Πολύς λόγος γίνεται για την επιμόρφωση των καθηγητών. Η επιμόρφωση είναι πράγματι μια ανάγκη. Το ζητούμενο είναι όμως ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενό της.
Για τους θεολόγους οι επιμορφώσεις δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά διαρκής μελέτη της πατερικής σκέψης και θεολογίας. Η διδασκαλία των αγίων Πατέρων είναι ο οδηγός των θεολόγων. Και αν δεν έχουμε καταφέρει να φτάσουμε στην αγιότητά τους, τουλάχιστον μπορούμε να γνωρίσουμε τη διδασκαλία τους. Δυστυχώς υπάρχουν θεολόγοι που δεν έχουν μελετήσει παρά ελάχιστα πατερικά έργα και ακόμη λιγότερα έργα σύγχρονων σχολιαστών των αγίων Πατέρων. Έτσι ο θεολογικός τους λόγος δεν ακολουθεί το πνεύμα των Πατέρων αλλά διαπνέεται από αυτοσχεδιασμό ή ανακύκλωση σύγχρονων θεωριών διαφόρων θεολογούντων.
Οι διαφωνίες των θεολόγων σε βασικά ζητήματα που αφορούν στη χριστιανική ζωή γενικά αλλά και στο περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών ειδικότερα προέρχονται από το γεγονός ότι δεν έχουμε μελετήσει εις βάθος τη διδασκαλία των Αγίων Πατέρων. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις στις οποίες έχουμε μελετήσει αρκετά τους αγίους Πατέρες αλλά προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τη διδασκαλία τους στις δικές μας σκέψεις και θεωρίες αρνούμενοι να ακολουθήσουμε το πνεύμα τους.
Η επιμόρφωση των θεολόγων δεν μπορεί να είναι μία προσπάθεια για προώθηση της ευρω-θεολογίας, ούτε μία διαδικασία σταδιακής αλλαγής του χαρακτήρα του ορθόδοξου χριστιανικού μαθήματος των Θρησκευτικών μέσω της αλλοίωσης του ορθοδόξου φρονήματος των θεολόγων των σχολείων. Ούτε η επιμόρφωση πρέπει να είναι προσπάθεια συμμόρφωσης των θεολόγων εκπαιδευτικών στο πνεύμα των νέων σχολικών βιβλίων. Η επιμόρφωση των θεολόγων πρέπει να είναι ένας διαρκής αναβαπτισμός όλων μας στην πατερική σκέψη, διδασκαλία και ζωή. Αν αποκτήσουμε πατερικό φρόνημα τότε θα προσφέρουμε ένα ορθόδοξο μάθημα στους μαθητές, ικανό όχι μόνο να (δια-)μορφώσει τον χαρακτήρα τους αλλά να ελκύσει και τους αδιάφορους ή αλλόθρησκους μαθητές.
Για τους θεολόγους οι επιμορφώσεις δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά διαρκής μελέτη της πατερικής σκέψης και θεολογίας. Η διδασκαλία των αγίων Πατέρων είναι ο οδηγός των θεολόγων. Και αν δεν έχουμε καταφέρει να φτάσουμε στην αγιότητά τους, τουλάχιστον μπορούμε να γνωρίσουμε τη διδασκαλία τους. Δυστυχώς υπάρχουν θεολόγοι που δεν έχουν μελετήσει παρά ελάχιστα πατερικά έργα και ακόμη λιγότερα έργα σύγχρονων σχολιαστών των αγίων Πατέρων. Έτσι ο θεολογικός τους λόγος δεν ακολουθεί το πνεύμα των Πατέρων αλλά διαπνέεται από αυτοσχεδιασμό ή ανακύκλωση σύγχρονων θεωριών διαφόρων θεολογούντων.
Οι διαφωνίες των θεολόγων σε βασικά ζητήματα που αφορούν στη χριστιανική ζωή γενικά αλλά και στο περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών ειδικότερα προέρχονται από το γεγονός ότι δεν έχουμε μελετήσει εις βάθος τη διδασκαλία των Αγίων Πατέρων. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις στις οποίες έχουμε μελετήσει αρκετά τους αγίους Πατέρες αλλά προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τη διδασκαλία τους στις δικές μας σκέψεις και θεωρίες αρνούμενοι να ακολουθήσουμε το πνεύμα τους.
