Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, "Νύν απολύεις τον δούλον σου Δέσποτα"

ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ

Γράφει ο Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος,

Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Δρ. Πωγ. &Κονίτσης

e-mail: ioil.konitsa@gmail.com

Οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι πνευματοκίνητοι άγιοι Πατέρες μας, όρισαν, μέσα στον λειτουργικό της κύκλο, η Εκκλησία μας να εορτάζει την 2α Φεβρουαρίου την εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Αυτό συμβαίνει διότι η ευλογημένη αυτή ημέρα είναι η τεσσαρακοστή από την 25η Δεκεμβρίου, που εορτάζεται η κατά σάρκα Γέννηση του Κυρίου. Και όπως ο Ιησούς εκπλήρωσε στη ζωή του όλα τα του Νόμου της Παλαιάς Διαθήκης, έτσι και τώρα, σαράντα μέρες από την Γέννησή Του, προσφέρθηκε στο Ναό, σύμφωνα με τα καθιερωμένα, βάσει των διατάξεων του Λευιτικού (ΙΒ' κεφ.).

Επειδή στον Ναό τού έγινε υποδοχή από ανθρώπους του Θεού, και μάλιστα λόγω του ότι ο Συμεών τον πήρε στην γεροντική του αγκαλιά, γι' αυτό και η εορτή αυτή ονομάζεται Υπαπαντή.

Η λέξη προέρχεται από το ρήμα «υπαντάω», το οποίο σημαίνει ότι έρχομαι σε συνάντηση κάποιου.

Το περιστατικό αυτό της προσφοράς του Χριστού στον Ναό, μας το περιγράφει κατά τρόπο συγκινητικό ο Ιερός Ευαγγελιστής Λουκάς στο Β' κεφ. του Ιερού του Ευαγγελίου.

Η μεγάλη αυτή εορτή είναι Δεσποτικοθεομητορική δηλ. τα τα κύρια πρόσωπα που προβάλλονται και εορτάζουν, είναι ο Κύριος και η Πανάχραντος Μητέρα Του, η Κυρία Θεοτόκος.

Φυσικά η εορτή της Υπαπαντής, αποκαλύπτει μεγάλες δογματικές αλήθειες, οι οποίες αναπτύσσονται μέσα στη θεσπέσια υμνολογία και στα Ιερά τροπάρια που αναφέρονται στο γεγονός.

Όπως πάλι το Θεομητορικό πρόσωπο της Παναγίας μας, έχει τόσα να πει σε όλους μας, μα κυρίως στις μητέρες που η αγάπη του Θεού χάρισε τέκνα, και καλούνται να τα αναθρέψουν “εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου”. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που την ημέρα αυτή εορτάζουν, πρέπει να εορτάζουν οι Ορθόδοξες Χριστιανές μητέρες, και γι' αυτό, όταν το κράτος παλιότερα φαινόταν να τιμά την Χριστιανική μας πίστη, αυτή την ημέρα της Υπαπαντής είχε καθιερώσει ώστε να τιμώνται οι μητέρες που μεγαλώνουν και αναθρέφουν παιδιά.

Όμως, εμείς σήμερα, θα σταθούμε για λίγο στο σεβαστό πρόσωπο του Γέροντος Συμεών, ο οποίος την ημέρα αυτή, εντός του Ναού, αξιώθηκε ιδιαιτέρας και μοναδικής τιμής.

Αλλά τι ήταν ο πρεσβύτης αυτός που συνάντησε στο Ιερό το τεσαρακονθήμερον Θείον Βρέφος; Ένας απλός και άγνωστος κατά τον κόσμο, έως τότε άνθρωπος. Αλλά τι σημασία έχει η γνώμη του κόσμου και μάλιστα του μακράν του Θεού, όταν ο άνθρωπος είναι “δίκαιος και ευλαβής, προσδεχόμενος, παράκλησιν του Ισραήλ”; “Και πνεύμα ην Άγιον επ' αυτόν” (Λουκ. Β' 25).

Ο Γέροντας Συμεών, περίμενε με ζωηρό πάθος να έλθει η παρηγοριά στον Ισραηλιτικό λαό, με την έλευση του Μεσσία. Όχι μόνο γνώριζε τις Προφητείες που έκαναν λόγο περί του Λόγου του Θεού, αλλά τον είχε επισκεφθεί και τον είχε φωτίσει και του είχε αποκαλύψει αυτό το Πανάγιον Πνεύμα, “το λαλήσαν διά των Προφητών”, ότι δεν θα έφευγε από τον κόσμο αυτό, πριν δει με τους σωματικούς του οφθαλμούς τον Σωτήρα του κόσμου. Τον Κύριο Ιησού Χριστό!

