Έμπονη ἐνημέρωση στόν ᾿Αρχιεπίσκοπο ῾Ιερώνυμο (β)
Γράφει ο Μητροπολίτης Αττικής και Μεγαρίδος κ. Νικόδημος
Αγαπητέ ῾Ιερώνυμε,
Διατηρῶ τό δικαίωμα νά μιλήσω στή Μακαριότητά σου, μέ χρεωστική, ἀδελφική ἀγάπη. Ταυτόχρονα, ὅμως, δεσμεύομαι, νά μή ἀποστῶ ἀπό τούς ὅρκους μου, πού ὁριοθετοῦν τή δέσμευσή μου στήν ἀλήθεια, στή διαφάνεια καί στούς ῾Ιερούς Κανόνες, πού ἐπιτάσσουν, ὡς χρέος ἀπαράβατο, τήν ἐκφορά ὑπεύθυνης ἐπισκοπικῆς γνώμης καί τήν κατάθεση διαμαρτυρίας, ὁσάκις οἱ Θεοφώτιστες Κανονικές προδιαγραφές, ἐξ ἀμάθειας ἤ ἐξ ἐπιπολαιότητας ἀγνοοῦνται ἤ, ἐκ δολίας σκοπιμότητας, παραβιάζονται, ὁπότε ὁ κακός χειρισμός τοῦ πηδαλίου ὁδηγεῖ σέ ναυάγιο τό ἐκκλησιαστικό σκάφος καί τό ποιμαντικό λειτούργημα ἐκπίπτει σέ παραπλάνηση.......
Πρακτική, πού κυριάρχησε, ἀλλά, πού δέν καταξιώθηκε, ἀναδεικνύει τούς χώρους τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης σέ ἑστίες τοῦ «κατά συνθήκην» ψεύδους. Οἱ ἀτμοί τῶν πολυχρονισμῶν καί τῆς κολακείας διαχέονται ἀκράτητοι. Πλημμυρίζουν καί μολύνουν τίς αἴθουσες τῶν ἀξιωματούχων. Καί σκοτίζουν τίς διαβάσεις, πού φέρνουν τόν ᾿Επίσκοπο-πατέρα στήν ῾Ιερή κοινότητα τῶν παιδιῶν του καί τήν ἀνήσυχη ὁμήγυρη αὐτῶν τῶν παιδιῶν στήν καρδιά τοῦ ᾿Επισκόπου-πατέρα.
Δέν εἶμαι σέ θέση νά γνωρίζω, πόσο τό ἀποπλανητικό θυμίαμα τῆς κολακείας καί τῆς ραδιουργίας κάμπτει τίς πνευματικές ἀντιστάσεις σου καί ἐπηρεάζει ἀρνητικά τούς ποιμαντικούς σχεδιασμούς σου. ᾿Εκεῖνο, πού μπορῶ νά γνωρίζω, εἶναι τό διάχυτο κλίμα, πού τό εἰσπνέουμε ὅλοι μας καί πού γίνεται, γιά τούς πιστούς στεναγμός καί δάκρυ καί γιά τούς ἄπιστους παιάνας θριάμβου.
῾Η ἐκκλησιαστική παρεμβολή, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, χειροκρότησε τήν ἄνοδό σου στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο, γιατί λαχταροῦσε καί προσδοκοῦσε τή διάλυση τοῦ νοσηροῦ κλίματος καί γιατί πίστεψε πώς σύ ἤσουνα ἀποφασισμένος νά δράσεις χαρισματικά καί δυναμικά. Νά κάνεις τή σωστική στροφή πρός τήν ᾿Αποστολική καί Πατερική Παράδοση. Νά καθαρίσεις καί νά ἐπουλώσεις τίς πληγές. Καί νά ἐγκαινίσεις ποιμαντική διάφανης ἀλήθειας καί ἀνόθευτης ἀγάπης. Τώρα ἔπαψε νά σέ χειροκροτεῖ. Καί-σοῦ τό καταθέτω μέ βαρειά καρδιά-ἔπαψε νά ἐλπίζει.
Μέ τό προηγούμενο κείμενό μου, σοῦ μετέφερα τό ἐπίθετο, μέ τό ὁποῖο οἱ πολλοί συνοδεύουν τήν ἀναφορά τους στό πρόσωπό σου. Εἶσαι, γιά ὅλους αὐτούς, «ὁ ἀνύπαρκτος». ῾Ο ἀξιωματοῦχος, πού προβάλλεται, ὡς φιγούρα καλοστολισμένη, ἀλλά ψυχρή, σχεδόν παγωμένη. Δέν μεταδίδει παλμό ψυχῆς. Καί δέν καταθέτει διαπιστευτήρια, ὅτι «τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων» (᾿Ιωάν. ι~ 11).
Μέ τοῦτο, τό δεύτερο κείμενό μου, θα ἀνοίξω μπροστά σου ἕνα ἑπόμενο κεφάλαιο ἀπογοήτευσης καί παραπόνου. Καί θά τό ἀφήσω στή διάκρισή σου καί στήν ἀποφασιστικότητά σου.
***
Προσδοκία γενικευμένη, μέσα στήν ἀσυγκράτητη κενολογία, στή θύελλα τῶν σκανδάλων καί στίς σκοτεινές διαδρομές, πού συμπλήρωναν τό προφίλ τῶν ἄμεσων προκατόχων σου, ἦταν ἡ ἀνάρρηση στήν καθέδρα τοῦ προκαθημένου τῆς ἑλληνικῆς ᾿Εκκλησίας ἑνός εὐσυνείδητου ποιμένα, ἱκανοῦ να καταστρώσει σύγχρονο καί ἀποδοτικό σχεδιασμό ποιμαντικῆς μέριμνας. Νά χαράξει ἀληθινό προσανατολισμό τῶν ὑπάρξεων στήν ἐμπειρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς, Εὐχαριστιακῆς συνένωσής τους μέ τό Θεό καί Πατέρα καί μέ τόν ἀδελφό καί συνοδίτη τοῦ βίου. Καί νά δώσει ἕνα ἄλλο τόνο στήν καθημερινότητα. Νά ἀλαφρώσει τίς ἀπογοητεύσεις τῆς βιοπάλης. Καί νά τονώσει τά βιώματα καί τίς ἱκανοποιήσεις τοῦ πνεύματος. «᾿Εδίψησέ σε ἡ ψυχή μου ἐν γῇ ἐρήμῳ καί ἀβάτῳ καί ἀνύδρῳ» (Ψαλμ. ξβ~ 2).
Αὐτό τόν ποιμαντικό προγραμματισμό καί αὐτή τήν ποιμαντική πράξη δέν τή βρῆκαν στίς προδιαγραφές σου καί δέν τήν ἀπόλαυσαν, κατά τήν ἐνεργοποίηση τῶν ὁραμάτων σου, οἱ ἄνθρωποι τῆς ᾿Εκκλησίας. Περίμεναν καί ἐξακολουθοῦν νά περιμένουν. ᾿Αλλά δέ βρίσκουν τροφή τοῦ πνεύματός τους καί ἀνάπαυση τῶν ψυχῶν τους.
Σοῦ ὑπενθυμίζω ἕνα τελευταῖο δεδομένο. Στά μέσα τοῦ μηνός ᾿Οκτωβρίου συνεδρίασε, ἐπί μιά ὀλόκληρη ἑβδομάδα, ἡ Σύνοδος τῆς ῾Ιεραρχίας. Εἴπατε, ὅσα εἴπατε. ῾Ικανοποιήσατε προσωπικά αἰτήματα τῶν ὁμαδοποιημένων συν-έδρων. Πλέξατε συμμαχίες. Προβάλατε ἀντιστάσεις. ᾿Αλλά-καθ᾿ ὅλο αὐτό τό διάστημα-κρατήσατε ἀμπαρωμένες τίς πύλες τοῦ χώρου σας καί ἀφήσατε τό λαό στήν ἀτελέσφορη προσμονή. Δέ συντάξατε οὔτε δυό ἀράδων μήνυμα πρός τό ποίμνιό σας. Πρός τά πνευματικά σας παιδιά, πρός τίς ὑπάρξεις, πού ἁπλώνουν χέρια ἱκετευτικά, ζητώντας πνευματική τροφή καί χειραγωγία στήν ἀγκαλιά τῆς Θεϊκῆς ᾿Αγάπης.
Τά μεγάφωνα τῆς ραδιοφωνίας καί τῆς τηλοψίας ἔπιασαν καί διαβίβασαν τό ψυχρό ἐκεῖνο χαρτί, πού ἐνημέρωνε, ὅτι ὑπογράψατε τά πρακτικά τῆς προηγούμενης συνεδρίας (μεγάλο κατόρθωμα!!) καί ὅτι ἀπολαύσατε, τήν «ἄνευ ἀνάληψης εὐθυνῶν καί ὑποχρεώσεων»-ἐξιστόρηση τῶν ληστρικῶν ἐπιδρομῶν κατά τῶν ἀποθεματικῶν τῆς διαβόητης «᾿Αλληλεγγύης», καί, τίποτα περισσότερο.
Μετά τήν ἀδόκιμη αὐτή καταφυγή στήν ἀπόκρυψη τῆς τραγικῆς πραγματικότητας, στήν ἀποσιώπηση τῆς ἐκφυλιστικῆς ὑποβάθμισης τοῦ ποιμαντικοῦ διαλόγου, ἦταν φυσικό νά πολλαπλασιαστοῦν τά ἐρωτήματα τῶν ἀνήσυχων «ποιμενόμενων» καί νά ξαναανατάμουν τή-δίχρονη περίπου-δική σου εἰσφορά στόν ποιμαντικό σχεδιασμό καί στήν ὀργάνωση τοῦ πνευματικοῦ μόχθου, στά πλαίσια τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς σου περιφέρειας καί στά ἀνοιχτά ὅρια ὁλοκληρης τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος.
᾿Ατυχῶς, τά εὑρήματά τους εἶναι τόσο πενιχρά, πού δέν προσφέρονται νά ἐκτιμηθοῦν ὡς ἐπιτεύγματα. Δίχως τόνο οἱ παρουσίες σου. Δίχως ἐρεθίσματα ἀφύπνισης ὁ λόγος σου. Δίχως θάρρος ἡ παρουσίαση καί ἡ ἀνάλυση τοῦ σύγχρονου ὑπερτονισμοῦ τῶν ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν καί τῆς ταυτόχρονης καθυπόταξης τῶν ὑπάρξεων στούς σκοτεινούς σχεδιασμούς τῆς πολιτικῆς καί τῆς οἰκονομικῆς ὀλιγαρχίας.
