Αρχιμ. Αρσένιος Κατερέλος, Η αγία Μαρίνα

Η ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ*

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος,

Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

Σήμερα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἀγαπητοί μου προσκυνηταί, ἑορτάζει τήν μνήμη τῆς ἁγίας ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Μαρίνης.

Ὁ πατέρας τῆς Ἁγίας ἦταν εἰδωλολάτρης καί μάλιστα ἦταν καί ἱερέας τῶν εἰδώλων. Ἐπειδή δέ ἀπέθανε ἡ κατά σάρκα μητέρα τῆς Ἁγίας, τήν παρέδωσε ὁ πατέρας της, κατά θεία βέβαια Πρόνοια, σέ κάποια ἄλλη γυναῖκα γιά νά τήν ἀναθρέψη, ἔξω ἀπό τήν πόλι εἰς τήν ὁποία κατοικοῦσαν. Καί λέμε κατά θεία Πρόνοια συνέβη αὐτό, διότι ἀκριβῶς αὐτή ἡ γυναῖκα ἡ ὁποία ἀνέθρεψε τήν Ἁγία Μαρίνα ἦταν Χριστιανή καί ὡς ἐκ τούτου, ὡς σωστή Χριστιανή, τήν ἀνέθρεψε πάρα πολύ σωστά, κατά Θεόν. Καί ἐπειδή ταυτόχρονα καί ἡ Ἁγία Μαρίνα ἦτο γῆ ἀγαθή, ἐδέχθη ὅλα τά τῆς Χριστιανικῆς πίστεως καί ἔγινε μία πάρα πολύ σωστή Χριστιανή.

Ἐξ αἰτίας ὅμως αὐτῆς τῆς στάσεως τῆς Ἁγίας Μαρίνας, τῆς μικρῆς κατά τήν ἡλικίαν, ὁ ἀσεβέστατος κατά σάρκα πατέρας της τήν ἐμίσησε τόσο πολύ, ὥστε τήν ἀπεκλήρωσε.

Ὅσο ὅμως ὁ ἐπίγειος πατέρας της τήν ἀπεκλήρωνε καί τήν εἶχε πέρα γιά πέρα ἀποστραφῆ, τόσο ὁ οὐράνιος Πατέρας ὅλων μας, ὁ Θεός δηλαδή, τήν ἐδέχετο καί τήν εὐλογοῦσε. Μέ τήν πάροδο δέ τοῦ χρόνου αὐξήθηκε τόσο πολύ ὁ ἔνθεος ἔρωτας τόν ὁποῖο εἶχε ἡ δεκαπεντάχρονη τότε Ἁγία Μαρίνα πρός τόν Χριστό, ὥστε ἐζήλευε μέ τήν καλή ἔννοια τούς ἄλλους  Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι τήν περίοδο ἐκείνη ἐμαρτυροῦσαν σωρηδόν γιά τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καί ἤθελε κι ἐκείνη, ὡς ἐκ τούτου, νά τούς μιμηθῆ καί παρακαλοῦσε τόν Θεό νά φέρη ἔτσι τά πράγματα ὥστε καί αὐτή νά ἀξιώθῆ μαρτυρικοῦ τέλους.

Ἔτσι κι ἔγινε. Καί μόλις συνεπλήρωσε τό δέκατο πέμπτο ἔτος τῆς ἡλικίας της, ὅταν τήν εἶδε τότε ἕνας ἡγεμόνας ὀνόματι Ὀλύμβριος, ἐπειδή ἦταν καί πανέμορφη, τήν ἐζήλεψε καί ἐπεθύμησε νά τήν λάβη ὡς γυναῖκα του. Ὅμως ἡ Ἁγία Μαρίνα ἀντιστάθηκε. Ἐκεῖνος τήν πῆρε μέ τό καλό, ὅπως γίνεται συνήθως, μετά τήν πῆρε καί μέ τό ἄγριο. Ἀλλά, οὔτε ἔτσι, οὔτε ἀλλοιῶς, ἐδέχετο ἡ Ἁγία Μαρίνα. Μέ ἄλλα λόγια δέν ἐδέχετο νά ἀρνηθῆ τόν Χριστό καί νά γίνη γυναῖκα αὐτοῦ τοῦ εἰδωλολάτρη ἡγεμόνα. Καί μάλιστα, μεταξύ τῶν ἄλλων, ἄν καί μικρούλα, τοῦ εἶπε μέ ἔνθεη σωστή καί τίμια παρρησία: «Ὦ ἡγεμών, ὅσο περισσότερο μέ βασανίσης, τόσο περισσότερο, κι ἀκόμη πιό πολύ, θά μέ δοξάση ὁ Θεός». Τί ὡραία νόμιμη, σωστή πρόκλησις! Ἀλλ᾽ ὁ ἡγεμών αὐτός, ὄντας ἄνθρωπος πέρα γιά πέρα κακοπροαίρετος, ἐπροχώρησε εὐθύς ἀμέσως στά σατανοκρατούμενα σχέδιά του προκειμένου καί ἐλπίζοντας ὅτι θά καταφέρη τό κοριτσάκι αὐτό νά τό μεταστρέψη.

