμεσο κίνδυνο τῆς ἐξόντωσης ἀμάχων χριστιανῶν ἀπό τούς Τούρκους καί δέν ἀποτελεῖ ἔνδειξη ἐναρμόνισης τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν ἐξουσία τοῦ Σουλτάνου (αὐτό τό ἀποκλείει ἄλλωστε καί το μαρτυρικό τέλος τοῦ Πατριάρχη).
Ἐξάλλου ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός εὐλόγησε τήν ἐπανάσταση, ἔστω καί ὑπό τήν πίεση τῶν γεγονότων. Ἐπιπλέον ὁ Γέρος τοῦ Μοριᾶ ὁμολογεῖ ρητά ὅτι ὁ ἔνοπλος ἀγώνας ἔγινε «πρῶτα ὑπέρ Πίστεως και ὕστερα ὑπέρ Πατρίδος», πράγμα, πού φανερώνει τό θρησκευτικό και ἐθνικό ὑπόβαθρο τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821, μέ προεξάρχον μάλιστα τό θρησκευτικό στοιχεῖο.
Στό ἀφιέρωμα τοῦ ΣΚΑΪ ὑποτιμᾶται, ἄν δέν ἀποσιωπᾶται τελείως, ἡ τεράστια συμβολή ἀνδρῶν τῆς Ἐκκλησίας στήν ἀφύπνιση τοῦ γένους, ἀλλά καί στόν ἴδιο τόν ἔνοπλο ἀγώνα. Ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός με τίς περιοδεῖες του (ὑπό τίς εὐλογίες τοῦ Φαναρίου), τίς διδαχές του, την ἵδρυση σχολείων κ.ἄ. συνέβαλε ἀποφασιστικά στήν τόνωση τῆς θρησκευτικῆς καί τῆς ἐθνικῆς συνείδησης τῶν ὑπόδουλων Ἑλλήνων.
Ὁ καλόγερος Σαμουήλ, μαθητής τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, ὑπῆρξε ὁ πνευματικός ἡγέτης τῶν Σουλιωτῶν στόν ἀγώνα τους κατά τοῦ Ἀλῆ Πασᾶ. Ὁ Παπαφλέσσας ὑπῆρξε ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ἥρωες τῆς ἐπανάστασης τοῦ ᾽21. Το ἴδιο καί ὁ Ἀθανάσιος Διάκος. Ὅλα αὐτά καί ἄλλα πολλά ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία ὄχι μόνο ἀνασταλτικός παράγοντας δέν ἦταν γιά την ἐπανάσταση τοῦ 1821, ἀλλά ὑπῆρξε ἀντίθετα ἕνας ἀπό τούς βασικότερους πρωτεργάτεςτης.
β) Προβάλλεται ὁ ἰσχυρισμός ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀντιλαμβάνεται τό χρόνο «κυκλικά» καί ὄχι «ὁριζόντια», «εὐθύγραμμα». Αὐτό ὅμως δεν ἀνταποκρίνεται στήν πραγματικότητα. Ὁ χριστιανισμός, χωρίς νά ἀπορρίπτει τήν κυκλική θεώρηση τοῦ χρόνου, προβάλλει ἐπίσης τήν ὁριζόντια, τήν πορεία πρός τά ἔσχατα. Σύμφωνα μέ τή χριστιανική διδασκαλία ἡ ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στον κόσμο ἀποτελεῖ τομή γιά τήν ἱστορία καί ἡ Ἀνάληψή Του ἐγκαινιάζει τήν ἐσχατολογική περίοδο, ἡ ὁποία θά ὁλοκληρωθεῖ μέ τή Δευτέρα Παρουσία Του. Τότε ἐπέρχεται τό τέλος τῆς ἱστορίας (ἡ κατάργηση τοῦ χρόνου), ἡ παρέλευση τοῦ παρόντος σχήματος τοῦ κόσμου καί ἡ πλήρης ἀνακαίνισή του στήν κατάσταση τῆς αἰωνιότητας (ὁ χρόνος δέν ταυτίζεται μέ τήν αἰωνιότητα, ἀλλά ἔχει ἀρχή καί τέλος). Ἡ ζωή λοιπόν τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀκριβῶς ἡ πορεία πρός τό τέλος τῆς ἱστορίας μέ τήν προσδοκία τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ και τήν κατάλληλη προετοιμασία τῆς ἀνθρωπότητας γιά τό ἐσχατολογικό αὐτό γεγονός. Κατά συνέπεια ἡ Ἐκκλησία δέν ἀντιλαμβάνεται μονόπλευρα τό χρόνο (μόνο κυκλικά ἤ μόνο ὁριζόντια), ἀλλά ἔχει τήν ἀντίληψη τῆς «σπειροειδοῦς» ἤ «ἑλικοειδοῦς» πορείας τῆς ἱστορίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ συνδυασμό τῆς βασιζόμενης στά ἐπαναλαμβανόμενα καί ἐναλλασσόμενα φαινόμενα κυκλικῆς θεωρίας μέ τή «χρονολογική» θεωρία, τήν εὐθύγραμμη θεώρηση τοῦ χρόνου.