***
᾿Από τήν πρώτη φάση τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ ἀθλήματός σου, κατά τήν ἐπίσημη τελετή τῆς ἐνθρόνισής σου, ἄφησες νά διαφανεῖ-θεληματικά ἤ ἀθέ-λητα-ὁ ἐγκλεισμός τοῦ ποιμαντικοῦ σου ὁράματος στήν προσπάθεια ἀνάπτυξης μιᾶς ἁλυσίδας εὐαγῶν ἱδρυμάτων, πού θά προσφέρουν βοήθεια καί παρηγοριά στά ἀνέστια ὀρφανά νεαρά βλαστάρια, στούς ἀνθρώπους, πού ἡ ἀρρώστια τούς ἀνέδειξε ἀχθοφόρους τοῦ ἀφόρητου καί ἀνέλπιδου πόνου, στά θύματα τῶν ναρκωτικῶν, καί σέ κάθε ἄλλη κοινωνική ὁμάδα, πού οἱ περιστάσεις τῆς ζωῆς καί ἡ σκληροκαρδία τοῦ περιβάλλοντός της ἔκλεψε ἀπό τό βλέμμα τή χαρά καί ἀπό τά χείλη τό χαμόγελο.
Τό ὅραμά σου αὐτό, ὄχι τόσο ἠχηρό καί ἀποφασιστικό, ξανακύλησε στή δημόσια πληροφόρηση, μέ ρυθμό κουρασμένης λατέρνας. Διατυπώθηκε, μέ περισσή σεμνότητα, ἀλλά καί μέ φανερή ἀτολμία, ὡς πρόγραμμα ἐξαρτημέ-νο ἀπό τήν κρατική κατανόηση καί τήν ἀντίστοιχη χρηματοδότηση ἀπό τόν ἐθνικό κορβανά ἤ ἀπό τίς ἐπιχορηγήσεις, πού ἐγκρίνει γιά τή χώρα μας ἡ Εὐρωπαϊκή ῞Ενωση. Κάθε φορά, πού ἕνας κυβερνητικός παράγοντας σέ τιμοῦσε μέ τήν ἐπίσκεψή του, δέν παρέ-λειπες νά ἀναθερμάνεις τό ἕνα καί μοναδικό αἴτημα, νά ἀνταποκριθεῖ ὁ ἴδιος ἤ νά εὐδοκήσει νά προωθήσει στά ἀνώτερα κλιμάκια τήν παράκλησή σου νά εὐαρεστηθοῦν νά ἐγγράψουν στόν κατάλογο κατανομῆς τῶν Εὐρωπαϊκῶν κονδυλίων καί τήν ᾿Εκκλησία τῆς ῾Ελλάδος.
Οἱ συνομιλητές σου καί ἀποδέκτες τῶν ἱκεσιῶν σου δέν σέ ἀπογοήτευαν. Δέ σέ στεροῦσαν ἀπό τά συναινετικά κομπλιμέντα τους καί ἀπό τίς ὑποσχέερνητική σύνθεση δέν τό ἤθελε καί, ἁπλῶς, σέ παρηγοροῦσε μέ τίς ἀπανωτές ὑποσχέ-σεις της. Εἴτε γιατί δέν εὕρισκε στά ἐξαντλημένα ταμεῖα της κάποιο περίσσευμα, ἱκανό νά ἀποκοπεῖ ἀπό τά κρατικά προγράμματα καί νά διατεθεῖ σέ ἐπενδύσεις τῆς ᾿Εκκλησίας, ἔστω καί ἄν αὐτές ἀπέβλεπαν στήν ἐξυπηρέ-τηση τῶν ἀσθενέστερων λαϊκῶν τάξεων.
***
῾Η Μακαριότητά σου, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, ἐπιχειρεῖ συχνά νά ἀπολογηθεῖ γιά τήν καθυστέρηση ἤ καί γιά τή ματαίωση τοῦ φιλανθρωπικοῦ ὁράματός σου, ρίχνοντας τό βάρος τῆς εὐθύνης στήν ἀντίπερα, στήν κοσμική ἐξουσία. Θυμίζεις, ὅτι οἱ συνεχεῖς παρακλήσεις, πού κατέθετες, μέ εὐγένεια, ἀλλά καί μέ ἐπιμονή, στά γραφεῖα τῶν ἁρμόδιων ὑπουργῶν, κυλοῦσαν στό βράχο τῆς ἀδιαφορίας ἤ στό σκοτεινό τοῦνελ τῆς οἰκονομικῆς δυσπραγίας. Καί ὑπογραμμίζεις, ὅτι ἡ ἀπολογητική σου αὐτή ἐπιχειρηματολογία σέ καλύπτει ἀπόλυτα. Δημοσιοποιεῖ, μέ σαφήνεια, τά ποιμαντικά καί τά φιλάνθρωπα ὁράματά σου καί τήν ὁρμή σου νά τά μεταπλάσεις σέ ἔργα. Καί δακτυλοδεικτεῖ τούς μηχανισμούς καί τά πρόσωπα, πού φρενάρισαν τήν ἀγαπητική δημιουργικότητά σου.
῾Ο λαός, πού παρακολουθεῖ «ἐκ τοῦ σύνεγγυς» ἤ «ἐκ τοῦ μακρόθεν», δέ φαίνεται διατεθειμένος νά ἀποδεχτεῖ καί νά υἱοθετήσει αὐτή τήν ἀπολογητική πρακτική σου. Κι ἄν ἀκόμα, πρός στιγμή, καμφθεῖ ἀπό τίς-ὑποτιθέμενες-διασαφήσεις τῶν στενῶν συνεργατῶν σου καί τῶν πληρωμένων διαφημιστῶν σου, ὅτι ἡ ἀναστολή ἐκδίπλωσης τῶν φιλανθρωπικῶν ὁραμάτων σου προέκυψε ἀπό τήν πεισματική ἄρνηση τῶν κρατικῶν θησαυροφυλακίων, νά σοῦ ἀνοίξουν τή στρόφιγγα τῶν Εὐρωπαϊκῶν παροχῶν, μόλις στρέψει τό αὐτί του καί πρός τήν παράλληλη, ἀντιρρητική ἐνημέρωση, θά «ἐνωτιστεῖ» μιά ἄλλη πρόκληση. Πολλοί καί δημοσιογράφοι καί οἰκονομικοί ἀναλυτές καί ἐκκλησιαστικοί παράγοντες, πού γυροφέρνουν στά παγκάρια, θά σέ καλέσουν νά ἐξηγήσεις ποῦ διατίθενται οἱ οἰκονομίες τῆς ᾿Εκκλησίας. Ποῦ διοχετεύεται ἡ δραχμή τοῦ πιστοῦ, πού τήν προσφέρει μέ ὅλη τήν ἁγνή του διάθεση καί μέ τό ὄνειρο νά ἐπενδυθεῖ, ἀπό τό δικό σου χέρι καί ἀπό τό χέρι τῶν συνεργατῶν σου, μέ τά φτερά τῆς ἀγάπης καί τῆς ἐλπίδας καί νά πετάξει ἐκεῖ, πού σφαδάζουν οἱ καρδιές καί σωρεύεται ἡ ἀπελπισία. Καί θά βρεθεῖς ὑποχρεωμένος νά τούς ἀπαντήσεις. Νά φέρεις σέ διάφανη ἔκθεση τή διαχείριση τῶν πόρων, πού μπαίνουν στά ἀρχιεπισκοπικά σου ταμεῖα. Νά ἐμφανίσεις, μέ ἀκρίβεια, τό ὕψος τῶν ἀποθεματικῶν σου. Καί νά ἐξηγήσεις, γιατί αὐτά δέν κατατέθηκαν στά θεμέλια τῶν φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων σου.
***
Πρέπει νά γνωρίζεις, ὅτι ἄν καί πέρασε μιά γεμάτη τριακονταπενταετία, δέν ἔχει ἐπικαλυφθεῖ στόν πίνακα τῆς ἱστορίας καί δέν ἔχει σβήσει ἀπό τίς καρδιές ἡ σεπτή φυσιογνωμία τοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου ῾Ιερωνύμου, τοῦ λειτουργοῦ τῆς ἀγάπης καί τῆς ἀκοίμητης ποιμαντικῆς φροντίδας.
῞Εξι χρόνια μόνο στάθηκε στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο. Καί ἄνοιξε τόσους ἀνθόκηπους ἀγάπης, πού ἔκαναν νά ἁπλωθεῖ τό χαμόγελο στίς ἐπάλξεις τοῦ πόνου καί νά ἐκφραστεῖ ἡ ἐγκάρδια εὐχαριστία ἀπό μυριάδες τραυματισμένες καρδιές.
Δέ θά μεταφέρω ἐδῶ τόν πίνακα τῶν ἐπιτευγμάτων του. Εἶναι μακρότατος, πρωτότυπος καί συναρπαστικός. ᾿Επιφυλάσσομαι νά τόν παρουσιάσω, μέ ἄνεση, σέ ἑπόμενο δημοσίευμα. ᾿Εδῶ καταθέτω, ὡς πληροφορία καί ὡς ὑπόμνηση σέ σένα, τόν ῾Ιερώνυμο τόν δεύτερο, τήν ἐπισήμανση, ὅτι τό πολυκλαδικό καί ἀφάνταστα δυναμικό διευθυντήριο τῆς ἀγάπης στήθηκε ἀπό τόν ῾Ιερώνυμο τόν πρῶτο, χωρίς καμμιά ἄλλη κρατική ἤ ξένη οἰκονομική παροχή, ἀλλά μέ μόνες τίς οἰκονομίες, πού ἐξασφάλιζε ἡ σοφή καί ἔντιμη διαχείριση τῶν νόμιμων πόρων καί μέ τήν παραχώρηση ὅλων τῶν προσωπικῶν δικαιωμάτων, πού ἔφταναν στά ἀρχιεπισκοπικά του χέρια. ῾Ο μακαριστός ῾Ιερώνυμος διάλεξε νά μείνει, «διά βίου», φτωχός καί νά πλουτίσει τήν ποίμνη του μέ τά ἔργα τῆς ἀγάπης. Καί τό πέτυχε. Τό ἕνα μετά τό ἄλλο ὑψωνόταν τό ἀνάκτορο τῆς ἀγάπης καί ἄνοιγε τίς πύλες του στά ἀπροστάτευτα παιδιά ἤ στά κουρασμένα γεράματα. Καί ἡ μόνη του ἱκανοποίηση ἦταν νά συνοδεύει, μέ τό δικό του δοξολογικό ὕμνο, τό ἀσταμάτητο «εὐχαριστῶ», πού ἔβγαινε ἀπό τίς πηγές τῆς θησαυρισμένης εὐγνωμοσύνης ἐκείνων, πού ἀκουμποῦσαν τό κουρασμένο κεφάλι τους στό μαξιλάρι τῆς ἀγάπης του.
