«Δηλώνω» αντί «ορκίζομαι»Κατάργηση του θρησκευτικού όρκου σε δικαστήρια και Δημόσιο
Της Φωτεινης Kαλλιρη
Οι «πιέσεις» που ασκούνται εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δρομολογούν εξελίξεις και στο θέμα του θρησκευτικού όρκου. Αιχμή του δόρατος, η εναρμόνιση της χώρας με την ευρωπαϊκή πρακτική. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Δικαιοσύνης ανοίγει το κεφάλαιο «ορκοδοσία», που προβλέπεται στη νομοθεσία μας για τους μάρτυρες στα δικαστήρια, τους ενόρκους και διαδίκους, τις ανακριτικές διαδικασίες, τους πραγματογνώμονες, αλλά και τα πρόσωπα που καταλαμβάνουν θέσεις και αξιώματα στο Δημόσιο. Επί της ουσίας, τα τελευταία χρόνια η δικαστηριακή πρακτική δεν είναι άκαμπτη, καθώς έχουν γίνει βήματα με την τροποποίηση των διατάξεων της Πολιτικής Δικονομίας......
Οι μάρτυρες, για παράδειγμα, πριν ορκισθούν ερωτώνται εάν επιθυμούν να δώσουν θρησκευτικό ή πολιτικό όρκο, μια απλή, δηλαδή, διαβεβαίωση στην τιμή και την υπόληψή τους. Εξακολουθεί να υφίσταται ζήτημα, ωστόσο, για όλα τα πρόσωπα που καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα και κυρίως για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους βουλευτές. Για τις διατάξεις που αφορούν στα πολιτικά πρόσωπα απαιτείται προκειμένου να τροποποιηθούν ή να καταργηθούν συνταγματική αναθεώρηση.
Πάντως και με το ισχύον Σύνταγμα η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης επιτρέπει τόσο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και στους βουλευτές να αρνηθούν τον θρησκευτικό όρκο, όπως, άλλωστε, τα τελευταία χρόνια αρκετοί πράττουν. Για παράδειγμα, στην τελευταία ορκωμοσία τους στη Βουλή, υπήρξαν βουλευτές πιστοί στον θρησκευτικό όρκο, είτε χριστιανοί είτε μουσουλμάνοι, ορισμένοι που δεν σήκωσαν το χέρι τους στη διάρκεια της διαδικασίας και αρκετοί που δεν παρέστησαν. Δύο υφυπουργοί της κυβέρνησης δεν έδωσαν τον θρησκευτικό όρκο, ο Ν. Σηφουνάκης (Υποδομών) και ο Σπ. Κουβέλης (Εξωτερικών), ενώ κατά την ορκωμοσία τους ως μέλη της κυβέρνησης δεν ορκίστηκαν οι εξωκοινοβουλευτικοί: Γ. Παπακωνσταντίνου (υπουργός Οικονομικών), Δ. Δρούτσας (αν. υπουργός Εξωτερικών) και οι υφυπουργοί Γ. Πανάρετος (Παιδείας) και Φώφη Γεννηματά (Υγείας). Οπως πάντα, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προσήλθαν στην αίθουσα μετά την ολοκλήρωση του θρησκευτικού μέρους, ενώ οι βουλευτές του ΚΚΕ, με εξαίρεση τη Λιάνα Κανέλλη, αρνήθηκαν να σηκώσουν το χέρι τους την ώρα του όρκου.
Είναι γεγονός ότι η κατάσταση στη χώρα μας είναι πιο σύνθετη, καθώς υπάρχουν στενοί δεσμοί Εκκλησίας και Κράτους. Στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη με πλούσια παράδοση θρησκευτικής επιρροής, έχουν επιβληθεί συνθήκες διαχωρισμού σε όλα τα επίπεδα (π. χ. Γαλλία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ισπανία, Γερμανία. Ακόμη και στην Ιρλανδία, όπου 93% των πολιτών δηλώνουν καθολικοί, δεν προβλέπεται στο Σύνταγμά της επίσημη θρησκεία).
Η ισχύουσα νομοθεσία παρέχει τη δυνατότητα στους Ελληνες Χριστιανούς Ορθοδόξους –αν θέλουν– να μη δίνουν θρησκευτικό όρκο στα δικαστήρια ή στις υπηρεσίες, όπως και σε όσους δηλώνουν ότι δεν πιστεύουν σε καμία θρησκεία (άθεοι). Η αποκάλυψη όμως της θρησκευτικής ταυτότητας θεωρείται για το ευρωπαϊκό δικαστήριο παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας του ατόμου.
