Ορθόδοξη Θεολογία ή «Θεολογία της ετερότητας» παρά το φρέαρ του Ιακώβ;

Μια από τις ευαγγελικές περικοπές που παρερμηνεύουν όσοι πρεσβεύουν την καινοφανή «θεολογία της ετερότητας» είναι η συνάντηση και ο διάλογος του Χριστού με τη Σαμαρείτιδα. Προβάλλουν το διάλογο αυτό ως παράδειγμα ανοχής, ανοικτότητας προς τον έτερον, διαλόγου με ετερόδοξους και αλλόθρησκους και σεβασμού προς της διαφορετικότητα.
Αναφέρουμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα τέτοιας προσέγγισης της συγκεκριμένης περικοπής. Γράφει η κ. Ελιάνα Χατζηιωάννου, Δρ. Θ., Βοηθός Διευθύντρια Λυκείου Λιβαδιών Λάρνακας Κύπρου: «Η συνάντηση και η συζήτηση του Χριστού με τη Σαμαρείτιδα στο πηγάδι – σταυροδρόμι των φυλών, των θρησκειών και των πολιτισμών αποτελεί ένα δυνατό παράδειγμα διαπολιτισμικού διαλόγου.Ο γνήσιος διαπολιτισμικός διάλογος προϋποθέτει ή καλλιεργεί την ανοχή, τη συνδιαλλαγή την αλληλεγγύη, τη συμβίωση με αμοιβαίο σεβασμό και αποδοχή της διαφορετικότητας. Το μάθημα των Θρησκευτικών διαθέτει πολλές ευκαιρίες για καλλιέργεια του στόχου του διαπολιτισμικού διαλόγου». Αλλά και πολλά άλλα κείμενα των συγχρόνων θεολόγων της πολυπολιτισμικότητας και της ετερότητας αναφέρουν τη διήγηση της Σαμαρείτιδας για να στηρίξουν τις θεωρίες τους.
.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Αληθώς ο ίδιος ο Κύριος εγκαινίασε την πολυπολιτισμική θεολογία και τους διαλόγους με κάθε αλλόθρησκο και αλλόδοξο;
.
Η συνάντηση και ο διάλογος του Κυρίου με τη Σαμαρείτιδα πραγματικά αποδεικνύει τον οικουμενικό χαρακτήρα της Αλήθειας του Χριστού που αφορά όλους τους ανθρώπους. Όμως ο Ιησούς δεν προσεγγίζει την Σαμαρείτιδα με πνεύμα «ανοχής», «αποδοχής της διαφορετικότητας της» και σεβασμού προς την διαφορετική πίστη και ζωή της. Αντιθέτως την προσεγγίζει για να την οδηγήσει από την πλανεμένη οδό της πίστης και της ζωής της στη νέα ζωή και αληθή Πίστη.
Ας προσέξουμε μερικά σημεία:
1.Ο Ιησούς ελέγχει τη Σαμαρείτιδα για τη λανθασμένη πίστη των συμπατριωτών της και της ίδιας και της υποδεικνύει την αληθινή Πίστη «υμείς προσκυνείτε ο ουκ οίδατε, ημείς προσκυνούμεν ο οίδαμεν· ότι η σωτηρία εκ των Ιουδαίων εστίν. Αλλ΄ έρχεται ώρα, και νυν εστίν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία·» (Ιω. δ΄, 22-23)
2.Ο Ιησούς ελέγχει την Σαμαρείτιδα για το λανθασμένο τρόπο ζωής της. «καλώς είπας ότι άνδρα ουκ έχω· πέντε γαρ άνδρας έσχες, και νυν ον έχεις ουκ έστι σου ανήρ»(Ιω. δ΄, 17-18)
3.Με τρόπο ελεύθερο και διακριτικό ο Ιησούς βάζει στη Σαμαρείτιδα την καλή ανησυχία για την αληθινή Πίστη. Και τελικά την οδηγεί από την πλάνη της δικής της πίστης στη δική Του αλήθεια. «λέγει αυτώ η γυνή· οίδα ότι Μεσσίας έρχεται ο λεγόμενος Χριστός· όταν έλθη εκείνος, αναγγελεί ημίν πάντα. λέγει αυτή ο Ιησούς· εγώ ειμί ο λαλών σοι» (Ιω. δ΄, 25-26).
Ο διάλογος του Ιησού με τη Σαμαρείτιδα δεν γίνεται στα πλαίσια της γνωριμίας «του άλλου», ούτε για να βρούνε κοινά σημεία στην πίστη τους. Ο σκοπός του Ιησού είναι να οδηγήσει τη Σαμαρείτιδα στη δική Του Αλήθεια αφού την απομακρύνει από την πλάνη της πίστης και την αμαρτωλότητα της ζωής. Υπερβαίνει ασφαλώς ο Ιησούς τη διαφορετικότητα στην καταγωγή και την πίστη που τον χώριζε από τη Σαμαρείτιδα αλλά όχι για να δείξει «ανεκτικότητα» προς την ξένη Σαμαρείτιδα αλλά για να την ελκύσει προς τη νέα Πίστη, τη μοναδική αληθή Πίστη στο Πρόσωπό του.
Η Ορθόδοξη Θεολογία πάντοτε μέσα στους αιώνες υπηρέτησε αυτό το σκοπό: Τον ευαγγελισμό όλων των ανθρώπων του κόσμου στην μοναδική αληθή Πίστη στον Κύριο Ιησού. Αυτό καλείται να προσφέρει και σήμερα τόσο η Θεολογία όσο και το μάθημα των Θρησκευτικών. Την αλήθεια του Χριστού σε όλους τους ανθρώπους (και στους μαθητές των σχολείων) ανόθευτη, Ορθόδοξη, αναλλοίωτη και πέρα από συμβιβασμούς και πολυπολιτισμικές θεολογίες της ετερότητας. Προς κάθε έτερον (αλλοεθνή, αλλόθρησκο, ετερόδοξο) η Ορθόδοξη Θεολογία προσφέρει το Φως, το ύδωρ το ζων «ο γενήσεται εν αυτώ πηγή ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον» (Ιω. δ΄, 14).
Η αναζήτηση κοινών στοιχείων με τον άλλο, τον έτερο, ο διάλογος με στόχο απλώς την γνωριμία της πίστης του άλλου, η «ανεκτικότητα» προς κάθε άλλη πίστη με την εγκατάλειψη μάλιστα της προσπάθειας για ευαγγελισμό του άλλου στην Αλήθεια του Χριστού, η αντιμετώπιση της αποκαλυφθείσας μοναδικής Αλήθειας που κατέχουμε ως μίας απλώς από τις πολλές αλήθειες που υπάρχουν είναι θέσεις που υπηρετούν τα σχέδια της Νέας Τάξης που θέλει την ισοπέδωση των θρησκειών, την αλλοίωση της ορθόδοξης χριστιανικής Πίστης και την συγκρητιστική πολυπολιτισμική κοινωνία. Δεν αρμόζουν όμως όλα αυτά στην Ορθόδοξη Θεολογία που έχει αυτοσυνειδησία της μοναδικότητας της Αλήθειας που κατέχει και δεν μπορεί να διαλέγεται με τους αλλόθρησκους και τους ετερόδοξους για άλλο λόγο, παρά μόνο για να τους οδηγήσει και εκείνους στην ίδια αυτή μοναδική Αλήθεια.