῞Ολοι ὅσοι εἶναι γνῶστες τῆς πρόσφατης αὐτῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας καί διατηροῦν ἄσβεστο τό θάμβος καί τήν τιμή στό μακαριστό ᾿Αρχιεπίσκοπο τῆς ἀγάπης, σέ ἐγκαλοῦν, Μακαριώτατε ῾Ιερώνυμε, ὅτι δέν ἀκολούθησες τά δικά του, ἡγετικά καί θυσιαστικά βήματα καί στράφηκες στά κρατικά ἤ στά ξένα βαλάντια, γιά νά κινήσεις μέ αὐτά μιά κρύα, δίχως καρδιά, φιλανθρωπική διαδικασία.
***
῾Υπάρχει καί ἕνα ἄλλο ἱστορικό δεδομένο, πού στέκεται ἀπέναντί σου ὡς καταλύτης τῶν ἐπιχειρημάτων σου καί ὡς ἐλεγκτής τῆς ἀμέλειάς σου ἤ τῆς ἀνικανότητας νά ὑψώσεις τό ἀνάκτορο τῆς ἀγάπης.
Κατά τήν ἐποχή τοῦ προκατόχου σου καί συνονόματός σου ᾿Αρχιεπισκόπου ῾Ιερωνύμου, τό κράτος φορολογοῦσε τά ἔσοδα τῶν ἐκκλησιῶν, παίρνοντας τό 350/0 τῶν χρημάτων, πού εἰσέρρεαν στά ταμεῖα τους. Καί, ὅπως ἦταν φυσικό, μετά ἀπό αὐτή τήν κρατική ἀφαίμαξη, οἱ εἰσφορές τῶν Ναῶν στήν ᾿Αρχιεπισκοπή ἦταν κατά πολύ μειωμένες. Παρά ταῦτα, ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος, μετρώντας καί τήν τελευταία δραχμή, φύτευε καί συντηροῦσε τά ἀνθοκήπια τῆς ἀγάπης του.
Κατά τήν κατοπινή περίοδο, μέ πρωτοβουλία τοῦ τότε πρωθυπουργοῦ τῆς χώρας Σημίτη, καταργήθηκε ἡ ἐπαχθής φορολογία τῶν ᾿Εκκλησιῶν. ᾿Αφέθηκαν ὅλες οἱ εἰσπράξεις τῶν παγκαρίων στή διάθεση τῶν Ναῶν. ᾿Επακόλουθο αὐτοῦ ἦταν νά αὐξηθοῦν καί οἱ χορηγίες τῶν Ναῶν πρός τήν ῾Ιερά ᾿Αρχιεπισκοπή καί πρός ὅλες τίς ῾Ιερές Μητροπόλεις. ῎Ετσι, τά ποσά, πού εἰσρέουν στά ταμεῖα σου, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, εἶναι πολλαπλάσια. Καί μπορεῖς, μέ τή συγκράτηση τῶν περιττῶν δαπανῶν καί μέ τή σοφή κατανομή, νά ἐξασφαλίσεις πόρους, γιά τήν ἀνάπτυξη τῶν προγραμμάτων τῆς φιλανθρωπίας.
῞Οσοι τό γνωρίζουν αὐτό, στέκονται μπροστά σου ἀπορημένοι καί σοῦ καταλογίζουν μεγαλύτερη ἐνοχή. ᾿Ανοίγεις τήν παλάμη σου, ζητιανεύοντας τά ὑπολείμματα τῶν Εὐρωπαϊκῶν ἐπιδοτήσεων καί δέν ἀσχολεῖσαι μέ τό περιμάζεμα τῶν πόρων τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς σου καί τήν ἀξιοποίησή τους γιά τήν ἀνάπτυξη ἑνός δυναμικοῦ ποιμαντικοῦ προγράμματος.
῎Ετσι ἐξελίσσονται τά ἐκκλησιαστικά μας πράγματα κατά τή διετία τῆς δικῆς σου θητείας στό θρόνο τῶν ᾿Αθηνῶν.
Τό περίεργο εἶναι, ἀντί νά ἐκραγοῦν οἱ πάντες, οἱ ἱερεῖς σου καί τό ποίμνιό σου καί νά σοῦ ζητήσουν τό λόγο, ἐξεράγης ἐσύ ἐναντίον τῶν ἱερέων σου καί ἔμπηξες τίς φωνές.
***
Πρίν ἀπό δυό μῆνες καί συγκεκριμένα, στίς 23 Σεπτεμβρίου, κάλεσες τούς προϊσταμένους τῶν Ναῶν τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς σου περιφέρειας καί, μέ μιά μανιακή κραυγή, κατακεραύνωσες ἐκείνους, πού δέν ἀνταποκρίθηκαν στήν ἐντολή σου, νά στείλουν ἔκθεση τῆς ποιμαντικῆς τους δραστηριότητας στά πλαίσια τῆς ἐνορίας τους. Μέ ὀργή καί μέ ἀναψοκοκκίνισμα, φώναξες· «Τώρα θά σᾶς μάθω ποιός εἶναι ὁ ἄφωνος! Τέλειωσαν ὅλα, δέν πρόκειται στό ἑξῆς νά ἐπιτρέψω ὁποιαδήποτε ὑποψία κακοδιαχείρισης».
῾Η ὀργισμένη αὐτή καταφορά σου, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, ἀνοίγει δυό φακέλλους διακριτῶν συμπεριφορῶν σου. ῾Ο πρῶτος· Μέ τή φράση σου «Τώρα θά σᾶς μάθω ποιός εἶναι ὁ ἄφωνος, ἀποκάλυψες, ὅτι εἶσαι πιά ἐνημερωμέ-νος γιά τήν ποιότητα τοῦ προφίλ σου, πού πέρασε στίς λαϊκές μάζες. ῎Εμαθες καί πείσθηκες ὅτι, γιά τούς πολλούς, εἶσαι ὁ «ἄφωνος» καί «ἀνύπαρκτος». Μπορεῖ αὐτή ἡ λαϊκή φωτογράφηση τῆς ἡγετικῆς παρουσίας σου νά σέ ἐνοχλεῖ καί νά σέ βασανίζει. Εἶναι, ὡστόσο, πραγματικότητα. ῎Αν τό λαϊκό παράπονο σέ ὁδηγήσει σέ γόνιμη αὐτοκριτική καί ἀλλαγή συμπεριφορᾶς, ὑπάρχει τό ἐνδεχόμενο νά καταστεῖ ἡ διακονία σου γόνιμη καί ἡ καρδιά τοῦ λαοῦ νά ἀνοιχτεῖ στό πρόσωπό σου καί στήν προσφορά σου. ῎Αν, ἐξ αἰτίας τοῦ αἰφνιδιασμοῦ σου ἤ τῆς ἐγωστρεφοῦς νοοτροπίας σου, συναντηθεῖ μέ τήν ἄρνηση καί τήν ὑπερφίαλη ἐπιθετικότητα, θά πυροδοτήσει «ἔτι μᾶλλον» τήν ἀλόγιστη ὀργή σου καί θά εὐρύνει τό χάσμα, πού σέ ἀποστασιοποιεῖ ἀπό τό λαό τοῦ Θεοῦ.
῾Ο δεύτερος φάκελλος· Οἱ κληρικοί, πού τραυματίστηκαν καί προσβλήθηκαν μέ τίς καυτές ἐπιπλήξεις σου καί οἱ ὁμάδες τῶν πιστῶν, πού ἀπό μικρή ἤ ἀπό μεγάλη ἀπόσταση παρακολούθησαν τήν ἐξαλλοσύνη σου, αἰφνιδιάστηκαν, προβληματίστηκαν, ἔχασαν καί αὐτοί τήν αὐτοσυγκράτησή τους καί συνόψισαν τήν ἀντίδρασή τους καί τή διαμαρτυρία τους σέ δυό καυτά ἐρωτήματα.
1. Ζήτησες ἀπολογισμό τοῦ ποιμαντικοῦ τους ἔργου. Αὐτό ἀποτελεῖ δικαίωμά σου καί-γιά νά εἴμαστε ἀκριβέστεροι-χρέος σου. ᾿Αλλά, πῶς μπορεῖς νά ζητᾶς ἀπολογισμό ἔργου, ὅταν αὐτό τό ἔργο δέν τό προσδιόρισες σύ, μέ συγκεκριμένες προδιαγραφές καί μέ σαφές ὀργανόγραμμα; ῞Ολοι αὐτοί, οἱ ἀσυνεπεῖς ὑφιστάμενοί σου, σέ ρωτοῦν, ποιά εἶναι τά προγράμματα καί ποιές οἱ ὁδηγίες, πού τούς ἔδωσες καί πού αὐτοί ἀμέλησαν νά τίς μελετήσουν καί νά τίς ἐφαρμόσουν;
Γιά τόν ἱερέα, ὁ δεσπότης εἶναι ὁ πατέρας του, ὁ δάσκαλος καί καθοδηγητής του στά λειτουργικά καί τά ποιμαντικά του ἀνοίγματα καί ὁ ἀποκλειστικός ἐντολέας του. Αὐτός, παλιός καί ἔμπειρος ποιμένας, χαρισματικός μελετητής τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, γνώστης τῶν προβληματισμῶν τῆς ἐπικαιρότητας, καί ἐπιδέξιος χειριστής «τῆς τέχνης τῶν τεχνῶν καί τῆς ἐπιστήμης τῶν ἐπιστημῶν» (ὅπως χαρακτηρίζει τήν ποιμαντική διακονία ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος), ἀξιοποιεῖ τόν πλοῦτο τῶν Πατερικῶν του μελετῶν, ἐπιστρατεύει καί τό θησαύρισμα τῶν προσωπικῶν ἐμπειριῶν του καί, μέ ὁδηγό ὅλη αὐτή τή σοφή καί δυναμική πνευματική ἐξάρτηση, καταστρώνει τά προγράμματα τῆς ποιμαντικῆς διακονίας τῆς Μητρόπολής του. Τά προγράμματα τοῦ δικοῦ του μόχθου. Καί τά προγράμματα τῆς διακονίας τῶν συνεργατῶν του.