Ἡ καταπίεση τῶν χριστιανῶν ἀπό τούς Τούρκους, οἱ βίαιοι ἐξισλαμισμοί, ἡ δημιουργία γενιτσαρικῶν ταγμάτων κ.ἄ. ἀσφαλῶς δέν συνάδουν μέ τή χριστιανική διδασκαλία, ὥστε νά θεωρεῖται ἡ Ἐκκλησία ἀνασταλτικός παράγοντας γιά τόν ξεσηκωμό τοῦ γένους. Τό γεγονός ὅτι ὁ Πατριάρχης ΚΠόλεως Γρηγόριος ὁ Ε´ ἀποδοκίμασε τήν ἐπανάσταση ὀφείλεται στόν ἄμεσο κίνδυνο τῆς ἐξόντωσης ἀμάχων χριστιανῶν ἀπό τούς Τούρκους καί δέν ἀποτελεῖ ἔνδειξη ἐναρμόνισης τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν ἐξουσία τοῦ Σουλτάνου (αὐτό τό ἀποκλείει ἄλλωστε καί το μαρτυρικό τέλος τοῦ Πατριάρχη).
Ἐξάλλου ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός εὐλόγησε τήν ἐπανάσταση, ἔστω καί ὑπό τήν πίεση τῶν γεγονότων. Ἐπιπλέον ὁ Γέρος τοῦ Μοριᾶ ὁμολογεῖ ρητά ὅτι ὁ ἔνοπλος ἀγώνας ἔγινε «πρῶτα ὑπέρ Πίστεως και ὕστερα ὑπέρ Πατρίδος», πράγμα, πού φανερώνει τό θρησκευτικό και ἐθνικό ὑπόβαθρο τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821, μέ προεξάρχον μάλιστα τό θρησκευτικό στοιχεῖο.
Στό ἀφιέρωμα τοῦ ΣΚΑΪ ὑποτιμᾶται, ἄν δέν ἀποσιωπᾶται τελείως, ἡ τεράστια συμβολή ἀνδρῶν τῆς Ἐκκλησίας στήν ἀφύπνιση τοῦ γένους, ἀλλά καί στόν ἴδιο τόν ἔνοπλο ἀγώνα. Ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός με τίς περιοδεῖες του (ὑπό τίς εὐλογίες τοῦ Φαναρίου), τίς διδαχές του, την ἵδρυση σχολείων κ.ἄ. συνέβαλε ἀποφασιστικά στήν τόνωση τῆς θρησκευτικῆς καί τῆς ἐθνικῆς συνείδησης τῶν ὑπόδουλων Ἑλλήνων.
Ὁ καλόγερος Σαμουήλ, μαθητής τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, ὑπῆρξε ὁ πνευματικός ἡγέτης τῶν Σουλιωτῶν στόν ἀγώνα τους κατά τοῦ Ἀλῆ Πασᾶ. Ὁ Παπαφλέσσας ὑπῆρξε ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ἥρωες τῆς ἐπανάστασης τοῦ ᾽21. Το ἴδιο καί ὁ Ἀθανάσιος Διάκος. Ὅλα αὐτά καί ἄλλα πολλά ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία ὄχι μόνο ἀνασταλτικός παράγοντας δέν ἦταν γιά την ἐπανάσταση τοῦ 1821, ἀλλά ὑπῆρξε ἀντίθετα ἕνας ἀπό τούς βασικότερους πρωτεργάτεςτης.
β) Προβάλλεται ὁ ἰσχυρισμός ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀντιλαμβάνεται τό χρόνο «κυκλικά» καί ὄχι «ὁριζόντια», «εὐθύγραμμα». Αὐτό ὅμως δεν ἀνταποκρίνεται στήν πραγματικότητα. Ὁ χριστιανισμός, χωρίς νά ἀπορρίπτει τήν κυκλική θεώρηση τοῦ χρόνου, προβάλλει ἐπίσης τήν ὁριζόντια, τήν πορεία πρός τά ἔσχατα. Σύμφωνα μέ τή χριστιανική διδασκαλία ἡ ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στον κόσμο ἀποτελεῖ τομή γιά τήν ἱστορία καί ἡ Ἀνάληψή Του ἐγκαινιάζει τήν ἐσχατολογική περίοδο, ἡ ὁποία θά ὁλοκληρωθεῖ μέ τή Δευτέρα Παρουσία Του. Τότε ἐπέρχεται τό τέλος τῆς ἱστορίας (ἡ κατάργηση τοῦ χρόνου), ἡ παρέλευση τοῦ παρόντος σχήματος τοῦ κόσμου καί ἡ πλήρης ἀνακαίνισή του στήν κατάσταση τῆς αἰωνιότητας (ὁ χρόνος δέν ταυτίζεται μέ τήν αἰωνιότητα, ἀλλά ἔχει ἀρχή καί τέλος). Ἡ ζωή λοιπόν τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀκριβῶς ἡ πορεία πρός τό τέλος τῆς ἱστορίας μέ τήν προσδοκία τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ και τήν κατάλληλη προετοιμασία τῆς ἀνθρωπότητας γιά τό ἐσχατολογικό αὐτό γεγονός. Κατά συνέπεια ἡ Ἐκκλησία δέν ἀντιλαμβάνεται μονόπλευρα τό χρόνο (μόνο κυκλικά ἤ μόνο ὁριζόντια), ἀλλά ἔχει τήν ἀντίληψη τῆς «σπειροειδοῦς» ἤ «ἑλικοειδοῦς» πορείας τῆς ἱστορίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ συνδυασμό τῆς βασιζόμενης στά ἐπαναλαμβανόμενα καί ἐναλλασσόμενα φαινόμενα κυκλικῆς θεωρίας μέ τή «χρονολογική» θεωρία, τήν εὐθύγραμμη θεώρηση τοῦ χρόνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου