Στην Ημερίδα των Θεολόγων Ηπείρου, Κέρκυρας και Λευκάδας που πραγματοποιήθηκε στην Ηγουμενίτσα στις 23/10/2010 ο κ. Αλέξανδρος Αλεξάκης, καθηγητής (εκλεγείς) Βυζαντινής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ανέπτυξε το θέμα «Ιστορικές προσεγγίσεις στην αντιπαράθεση Νεωτερισμού και Παράδοσης. Μερικές σκέψεις για το παρόν». Μεταξύ άλλων έκανε μνεία της ησυχαστικής έριδας μεταξύ Βαρλαάμ και αγίου Γρηγορίου Παλαμά τονίζοντας ότι ορθοδόξως η λατρεία δεν είναι απλώς μια διανοητική κατανόηση ευχών και ύμνων. Ακολούθησε συζήτηση και ερωτήματα για την εφαρμοζόμενη στην πράξη τέλεση της Θείας Λειτουργίας στη δημοτική γλώσσα στις Μητροπόλεις Πρεβέζης και Δημητριάδος.
Παρόντες στην ημερίδα ιερομόναχοι της Ιεράς Μονής Προφήτου Ηλιού της Μητροπόλεως Πρεβέζης υπεραμύνθηκαν της πρωτοβουλίας του επισκόπου τους για τέλεση της Θείας Λειτουργίας στη δημοτική.....
Ο Αρχιμανδρίτης Βαρνάβας τόνισε ότι η πρωτοβουλία είναι καρπός της ποιμαντικής ανησυχίας και ευαισθησίας του Μητροπολίτου Μελετίου και αναφέρθηκε σε πιστούς νέας και μεγαλύτερης ηλικίας που με ενθουσιασμό αποδέχονται την πρωτοβουλία. Στην εκτενή παρέμβασή του θεώρησε την μετάφραση των λειτουργικών κειμένων ανάγκη με προεκτάσεις σωτηριολογικές επισημαίνοντας ότι δεν μπορούμε να κλείνουμε την πόρτα της σωτηρίας στους πιστούς επιμένοντας στη διατήρηση της αρχαίας γλώσσας των λειτουργικών κειμένων.
Ακολούθησαν πλήθος απαντήσεων. Ο καθηγητής Αλεξάκης τόνισε την ανάγκη μετάφρασης των πατερικών κειμένων όχι όμως και της Θείας Λειτουργίας. Καμία μετάφραση δεν μπορεί να αποδώσει όλο το βάθος των πρωτότυπων κειμένων, είπε. Και έφερε ως παράδειγμα τη μετάφραση του νομικού κώδικα στην οποία λίγες προτάσεις του πρωτότυπου κειμένου για να αποδοθούν στη δημοτική χρειάστηκε να γραφούν πολλές παράγραφοι.
Ο Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Τριαντάφυλλος Σιούλης επεσήμανε το φόβο και δογματικών λαθών που μπορεί να υπάρξουν σε πρόχειρες μεταφράσεις των λειτουργικών κειμένων.
Τέλος ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Ηρακλής Ρεράκης αντέκρουσε τη θέση του π. Βαρνάβα τονίζοντας πως είναι τουλάχιστον υπερβολικό και άτοπο να θεωρούμε πως η τέλεση της Θείας Λειτουργίας του Χρυσοστόμου στην πρωτότυπη γλώσσα κλείνει την πόρτα της σωτηρίας, τη στιγμή που με αυτή τη Λειτουργία αγίασαν πλήθη πιστών ανά τους αιώνες.
Ιερείς εξάλλου γειτονικών στην Πρέβεζα Μητροπόλεων αναφέρθηκαν στην αρνητική εντύπωση που προκαλεί στους πιστούς των ενοριών τους η τέλεση των ακολουθιών στη δημοτική όταν παραβρίσκονται σε ναούς της μητροπόλεως Πρεβέζης για την τέλεση μνημοσύνων, γάμων και άλλων μυστηρίων.
Από τη συζήτηση φάνηκε πως οι Ιερομόναχοι της Μητροπόλεως Πρεβέζης όχι μόνο στηρίζουν τη «λειτουργική αναγέννηση» αλλά θα επιμείνουν σε αυτήν παρά το πλήθος των ενστάσεων που διατυπώθηκαν.