Η Εκκλησία
«Η κατάργηση του θρησκευτικού όρκου δεν δημιουργεί πρόβλημα στην Εκκλησία», έχει διαμηνύσει ο αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος σε συνέντευξη που έχει παραχωρήσει στην «Καθημερινή» της Κυριακής.
«Αντιθέτως, είναι συνέπεια της διδασκαλίας της, σύμφωνα με την οποία το ναι πρέπει να είναι ναι και το όχι, όχι», λέει ο κ. Ιερώνυμος, απαντώντας στο ερώτημα αν η Εκκλησία πρέπει να επανεξετάσει το θέμα του θρησκευτικού όρκου που δίνουν πολιτικοί και κρατικοί λειτουργοί.
Οι «πιέσεις» που ασκούνται εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δρομολογούν εξελίξεις και στο θέμα του θρησκευτικού όρκου. Αιχμή του δόρατος, η εναρμόνιση της χώρας με την ευρωπαϊκή πρακτική. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Δικαιοσύνης ανοίγει το κεφάλαιο «ορκοδοσία», που προβλέπεται στη νομοθεσία μας για τους μάρτυρες στα δικαστήρια, τους ενόρκους και διαδίκους, τις ανακριτικές διαδικασίες, τους πραγματογνώμονες, αλλά και τα πρόσωπα που καταλαμβάνουν θέσεις και αξιώματα στο Δημόσιο. Επί της ουσίας, τα τελευταία χρόνια η δικαστηριακή πρακτική δεν είναι άκαμπτη, καθώς έχουν γίνει βήματα με την τροποποίηση των διατάξεων της Πολιτικής Δικονομίας......
Οι μάρτυρες, για παράδειγμα, πριν ορκισθούν ερωτώνται εάν επιθυμούν να δώσουν θρησκευτικό ή πολιτικό όρκο, μια απλή, δηλαδή, διαβεβαίωση στην τιμή και την υπόληψή τους. Εξακολουθεί να υφίσταται ζήτημα, ωστόσο, για όλα τα πρόσωπα που καταλαμβάνουν δημόσια αξιώματα και κυρίως για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους βουλευτές. Για τις διατάξεις που αφορούν στα πολιτικά πρόσωπα απαιτείται προκειμένου να τροποποιηθούν ή να καταργηθούν συνταγματική αναθεώρηση.
Πάντως και με το ισχύον Σύνταγμα η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης επιτρέπει τόσο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και στους βουλευτές να αρνηθούν τον θρησκευτικό όρκο, όπως, άλλωστε, τα τελευταία χρόνια αρκετοί πράττουν. Για παράδειγμα, στην τελευταία ορκωμοσία τους στη Βουλή, υπήρξαν βουλευτές πιστοί στον θρησκευτικό όρκο, είτε χριστιανοί είτε μουσουλμάνοι, ορισμένοι που δεν σήκωσαν το χέρι τους στη διάρκεια της διαδικασίας και αρκετοί που δεν παρέστησαν. Δύο υφυπουργοί της κυβέρνησης δεν έδωσαν τον θρησκευτικό όρκο, ο Ν. Σηφουνάκης (Υποδομών) και ο Σπ. Κουβέλης (Εξωτερικών), ενώ κατά την ορκωμοσία τους ως μέλη της κυβέρνησης δεν ορκίστηκαν οι εξωκοινοβουλευτικοί: Γ. Παπακωνσταντίνου (υπουργός Οικονομικών), Δ. Δρούτσας (αν. υπουργός Εξωτερικών) και οι υφυπουργοί Γ. Πανάρετος (Παιδείας) και Φώφη Γεννηματά (Υγείας). Οπως πάντα, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προσήλθαν στην αίθουσα μετά την ολοκλήρωση του θρησκευτικού μέρους, ενώ οι βουλευτές του ΚΚΕ, με εξαίρεση τη Λιάνα Κανέλλη, αρνήθηκαν να σηκώσουν το χέρι τους την ώρα του όρκου.
Είναι γεγονός ότι η κατάσταση στη χώρα μας είναι πιο σύνθετη, καθώς υπάρχουν στενοί δεσμοί Εκκλησίας και Κράτους. Στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη με πλούσια παράδοση θρησκευτικής επιρροής, έχουν επιβληθεί συνθήκες διαχωρισμού σε όλα τα επίπεδα (π. χ. Γαλλία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ισπανία, Γερμανία. Ακόμη και στην Ιρλανδία, όπου 93% των πολιτών δηλώνουν καθολικοί, δεν προβλέπεται στο Σύνταγμά της επίσημη θρησκεία).
