Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Η Ορθοδοξία το 2018 (Γ΄)

Η Ορθοδοξία το 2018

Μέρος Γ΄

Πατριαρχείο Αντιοχείας

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Το τρίτο στα πρεσβεία τιμής μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών είναι το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας. 

Είναι η περισσότερο δοκιμαζόμενη Ορθόδοξη Εκκλησία από το 2011 έως και σήμερα. Έδρα του Πατριαρχείου είναι η Δαμασκός, πρωτεύουσα της Συρίας. Πλην της Συρίας η δικαιοδοσία του εκτείνεται στον Λίβανο, στο Ιράκ και στην Αραβική χερσόνησο. Λόγω της μετανάστευσης του ποιμνίου του έχει επίσης υπό την δικαιοδοσία  του Μητροπόλεις στην Ευρώπη, στην Αμερική και στην Αυστραλία.

 Στη Συρία από το 2011 διεξάγεται ένας τριπλός αιματηρός πόλεμος. Είναι πόλεμος εσωτερικός, μεταξύ των σουνιτών ισλαμιστών και της κυβέρνησης του Αλαουίτη (κλάδου των Σιιτών) προέδρου Άσαντ. Είναι πόλεμος γενικότερος Μουσουλμάνων, σουνιτών από τη μία (Τουρκία, Σαουδική Αραβία και Κατάρ κυρίως) και σιιτών από την άλλη (Χεζμπολά, Ιράν, Αλαουίτες). Είναι τέλος ένας ιδιότυπος παγκόσμιος πόλεμος ελέγχου της Συρίας μεταξύ των ΗΠΑ μαζί με Αγγλία, Γαλλία και άλλους συμμάχους της κατά της Ρωσίας και της Κίνας

          Από την αρχή του πολέμου οι Χριστιανοί της Συρίας ετάχθησαν υπέρ του καθεστώτος Άσαντ. Το αυταρχικό καθεστώς του είναι ανεκτικό προς τη ζωή και την δράση των Χριστιανών της χώρας του. Αυτοί αποτελούσαν το 10% των 18,2 εκατομμυρίων του συνολικού πληθυσμού.  Εξ αυτών το 60% ήσαν Ελληνορθόδοξοι, περίπου ένα εκατομμύριο. Είχαν και έχουν τα σχολεία τους, τις Εκκλησίες τους, τα Ιδρύματά τους, τα Μοναστήρια τους. Αντίθετα όπου επικράτησαν οι ισλαμιστές επιτέθηκαν με λύσσα κατά των Χριστιανών. Έκαψαν ναούς, γκρέμισαν μοναστήρια σκότωσαν και απήγαγαν κληρικούς και λαϊκούς. Ένα από τα θύματά   τους είναι ο Μητροπολίτης Χαλεπίου και αδελφός εξ αίματος του σημερινού Πατριάρχου Ιωάννου του 10^ου. Απήχθη στις 22 Απριλίου του 2013 και έως τώρα είναι άγνωστο αν ζει ή είναι νεκρός.

 Όπου επικρατούσαν οι σουνίτες αντάρτες οι Χριστιανοί βρίσκονταν μπρος στο δίλημμα, ή γίνονταν μουσουλμάνοι, ή τους περίμενε ο θάνατος, και, υπό ορισμένες συνθήκες, η εξορία. Χιλιάδες είναι οι Χριστιανοί μάρτυρες στη Συρία και στο Ιράκ. Η υποστήριξη των Χριστιανών της Συρίας προς το καθεστώς Άσαντ  μοιάζει με αυτήν των Χριστιανών της Αιγύπτου προς τον στρατηγό Σίσι.

          Κατά την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (ΥΑΗΕΠ), στη Συρία από το 2011 7-10 εκατομμύρια κάτοικοί της εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και πέντε εκατομμύρια εγκατέλειψαν τη χώρα τους. Από αυτούς οι περισσότεροι κατέφυγαν στον Λίβανο, στην Ιορδανία και στην Τουρκία. Κατά τις εκτιμήσεις της ΥΑΗΕΠ από το ένα περίπου εκατομμύριο Συρίων που κατέφυγαν στον Λίβανο οι Χριστιανοί ήσαν οι 260.000. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στο Χαλέπι από τους 160.000 χριστιανούς που ζούσαν εκεί, σήμερα είναι λιγότεροι από 25.000.