Η επιμόρφωση των θεολόγων δεν μπορεί να είναι μία προσπάθεια για προώθηση της ευρω-θεολογίας, ούτε μία διαδικασία σταδιακής αλλαγής του χαρακτήρα του ορθόδοξου χριστιανικού μαθήματος των Θρησκευτικών μέσω της αλλοίωσης του ορθοδόξου φρονήματος των θεολόγων των σχολείων. Ούτε η επιμόρφωση πρέπει να είναι προσπάθεια συμμόρφωσης των θεολόγων εκπαιδευτικών στο πνεύμα των νέων σχολικών βιβλίων. Η επιμόρφωση των θεολόγων πρέπει να είναι ένας διαρκής αναβαπτισμός όλων μας στην πατερική σκέψη, διδασκαλία και ζωή. Αν αποκτήσουμε πατερικό φρόνημα τότε θα προσφέρουμε ένα ορθόδοξο μάθημα στους μαθητές, ικανό όχι μόνο να (δια-)μορφώσει τον χαρακτήρα τους αλλά να ελκύσει και τους αδιάφορους ή αλλόθρησκους μαθητές.
5 σχόλια:
Χριστός ανέστη!Χρόνια πολλά σε όλους τους αναγνώστες!Συμφωνώ και προσυπογράφω το κείμενό σας.
Η απορία μου όμως είναι,εμείς σαν απλοί χριστιανοί και πολίτες πως μπορούμε να αντιδράσουμε σε αυτά τα φαινόμενα όταν αυτές οι "επιμορφώσεις" γίνονται από φορείς που σχετίζονται με την ορθόδοξη εκκλησία της Ελλάδας.Δεν είναι εύκολο, ειδικά από τη στιγμή που αρκετοί Μητροπολίτες παρρεκλίνουν και από τις συνοδικές αποφάσεις και γενικότερα από την γραμμή πλεύσης της επίσημης εκκλησίας.Δυστυχώς η εκκοσμίκευση έχει διεισδύσει πολύ στον χώρο της εκκλησίας μας και οι πιστοί έχουνε μπερδευτεί με τις διαφορετικότητες μέσα σε αυτή.Το βέβαιο όμως είναι ότι επιτέλους κάτι πρέπει να γίνει για να αποσαφηνιστούνε όλα αυτά τα φαινόμενα.Και με το να "ξεχνάμε" να αναφέρουμε ή ακόμη και να αφαιρούμε την διδασκαλία μεγάλων πατέρων της εκκλησίας μας από τα βιβλία των θρσησκευτικών του γυμνασίου δεν βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.
Χριστός ανέστη και χρόνια πολλά σε όλους, με υγεία και ψυχική γαλήνη!
Επειδή και εγώ έχω παρατηρήσει να πραγματοποιούνται πολλές επιμορφώσεις για τους Θεολόγους, μου έχουνε προκύψει και εμένα πολύ προβληματισμοί.Τελικά η Θεολογία είναι σαν την μηχανική που λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων χρειάζονται επιμορφώσεις;Τι αλλάζει μέσα στο χρόνο μέσα στη Θεολογία για να γίνονται αυτές οι επιμορφώσεις;Αν γίνονται για τον τρόπο/μέθοδο διδασκαλίας να το καταλάβω.Αλλά επί της ουσίας της Θεολογίας τι μπορεί να έχει αλλάξει;Το μόνο που μπορώ να φανταστώ είναι αυτός ο ντόρος που γίνεται περί οικουμενισμού.Άρα να αλλάξουμε την ύλη διδασκαλίας σχετικά με αυτό το κεφάλαιο και να αρχίσουμε να το διδάσκουμε στα σχολεία.Επειδή επισκέπτομαι συχνά το ιστολόγιό σας, νομίζω ότι πήρε το μάτι μου ότι υπάρχει σχετική ενότητα στο βιβλίο της Γ' γυμνασίου,σωστά;Κάτι άλλο τι να σκεφτούμε;Ότι αναθεωρήθηκαν οι διδασκαλίες των μεγάλων πατέρων της εκκλησίας μας;Από ποιους;Από τους μεγάλους φωστήρες της εποχής μας,της εποχής της ευδαιμονίας,της καλοπέρασης,του υλισμού, της παγκοσμιοποίησης και ισοπέδωσης των ηθικών αξιών;Για να μην παρευρμηνευτώ,φωστήρες υπάρχουνε στην εποχή μας,αλλά βρίσκονται "εν κρύπτω" και μέσα στα μοναστήρια και στο Περιβόλι της Παναγίας μας και όχι μέσα στα πανεπιστήμια,ακαδημίες και ινστιτούτα με τις ευρωπαΐζουσες σπουδές τους που θολώνουν με κοσμική γνώση τα μυαλά τους.