Απάντηση του Συνηγόρου του Πολίτη στο θεολόγο Σπύρο Παπακωστόπουλο για τις απαλλαγές από τα Θρησκευτικά

Λάβαμε και δημοσιεύουμε την αναφορά του Θεολόγου κ. Σπύρου Παπακωστόπουλου προς το Συνήγορο του Πολίτη για τις απαλλαγές από τα Θρησκευτικά, την απάντηση του Συνηγόρου, καθώς και ένα σχόλιο του συναδέλφου κ. Παπακωστόπουλου.

Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ κ. ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΗΓΟΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Για εύλογους λόγους τήρησης του απορρήτου δεν θα αναφερθώ σε πρόσωπα ή Υπηρεσίες. Η εν λόγω Αναφορά εστάλη με Fax σε συγκεκριμένο έντυπο. Σας παραθέτω την Αναφορά μου προς το Συνήγορο του Πολίτη.
Αποστολεύς: Παπακωστόπουλος Σπυρίδων , καθηγητής θεολόγος (πτυχιούχος Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Παν/μίου Αθηνών, επί πτυχίω φοιτητής του Τμήματος Νομικής Παν/μίου Αθηνών)
ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΗΓΟΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
1.Δεν εφαρμόζεται η εγκύκλιος Φ12/977/109744/Γ1/26 – 8- 2008, όπου προβλέπεται ρητώς ότι, οι απαλλασσόμενοι «κατά την ώρα διδασκαλίας του συγκεκριμένου μαθήματος παρακολουθούν υποχρεωτικά τη διδασκαλία διαφορετικού αντικειμένου σε άλλο τμήμα της ίδιας τάξης» . Ερώτηση: δεν παραβιάζεται η αρχή της ισότητας (άρθρο 4, παρ.1 του Συντάγματος); δεν διακρίνονται οι μαθητές σε ΕΞΥΠΝΟΥΣ & ΚΟΡΟΙΔΑ; είναι σωστό είτε να περιφέρονται άσκοπα στον αύλιο χώρο είτε να αναχωρούν (τελευταία διδακτική ώρα) για το σπίτι, ενώ οι μη απαλλαγέντες να κάνουν μάθημα;
2.Στα συγκεκριμένα σχολεία, που υπηρετώ, η πλειοψηφία των απαλλαγέντων μου είπαν ότι το κάνουν όχι για λόγους συνείδησης, αλλά για να έχουν ένα μάθημα λιγότερο. Συνεπώς, παρατηρείται προσχηματική επίκληση λόγων συνείδησης («παραθυράκι» του νόμου – κενό νόμου). Δεν κρίνετε σκόπιμο να υπάρξει μία διευκρίνιση επί του θέματος τούτου; Πρόβλεψη: η εκμετάλλευση, προσχηματικά, λόγων συνείδησης από μη έχοντες τέτοιους λόγους οδηγεί σε ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ, με επακόλουθο όχι τον περιορισμό του μαθήματος σε μαθητές που θέλουν να παρακολουθούν, αλλά σε «ξεπάτωμα» του μαθήματος. Σκεφθείτε το ενδεχόμενο ομαδικών, κατά τμήματα, απαλλαγών με συνέπεια μείωση ωρών και μετέωρες οργανικές θέσεις διδασκόντων.
3. Τι σημαίνει ότι δεν υπάρχει προθεσμία υποβολής δηλώσεων απαλλαγής όταν αναφερόμαστε σε άσκηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Μήπως, εδώ, δεν έχουμε το φαινόμενο σύγκρουσης δικαιωμάτων; δηλαδή του δικαιώματος κάποιου, ο οποίος πράγματι για λόγους συνείδησης θέλει να απαλλαγεί, της καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος απαλλαγής για τον μη έχοντα λόγο συνείδησης και του δικού μου ως διδάσκοντος, αλλά και της πλειοψηφίας των παραμενόντων και παρακολουθούντων στην τάξη για απρόσκοπτη διαδικασία μάθησης; μήπως δεν παραβιάζεται το άρθρο 16, παρ.1 του Συντάγματος; σε ποια ελεύθερη διδασκαλία αναφερόμαστε όταν καθιστάμεθα όμηροι μιας ανεξέλεγκτης, χωρίς χρονικό όριο, απαλλαγής με αποτέλεσμα: α) να μην είναι σταθερός ο αριθμός των μαθητών σε μία τάξη, β) να παρατηρείται αδυναμία διεξαγωγής γραπτών δοκιμασιών ολιγόλεπτων ή ωριαίων, γ) να παρεμποδίζεται η ομαλή ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης; γνωρίζετε ότι για το θέμα της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων απαλλαγής προβλέπει, ρητώς, η Γ2/12907/08 – 02 – 2005 εγκύκλιος του ΥΠΕΠΘ όπου σχετικώς αναφέρει: «Διευκρινίζουμε ότι επειδή η καθυστερημένη κατάθεση της δήλωσης θα δημιουργούσε προβλήματα, εάν γινόταν μετά την κατάθεση βαθμολογίας από τον διδάσκοντα το μάθημα καθηγητή και επειδή άλλες διατάξεις, που αφορούν απαλλαγές από τη διδασκαλία μαθημάτων (Γυμναστική Π.Δ. 104/79) ορίζουν ότι η κατάθεση των δικαιολογητικών γίνεται εντός πέντε ημερών από της ενάρξεως των μαθημάτων, εκτός από τις περιπτώσεις ξαφνικού συμβάντος, θεωρείται σκόπιμο το αίτημα για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών να γνωστοποιείται στη Διεύθυνση του Σχολείου με την έναρξη της διδασκαλίας των μαθημάτων».
Όλα τα παραπάνω έχουν διεξοδικώς συζητηθεί με το Σχολικό μου Σύμβουλο, ο οποίος και απετάνθη στην Προϊσταμένη του ……………………………………………………………………………… Επίσης τα έχουμε συζητήσει, ιδίως την πιστή εφαρμογή της εγκυκλίου η οποία θα μπορούσε ν’ ανακόψει – αποθαρρύνει ρεύμα μαθητών, που καταχρηστικώς ασκούν το δικαίωμα απαλλαγής, με τους Διευθυντές των ως άνω Σχολείων.
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ.
20 – 11 – 2008
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΣΤΟΝ κ. ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟ

Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη Αθήνα, 22.5.2009
Αρ. πρωτ.: 19405.08/1

Χειριστές: Μίλτος Παύλου, Μιχάλης Τσαπόγας
Τηλ.: 210-7289718, 210-7289633
Φαξ: 210-7289639, 210-7289643

Κύριο
Σπυρίδωνα Παπακωστόπουλο,
Δημητρακοπούλου 76 166 73 ΑΝΩ ΒΟΥΛΑ

Αγαπητέ κύριε,
Με επιστολή σας (αρ. πρωτ. 19405/20.11.2008), ζητάτε ενημέρωση για παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη επί του θέματος της απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών και εκθέτετε τις δικές σας απόψεις.
Με το θέμα αυτό, ο Συνήγορος του Πολίτη ασχολήθηκε μετά από αναφορές γονέων σχετικά με την τύχη εξατομικευμένων αιτημάτων απαλλαγής, η δε κοινοποίηση της σχετικής αλληλογραφίας του περιορίζεται υποχρεωτικά στους ανωτέρω «άμεσα ενδιαφερομένους» με την έννοια του άρθρου 4 § 1 ν. 3094/2003 καθώς και στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.
Σε κάθε περίπτωση, οι θέσεις της Αρχής έχουν ήδη τεθεί στη δημοσιότητα μέσω της οικείας ιστοσελίδας, όπου και θα αναρτηθούν συναφείς πληροφορίες σε περίπτωση που τεθεί σε γνώση μας οποιαδήποτε άξια λόγου εξέλιξη επί του θέματος.

Με εκτίμηση,
Γιώργος Μόσχος
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη
για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Ανδρέας Τάκης
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη
για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ κ. ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Εύχομαι σε όλους τους συναδέλφους καλό καλοκαίρι, ελπίζοντας σε μια πιο ξεκάθαρη πορεία του μαθήματος των θρησκευτικών για τη νέα σχολική χρονιά 2009 - 2010. Πάντως, πρέπει να αποκατασταθεί η αδικία - ανισότητα μεταξύ αυτών που επιλέγουν το μάθημα και βαθμολογούνται και όσων απαλλάσσονται και τη ανοχή των Διευθυντών δεν παρακολουθούν παράλληλη διαδασκαλία άλλου μαθήματος. Μακάρι, το "παράλληλο μάθημα" να σχετίζονταν με την υφή του μαθήματος των θρησκευτικών, ώστε όλοι οι μαθητές να παρακολουθούν κάποιο μάθημα, που θα αποσκοπεί να τους καλλιεργήσει την μεταφυσική τους αναζήτηση είτε αυτό θα μπορούσε να είναι υποχρεωτικό σε επίπεδο θρησκειολογίας (έννοιες: ιερό, άγιο, λύτρωση, ζωή, θάνατος κλπ.) είτε, παράλληλα με το υποχρεωτικό θρησκειολογικό και ένα μάθημα υποχρεωτικής επιλογής με βασική αναφορά στον Χριστιανισμό και όσοι θα το επέλεγαν δεν θα παρακολουθούσαν το αντίστοιχο θρησκειολογικό. Εν κατακλείδι, στο άμεσο μέλλον το θρησκευτικό πεδίο της εκπαίδευσης θα μπορούσε να διαμορφωθεί ως εξής:
1) υποχρεωτικό μάθημα η θρησκειολογία

και 2) υποχρεωτικής επιλογής ένα μάθημα βασιζόμενο στις βασικές αρχές της χριστιανικής πίστης, όπου όμως όσοι το επιλέγουν θα βαθμολογούνται κανονικά, χωρίς να απαιτείται η παρακολούθηση και του εναλλακτικού θρησκειολογικού μαθήματος.

Με ιδιαίτερη εκτίμηση και συναδελφικούς χαιρετισμούς
ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ

(θεολόγος 1ου Γυμνασίου Βούλας και 1ου Γενικού Λυκείου Βούλας/ Αττικής)