Ιωάννης Μαρκάς, Ο όρος «μεταπατερικότητα» και οι αμφίσημες τοποθετήσεις του Μητροπολίτου Δημητριάδος

Ο ΟΡΟΣ «ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ» 

 ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΦΙΣΗΜΕΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ  ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ

«Ω Τιμόθεε, την παρακαταθήκην φύλαξον, εκτρεπόμενος τας βεβήλους κενοφωνίας και αντιθέσεις της ψευδωνύμου γνώσεως, ην τινες επαγγελλόμενοι περί την πίστιν ηστόχησαν» (Α΄ Τιμοθ. στ΄ 20-21)

του Ιωάννου Ν. Μαρκά

Η νέα προσπάθεια του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος, κ. Ιγνατίου, να «καθησυχάσει», διά μέσου μίας εγκυκλίου, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, το ποίμνιο της Ι.Μ. Δημητριάδος, σχετικά με τον όρο «μεταπατερικότητα»...

και το θόρυβο που προκλήθηκε πανελληνίως, αλλά και πανορθοδόξως, ύστερα από την αποκαλυπτική ημερίδα της Ι.Μ. Πειραιώς, ήταν αναμενόμενη, όσο και προβλεπόμενη. Διά μία εισέτι φορά, ο Σεβασμιώτατος, δεν απήντησε επί της ουσίας, αλλά προτίμησε να «θολώσει τα νερά», και παραπλανητικά –κατά την ταπεινή μας άποψη- να αλλοιώσει εννοιολογικά τον όρο «μεταπατερικότητα», τονίζοντας με έμφαση πως ο συγκεκριμένος όρος «δεν είναι «αντιπατερική» θεολογία, αλλά θεολογία «μετά», δηλ. μ α ζ ί με τους Αγίους Πατέρες»! Είναι όμως έτσι τα πράγματα, ή ο Μητροπολίτης Δημητριάδος απαξιώνει παντελώς και υποτιμά τη νοημοσύνη όλων σκοπίμως; Όλοι, και οι στοιχειώδεις φιλολογικές γνώσεις έχοντες, γνωρίζουν ότι στις περιπτώσεις αυτές η πρόθεση «μετά» έχει χρονική έννοια και σημαίνει την υπέρβαση, το ξεπέρασμα κάποιας εποχής, όπως οι όροι μεταποστολική εποχή, μεταβυζαντινή, μετανεωτερική, μεταχριστιανική κ.α.

Αν επιχειρήσουμε, με καλό λογισμό, να προσεγγίσουμε την θεωρία αυτή που μας «σερβίρει» ο άγιος Δημητριάδος, θα προσκρούσουμε σε κάποια κρίσιμα ερωτήματα, στα οποία φυσικά δεν απαντά και δεν προσδοκούμε πως ποτέ θα απαντήσει.Ένα πρώτο ερώτημα λοιπόν είναι το εξής: πως εξηγεί ο ίδιος ότι, ενώ ο όρος «μεταπατερικότητα» δεν πρέπει να εννοηθεί ως «αντιπατερικότητα», παρ’ όλα αυτά στις περισσότερες εισηγήσεις των φιλοξενούμενων του διανοούμενων, γίνεται λόγος ξεκάθαρα για «υπέρβαση των Πατέρων»; Όταν για παράδειγμα ο στενότερός του συνεργάτης, κ. Παντελής Καλαϊτζιδης, στο γνωστό «μεταπατερικό συνέδριο» (3-6 Ιουνίου 2010), δήλωνε ότι πρέπει «να γίνει υπέρβαση των Πατέρων αφού αυτοί συμβιβάστηκαν (sic) με το πνεύμα του κόσμου» (Ι΄ συνεδρία, 6-6-10), και ότι επίσης (άκουσον-άκουσον!) «πρέπει να γίνει επανερμηνεία της δογματικής μας παραδόσεως (!!!)» (Ι΄ συνεδρία, 6-6-10), αυτό το ερμηνεύει άραγε ο ίδιος, ως «μαζί με τους Πατέρες»; Ή μήπως η διαπίστωση πως «η θεολογία πρέπει να προσαρμοστεί σε φιλελεύθερους τρόπους σκέψεως κι έτσι να αποκλίνει από την Ορθόδοξη Παράδοση» (Alexei Nesteruk, Ε’συνεδρία 4/6/2010), εκφράζει την Ορθόδοξη αυτοσυνειδησία;

Δεύτερο ερώτημα: εφόσον αισθάνεται και ο Μητροπολίτης Δημητριάδος «επόμενος τοις αγίοις πατράσι», με ποιο σκεπτικό και κριτήριο, ως επικεφαλής μίας θεολογικής ακαδημίας, υιοθέτησε τον όρο «μεταπατερικότητα», για να εκφράσει τό «μαζί με τους Πατέρες», και δεν διατήρησε –ας πούμε- το παραδοσιακό, διαχρονικό και ορθοδοξότατο, «σύν πάσι τοις Αγίοις»; Μήπως επειδή ο όρος «μεταπατερικότητα» σχεδιάστηκε και προωθήθηκε από τους κατ’ εξοχήν «αντιπατερικούς» στο δόγμα προτεστάντες, τους πλειοψηφούντες εις το περίφημο «Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών», πιο ορθά (όπως αναφέρουν διορθωτικώς οι σύγχρονοι χαρισματούχοι Γέροντες) «Παγκόσμιο Συμβούλιο των Αιρέσεων», το οποίο –όλως τυχαίως- αποτελεί εκ των «χρυσών χορηγών» της «Μη Κυβερνητικής Οργανώσεως Ακαδημία Δημητριάδος»;