Αν κρίνω από τους 12 Αποστόλους,από τους μεγάλους Αγίους και Οσίους της εκκλησίας μας, που ήτανε αγράμματοι και αμόρφωτοι, η Θεολογία δεν έχει ανάγκη καμιάς επιμόρφωσης.Την φώτιση του Αγίου Πνεύματος χρειάζεται, μέσω της συνεχούς άσκησης και περιορισμού της φιλαυτίας μας και τίποτε άλλο.Οι επιμορφώσεις που γίνονται, κατά την ταπεινή μου γνώμη έχουνε νοθευτεί από την εκκοσμίκευση και από την τάση προβολής κάποιων ανθρώπων που έχουνε πρόσβαση σε αυτούς τους κύκλους και από την λανθασμένη εντύπωση ότι παράγουμε έργο με αυτό τον τρόπο.Παραθέτω ένα όμορφο ποίημα που βρήκα στο διαδίκτυο που δεικτικά μας τονίζει πώς πρέπει να ενεργούμε στη ζωή μας.Πράξεις και όχι λόγια.Σας ζητάω συγνώμη για το μακροσκελή σχόλιο.
"Εφ' όσον ουκ εποιήσατε..."
Ήμουν πεινασμένος
και σεις ιδρύσατε ένα σύλλογο
με ανθρωπιστικούς σκοπούς,
όπου συζητούσατε για την πείνα μου.
Ήμουν στη φυλακή
και σεις τρέχατε στην εκκλησία,
για να προσευχηθείτε
για την απελευθέρωση μου.
Ήμουν γυμνός
και σεις συζητούσατε σοβαρά
για τις ηθικές συνέπειες
της γύμνιας μου.
Ήμουν άρρωστος
και σεις γονατίζατε
για να ευχαριστήσετε το Θεό
που σας έδωσε υγεία.
Ήμουν άστεγος
και σεις μου κάνατε κήρυγμα
για τον πόύτο της αγάπης
του Θεού.
Φαίνεται πως είστε
τόσο ευσεβείς, τόσο κοντά στο Θεό.
Όμως εγώ πεινώ, είμαι πάντα μόνος,
γυμνός, άρρωστος,
φυλακισμένος και άστεγος.
Αγαπητέ Ανώνυμε (5.32 μμ), συμφωνούμε απόλυτα ότι η Θεολογία παραμένει αναλλοίωτη μέσα στους αιώνες αφού "Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας".
Συμφωνούμε επίσης ότι η αληθινή Θεολογία εκφράζεται από τους εμπειρικά ζώντες την πνευματική ζωή και ότι -σε αντίθεση με όλες τις άλλες επιστήμες- μπορεί κάποιος να είναι Θεολόγος χωρίς καμία επιστημονική μόρφωση. Κλασικό παράδειγμα των τελευταίων ετών ο απόφοιτος δημοτικού σχολείου Γέροντας Παΐσιος ο αγιορείτης, ένας από τους μεγαλύτερους Θεολόγους των τελευταίων χρόνων. Ποιος από όλους εμας τους καθηγητές Θρησκευτικών ή τους καθηγητές Πανεπιστημίων των Θεολογικών Σχολών ή τους θεολογούντες ευκόλως με μεγάλα λόγια, μπορεί να σταθεί απέναντι στο Γέροντα Παϊσιο και να εμφανιστεί ως αληθινός Θεολόγος;
Aγαπητέ συνάδελφε, Ιωάννη,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Επι του τελευταίου σχολίου σου επιτραπήτω μοι, μια ταπεινή άποψη:
1) Δεν θα πρέπει να συγχέουμε την χαρισματική θεολογία (των αγίων) με τη επιστημονική θεολογία (την διδασκομένη στο Πανεπιστήμιο). Αυτά είναι πλέον ξεκαθαρισμένα πράγματα.