Ἔτσι λοιπόν τήν ἐβασάνισε ἀλύπητα, ποικολότροπα καί κυρίως μέ ραβδιά τῆς κατέσχιζε τό ἀμόλυντο σῶμα της. Μετά τήν ἔβαλε στήν φυλακή γιά νά τήν βασανίζη ἐπ᾽ ἀόριστον μέ τήν ἐλπίδα, ὅπως ἤδη προαναφέραμε, νά καμφθῆ τό φρόνημα τῆς Ἁγίας Μαρίνας. Μέ τά πολλά ἀνελέητα δέ κτυπήματα, ὄντως καί πανθομολογουμένως, εἶχε τόσο πολύ ἡ ὀμορφιά της ἀφανισθῆ, πού κανείς δέν μποροῦσε νά τήν κοιτάξη. Εἶχε γίνει πάρα πολύ ἄσχημη, παραμορφωμένη θά λέγαμε, ἀπό αὐτά τά ἐξωτερικά ἀνελέητα, ἀλύπητα καί ποικιλότροπα κτυπήματα πού τῆς ἐπροξένησε διά τῶν δημίων ὁ ἡγεμών Ὀλύμβριος.

Ὁ φθονερός ὅμως Διάβολος, πού ἔβλεπε ὅτι νικᾶται ἀπό ἕνα τρυφερό κοριτσάκι, διότι εἶχε ταπείνωσι, σωστή πίστι καί ὑψηλότατο ἀγωνιστικό φρόνημα, προσεπάθησε, ἀφοῦ ἔβλεπε ὅτι τά ὄργανά του, οἱ ἄνθρωποι δηλαδή, δέν μποροῦσαν νά κάμψουν τό φρόνημά της, προχώρησε παραπέρα. Γιατί ὅταν ὁ Διάβολος δέν μπορεῖ μέ ἕνα α´ πάθος ἤ μέ μία α´ ἀνθρωπίνη μέθοδο νά μᾶς κάνη νά ἁμαρτήσωμε, τότε προσπαθεῖ καί ὁ ἴδιος νά κάνη κατά μέτωπον ἐπίθεσι. Καί στήν περίπτωσι αὐτή προσεπάθησε νά τρομοκρατήση ὁ ἴδιος τό κοριτσάκι αὐτό, τήν Ἁγία Μαρίνα, κατά παραχώρησιν βέβαια Θεοῦ. Ὁ Θεός τό ἐπέτρεψε.

Πῆρε λοιπόν ὁ Διάβολος μορφή σιχαμεροῦ δράκοντος καί φανερώθηκε μέσα στήν φυλακή. Ἐνῶ ἦσαν κλειστές οἱ πόρτες, φάνηκε ἐκεῖ μέσα, ἀνεξηγήτως βέβαια μέ τήν ἀνθρωπίνη λογική, ἕνα ὄντως τέρας. Διότι ὁ Διάβολος, ἄν καί εἶναι πνεῦμα, ὅταν ὁ Θεός ἐπιτρέψη, μπορεῖ νά μετασχηματισθῆ, κατά φαντασίαν μέν, δηλαδή δέν εἶναι πραγματικό τέρας, ὅμως αὐτός πού τό βλέπει ἔτσι αἰσθάνεται, ὅτι εἶναι πραγματικό τέρας. Τρώει καί ξύλο καί πολλά ἄλλα, ἀμέτρητα... Αὐτό θά πῆ ὅτι ''κατά φαντασίαν'' ἐμφανίζεται ὁ Διάβολος. Ὄχι δηλαδή ὅτι ὅσοι βλέπουν τόν Διάβολο ἔχουν, ἤ σχιζοφρένεια, ἤ φαντασία - ὅπως λέγομε ''αὐτός εἶναι φαντασμένος''. Ἄλλο τό ἕνα, ἄλλο τό ἄλλο. Καμμία σχέσι δέν ἔχουν αὐτά τά δύο φαινόμενα μεταξύ τους.