Ο μονοφυσίτης επίσκοπος του Λιβάνου Ζορζ Σαλίμπα, σε συνέντευξη που έδωσε στις 17 Απριλίου 2018 στην γαλλόφωνη εφημερίδα του Λιβάνου “L’ Orient – Le jour”, εξέφρασε την απαισιοδοξία του για την παρουσία των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή. Κατά τον υπολογισμό του το 70% των χριστιανών της Συρίας έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους και σε δώδεκα χρόνια δεν θα έχουν μείνει παρά ελάχιστοι. Πιστεύει πως ακόμη και στον Λίβανο, όπου το 40% των 2 εκατομμυρίων κατοίκων του είναι χριστιανοί και έχει ενισχυθεί αυτό το ποσοστό από τους Χριστιανούς φυγάδες από τη Συρία η σημερινή ισορροπία είναι εύθραυστη και μπορεί να επεκταθούν και εκεί οι διωγμοί σε βάρος των χριστιανών. Το Πατριαρχείο της Αντιοχείας πάντως κάνει ηρωικές προσπάθειες για να διατηρήσει το ποίμνιό του, τα σχολεία του και τα ιδρύματά του.

Διορθοδόξως τα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως και Ιεροσολύμων συνέβαλαν στο να βρίσκεται το Πατριαρχείο Αντιοχείας απέναντί τους. Ο Πατριάρχης Ιωάννης θεωρείται φιλέλληνας. Έκαμε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και για χρόνια είχε  γέροντά του τον π. Πολύκαρπο Ματζάρογλου.  Όμως ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος τον Ιανουάριο του 2018 ευχήθηκε επιτυχία στα τουρκικά στρατεύματα, που εισέβαλαν στη Συρία! Επίσης στη διαφορά του Πατριαρχείου Αντιοχείας με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων πήρε τη θέση του δεύτερου. Κατά το Πατριαρχείο Αντιοχείας το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων «εισπήδησε» στην περιοχή του, ιδρύοντας Μητρόπολη στο ισλαμικό Κατάρ. Έκτοτε δεν υπάρχει κοινωνία μεταξύ τους.

Το Πατριαρχείο Αντιοχείας ζήτησε αναβολή της Συνόδου στην Κρήτη, επειδή δεν υπήρξε ομοφωνία στη σύγκλησή της και στα προς  συζήτηση κείμενα. Δεν εισακούσθηκε και απέσχε της Συνόδου, μαζί με τα Πατριαρχεία Μόσχας, Βουλγαρίας και Γεωργίας. Τον Απρίλιο του 2018 διαμαρτυρήθηκε για την δια πυραύλων επίθεση των ΗΠΑ, Γαλλίας και Αγγλίας κατά στόχων στη Συρία, αναιτίως κατά τη γνώμη του. Ουδείς εκ των Προκαθημένων υποστήριξε τη διαμαρτυρία του. Όμως στο πλευρό της Συρίας του Άσαντ έχει ταχθεί η Ρωσική κυβέρνηση και στο πλευρό του Πατριαρχείου Αντιοχείας το Πατριαρχείο της Μόσχας,  το οποίο  ενισχύει με κάθε τρόπο το έργο του και συμφώνησε δεκάδες φοιτητών και υποψηφίων κληρικών του να μετεκπαιδεύονται στη Μόσχα, με δαπάνη του.

Στο Ουκρανικό, φυσικά, είναι υπέρ των θέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας και κατά τυχόν ενεργειών του Φαναρίου σε βάρος της Ρωσικής Εκκλησίας. Σε μια διάσπαση της Ορθοδοξίας είναι βέβαιο ότι θα είναι με το πλευρό του Πατριαρχείου της Μόσχας.