῎Αν ὁ Μητροπολίτης δέν κοπιάσει καί δέν μοχθήσει, γιά νά διδάξει τούς ἱερεῖς του τό εὐαίσθητο λειτούργημα τῆς ποιμαντικῆς, ἄν δέν ἀσχοληθεῖ μέ τήν κατάρτιση τῶν ἐποχιακῶν ποιμαντικῶν σχεδιασμῶν, ἄν δέν ἐμφυσήσει στίς καρδιές τῶν ἱερέων του, πού εἶναι πνευματικά του παιδιά καί συνιερουργοί καί συναπόστολοί του, πῶς θά πορευτοῦν ἐκεῖνοι, μέσα στή θύελλα τῶν σύγχρονων ἰδεολογικῶν καί ἀνθρωπολογικῶν ἀνακατατάξεων, νά ἀναζητήσουν τό χαμένο πρόβατο καί νά τοῦ προσφέρουν τή διδαχή καί τό ἄγγελμα τῆς λύτρωσης;
Καί η προέκταση τοῦ ἐρωτήματος· ῎Αν ὁ ᾿Επίσκοπος, ὁ πνευματικός Πατέρας καί τοῦ ἱερέα καί ὁλόκληρης τῆς Εὐχαριστιακῆς Σύναξης, δέν προσδιορίσει, μέ σαφεῖς ὁδηγίες, τό εὖρος, τό περιεχόμενο καί τήν ποιότητα τῆς ποιμαντικῆς διακονίας, πῶς νά ζητήσει ἀπολογισμό ἔργου; Πῶς νά ἐλέγξει τίς πιθανές ἐλλείψεις; Καί πῶς νά ἐπιβάλει κυρώσεις σέ κείνους, πού δέν ἀνταποκρίθηκαν στίς προδιαγραφές του χρέους τους; Τόν ἔλεγχο τόν ἀσκεῖ ὁ προϊστάμενος, ὅταν μπροστά στόν ὑφιστάμενό του ἔχουν κατατεθεῖ συγκεκριμένες ἐντολές, πού περιφρονοῦνται ἤ ἀπωθοῦνται ἐξ αἰτίας τῆς ραστώνης ἤ τῆς περιφρόνησης τοῦ ἐντολέα.
Αὐτή τή διδαχή τῆς ποιμαντικῆς ἐπιστήμης, αὐτή τήν ἐνημέρωση τῶν ἱερέων σου καί συλλειτουργῶν σου, αὐτή τή προσφορά συγκεκριμένου ποιμαντικοῦ προγράμματος, οὔτε τή διανοήθηκες, οὔτε τήν πραγματοποίησες ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε. Καί δέν σοῦ παρέχεται τό δικαίωμα νά ὀργιστεῖς, νά ἐξαγγείλεις ποινές καί νά συμπεριφερθεῖς ὡς ἀδόκιμος δαμαστής τῶν θηρίων τοῦ δάσους.
2. Καί τί θά γίνει, ἄν οἱ συνεργάτες σου ἱερεῖς, πού ἐπιτιμήθηκαν τόσο σκληρά καί οἱ συνεγάτες τῶν ἱερέων σου, πού γνωρίζουν ἀπό κοντά πρόσωπα καί καταστάσεις, ἀποτολμήσουν νά ζητήσουν ἀπολογισμό τοῦ δικοῦ σου ποιμαντικοῦ ἔργου, καθώς καί τοῦ τρόπου διαχείρισης τῶν ποικίλων χρηματικῶν εἰσφορῶν;
Γιά τή διαχείριση τῶν εἰσφορῶν, εἶναι πρόσφατη ἡ γκάφα σου. Μέ ἐγκύκλιό σου, εἶχες ὑποσχεθεῖ στούς ἱερεῖς σου καί σέ ὅλα τά ᾿Εκκλησιαστικά Συμβούλια, ὅτι θά τούς ἐνημερώσεις, μέ κάθε λεπτομέρεια, γιά τό ποῦ θά κατανέμονταν τά χρήματα, πού θά εἰσέφεραν οἱ Ναοί, γιά τήν ἄσκηση τῆς φιλανθρωπίας καί γιά τίς πολλαπλές ἄλλες ἀνθρωπιστικές πρωτοβουλίες. Καί ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα τῆς ἐνημέρωσης, οἱ ὑπηρεσίες σου σέ πρόδωσαν. ᾿Ενημέ-ρωσαν τούς Ναούς, ὅτι τά χρήματα, πού προσφέρθηκαν γιά τά ἔργα τῆς ἀγάπης, δαπανήθηκαν γιά τούς μισθούς τοῦ προσωπικοῦ τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς καί γιά τίς ἄλλες λειτουργικές ἀνάγκες τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ μεγάρου.
Γιά τήν ἐπαλήθευση τῆς πληροφορίας, μεταφέρω ἀποσπάσματα ἀπό δημοσίευμα τῆς ἐφημερίδας «Καθημερινή» (Σάββατο 10 ᾿Οκτωβρίου 2009).
«᾿Από τόν Συνοδικό πίνακα προκύπτει πώς τά ἔσοδα τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς ἀπό τούς ναούς της, τά ὁποῖα δαπανήθηκαν γιά τήν κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν της, προῆλθαν κυρίως ἀπό εἰσφορές πού θεωρητικῶς προορίζονται γιά τό κοινωνικό καί φιλανθρωπικό ἔργο της. Συγκεκριμένα, ἡ ᾿Αρχιεπισκοπή εἰσέπραξε γιά ἀγαθοεργίες 65.935 εὐρώ, γιά ὑποτροφίες 68.085 εὐρώ, γιά ἐνίσχυση τῶν ἱδρυμάτων της 66.915 εὐρώ, γιά τό πνευματικό ἔργο 66.705 εὐρώ, γιά τόν ἀντιαιρετικό ἀγώνα 62.415 εὐρώ, γιά τίς κατασκηνώσεις της 107.133 εὐρώ, γιά τό ταμεῖο Εὐποιΐας 70.957 εὐρώ, γιά τό ἵδρυμα Διακονία 66.995 εὐρώ, γιά τό Κέντρο στήριξης Οἰκογένειας 37.590 εὐρώ καί γιά τή συντήρηση τῶν αὐτοκινήτων της 64.960 εὐρώ...».
«” Πονοκέφαλο” , δυσαρέσκεια ἀλλά καί ἀνησυχία φαίνεται νά προκαλεῖ σέ παράγοντες τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς ἡ διακίνηση, τίς τελευταῖες ἑβδομάδες, ἀπό χέρι σέ χέρι, ἑνός ἐσωτερικοῦ ἐγγράφου της μέ τό ὁποῖο “ἀποκαλύπτεται” πώς οἱ εἰσφορές πού ἀποδίδουν οἱ ναοί γιά τό πνευματικό καί φιλανθρωπικό ἔργο, ἀξιοποιοῦνται γιά τήν κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν της. Πρόκειται γιά πίνακα τῶν ποσῶν πού πλήρωσαν ἤ ὀφείλουν οἱ 145 ναοί στήν ᾿Αρχιεπισκοπή γιά τίς διάφορες εἰσφορές πού τούς ἔχει ἐπιβάλει...».
᾿Αλλά καί γιά τή σύνολη ποιμαντική σου προσφορά, φοβᾶμαι, πώς θά βρεθεῖς ἔκθετος, ἄν σοῦ ζητηθεῖ νά καταγράψεις ὅλες τίς πρωτοβουλίες σου, ὄχι γιά νά μετρηθοῦν καί νά κατακριθοῦν, ἀλλά γιά νά λάμψει ἡ ἀλήθεια καί γιά νά προσφερθεῖ τό παράδειγμά σου, ὡς ἔμπνευση καί ὡς ἐρέθισμα σ᾿ ὅλους τούς ποιμένες τῆς ἑλληνικῆς μας ᾿Εκκλησίας.
***
Αγαπητέ ῾Ιερώνυμε, ἐπίτρεψέ μου νά σοῦ ὑπενθυμίσω τήν πατρική συμβουλή, πού ἀπευθύνει καί σέ σένα καί σέ μένα καί σέ ὅλους τούς διαδόχους του ποιμένες, ὁ μεγάλος Δάσκαλος καί Ποιμένας τῆς ᾿Εκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος·
«Τούτοις ἐγώ σύνειμι καί νύκτωρ καί μεθ᾿ ἡμέραν τοῖς λογισμοῖς· ταῦτα μοι τόν μυελόν ἐκτήκει, καί δαπανᾷ τάς σάρκας, καί οὐκ ἐᾷ θρασύν εἶναι καί ἄνω βλέποντα· ταῦτά μοι ταπεινοῖ τήν ψυχήν, καί τόν νοῦν συστέλλει, καί τῇ γλώσσῃ δεσμόν ἐπιτίθησι, καί οὐ περί προστασίας εἶναι ποιεῖ τόν λόγον, οὐδέ τοῦ κατορθοῦν ἄλλους καί διευθύνειν, ὅ πολλῆς ἐστι τῆς περιουσίας· ἀλλ᾿ ὅπως ἄν αὐτός τήν ἐρχομένην ὀργήν διαφύγοιμι, καί μικρόν τι τοῦ ἰοῦ τῆς κακίας ἐμαυτόν ἀποξέσαιμι. Καθαρθῆναι δεῖ πρῶτον, εἶτα καθᾶραι· σοφισθῆναι, καί οὕτω σοφίσαι· γενέσθαι φῶς, καί φωτίσαι· ἐγγίσαι Θεῷ, καί προσαγαγεῖν ἄλλους· ἁγιασθῆναι, καί ἁγιάσαι· χειραγωγῆσαι μετά χειρῶν, συμβουλεῦσαι μετά συνέσεως» (Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου· ᾿Απολογητικός τῆς εἰς Πόντον φυγῆς... Β΄ 71).
Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Διαβάστε το πρώτο μέρος ΕΔΩ
Αγαπητέ ῾Ιερώνυμε,
Διατηρῶ τό δικαίωμα νά μιλήσω στή Μακαριότητά σου, μέ χρεωστική, ἀδελφική ἀγάπη. Ταυτόχρονα, ὅμως, δεσμεύομαι, νά μή ἀποστῶ ἀπό τούς ὅρκους μου, πού ὁριοθετοῦν τή δέσμευσή μου στήν ἀλήθεια, στή διαφάνεια καί στούς ῾Ιερούς Κανόνες, πού ἐπιτάσσουν, ὡς χρέος ἀπαράβατο, τήν ἐκφορά ὑπεύθυνης ἐπισκοπικῆς γνώμης καί τήν κατάθεση διαμαρτυρίας, ὁσάκις οἱ Θεοφώτιστες Κανονικές προδιαγραφές, ἐξ ἀμάθειας ἤ ἐξ ἐπιπολαιότητας ἀγνοοῦνται ἤ, ἐκ δολίας σκοπιμότητας, παραβιάζονται, ὁπότε ὁ κακός χειρισμός τοῦ πηδαλίου ὁδηγεῖ σέ ναυάγιο τό ἐκκλησιαστικό σκάφος καί τό ποιμαντικό λειτούργημα ἐκπίπτει σέ παραπλάνηση.......
Πρακτική, πού κυριάρχησε, ἀλλά, πού δέν καταξιώθηκε, ἀναδεικνύει τούς χώρους τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης σέ ἑστίες τοῦ «κατά συνθήκην» ψεύδους. Οἱ ἀτμοί τῶν πολυχρονισμῶν καί τῆς κολακείας διαχέονται ἀκράτητοι. Πλημμυρίζουν καί μολύνουν τίς αἴθουσες τῶν ἀξιωματούχων. Καί σκοτίζουν τίς διαβάσεις, πού φέρνουν τόν ᾿Επίσκοπο-πατέρα στήν ῾Ιερή κοινότητα τῶν παιδιῶν του καί τήν ἀνήσυχη ὁμήγυρη αὐτῶν τῶν παιδιῶν στήν καρδιά τοῦ ᾿Επισκόπου-πατέρα.
Δέν εἶμαι σέ θέση νά γνωρίζω, πόσο τό ἀποπλανητικό θυμίαμα τῆς κολακείας καί τῆς ραδιουργίας κάμπτει τίς πνευματικές ἀντιστάσεις σου καί ἐπηρεάζει ἀρνητικά τούς ποιμαντικούς σχεδιασμούς σου. ᾿Εκεῖνο, πού μπορῶ νά γνωρίζω, εἶναι τό διάχυτο κλίμα, πού τό εἰσπνέουμε ὅλοι μας καί πού γίνεται, γιά τούς πιστούς στεναγμός καί δάκρυ καί γιά τούς ἄπιστους παιάνας θριάμβου.
῾Η ἐκκλησιαστική παρεμβολή, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, χειροκρότησε τήν ἄνοδό σου στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο, γιατί λαχταροῦσε καί προσδοκοῦσε τή διάλυση τοῦ νοσηροῦ κλίματος καί γιατί πίστεψε πώς σύ ἤσουνα ἀποφασισμένος νά δράσεις χαρισματικά καί δυναμικά. Νά κάνεις τή σωστική στροφή πρός τήν ᾿Αποστολική καί Πατερική Παράδοση. Νά καθαρίσεις καί νά ἐπουλώσεις τίς πληγές. Καί νά ἐγκαινίσεις ποιμαντική διάφανης ἀλήθειας καί ἀνόθευτης ἀγάπης. Τώρα ἔπαψε νά σέ χειροκροτεῖ. Καί-σοῦ τό καταθέτω μέ βαρειά καρδιά-ἔπαψε νά ἐλπίζει.
Μέ τό προηγούμενο κείμενό μου, σοῦ μετέφερα τό ἐπίθετο, μέ τό ὁποῖο οἱ πολλοί συνοδεύουν τήν ἀναφορά τους στό πρόσωπό σου. Εἶσαι, γιά ὅλους αὐτούς, «ὁ ἀνύπαρκτος». ῾Ο ἀξιωματοῦχος, πού προβάλλεται, ὡς φιγούρα καλοστολισμένη, ἀλλά ψυχρή, σχεδόν παγωμένη. Δέν μεταδίδει παλμό ψυχῆς. Καί δέν καταθέτει διαπιστευτήρια, ὅτι «τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων» (᾿Ιωάν. ι~ 11).
Μέ τοῦτο, τό δεύτερο κείμενό μου, θα ἀνοίξω μπροστά σου ἕνα ἑπόμενο κεφάλαιο ἀπογοήτευσης καί παραπόνου. Καί θά τό ἀφήσω στή διάκρισή σου καί στήν ἀποφασιστικότητά σου.
***
Προσδοκία γενικευμένη, μέσα στήν ἀσυγκράτητη κενολογία, στή θύελλα τῶν σκανδάλων καί στίς σκοτεινές διαδρομές, πού συμπλήρωναν τό προφίλ τῶν ἄμεσων προκατόχων σου, ἦταν ἡ ἀνάρρηση στήν καθέδρα τοῦ προκαθημένου τῆς ἑλληνικῆς ᾿Εκκλησίας ἑνός εὐσυνείδητου ποιμένα, ἱκανοῦ να καταστρώσει σύγχρονο καί ἀποδοτικό σχεδιασμό ποιμαντικῆς μέριμνας. Νά χαράξει ἀληθινό προσανατολισμό τῶν ὑπάρξεων στήν ἐμπειρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς, Εὐχαριστιακῆς συνένωσής τους μέ τό Θεό καί Πατέρα καί μέ τόν ἀδελφό καί συνοδίτη τοῦ βίου. Καί νά δώσει ἕνα ἄλλο τόνο στήν καθημερινότητα. Νά ἀλαφρώσει τίς ἀπογοητεύσεις τῆς βιοπάλης. Καί νά τονώσει τά βιώματα καί τίς ἱκανοποιήσεις τοῦ πνεύματος. «᾿Εδίψησέ σε ἡ ψυχή μου ἐν γῇ ἐρήμῳ καί ἀβάτῳ καί ἀνύδρῳ» (Ψαλμ. ξβ~ 2).
Αὐτό τόν ποιμαντικό προγραμματισμό καί αὐτή τήν ποιμαντική πράξη δέν τή βρῆκαν στίς προδιαγραφές σου καί δέν τήν ἀπόλαυσαν, κατά τήν ἐνεργοποίηση τῶν ὁραμάτων σου, οἱ ἄνθρωποι τῆς ᾿Εκκλησίας. Περίμεναν καί ἐξακολουθοῦν νά περιμένουν. ᾿Αλλά δέ βρίσκουν τροφή τοῦ πνεύματός τους καί ἀνάπαυση τῶν ψυχῶν τους.
Σοῦ ὑπενθυμίζω ἕνα τελευταῖο δεδομένο. Στά μέσα τοῦ μηνός ᾿Οκτωβρίου συνεδρίασε, ἐπί μιά ὀλόκληρη ἑβδομάδα, ἡ Σύνοδος τῆς ῾Ιεραρχίας. Εἴπατε, ὅσα εἴπατε. ῾Ικανοποιήσατε προσωπικά αἰτήματα τῶν ὁμαδοποιημένων συν-έδρων. Πλέξατε συμμαχίες. Προβάλατε ἀντιστάσεις. ᾿Αλλά-καθ᾿ ὅλο αὐτό τό διάστημα-κρατήσατε ἀμπαρωμένες τίς πύλες τοῦ χώρου σας καί ἀφήσατε τό λαό στήν ἀτελέσφορη προσμονή. Δέ συντάξατε οὔτε δυό ἀράδων μήνυμα πρός τό ποίμνιό σας. Πρός τά πνευματικά σας παιδιά, πρός τίς ὑπάρξεις, πού ἁπλώνουν χέρια ἱκετευτικά, ζητώντας πνευματική τροφή καί χειραγωγία στήν ἀγκαλιά τῆς Θεϊκῆς ᾿Αγάπης.
Τά μεγάφωνα τῆς ραδιοφωνίας καί τῆς τηλοψίας ἔπιασαν καί διαβίβασαν τό ψυχρό ἐκεῖνο χαρτί, πού ἐνημέρωνε, ὅτι ὑπογράψατε τά πρακτικά τῆς προηγούμενης συνεδρίας (μεγάλο κατόρθωμα!!) καί ὅτι ἀπολαύσατε, τήν «ἄνευ ἀνάληψης εὐθυνῶν καί ὑποχρεώσεων»-ἐξιστόρηση τῶν ληστρικῶν ἐπιδρομῶν κατά τῶν ἀποθεματικῶν τῆς διαβόητης «᾿Αλληλεγγύης», καί, τίποτα περισσότερο.
Μετά τήν ἀδόκιμη αὐτή καταφυγή στήν ἀπόκρυψη τῆς τραγικῆς πραγματικότητας, στήν ἀποσιώπηση τῆς ἐκφυλιστικῆς ὑποβάθμισης τοῦ ποιμαντικοῦ διαλόγου, ἦταν φυσικό νά πολλαπλασιαστοῦν τά ἐρωτήματα τῶν ἀνήσυχων «ποιμενόμενων» καί νά ξαναανατάμουν τή-δίχρονη περίπου-δική σου εἰσφορά στόν ποιμαντικό σχεδιασμό καί στήν ὀργάνωση τοῦ πνευματικοῦ μόχθου, στά πλαίσια τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς σου περιφέρειας καί στά ἀνοιχτά ὅρια ὁλοκληρης τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος.
᾿Ατυχῶς, τά εὑρήματά τους εἶναι τόσο πενιχρά, πού δέν προσφέρονται νά ἐκτιμηθοῦν ὡς ἐπιτεύγματα. Δίχως τόνο οἱ παρουσίες σου. Δίχως ἐρεθίσματα ἀφύπνισης ὁ λόγος σου. Δίχως θάρρος ἡ παρουσίαση καί ἡ ἀνάλυση τοῦ σύγχρονου ὑπερτονισμοῦ τῶν ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν καί τῆς ταυτόχρονης καθυπόταξης τῶν ὑπάρξεων στούς σκοτεινούς σχεδιασμούς τῆς πολιτικῆς καί τῆς οἰκονομικῆς ὀλιγαρχίας.