Η ισχύουσα νομοθεσία παρέχει τη δυνατότητα στους Ελληνες Χριστιανούς Ορθοδόξους –αν θέλουν– να μη δίνουν θρησκευτικό όρκο στα δικαστήρια ή στις υπηρεσίες, όπως και σε όσους δηλώνουν ότι δεν πιστεύουν σε καμία θρησκεία (άθεοι). Η αποκάλυψη όμως της θρησκευτικής ταυτότητας θεωρείται για το ευρωπαϊκό δικαστήριο παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας του ατόμου.
Η Εκκλησία
«Η κατάργηση του θρησκευτικού όρκου δεν δημιουργεί πρόβλημα στην Εκκλησία», έχει διαμηνύσει ο αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος σε συνέντευξη που έχει παραχωρήσει στην «Καθημερινή» της Κυριακής.
«Αντιθέτως, είναι συνέπεια της διδασκαλίας της, σύμφωνα με την οποία το ναι πρέπει να είναι ναι και το όχι, όχι», λέει ο κ. Ιερώνυμος, απαντώντας στο ερώτημα αν η Εκκλησία πρέπει να επανεξετάσει το θέμα του θρησκευτικού όρκου που δίνουν πολιτικοί και κρατικοί λειτουργοί.
9 σχόλια:
Λένε "το ότι ο θρησκευτικός όρκος παραβιάζει την ελευθερία της συνείδησης δεδομένου ότι κάποιος μπορεί να μην πιστεύει σε κάποια θρησκεία και να βρεθεί αναγκασμένος να ορκισθεί σε έναν «θεό» στον οποίο δεν πιστεύει, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η ελευθερία της συνείδησής του και ο όρκος του δεν έχει υπόστση".Δηλαδή ο πολιτικός όρκος έχει υπόσταση όταν ορκίζεται(δηλώνει) κάποιος στην τιμή του, και ας μην έχει τιμή και αξιοπρέπεια-δεν αναφέρομαι καθόλου βέβαια στη συνείδηση-;(όπως π.χ. οι πολιτικοί και διάφορα μεγαλοπνευματικά κεφάλια που ξεπουλάνε την πατρίδα μας και η μόνη τιμή που έχουν είναι αυτή της τσέπης τους)Αξίξει για αυτούς που όπου και αν ορκιστούν(δηλώσουν), ο όρκος(δήλωση)τους δεν έχει αξία,να θίγεται και να αμφισβητείται η συνήδεισή όσων πιστεύουν στο Θεό και ο όρκος τους είναι ΙΕΡΟΣ όπως και η πίστη τους;Αυτών των ανθρώπων η ελευθερία της συνείδησης τους δεν παραβιάζεται;Μόνο οι άτιμοι και οι άθεοι αξίξουν προστασία;
Έφη Χ.
Ευτυχώς ! Επιτέλους!
Να και ένας χριστιανικός νόμος!
Το Ευαγγέλιο απαγορεύει τον όρκο.
Φίλος Φιλήμονα
Ξεκινώντας από την Παλαιά Διαθήκη, διαβάζουμε στο Δεκάλογο: «Ου λήψει το όνομα του Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω» («δεν θα προφέρεις καταχρηστικά το όνομα του Κυρίου, του Θεού σου», Εξ. 20,7. Δευτ. 5,11). Περνώντας στη Καινή Διαθήκη ακούμε το Χριστό να λέει: «Εγώ δε λέγω υμίν μη ομόσαι όλως (…) έστω δε ο λόγος υμών ναι ναι, ού ού, το δε περισσόν τούτων εκ του πονηρού εστί…» («εγώ, όμως, σας λέω να μην ορκίζεστε καθόλου (…) να λέτε μόνο ναι ή όχι, καθετί πέρα απ’ αυτά προέρχεται από τον πονηρό», Ματθ. 5, 33 – 37). Σαφέστατη είναι η προτροπή που μας απευθύνει και ο αδελφόθεος Ιάκωβος στην Επιστολή του (5, 12): « Προ πάντων δε, αδελφοί μου, μη ομνύετε μήτε τον ουρανόν, μήτε την γήν , μήτε άλλον τινά όρκον. Ητω δε υμών το ναί, ναί, και το ού, ού, ίνα μη υπό κρίσιν πέσητε» («Προ παντός, αδελφοί μου, να μην ορκίζεσθε ούτε στον ουρανό, ούτε στη γή, ούτε να κάνετε άλλον όρκο. Ας είναι το «ναί» σας πραγματικό ναί, και το «όχι» σας πραγματικό όχι, για να μη βρεθείτε κατηγορούμενοι στη τελική κρίση»).