Τρίτο ερώτημα: μήπως ο Σεβασμιώτατος με τη φράση «μαζί με τους Πατέρες», ενδεχομένως να υπονοεί και κάτι άλλο; Ότι δηλαδή, ως Επίσκοπος, και άρα ως ποιμήν και πατήρ, θεωρεί ότι έχει το «δικαίωμα» να σταθεί μαζί με τους Πατέρες, δηλαδή δίπλα τους, και επομένως να θεολογεί καινοτομώντας, όπως λανθασμένα πιστεύει ότι έκαναν εκείνοι; Τη στιγμή που η Ορθόδοξη Παράδοση επισημαίνει πως όχι μόνο δεν διανοούμαστε να τοποθετηθούμε έμπροσθεν των Πατέρων (να τους υπερβούμε δηλαδή, όπως ζητά ευθαρσώς ο κ. Καλαϊτζίδης και οι «όμοιοί» του), αλλά ούτε κάν δίπλα τους, παρά μόνον όπισθεν αυτών; Αυτό το νόημα έχει και το «επόμενοι των Αγίων Πατέρων», έπομαι=ακολουθώ.

Συμπερασματικά λοιπόν, εκτιμούμε ότι η τελευταία αυτή ενέργεια του Μητροπολίτου Δημητριάδος, να συγκαλύψει χονδροειδώς –κατά την ταπεινή μας εκτιμήση- την «μεταπατερικότητα», ουσιαστικά ξεσκεπάζει και εκθέτει τον ίδιο, κι αυτό διότι όσοι έχουν μελετήσει την πορεία της «Ακαδημίας» από το 2000 μέχρι σήμερα, έχουν διαπιστώσει ότι όλα της τα προγράμματα, έχουν θέσει ως μεγαλεπήβολο σκοπό και στόχο, να καθιερώσουν νέους όρους στο χώρο της θεολογίας, προτεσταντικής κυρίως προέλευσης, που κατεδαφίζουν την πατερικότητα. Ο κ. Ιγνάτιος, παίζοντας για μία ακόμη φορά το επικοινωνιακό χαρτί της θολολογίας, γνωρίζοντας ότι απευθύνεται σε ακατήχητους και απλούς ανθρώπους, που δεν έχουν μελετήσει τα όσα εισηγούνται οι ευρω-θεολόγοι της «Ακαδημίας» (όπως για παράδειγμα τη χειροτονία γυναικών-ιερέων), εμφανίζεται ως «ακόλουθος των Πατέρων». Φυσικά δεν τολμάει ούτε κατά διάνοια να ενημερώσει τους πιστούς της Τοπικής Εκκλησίας, για τα «καυτά» θέματα που «ανοίγει» η «Ακαδημία». Η άγνοια και η συνεχής εκκοσμίκευση του πληρώματος της εκκλησίας, είναι οι μεγαλύτεροι σύμμαχοι σε κάτι τέτοια εγχειρήματα. Αν θέλει όμως να γίνει πράγματι πιστευτός, ότι ακολουθεί «τα ίχνη των Αγίων Πατέρων», ας αποκηρύξει δημοσίως όλες τις εισηγήσεις που έχουν γίνει στην ακαδημία του, όλες αυτές που κάνουν λόγο ξεκάθαρα για «υπέρβαση των Πατέρων». Σε διαφορετική περίπτωση έχουμε κάθε δικαίωμα να υποθέσουμε, πως κάθε τι το αιρετικό που εισάγεται σε αυτό το «θεολογικό εργαστήριο», γίνεται εν πλήρει γνώσει του, κι ότι ο ίδιος συνειδητά εκπροσωπεί, όχι την αγιοπατερική συνέχεια, αλλά την μετα-πατερική εποχή. Κάτι που ουσιαστικά, το είχε επιβεβαιώσει στο κλείσιμο του «μεταπατερικού συνεδρίου», όταν δήλωνε «προφητικά» και γεμάτος ικανοποίηση προς τους λοιπούς «ομογάλακτους» συνέδρους, πως «ο κάθε τοκετός έχει πόνο, αλλά από αυτό θα βγεί κάτι νεό» (Ι΄ συνεδρία, 6-6-10)! Αν ακολουθούσε τους Αγίους Πατέρες θα του έφταναν οι Αγιοπνευματικοί καρποί των δικών τους ωδίνων, δεν θα κοιλοπονούσε ο ίδιος για νέα μεταπατερικά εκτρώματα.