***
᾿Από τήν πρώτη φάση τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ ἀθλήματός σου, κατά τήν ἐπίσημη τελετή τῆς ἐνθρόνισής σου, ἄφησες νά διαφανεῖ-θεληματικά ἤ ἀθέ-λητα-ὁ ἐγκλεισμός τοῦ ποιμαντικοῦ σου ὁράματος στήν προσπάθεια ἀνάπτυξης μιᾶς ἁλυσίδας εὐαγῶν ἱδρυμάτων, πού θά προσφέρουν βοήθεια καί παρηγοριά στά ἀνέστια ὀρφανά νεαρά βλαστάρια, στούς ἀνθρώπους, πού ἡ ἀρρώστια τούς ἀνέδειξε ἀχθοφόρους τοῦ ἀφόρητου καί ἀνέλπιδου πόνου, στά θύματα τῶν ναρκωτικῶν, καί σέ κάθε ἄλλη κοινωνική ὁμάδα, πού οἱ περιστάσεις τῆς ζωῆς καί ἡ σκληροκαρδία τοῦ περιβάλλοντός της ἔκλεψε ἀπό τό βλέμμα τή χαρά καί ἀπό τά χείλη τό χαμόγελο.
Τό ὅραμά σου αὐτό, ὄχι τόσο ἠχηρό καί ἀποφασιστικό, ξανακύλησε στή δημόσια πληροφόρηση, μέ ρυθμό κουρασμένης λατέρνας. Διατυπώθηκε, μέ περισσή σεμνότητα, ἀλλά καί μέ φανερή ἀτολμία, ὡς πρόγραμμα ἐξαρτημέ-νο ἀπό τήν κρατική κατανόηση καί τήν ἀντίστοιχη χρηματοδότηση ἀπό τόν ἐθνικό κορβανά ἤ ἀπό τίς ἐπιχορηγήσεις, πού ἐγκρίνει γιά τή χώρα μας ἡ Εὐρωπαϊκή ῞Ενωση. Κάθε φορά, πού ἕνας κυβερνητικός παράγοντας σέ τιμοῦσε μέ τήν ἐπίσκεψή του, δέν παρέ-λειπες νά ἀναθερμάνεις τό ἕνα καί μοναδικό αἴτημα, νά ἀνταποκριθεῖ ὁ ἴδιος ἤ νά εὐδοκήσει νά προωθήσει στά ἀνώτερα κλιμάκια τήν παράκλησή σου νά εὐαρεστηθοῦν νά ἐγγράψουν στόν κατάλογο κατανομῆς τῶν Εὐρωπαϊκῶν κονδυλίων καί τήν ᾿Εκκλησία τῆς ῾Ελλάδος.
Οἱ συνομιλητές σου καί ἀποδέκτες τῶν ἱκεσιῶν σου δέν σέ ἀπογοήτευαν. Δέ σέ στεροῦσαν ἀπό τά συναινετικά κομπλιμέντα τους καί ἀπό τίς ὑποσχέερνητική σύνθεση δέν τό ἤθελε καί, ἁπλῶς, σέ παρηγοροῦσε μέ τίς ἀπανωτές ὑποσχέ-σεις της. Εἴτε γιατί δέν εὕρισκε στά ἐξαντλημένα ταμεῖα της κάποιο περίσσευμα, ἱκανό νά ἀποκοπεῖ ἀπό τά κρατικά προγράμματα καί νά διατεθεῖ σέ ἐπενδύσεις τῆς ᾿Εκκλησίας, ἔστω καί ἄν αὐτές ἀπέβλεπαν στήν ἐξυπηρέ-τηση τῶν ἀσθενέστερων λαϊκῶν τάξεων.
***
῾Η Μακαριότητά σου, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, ἐπιχειρεῖ συχνά νά ἀπολογηθεῖ γιά τήν καθυστέρηση ἤ καί γιά τή ματαίωση τοῦ φιλανθρωπικοῦ ὁράματός σου, ρίχνοντας τό βάρος τῆς εὐθύνης στήν ἀντίπερα, στήν κοσμική ἐξουσία. Θυμίζεις, ὅτι οἱ συνεχεῖς παρακλήσεις, πού κατέθετες, μέ εὐγένεια, ἀλλά καί μέ ἐπιμονή, στά γραφεῖα τῶν ἁρμόδιων ὑπουργῶν, κυλοῦσαν στό βράχο τῆς ἀδιαφορίας ἤ στό σκοτεινό τοῦνελ τῆς οἰκονομικῆς δυσπραγίας. Καί ὑπογραμμίζεις, ὅτι ἡ ἀπολογητική σου αὐτή ἐπιχειρηματολογία σέ καλύπτει ἀπόλυτα. Δημοσιοποιεῖ, μέ σαφήνεια, τά ποιμαντικά καί τά φιλάνθρωπα ὁράματά σου καί τήν ὁρμή σου νά τά μεταπλάσεις σέ ἔργα. Καί δακτυλοδεικτεῖ τούς μηχανισμούς καί τά πρόσωπα, πού φρενάρισαν τήν ἀγαπητική δημιουργικότητά σου.
῾Ο λαός, πού παρακολουθεῖ «ἐκ τοῦ σύνεγγυς» ἤ «ἐκ τοῦ μακρόθεν», δέ φαίνεται διατεθειμένος νά ἀποδεχτεῖ καί νά υἱοθετήσει αὐτή τήν ἀπολογητική πρακτική σου. Κι ἄν ἀκόμα, πρός στιγμή, καμφθεῖ ἀπό τίς-ὑποτιθέμενες-διασαφήσεις τῶν στενῶν συνεργατῶν σου καί τῶν πληρωμένων διαφημιστῶν σου, ὅτι ἡ ἀναστολή ἐκδίπλωσης τῶν φιλανθρωπικῶν ὁραμάτων σου προέκυψε ἀπό τήν πεισματική ἄρνηση τῶν κρατικῶν θησαυροφυλακίων, νά σοῦ ἀνοίξουν τή στρόφιγγα τῶν Εὐρωπαϊκῶν παροχῶν, μόλις στρέψει τό αὐτί του καί πρός τήν παράλληλη, ἀντιρρητική ἐνημέρωση, θά «ἐνωτιστεῖ» μιά ἄλλη πρόκληση. Πολλοί καί δημοσιογράφοι καί οἰκονομικοί ἀναλυτές καί ἐκκλησιαστικοί παράγοντες, πού γυροφέρνουν στά παγκάρια, θά σέ καλέσουν νά ἐξηγήσεις ποῦ διατίθενται οἱ οἰκονομίες τῆς ᾿Εκκλησίας. Ποῦ διοχετεύεται ἡ δραχμή τοῦ πιστοῦ, πού τήν προσφέρει μέ ὅλη τήν ἁγνή του διάθεση καί μέ τό ὄνειρο νά ἐπενδυθεῖ, ἀπό τό δικό σου χέρι καί ἀπό τό χέρι τῶν συνεργατῶν σου, μέ τά φτερά τῆς ἀγάπης καί τῆς ἐλπίδας καί νά πετάξει ἐκεῖ, πού σφαδάζουν οἱ καρδιές καί σωρεύεται ἡ ἀπελπισία. Καί θά βρεθεῖς ὑποχρεωμένος νά τούς ἀπαντήσεις. Νά φέρεις σέ διάφανη ἔκθεση τή διαχείριση τῶν πόρων, πού μπαίνουν στά ἀρχιεπισκοπικά σου ταμεῖα. Νά ἐμφανίσεις, μέ ἀκρίβεια, τό ὕψος τῶν ἀποθεματικῶν σου. Καί νά ἐξηγήσεις, γιατί αὐτά δέν κατατέθηκαν στά θεμέλια τῶν φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων σου.
***
Πρέπει νά γνωρίζεις, ὅτι ἄν καί πέρασε μιά γεμάτη τριακονταπενταετία, δέν ἔχει ἐπικαλυφθεῖ στόν πίνακα τῆς ἱστορίας καί δέν ἔχει σβήσει ἀπό τίς καρδιές ἡ σεπτή φυσιογνωμία τοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου ῾Ιερωνύμου, τοῦ λειτουργοῦ τῆς ἀγάπης καί τῆς ἀκοίμητης ποιμαντικῆς φροντίδας.
῞Εξι χρόνια μόνο στάθηκε στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο. Καί ἄνοιξε τόσους ἀνθόκηπους ἀγάπης, πού ἔκαναν νά ἁπλωθεῖ τό χαμόγελο στίς ἐπάλξεις τοῦ πόνου καί νά ἐκφραστεῖ ἡ ἐγκάρδια εὐχαριστία ἀπό μυριάδες τραυματισμένες καρδιές.
Δέ θά μεταφέρω ἐδῶ τόν πίνακα τῶν ἐπιτευγμάτων του. Εἶναι μακρότατος, πρωτότυπος καί συναρπαστικός. ᾿Επιφυλάσσομαι νά τόν παρουσιάσω, μέ ἄνεση, σέ ἑπόμενο δημοσίευμα. ᾿Εδῶ καταθέτω, ὡς πληροφορία καί ὡς ὑπόμνηση σέ σένα, τόν ῾Ιερώνυμο τόν δεύτερο, τήν ἐπισήμανση, ὅτι τό πολυκλαδικό καί ἀφάνταστα δυναμικό διευθυντήριο τῆς ἀγάπης στήθηκε ἀπό τόν ῾Ιερώνυμο τόν πρῶτο, χωρίς καμμιά ἄλλη κρατική ἤ ξένη οἰκονομική παροχή, ἀλλά μέ μόνες τίς οἰκονομίες, πού ἐξασφάλιζε ἡ σοφή καί ἔντιμη διαχείριση τῶν νόμιμων πόρων καί μέ τήν παραχώρηση ὅλων τῶν προσωπικῶν δικαιωμάτων, πού ἔφταναν στά ἀρχιεπισκοπικά του χέρια. ῾Ο μακαριστός ῾Ιερώνυμος διάλεξε νά μείνει, «διά βίου», φτωχός καί νά πλουτίσει τήν ποίμνη του μέ τά ἔργα τῆς ἀγάπης. Καί τό πέτυχε. Τό ἕνα μετά τό ἄλλο ὑψωνόταν τό ἀνάκτορο τῆς ἀγάπης καί ἄνοιγε τίς πύλες του στά ἀπροστάτευτα παιδιά ἤ στά κουρασμένα γεράματα. Καί ἡ μόνη του ἱκανοποίηση ἦταν νά συνοδεύει, μέ τό δικό του δοξολογικό ὕμνο, τό ἀσταμάτητο «εὐχαριστῶ», πού ἔβγαινε ἀπό τίς πηγές τῆς θησαυρισμένης εὐγνωμοσύνης ἐκείνων, πού ἀκουμποῦσαν τό κουρασμένο κεφάλι τους στό μαξιλάρι τῆς ἀγάπης του.
