Πρωτοπρ. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Ενότητα και διάσπαση

Ενότητα και διάσπαση

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Στη θεία λειτουργία ομολογείται η κοινή πίστη και διασώζεται η εκκλησιαστική ενότητα, η οποία σε διάφορες ιστορικές περιόδους ήταν ιδιαίτερα εύθραυστη. Εγγυητής της ενότητας είναι ο ίδιος Χριστός και ορατό σύμβολο ο επίσκοπος. Γι’ αυτό και από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια γίνεται λόγος για «έναν Κύριο, μία πίστη, ένα βάπτισμα» (Εφεσ. 4, 5). Οι χριστιανοί ενώνονται σε ένα σώμα και συνδέονται μεταξύ τους με την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος..

Έτσι τροφοδοτείται η ποικιλία χαρισμάτων και συγκροτείται ο θεσμός της Εκκλησίας.

β) Στη σύναξη της Εκκλησίας με την ευδοκία του Παρακλήτου, που στέλλεται από τον Πατέρα διά του Υιού, οι πιστοί φωτίζονται, αγιάζονται και αλλοιώνονται πνευματικά. Η «ευπρεπεστάτη» αυτή αλλοίωση, δεν είναι απλώς εσωτερική υπόθεση των μελών του εκκλησιαστικού σώματος. Όταν η χάρη καταυγάσει τις καρδιές των πιστευόντων, αναδύεται και ανάλογο ήθος, το οποίο διαχέεται αυθεντικά και όχι υποκριτικά και φιλάρεσκα στον κόσμο. Η ενδοεκκλησιαστική ενότητα και η έλευση της χάριτος έχει κοινωνικές προεκτάσεις. «Σαφής δε η της χάριτος ταύτης εστίν απόδειξις, η προς το συγγενές δι’ ευνοίας εκούσιος συνδιάθεσις», διδάσκει ο Άγιος Μάξιμος.

γ) Η εκούσια αυτή «συνδιάθεση», που αποτελεί καρπό του Πνεύματος, οδηγεί στη συνάντηση, τη συνήχηση, τη συναντίληψη, τη συνδιαλλαγή, τη συνεργασία, τη συμφωνία και τη συναδέλφωση μεταξύ των ανθρώπων με σκοπό την πρόοδο της κοινωνίας. Γι’ αυτό οι χριστιανοί καλούνται να είναι το «αλάτι της γης και το φως του κόσμου» (βλ. Ματθ.5,13-14). Η κοινή πίστη δεν μπορεί να έχει ιδεολογικό χαρακτήρα και να στρέφεται παντοιοτρόπως εναντίον των «άλλων». Θεμελιώνεται στην ανυπόκριτη και έμπρακτη αγάπη, και γενικότερα στην αγιότητα του βίου, που όμως δεν είναι ανθρώπινο κατόρθωμα, αλλά δώρο της κοινωνίας με τον εν Τριάδι προσκυνούμενο Θεό. Αρκεί βέβαια να υπάρχει η ανθρώπινη συγκατάθεση για τη θεία επίσκεψη.

δ) Η αμαρτία από την άλλη, με τις διάφορες εκδοχές της, οδηγεί στη διάσπαση, την ιδιώτευση, την εγωκεντρική συσπείρωση ατόμων και ομάδων, τη φιλαυτία και τελικά στη απίσχνανση του κοινωνικού ιστού. Έτσι δημιουργούνται μεταξύ των ανθρώπων αντιθέσεις, επέρχεται δυσαρμονία και σύγχυση, και υποθάλπεται η εχθρότητα και το μίσος. Ο ρόλος της Εκκλησίας είναι να ακυρώνει τις συνέπειες της αμαρτίας να ενοποιεί τα διεστώτα και να επιβεβαιώνει σε κάθε εποχή και κάτω από τις οποιεσδήποτε εξωτερικές συνθήκες ότι αποτελεί: «ενώσεως και συμφωνίας όνομα», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ιερός Χρυσόστομος.

ε) Μεγάλα ή μικρά συμφέροντα μπορεί να υποδαυλίζουν τις διαιρέσεις· διάφορες κοινωνικές ή πολιτικές ομάδες μπορεί να κομματιάζουν το λαό του Θεού. Όμως, η Εκκλησία αποτελεί σημείο αναφοράς και διαχρονικό σύμβολο ενότητας του γένους. Αυτό όμως σημαίνει ότι και στη θεσμική της εκδοχή δεν μεταβάλλεται απλώς σε εγκόσμιο εξουσιαστικό μηχανισμό με γραφειοκρατική οργάνωση, αλλά αποκαλύπτει προφητικά το μήνυμα της αγάπης του Θεού στον κόσμο. Δηλαδή, γίνεται το ζυμάρι για τη μεταλλαγή του εγωκεντρικού φρονήματος σε φιλαδελφία, υπόδειγμα για αναζήτηση της κοινωνικής αρμονίας και της ενότητας των ανθρώπων, χώρος φανερώσεως της χάριτος και θείου φωτισμού.

στ) Ο γέροντας Παΐσιος με αφορμή την Πεντηκοστή έλεγε: «Όλο το κακό που γίνεται στον κόσμο είναι γιατί λείπει ο θείος φωτισμός και βρίσκεται στο σκοτάδι ο άνθρωπος. Τότε ο ένας λέει ‘από ’δω θα πάμε’, ο άλλος λέει ‘όχι, εγώ ξέρω καλά· από ’δω θα πάμε’, ο άλλος ‘από ’δω’, ο άλλος ‘από ’κει’. Ο καθένας νομίζει ότι είναι καλό να πάνε από εκεί που λέει αυτός. Όλοι δηλαδή ενδιαφέρονται για το καλό, αλλά βρίσκονται σε μια θαμπωμάρα και δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Αν δεν υπήρχε θαμπωμάρα, δεν θα μάλωναν· θα έβλεπαν τον καλύτερο δρόμο και θα τραβούσαν προς τα εκεί. Επειδή υπάρχει θαμπωμάρα, δημιουργούνται πολλά και στην κοινωνία και την Εκκλησία».

ζ) Και προσευχόταν ο μακαριστός Γέροντας: «Να φωτίση ο Θεός όλους τους άρχοντες, μετά να φωτίση την Ιεραρχία και όλους τους πατέρες της Εκκλησίας να δέχονται το Άγιο Πνεύμα, για να βοηθούν τον κόσμο». Και θεωρούσε ότι κι έναν να φωτίσει και τους άλλους να κάνει δεκτικούς, θα γίνει μεγάλο καλό. Τελικά, δίχως την έλευση του Παναγίου Πνεύματος ενότητα στην Εκκλησία και την κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει.

πηγή: Μακεδονία, 3/5/2012