2)Φυσικά και ουδείς μπορεί να σταθεί απέναντι στο Γέρονα Παϊσιο, γιατί ενώ αυτός υπήρξε πράγματι Οσιος - και αυτό θα του το αναγνωρίζει εν καιρώ η Εκκλησία - εμείς οι εκπαιδευτικοί εν τω κόσμω είμαστε γεμάτοι από αμαρτίες. Δύσκολα μπορεί ν' αγιάσει κάποιος σ' αυτή τη κοινωνία. Το Αγιον Ορος όπου έμενε ο Γέρων Παϊσιος προσφέρει αυτή τη δυνατότητα ν' αγιάσει κάποιος... (...κάποιος που έχει τη πραγματική θέληση και δύναμη να εγκαταλείψει τα εγκόσμια και να πάει να ζήσει το Περιβόλι της Παναγιάς)
3) Κατά τη γνώμη μου τρείς υπήρξαν οι όντως Θεολόγοι: ο Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος. Εμείς ΔΕΝ είμαστε κατά κυριολεξίαν αλλά κατά σύμβασιν "θεολόγοι" - λεγόμενοι κατά συνήθειαν ούτως, αν το θέλεις. Τι είμαστε; Δάσκαλοι των Θρησκευτικών. (Oταν με ρώτησαν κάποιοι άγγλοι φίλοι μου ποιά είναι η ειδικότητά μου δυσκολεύθηκα να τους πως Θεολόγος (Theologist) και μου βγήκε η απάντηση "Teacher of realigious" (Δάσκαλοι των Θρησκευτικών). Nομίζω ότι αυτό (δάσκαλοι των Θρησκευτικών) θα πρέπει να μας αρκεί.
Να είσθε όλοι καλά! Κι΄εσύ και οι φίλοι αναγνώστες του ιστολογίου σου, οι συνάδελφοί μας της όμορφης Ηπείρου!
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!
Χάρης Ανδρεόπουλος,
Λάρισα.
http://theologylar.blogspot.com
Χριστός ανέστη και χρόνια πολλά σε όλους!
Δηλαδή υπάρχει και άλλη Θεολογία από αυτή που μας "λέει" η ετυμηγορία της λέξεως;Ο λόγος του Θεού είναι ένας!Είμαι σε θέση να καταλάβω τι θέλει να πει ο κ.Ανδρεόπουλος,αλλά μην μπερδεύουμε τους αναγνώστες περισσότερο.
Ο λόγος του Θεού ήτανε, είναι και θα είναι ένας!Αν οι πανεπιστημιακοί διδάσκουν άλλα πράγματα από αυτά που μας κληρονομήσανε οι Άγιοι πατέρες,τότε ας προβληματιστούμε όλοι μας για τα επιτεύγματά μας.Ποιος ο λόγος της επιμόρφωσης τότε, αν δεν διδασκόμαστε τον πλούτο των Αγ.Ιωάννη Χρυσοστόμου και υπολοίπων πατέρων;Δεν υπάρχει καμιά αναγκαιότητα περί αυτού τότε.
Και να μου επιτρέψει ο εκλεκτός συνάδελφος κ.Ανδρεόπουλος (αν και τον γνωρίζω μόνο μέσω του ιστολογίου του) μία παρατήρηση.Προσωπικά δεν αισθάνομαι "Δάσκαλος ή καθηγητής των θρησκευτικών".Αισθάνομαι "εκπαιδευτικός" (instructive) και ρόλος μου δεν είναι απλά να διδάσκω θρησκευτικά αλλά ταυτόχρονα να πλάθω μυαλά ορθόδοξα χριστιανικά.Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δώσατε να εκθέσω τις απόψεις μου.
Δημοσίευση σχολίου