῞Ολοι ὅσοι εἶναι γνῶστες τῆς πρόσφατης αὐτῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας καί διατηροῦν ἄσβεστο τό θάμβος καί τήν τιμή στό μακαριστό ᾿Αρχιεπίσκοπο τῆς ἀγάπης, σέ ἐγκαλοῦν, Μακαριώτατε ῾Ιερώνυμε, ὅτι δέν ἀκολούθησες τά δικά του, ἡγετικά καί θυσιαστικά βήματα καί στράφηκες στά κρατικά ἤ στά ξένα βαλάντια, γιά νά κινήσεις μέ αὐτά μιά κρύα, δίχως καρδιά, φιλανθρωπική διαδικασία.
***
῾Υπάρχει καί ἕνα ἄλλο ἱστορικό δεδομένο, πού στέκεται ἀπέναντί σου ὡς καταλύτης τῶν ἐπιχειρημάτων σου καί ὡς ἐλεγκτής τῆς ἀμέλειάς σου ἤ τῆς ἀνικανότητας νά ὑψώσεις τό ἀνάκτορο τῆς ἀγάπης.
Κατά τήν ἐποχή τοῦ προκατόχου σου καί συνονόματός σου ᾿Αρχιεπισκόπου ῾Ιερωνύμου, τό κράτος φορολογοῦσε τά ἔσοδα τῶν ἐκκλησιῶν, παίρνοντας τό 350/0 τῶν χρημάτων, πού εἰσέρρεαν στά ταμεῖα τους. Καί, ὅπως ἦταν φυσικό, μετά ἀπό αὐτή τήν κρατική ἀφαίμαξη, οἱ εἰσφορές τῶν Ναῶν στήν ᾿Αρχιεπισκοπή ἦταν κατά πολύ μειωμένες. Παρά ταῦτα, ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος, μετρώντας καί τήν τελευταία δραχμή, φύτευε καί συντηροῦσε τά ἀνθοκήπια τῆς ἀγάπης του.
Κατά τήν κατοπινή περίοδο, μέ πρωτοβουλία τοῦ τότε πρωθυπουργοῦ τῆς χώρας Σημίτη, καταργήθηκε ἡ ἐπαχθής φορολογία τῶν ᾿Εκκλησιῶν. ᾿Αφέθηκαν ὅλες οἱ εἰσπράξεις τῶν παγκαρίων στή διάθεση τῶν Ναῶν. ᾿Επακόλουθο αὐτοῦ ἦταν νά αὐξηθοῦν καί οἱ χορηγίες τῶν Ναῶν πρός τήν ῾Ιερά ᾿Αρχιεπισκοπή καί πρός ὅλες τίς ῾Ιερές Μητροπόλεις. ῎Ετσι, τά ποσά, πού εἰσρέουν στά ταμεῖα σου, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, εἶναι πολλαπλάσια. Καί μπορεῖς, μέ τή συγκράτηση τῶν περιττῶν δαπανῶν καί μέ τή σοφή κατανομή, νά ἐξασφαλίσεις πόρους, γιά τήν ἀνάπτυξη τῶν προγραμμάτων τῆς φιλανθρωπίας.
῞Οσοι τό γνωρίζουν αὐτό, στέκονται μπροστά σου ἀπορημένοι καί σοῦ καταλογίζουν μεγαλύτερη ἐνοχή. ᾿Ανοίγεις τήν παλάμη σου, ζητιανεύοντας τά ὑπολείμματα τῶν Εὐρωπαϊκῶν ἐπιδοτήσεων καί δέν ἀσχολεῖσαι μέ τό περιμάζεμα τῶν πόρων τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς σου καί τήν ἀξιοποίησή τους γιά τήν ἀνάπτυξη ἑνός δυναμικοῦ ποιμαντικοῦ προγράμματος.
῎Ετσι ἐξελίσσονται τά ἐκκλησιαστικά μας πράγματα κατά τή διετία τῆς δικῆς σου θητείας στό θρόνο τῶν ᾿Αθηνῶν.
Τό περίεργο εἶναι, ἀντί νά ἐκραγοῦν οἱ πάντες, οἱ ἱερεῖς σου καί τό ποίμνιό σου καί νά σοῦ ζητήσουν τό λόγο, ἐξεράγης ἐσύ ἐναντίον τῶν ἱερέων σου καί ἔμπηξες τίς φωνές.
***
Πρίν ἀπό δυό μῆνες καί συγκεκριμένα, στίς 23 Σεπτεμβρίου, κάλεσες τούς προϊσταμένους τῶν Ναῶν τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς σου περιφέρειας καί, μέ μιά μανιακή κραυγή, κατακεραύνωσες ἐκείνους, πού δέν ἀνταποκρίθηκαν στήν ἐντολή σου, νά στείλουν ἔκθεση τῆς ποιμαντικῆς τους δραστηριότητας στά πλαίσια τῆς ἐνορίας τους. Μέ ὀργή καί μέ ἀναψοκοκκίνισμα, φώναξες· «Τώρα θά σᾶς μάθω ποιός εἶναι ὁ ἄφωνος! Τέλειωσαν ὅλα, δέν πρόκειται στό ἑξῆς νά ἐπιτρέψω ὁποιαδήποτε ὑποψία κακοδιαχείρισης».
῾Η ὀργισμένη αὐτή καταφορά σου, ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε, ἀνοίγει δυό φακέλλους διακριτῶν συμπεριφορῶν σου. ῾Ο πρῶτος· Μέ τή φράση σου «Τώρα θά σᾶς μάθω ποιός εἶναι ὁ ἄφωνος, ἀποκάλυψες, ὅτι εἶσαι πιά ἐνημερωμέ-νος γιά τήν ποιότητα τοῦ προφίλ σου, πού πέρασε στίς λαϊκές μάζες. ῎Εμαθες καί πείσθηκες ὅτι, γιά τούς πολλούς, εἶσαι ὁ «ἄφωνος» καί «ἀνύπαρκτος». Μπορεῖ αὐτή ἡ λαϊκή φωτογράφηση τῆς ἡγετικῆς παρουσίας σου νά σέ ἐνοχλεῖ καί νά σέ βασανίζει. Εἶναι, ὡστόσο, πραγματικότητα. ῎Αν τό λαϊκό παράπονο σέ ὁδηγήσει σέ γόνιμη αὐτοκριτική καί ἀλλαγή συμπεριφορᾶς, ὑπάρχει τό ἐνδεχόμενο νά καταστεῖ ἡ διακονία σου γόνιμη καί ἡ καρδιά τοῦ λαοῦ νά ἀνοιχτεῖ στό πρόσωπό σου καί στήν προσφορά σου. ῎Αν, ἐξ αἰτίας τοῦ αἰφνιδιασμοῦ σου ἤ τῆς ἐγωστρεφοῦς νοοτροπίας σου, συναντηθεῖ μέ τήν ἄρνηση καί τήν ὑπερφίαλη ἐπιθετικότητα, θά πυροδοτήσει «ἔτι μᾶλλον» τήν ἀλόγιστη ὀργή σου καί θά εὐρύνει τό χάσμα, πού σέ ἀποστασιοποιεῖ ἀπό τό λαό τοῦ Θεοῦ.
῾Ο δεύτερος φάκελλος· Οἱ κληρικοί, πού τραυματίστηκαν καί προσβλήθηκαν μέ τίς καυτές ἐπιπλήξεις σου καί οἱ ὁμάδες τῶν πιστῶν, πού ἀπό μικρή ἤ ἀπό μεγάλη ἀπόσταση παρακολούθησαν τήν ἐξαλλοσύνη σου, αἰφνιδιάστηκαν, προβληματίστηκαν, ἔχασαν καί αὐτοί τήν αὐτοσυγκράτησή τους καί συνόψισαν τήν ἀντίδρασή τους καί τή διαμαρτυρία τους σέ δυό καυτά ἐρωτήματα.
1. Ζήτησες ἀπολογισμό τοῦ ποιμαντικοῦ τους ἔργου. Αὐτό ἀποτελεῖ δικαίωμά σου καί-γιά νά εἴμαστε ἀκριβέστεροι-χρέος σου. ᾿Αλλά, πῶς μπορεῖς νά ζητᾶς ἀπολογισμό ἔργου, ὅταν αὐτό τό ἔργο δέν τό προσδιόρισες σύ, μέ συγκεκριμένες προδιαγραφές καί μέ σαφές ὀργανόγραμμα; ῞Ολοι αὐτοί, οἱ ἀσυνεπεῖς ὑφιστάμενοί σου, σέ ρωτοῦν, ποιά εἶναι τά προγράμματα καί ποιές οἱ ὁδηγίες, πού τούς ἔδωσες καί πού αὐτοί ἀμέλησαν νά τίς μελετήσουν καί νά τίς ἐφαρμόσουν;
Γιά τόν ἱερέα, ὁ δεσπότης εἶναι ὁ πατέρας του, ὁ δάσκαλος καί καθοδηγητής του στά λειτουργικά καί τά ποιμαντικά του ἀνοίγματα καί ὁ ἀποκλειστικός ἐντολέας του. Αὐτός, παλιός καί ἔμπειρος ποιμένας, χαρισματικός μελετητής τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, γνώστης τῶν προβληματισμῶν τῆς ἐπικαιρότητας, καί ἐπιδέξιος χειριστής «τῆς τέχνης τῶν τεχνῶν καί τῆς ἐπιστήμης τῶν ἐπιστημῶν» (ὅπως χαρακτηρίζει τήν ποιμαντική διακονία ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος), ἀξιοποιεῖ τόν πλοῦτο τῶν Πατερικῶν του μελετῶν, ἐπιστρατεύει καί τό θησαύρισμα τῶν προσωπικῶν ἐμπειριῶν του καί, μέ ὁδηγό ὅλη αὐτή τή σοφή καί δυναμική πνευματική ἐξάρτηση, καταστρώνει τά προγράμματα τῆς ποιμαντικῆς διακονίας τῆς Μητρόπολής του. Τά προγράμματα τοῦ δικοῦ του μόχθου. Καί τά προγράμματα τῆς διακονίας τῶν συνεργατῶν του.
