Παναγιώτης Ασημακόπουλος, Τρεις αλήθειες για το θεολόγο καθηγητή

Τρεις αλήθειες για το θεολόγο καθηγητή

Γράφει ο Παναγιώτης Ασημακόπουλος

Θεολόγος καθηγητής

Προβλέψιμα «πιασάρικος» και κοινότοπος ο τίτλος θα πει κάποιος. Ναι, θα απαντήσω, με την παρατήρηση ότι ιδιαίτερη σημασία δίνω στη λέξη «αλήθεια», με την ακρίβεια της ετυμολογίας της, α + λήθη = το αντίθετο της λησμονιάς, η υπενθύμιση. Θα το γενίκευα λέγοντας ότι είναι καιρός να ξυπνήσουμε από το λήθαργο. Όλο και κάποιες αιτίες και αφορμές δίνονται για να συζητάμε για το «είδος» των θεολόγων καθηγητών και το «είδος» του μαθήματος των Θρησκευτικών. Πόσω μάλλον τώρα, μετά την διαρροή (εντέχνως και άκομψα) από το Υπουργείο Παιδείας ενός προσχεδίου για το «νέο Λύκειο» και αναμένοντας το τελικό σχέδιο για διαβούλευση. Στα πλαίσια αυτά, θέλω σε δύο άρθρα να διατυπώσω τις δικές μου αλήθειες. 1) Μην απορείς που μιλάω για το «είδος» των θεολόγων. Αρκετοί συνάδελφοι άλλων ειδικοτήτων και θεσμικοί παράγοντες της εκπαίδευσης, καθώς και ένα ποσοστό της κοινής γνώμης μάς αντιμετωπίζουν με προκατάληψη.... Αυτό βασίζεται κυρίως στις (συχνά αβάσιμες και αυθαίρετες) αντιλήψεις τους γύρω από το μάθημα και τις θεολογικές σπουδές γενικότερα και στην άποψή τους για το ρόλο και τη θέση της Εκκλησίας. Φίλε μου, εάν είσαι θεολόγος, μην μου πεις τώρα ότι δεν σε έχουν αντιμετωπίσει κάποιοι, κάπου, κάποτε ως κατωτέρου επιπέδου και ελλιπούς διανόησης καθηγητή, ως εκπρόσωπο του «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» ή ως μόνιμο απολογητή των λαθών της διοικούσας Εκκλησίας. Αναφορικά με το τελευταίο, το ωραίο της υπόθεσης είναι ότι αυτοί που φωνάζουν για την πλήρη αποσύνδεση του μαθήματος από την ορθόδοξη θεολογία και την εκκλησιαστική ζωή, οι ίδιοι θα σε «στριμώξουν» για να τους απαντήσεις για τα λάθη του Βυζαντίου αλλά και για τον πλούτο και την μεγαλομανία κάποιων δεσποτάδων!!! Αρκετοί σε θεωρούν συνώνυμο του συντηρητισμού, του ηθικισμού και της οπισθοδρόμησης, καθώς και εκφραστή του γλυκανάλατου και χαζοχαρούμενου «θρησκευόμενου» ύφους. 2) Το αξιοπερίεργο του πράγματος εντείνεται, όταν δουν ότι εσύ έμπρακτα αποτινάζεις από πάνω σου τις ρετσινιές αυτές και τους «βγαίνεις από δεξιά» σε κουλτούρα, προοδευτικό πνεύμα και γενικότερη καλλιέργεια. Εξάλλου, σε πολλά σχολεία οι θεολόγοι είναι πρωτοπόροι (συχνά και οι μόνοι) στην αξιοποίηση οπτικοακουστικών μέσων και των δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία, στην εφαρμογή σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων, καθώς και στην ανάληψη άλλων εκπαιδευτικών δράσεων. Γενικότερα, ο θεολογικός εκπαιδευτικός κόσμος – με όλα τα προβλήματα και τις ατέλειες που αντιμετωπίζει - σήμερα δεν έχει καμία σχέση με τα στερεότυπα που ανέφερα πριν. Είναι καιρός να το καταλάβουν όλοι. Από τα πολιτικά κόμματα, τα υπουργικά γραφεία, τους συνδικαλιστικούς φορείς, μέχρι και τον «κουμπωμένο» συνάδελφο που κάθεται δίπλα μας και ο οποίος καλό είναι να ξεχάσει σιγά σιγά το ποιηματάκι που του ᾿μαθαν να λέει. 3) Βέβαια, στα πλαίσια μιας ειλικρινούς αυτοκριτικής θα διαπιστώσουμε ότι για αρκετές προκαταλήψεις των άλλων ευθυνόμαστε συχνά εμείς οι ίδιοι είτε επειδή ορισμένοι έχουμε αποδεχθεί τη μιζέρια, την εσωστρέφεια και τον ωχαδερφισμό ως στάση ζωής και δράσης στο σχολείο είτε γιατί δεν επιθυμούσαμε ποτέ να γίνουμε θεολόγοι, αλλά «μας έριξε το σύστημα στη θεολογία». Δύο χαρακτηριστικά γνωρίσματα που – όταν υπάρχουν - μάς υποβιβάζουν στον τύπο ενός κακού δημοσίου υπαλλήλου, που επιθυμεί απλά το βολεματάκι του και το μισθουλάκο του. Όσο πιο αθόρυβα, ανεύθυνα και ακίνδυνα, τόσο καλύτερα. Σχετικά με το τελευταίο, ας δούμε ποια είναι η πανελλήνια βάση εισαγωγής για τις θεολογικές σχολές. Εάν ανήκουμε στην πρώτη κατηγορία είναι καιρός να βγούμε στην ειρηνική αντεπίθεση και να πείσουμε την εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία για αυτό που είμαστε και για αυτό που προσφέρουμε στους μαθητές μας, αφού πρώτα και έμπρακτα αναιρέσουμε το «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος». Ειδάλλως, δεν μπορούμε να καπηλευόμαστε τον όρο «καθηγητής», ο οποίος εμπεριέχει την έννοια της ηγεσίας, του θάρρους και της πρωτοπορίας. Και να μην παραπονιόμαστε για τα βέλη κριτικής που εκτοξεύουν εναντίον μας, όταν οι ίδιοι ωθούμε το χέρι να τεντώσει το τόξο. Θα συνεχίσουμε σε επόμενο άρθρο με παρατηρήσεις για το μάθημα των Θρησκευτικών.