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς μας περιγράφει με συγκίνηση το γεγονός και εμείς με κομμένη την ανάσα, παρακολουθούμε την εξέλιξη της εορτής. Τόση δε ήταν η συγκίνησις του Συμεών, όταν εδέχθη από την Παναγία μας στην γεροντική του αγκάλη το Βρέφος Ιησούν, ώστε ανεβόησε: “Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη...” (Λουκ. Β' 29). Τώρα πλέον απόλυσέ με από την ζωή αυτή, Δέσποτα Κύριε. Απόλυσε τον πιστό σου δούλο, για να αναπαυθεί. Τώρα ας έρθει ο θάνατος να με πάρει.

Ο πόθος μου εκπληρώθηκε. Είδα με τα μάτια μου τον Υιόν σου. Αυτόν τον Υιόν και Λόγον που τον έστειλες σωτήρα του κόσμου. Ό,τι επιθυμούσα στην ταπεινή μου ζωή το επέτυχα. Τώρα δεν μπορώ να παραμείνω άλλο. Λάβε την ψυχή μου κοντά σου.

Χρειάζεται άραγε να τονίσουμε, το ποια και πόση παρρησία έχει λάβει ως δωρεά και ευλογία από τον Ίδιο τον Θεάνθρωπο Κύριο, ο Δίκαιος Συμεών;

Το πόσο εισακούονται οι προσευχές και οι δεήσεις αυτού, που έλαβε τον επίζηλο και μοναδικό τίτλο του “Θεοδόχου”;

Μια ματιά αν ρίξει κανείς στα ιερά συναξάρια, διαπιστώνει του λόγου το αληθές, ενθουσιάζεται και αισθάνεται να τον διαπερνά η συγκίνηση για τον μεγάλο αυτό προστάτη όλων όσων αγαπούν τον Κύριο και προστρέχουν στη “θεοδοχική του προστασία”.

Όμως είναι ανάγκη να σταθούμε και πάλι στους τελευταίους λόγους του Πρεσβύτου: “Ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου ό ητοίμασας κατά πρόσωπον πάντων των λαών”, και να στραφούμε στους θεοφόρους αγίους Πατέρες μας, για να δούμε πώς εμβαθύνουν στα θεόπνευστα αυτά λόγια που καταγράφονται στη Γραφή.

Ο μεγάλος Άγιος της Εκκλησίας μας, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, που συνοψίζει όλους τους Πατέρες και την παράδοση της Εκκλησίας μας, γράφει τα εξής χαρακτηριστικά για τον Πρεσβύτη Συμεών στο βιβλίο του “Εορτοδρόμιο”: «Αν και έβλεπεν νήπιον τον Δεσπότην Χριστόν κατά την ανθρωπότητα, αλλ' όμως δεν έμεινεν ο νους του εις μόνον το έξω και το βλεπόμενον ταπεινόν σχήμα της ανθρωπότητας. Αλλά διά μέσου των θείων μελών του Παναγίου Βρέφους, ωσάν δια μέσου τινών λεπτών υμένων ή υέλων, παρέκυπτε εις το έσω και κεκρυμμένον φως της Θεότητος».

Βεβαίως, η ερμνηνευτική και δογματική αυτή ανάλυση του Αγίου Νικοδήμου, είναι εμπνευσμένη από μία ομιλία τουΟυρανοφάντορος Μ. Βασιλείου, ο οποίος μεταξύ των άλλων αναφέρει τα εξής: “Άννα ευηγγελίζετο, Συμεών ενηγκαλίζετο εν μικρώ βρέφει τον μέγαν Θεόν προσκυνούντες, ού του ορωμένου καταφρονούντες, αλλά της Θεότητος αυτού την μεγαλοσύνην δοξολογούντες.

Εφαίνετο γαρ ώσπερ φως δι΄ υαλίνων υμένων δια του ανθρωπίνου σώματος η θεία δύναμις διαυγίζουσα τοις έχουσιν τους οφθαλμούς της καρδίας κεκαθαρμένους (PG 31, 1473)”.

Έλαμπε δηλ. η θεία δύναμις του Βρέφους και φώτιζε τους καθαρούς οφθαλμούς της καρδιάς του Συμεών και έτσι τον αξίωσε να δει τον Θεό. Να δει δηλ. ότι δεν ήταν ένα Βρέφος, όπως όλα τα άλλα, αλλά μέσα του κατοικούσε η όλη η Θεότητα.

Και αυτή τη μεγάλη αλήθεια θα την κηρύξει λίγα έτη αργότερα, ξεκάθαρα και δυναμικά ο Απ. Παύλος στους Κολασσαείς:“ότι εν αυτώ κατοικεί παν το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς” (Κολ. Β' 9).

Μια ουράνια αλήθεια που βιώνει εξ αρχής η Εκκλησία. Βάσει δε αυτής της αλήθειας προσφέρει την σωτηρία στις καλοπροαίρετες υπάρξεις. Αλλά αυτό ακριβώς είναι το βασικό σημείο στην Αγία Προσωπικότητα του Δικαίου Συμεών, σε σχέση με τον κάθε ένα από εμάς, και οπωσδήποτε είναι κάτι που πρέπει να προσεχθεί και πολύπλευρα να μελετηθεί. Πράγμα δηλαδή που σημαίνει ότι κάτω από την φαινομενική απλότητα του λόγου του Θεού και των Ιερών Μυστηρίων, κρύπτεται η ουσία της Πίστεως. Και φυσικά, αυτή η ουσία δεν είναι άλλη από το Λατρευτό Πρόσωπο του Κυρίου Ιησού Χριστού!

Βεβαίως, για να συμβαίνει αυτό, απαιτείται η ψυχική καθαρότητα. Όντως, χρειάζεται μέσα στα στήθη του να φυλάσσει μια καρδιά πεντακάθαρη ο πιστός για να αισθάνεται αυτή την κατάσταση που βίωσαν, κηρύσσουν και οικοδομούν οι Άγιοι.

Αυτό άλλωστε δεν μας διδάσκει ο ίδιος ο Κύριος στην επί του Όρους ομιλία; “Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται” (Ματθ. Ε' 8) . Και φυσικά η καθαρότητα αυτή δεν είναι ένα “ηθικιστικό επίχρισμα” του ανθρώπου, αλλά το αποτέλεσμα του σταθερού αγώνα για την κάθαρση. Για την κατάσταση δηλ. αυτή που στην συνέχεια οδηγεί στον φωτισμό του Παναγίου Πνεύματος και τέλος, σε λίγες των περιπτώσεων σε αυτή την κορυφή της θεώσεως. Και φυσικά, όλα αυτά όχι μεμονωμένα, ή σε ιδιαίτερες, έστω και «αυστηρές» ή «δυναμικές» ομάδες πιστών, αλλά εντός Του Σώματος της Εκκλησίας, με την μυστηριακή ενότητα «συν πάσι τοις αγίοις».

Ο Δίκαιος Συμεών που βρίσκεται μεταξύ του Νόμου και της Χάριτος, ο τελευταίος Δίκαιος του χώρου της προετοιμασίας και της προσμονής του ένσαρκου Λόγου του Θεού, είχε φθάσει ακριβώς στο επίπεδο αυτό. Ενώ οι εξωτερικές αισθήσεις είχαν αλλοιωθεί, λόγω του περασμένου της ηλικίας, και οι σωματικές γενικώς δυνάμεις τον εγκατέλειπαν, αντιθέτως, ο νους που εδρεύει στον χώρο της καρδίας, αισθανόταν και έβλεπε όσα δεν μπορούν να δουν οι έχοντες ακμαίες σωματικές, πλην όμως τυφλές τις ψυχικές τους δυνάμεις και αισθήσεις.

Αδελφοί μου, είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι ο χρόνος της ζωής μας, δεν μας χαρίζεται από την αγάπη του Θεού, απλώς για να ζούμε καλά ή για να γίνουμε “καλοί άνθρωποι”, αλλά κυρίως και πρωτίστως, για να συνειδητοποιήσουμε τον σκοπό της ζωής μας και ταυτοχρόνως να ξεκινήσουμε την κατάκτησή του.

Είθε, δια πρεσβειών του Δικαίου Συμεών του θεοδόχου, να βιώσουμε την αυθεντική ζωή της Χάριτος, όπως αυτή μας την διδάσκουν οι άγιοι της Εκκλησίας μας, και τέλος να αξιωθούμε κι εμείς οι ίδιοι, έμπλεοι της χαράς του Παναγίου Πνεύματος, και εκ μέσης καρδίας να αναμέλψουμε το “νυν απολύεις τον δούλον σου Δέσποτα”.