Κλείνουμε το ρεπορτάζ αυτό μεταφέροντας εύστοχη αναφορά του καθηγητή Αλεξάκη σε απόσπασμα βίου αγίου που δείχνει την αξία του πρωτότυπου κειμένου του οποίου η τέχνη είναι ανυπέρβλητη και δεν μπορεί να αποδοθεί στη δημοτική. Το απόσπασμα αναφέρεται στην προσχώρηση κάποιου σε ομάδες μάγων μετά την εγκατάλειψη της αληθινής πίστης στο Χριστό. Ενώ στις πρώτες προτάσεις υπάρχει παρήχηση του ΧΡ αμέσως μετά τη λέξη «απαρνησάμενος» το ΧΡ αντικαθίσταται από παρήχηση του ΡΧ, αποτέλεσμα της σύγχυσης και του δαιμονικού αντιχριστιανισμού. Διαβάστε το απόσπασμα:
«Ο δε δείλαιος παραχρήμα τον Χριστόν απαρνησάμενος, κατέρχεται της στήλης μετά σπουδής πολλής, προσέρχεται δε και προσπίπτει και συντάσσεται τω διαβόλω».
Ο Αρχιμανδρίτης Βαρνάβας τόνισε ότι η πρωτοβουλία είναι καρπός της ποιμαντικής ανησυχίας και ευαισθησίας του Μητροπολίτου Μελετίου και αναφέρθηκε σε πιστούς νέας και μεγαλύτερης ηλικίας που με ενθουσιασμό αποδέχονται την πρωτοβουλία. Στην εκτενή παρέμβασή του θεώρησε την μετάφραση των λειτουργικών κειμένων ανάγκη με προεκτάσεις σωτηριολογικές επισημαίνοντας ότι δεν μπορούμε να κλείνουμε την πόρτα της σωτηρίας στους πιστούς επιμένοντας στη διατήρηση της αρχαίας γλώσσας των λειτουργικών κειμένων.
Ακολούθησαν πλήθος απαντήσεων. Ο καθηγητής Αλεξάκης τόνισε την ανάγκη μετάφρασης των πατερικών κειμένων όχι όμως και της Θείας Λειτουργίας. Καμία μετάφραση δεν μπορεί να αποδώσει όλο το βάθος των πρωτότυπων κειμένων, είπε. Και έφερε ως παράδειγμα τη μετάφραση του νομικού κώδικα στην οποία λίγες προτάσεις του πρωτότυπου κειμένου για να αποδοθούν στη δημοτική χρειάστηκε να γραφούν πολλές παράγραφοι.
Ο Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Τριαντάφυλλος Σιούλης επεσήμανε το φόβο και δογματικών λαθών που μπορεί να υπάρξουν σε πρόχειρες μεταφράσεις των λειτουργικών κειμένων.
Τέλος ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Ηρακλής Ρεράκης αντέκρουσε τη θέση του π. Βαρνάβα τονίζοντας πως είναι τουλάχιστον υπερβολικό και άτοπο να θεωρούμε πως η τέλεση της Θείας Λειτουργίας του Χρυσοστόμου στην πρωτότυπη γλώσσα κλείνει την πόρτα της σωτηρίας, τη στιγμή που με αυτή τη Λειτουργία αγίασαν πλήθη πιστών ανά τους αιώνες.
Ιερείς εξάλλου γειτονικών στην Πρέβεζα Μητροπόλεων αναφέρθηκαν στην αρνητική εντύπωση που προκαλεί στους πιστούς των ενοριών τους η τέλεση των ακολουθιών στη δημοτική όταν παραβρίσκονται σε ναούς της μητροπόλεως Πρεβέζης για την τέλεση μνημοσύνων, γάμων και άλλων μυστηρίων.
Από τη συζήτηση φάνηκε πως οι Ιερομόναχοι της Μητροπόλεως Πρεβέζης όχι μόνο στηρίζουν τη «λειτουργική αναγέννηση» αλλά θα επιμείνουν σε αυτήν παρά το πλήθος των ενστάσεων που διατυπώθηκαν.
Κλείνουμε το ρεπορτάζ αυτό μεταφέροντας εύστοχη αναφορά του καθηγητή Αλεξάκη σε απόσπασμα βίου αγίου που δείχνει την αξία του πρωτότυπου κειμένου του οποίου η τέχνη είναι ανυπέρβλητη και δεν μπορεί να αποδοθεί στη δημοτική. Το απόσπασμα αναφέρεται στην προσχώρηση κάποιου σε ομάδες μάγων μετά την εγκατάλειψη της αληθινής πίστης στο Χριστό. Ενώ στις πρώτες προτάσεις υπάρχει παρήχηση του ΧΡ αμέσως μετά τη λέξη «απαρνησάμενος» το ΧΡ αντικαθίσταται από παρήχηση του ΡΧ, αποτέλεσμα της σύγχυσης και του δαιμονικού αντιχριστιανισμού. Διαβάστε το απόσπασμα:
«Ο δε δείλαιος παραχρήμα τον Χριστόν απαρνησάμενος, κατέρχεται της στήλης μετά σπουδής πολλής, προσέρχεται δε και προσπίπτει και συντάσσεται τω διαβόλω».
1 σχόλιο:
Μπράβο τους...
Δημοσίευση σχολίου