Πάμε στους Πατέρες της Εκκλησίας: Ο Μεγ. Βασίλειος επισημαίνει ότι ο όρκος απαγορεύθηκε μια για πάντα (Κανών 29). Στο ερώτημα πως μπορεί κάποιος να πείθει τους άλλους, όταν αποφεύγει τον όρκο, ο Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος απαντά: με το λόγο και τη συμπεριφορά που θα πιστοποιεί το λόγο του (Επη Ηθικά, PG 37, 940). O Aγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς απορρίπτει επίσης τελείως τη χρήση του όρκου. Σε όσους δεσμεύθηκαν με όρκο προτείνει να τηρήσουν πιστά τις υποσχέσεις τους, αν αυτές είναι σύμφωνες με το θέλημα του Θεού, αλλά και να ζητήσουν ταυτόχρονα το έλεος του Θεού, γιατί ακόμη και σε περίπτωση ευορκίας δεν παύουν να είναι παραβάτες της εντολής (Δεκάλογος κατά Χριστόν νομοθεσίας, P.G. 150, 1093 BC).
Με χαρά διαβάζω αυτή την είδηση. Σύμφωνα με την Εκκλησία μας, απαγορεύεται ο όρκος. Το θέμα βέβαια είναι να καταργηθεί ο ὀρκος λόγω της μεγάλης μας πίστης και όχι λόγω της απιστίας μας.
Ανώνυμε 13 Ιουνίου 2010 5:05 μ.μ. ήσουν πλήρης και ωραιότατος.
Συγχαρητήρια.
Φίλος του φίλου του Φιλήμονα
Η Αγία Γραφή δεν απαγορεύει τον όρκο.Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει όταν αποσπασματικά προσπαθούμε να Την ερμηνεύσουμε και έτσι χάνεται το νόημα του Θείου Λόγου με συνέπεια να απολυτοποιούνται οι φράσεις και τα χωρία σε βάρος του πνεύματος του Αγιου Ευαγγελίου.Και το πνεύμα του Αγίου Ευαγγελίου δεν είναι βέβαια η κατάργηση της Παλαιάς Διαθήκης.Ο Χριστός ΔΕΝ ΚΑΤΗΡΓΗΣΕ ΚΑΜΜΙΑ, ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΚΑΜΜΙΑ από τις προσταγές της Παλαιάς Διαθήκης γιατί ο Λόγος του Θεού ούτε μετατρέπεται ούτε τελειοποιείται και πολύ περισσότερο δεν καταργείται.Το παράδειγμα της ορκομωσίας μας το έδειξε ο ίδιος ο Θεός με το να ορκιστεί στον ίδιο Του τον Εαυτό,αφού δεν υπάρχει κάποιος ανώτερος για να ορκιστεί."εκ γαστρός προ εωσφόρου εγέννησά σε,ώμοσε Κύριος και ου μεταμελήθήσεται.Συ ιερεύς,εις τον αιώνα κατά την τάξη Μελχισεδέκ.(ψαλμ 109(110),3).
Αυτό που απαγορεύεται είναι η ψευδορκία και η επιορκία καθώς και η βλασφημία.
Για περισσότερες και αναλυτικότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο του π.Βασιλείου Βολουδάκη, ενοριακή Ευλογία Αγιου Νικολάου Πευκακίων τεύχος 89 Νοέμβριος 2009
http://www.agnikolaos.gr/ee/089.pd
Έφη Χ.
Eπιτέλους,να σταματήσουν οι μασώνοι πολιτικοί να ακουμπούν το Ευαγγέλιο και να ορκίζονται διότι τελικά σε άλλον "Θεό" πιστεύουν...Επίσης θα σταματήσει η ψευδορκία που γίνετε καθημερινά στα δικαστήρια...Επι,τέλους και ένα καλό,τελικά έχουν δίκαιο οι Πατέρες που λένε μέσα απο το κακό ο Θεός βγάζει καλό!!!
"Πρέπει να ορκιζόμαστε, ή όχι;"
Ολόκληρο το άρθρο του θεολόγου κ. Χάρη Ανδρεόπουλου, εκ του οποίου o "Ανώνυμος, 13/6/2010, 5.05", εδημοσίευσε (χωρίς αναφορά στη πηγή - γιατί;;) ένα απόσπασμα ευρίσκεται δημοσιευμένο στο Αmen.gr:
http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=765
Δέν χρειάζεται ο όρκος,ούτε να δίνουμε όρκους
απλά ας λέμε την αλήθεια και να είναι η αλήθεια
Δημοσίευση σχολίου