῎Αν ὁ Μητροπολίτης δέν κοπιάσει καί δέν μοχθήσει, γιά νά διδάξει τούς ἱερεῖς του τό εὐαίσθητο λειτούργημα τῆς ποιμαντικῆς, ἄν δέν ἀσχοληθεῖ μέ τήν κατάρτιση τῶν ἐποχιακῶν ποιμαντικῶν σχεδιασμῶν, ἄν δέν ἐμφυσήσει στίς καρδιές τῶν ἱερέων του, πού εἶναι πνευματικά του παιδιά καί συνιερουργοί καί συναπόστολοί του, πῶς θά πορευτοῦν ἐκεῖνοι, μέσα στή θύελλα τῶν σύγχρονων ἰδεολογικῶν καί ἀνθρωπολογικῶν ἀνακατατάξεων, νά ἀναζητήσουν τό χαμένο πρόβατο καί νά τοῦ προσφέρουν τή διδαχή καί τό ἄγγελμα τῆς λύτρωσης;
Καί η προέκταση τοῦ ἐρωτήματος· ῎Αν ὁ ᾿Επίσκοπος, ὁ πνευματικός Πατέρας καί τοῦ ἱερέα καί ὁλόκληρης τῆς Εὐχαριστιακῆς Σύναξης, δέν προσδιορίσει, μέ σαφεῖς ὁδηγίες, τό εὖρος, τό περιεχόμενο καί τήν ποιότητα τῆς ποιμαντικῆς διακονίας, πῶς νά ζητήσει ἀπολογισμό ἔργου; Πῶς νά ἐλέγξει τίς πιθανές ἐλλείψεις; Καί πῶς νά ἐπιβάλει κυρώσεις σέ κείνους, πού δέν ἀνταποκρίθηκαν στίς προδιαγραφές του χρέους τους; Τόν ἔλεγχο τόν ἀσκεῖ ὁ προϊστάμενος, ὅταν μπροστά στόν ὑφιστάμενό του ἔχουν κατατεθεῖ συγκεκριμένες ἐντολές, πού περιφρονοῦνται ἤ ἀπωθοῦνται ἐξ αἰτίας τῆς ραστώνης ἤ τῆς περιφρόνησης τοῦ ἐντολέα.
Αὐτή τή διδαχή τῆς ποιμαντικῆς ἐπιστήμης, αὐτή τήν ἐνημέρωση τῶν ἱερέων σου καί συλλειτουργῶν σου, αὐτή τή προσφορά συγκεκριμένου ποιμαντικοῦ προγράμματος, οὔτε τή διανοήθηκες, οὔτε τήν πραγματοποίησες ἀγαπητέ ῾Ιερώνυμε. Καί δέν σοῦ παρέχεται τό δικαίωμα νά ὀργιστεῖς, νά ἐξαγγείλεις ποινές καί νά συμπεριφερθεῖς ὡς ἀδόκιμος δαμαστής τῶν θηρίων τοῦ δάσους.
2. Καί τί θά γίνει, ἄν οἱ συνεργάτες σου ἱερεῖς, πού ἐπιτιμήθηκαν τόσο σκληρά καί οἱ συνεγάτες τῶν ἱερέων σου, πού γνωρίζουν ἀπό κοντά πρόσωπα καί καταστάσεις, ἀποτολμήσουν νά ζητήσουν ἀπολογισμό τοῦ δικοῦ σου ποιμαντικοῦ ἔργου, καθώς καί τοῦ τρόπου διαχείρισης τῶν ποικίλων χρηματικῶν εἰσφορῶν;
Γιά τή διαχείριση τῶν εἰσφορῶν, εἶναι πρόσφατη ἡ γκάφα σου. Μέ ἐγκύκλιό σου, εἶχες ὑποσχεθεῖ στούς ἱερεῖς σου καί σέ ὅλα τά ᾿Εκκλησιαστικά Συμβούλια, ὅτι θά τούς ἐνημερώσεις, μέ κάθε λεπτομέρεια, γιά τό ποῦ θά κατανέμονταν τά χρήματα, πού θά εἰσέφεραν οἱ Ναοί, γιά τήν ἄσκηση τῆς φιλανθρωπίας καί γιά τίς πολλαπλές ἄλλες ἀνθρωπιστικές πρωτοβουλίες. Καί ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα τῆς ἐνημέρωσης, οἱ ὑπηρεσίες σου σέ πρόδωσαν. ᾿Ενημέ-ρωσαν τούς Ναούς, ὅτι τά χρήματα, πού προσφέρθηκαν γιά τά ἔργα τῆς ἀγάπης, δαπανήθηκαν γιά τούς μισθούς τοῦ προσωπικοῦ τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς καί γιά τίς ἄλλες λειτουργικές ἀνάγκες τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ μεγάρου.
Γιά τήν ἐπαλήθευση τῆς πληροφορίας, μεταφέρω ἀποσπάσματα ἀπό δημοσίευμα τῆς ἐφημερίδας «Καθημερινή» (Σάββατο 10 ᾿Οκτωβρίου 2009).
«᾿Από τόν Συνοδικό πίνακα προκύπτει πώς τά ἔσοδα τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς ἀπό τούς ναούς της, τά ὁποῖα δαπανήθηκαν γιά τήν κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν της, προῆλθαν κυρίως ἀπό εἰσφορές πού θεωρητικῶς προορίζονται γιά τό κοινωνικό καί φιλανθρωπικό ἔργο της. Συγκεκριμένα, ἡ ᾿Αρχιεπισκοπή εἰσέπραξε γιά ἀγαθοεργίες 65.935 εὐρώ, γιά ὑποτροφίες 68.085 εὐρώ, γιά ἐνίσχυση τῶν ἱδρυμάτων της 66.915 εὐρώ, γιά τό πνευματικό ἔργο 66.705 εὐρώ, γιά τόν ἀντιαιρετικό ἀγώνα 62.415 εὐρώ, γιά τίς κατασκηνώσεις της 107.133 εὐρώ, γιά τό ταμεῖο Εὐποιΐας 70.957 εὐρώ, γιά τό ἵδρυμα Διακονία 66.995 εὐρώ, γιά τό Κέντρο στήριξης Οἰκογένειας 37.590 εὐρώ καί γιά τή συντήρηση τῶν αὐτοκινήτων της 64.960 εὐρώ...».
«” Πονοκέφαλο” , δυσαρέσκεια ἀλλά καί ἀνησυχία φαίνεται νά προκαλεῖ σέ παράγοντες τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς ἡ διακίνηση, τίς τελευταῖες ἑβδομάδες, ἀπό χέρι σέ χέρι, ἑνός ἐσωτερικοῦ ἐγγράφου της μέ τό ὁποῖο “ἀποκαλύπτεται” πώς οἱ εἰσφορές πού ἀποδίδουν οἱ ναοί γιά τό πνευματικό καί φιλανθρωπικό ἔργο, ἀξιοποιοῦνται γιά τήν κάλυψη τῶν λειτουργικῶν ἀναγκῶν της. Πρόκειται γιά πίνακα τῶν ποσῶν πού πλήρωσαν ἤ ὀφείλουν οἱ 145 ναοί στήν ᾿Αρχιεπισκοπή γιά τίς διάφορες εἰσφορές πού τούς ἔχει ἐπιβάλει...».
᾿Αλλά καί γιά τή σύνολη ποιμαντική σου προσφορά, φοβᾶμαι, πώς θά βρεθεῖς ἔκθετος, ἄν σοῦ ζητηθεῖ νά καταγράψεις ὅλες τίς πρωτοβουλίες σου, ὄχι γιά νά μετρηθοῦν καί νά κατακριθοῦν, ἀλλά γιά νά λάμψει ἡ ἀλήθεια καί γιά νά προσφερθεῖ τό παράδειγμά σου, ὡς ἔμπνευση καί ὡς ἐρέθισμα σ᾿ ὅλους τούς ποιμένες τῆς ἑλληνικῆς μας ᾿Εκκλησίας.
***
Αγαπητέ ῾Ιερώνυμε, ἐπίτρεψέ μου νά σοῦ ὑπενθυμίσω τήν πατρική συμβουλή, πού ἀπευθύνει καί σέ σένα καί σέ μένα καί σέ ὅλους τούς διαδόχους του ποιμένες, ὁ μεγάλος Δάσκαλος καί Ποιμένας τῆς ᾿Εκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος·
«Τούτοις ἐγώ σύνειμι καί νύκτωρ καί μεθ᾿ ἡμέραν τοῖς λογισμοῖς· ταῦτα μοι τόν μυελόν ἐκτήκει, καί δαπανᾷ τάς σάρκας, καί οὐκ ἐᾷ θρασύν εἶναι καί ἄνω βλέποντα· ταῦτά μοι ταπεινοῖ τήν ψυχήν, καί τόν νοῦν συστέλλει, καί τῇ γλώσσῃ δεσμόν ἐπιτίθησι, καί οὐ περί προστασίας εἶναι ποιεῖ τόν λόγον, οὐδέ τοῦ κατορθοῦν ἄλλους καί διευθύνειν, ὅ πολλῆς ἐστι τῆς περιουσίας· ἀλλ᾿ ὅπως ἄν αὐτός τήν ἐρχομένην ὀργήν διαφύγοιμι, καί μικρόν τι τοῦ ἰοῦ τῆς κακίας ἐμαυτόν ἀποξέσαιμι. Καθαρθῆναι δεῖ πρῶτον, εἶτα καθᾶραι· σοφισθῆναι, καί οὕτω σοφίσαι· γενέσθαι φῶς, καί φωτίσαι· ἐγγίσαι Θεῷ, καί προσαγαγεῖν ἄλλους· ἁγιασθῆναι, καί ἁγιάσαι· χειραγωγῆσαι μετά χειρῶν, συμβουλεῦσαι μετά συνέσεως» (Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου· ᾿Απολογητικός τῆς εἰς Πόντον φυγῆς... Β΄ 71).
Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Διαβάστε το πρώτο μέρος ΕΔΩ
1 σχόλιο:
Προσευχόμαστε για την αποκατάσταση του Σεβασμιότατου στο θρόνο του καταρχήν για να επανορθωθεί μια μεγάλη αδικία.
Ακόμη για να είμαστε βέβαιοι ότι η φωνή του θα ακούγεται πια μέσα στη Σύνοδο.
Τέλος επειδή στη Μητρόπολη Αττικής έχουν μαζευτεί πολλοί που χειροτόνησε ή έφερε ο Μπεζενίτης και ο προκάτοχός του.
Επομένως χρειάζεται το στιβαρό χέρι του Σεβασμιότατου για να ξεκαθαρίσει η κατάσταση.
Δημοσίευση σχολίου