Ἔτσι λοιπόν ἡ Ἁγία Μαρίνα, ἡ ὁποία ἔβλεπε ὄντως αὐτό τό τέρας μέσα εἰς τήν φυλακή, καθόλου δέν τἄχασε. Στήν ἀρχή, προσηύχετο ἐπίμονα, χωρίς νά φεύγη μάλιστα τό μυαλό της ἀπό τά λόγια τῆς προσευχῆς καί νά ἀρχίση νά σκέφτεται, πού εἶναι πολύ φυσικό νά πῆ ''ἐδῶ εἶναι ἕνα τέρας, ποῦ βρέθηκε, πῶς βρέθηκε, θά μέ διαλύση σέ λίγο'', κλπ.

Ὅταν διεπίστωσε λοιπόν ὁ δράκων, δηλαδή ὁ Διάβολος, ὅτι δέν κατάφερε καθόλου νά τήν ἀποσπάση κἄν ἀπό τήν προσευχή, τήν Ἁγία Μαρίνα, τότε ''ἔπαιξε καί τό τελευταῖο του χαρτί'', ἄς τό ποῦμε πιό σωστά, τό τελευταῖο του παιχνίδι, καί ὥρμησε, κατά παραχώρησιν πάλι Θεοῦ, νά τήν καταπιῆ. Νά βλέπης, ὄχι ἁπλῶς ἕνα λιοντάρι, ἀλλά ἕνα τεράστιο τέρας νά ἀνοίγη τό στόμα του καί νά προσπαθῆ νά σέ καταπιῆ! Καί ἐπέτρεψε ὁ Θεός ἔτσι νά αἰσθάνεται καί νά νομίζη ἡ Ἁγία Μαρίνα.

Καί ὅταν ὁ δράκων εἶχε φθάσει νά τήν καταπιῆ μέχρι τήν μέση σχεδόν, τότε ἡ Ἁγία Μαρίνα ἔκανε τό σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, μέ πίστι, καί ἡ ἀκατάλυτος δύναμις τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ ἐνήργησε θαυματουργικά γιά λογαριασμό τῆς Ἁγίας Μαρίνας καί ἐσκίσθη ἡ κοιλιά τοῦ φανταστικοῦ αὐτοῦ τέρατος. Καί τότε ὁ Σατανᾶς, κατά παραχώρησιν πάλι Θεοῦ, ἀπό δράκων τεράστιος καί σιχαμερός πού ἐφαίνετο, μεταμορφώθηκε σέ μορφή σκύλου καί ὡς σκυλί τώρα συνέχιζε νά φοβερίζη τήν Ἁγία Μαρίνα, ἡ ὁποία προσηύχετο συνεχῶς. Εἶχε ὅμως ἤδη πάρει θάρρος ἡ Ἁγία Μαρίνα, βλέποντας αὐτήν τήν ἀλλαγή, κατάλαβε καλύτερα τά πράγματα, τά εἶδε καί στήν πρᾶξι μᾶλλον, τό τέρας νά γίνεται σκυλί. Ἔ, καμμία σύγκρισις μεταξύ τῶν δύο, ἐννοεῖται. Καί στήν συνέχεια μαστίγωνε τό σκυλί μέ τήν προσευχή της, τώρα μέ περισσότερη χαρά καί μέ περισσότερο θᾶρρος, ἕως ὅτου ἔγινε ἄφαντος ἀπό αὐτήν ὁ Σατανᾶς καί ἐξηφανίσθη.

Καί μετά ἀπό αὐτήν τήν περιπέτεια, πού ἐμεῖς δέν μποροῦμε κἄν νά τήν διανοηθοῦμε βέβαια, εἶδε οὐράνια ὑπέρ νοῦν ἐξαίσια θεοπτία, πού τήν ἐγέμισε μέ ἀνέκφραστη θεϊκή ἡδονή, ἡ ὁποία δέν μπορεῖ νά συγκριθῆ μέ καμμία ἐπίγεια χαρά, εἴτε εἶναι νόμιμη, εἴτε εἶναι παράνομη καί ταυτόχρονα ἀπεκαταστάθη ἡ ὑγεία της καί ἔγινε ὅπως ἦταν πρίν. Ἔφυγαν ὅλοι οἱ μώλωπες ἀπό τό πρόσωπό της, πού κανείς δέν μποροῦσε καλά-καλά νά διακρίνη ποιά ἦτο καί ἔγινε πάλι πανέμορφη, ὅπως ἦτο πρίν ἀπό τά βασανιστήρια πού εἶχε ἤδη ὑποστῆ.

Τώρα, τήν ἑπομένη πῆγαν ''καμαρωτοί-καμαρωτοί'' οἱ δήμιοι, οἱ βασανισταί, γιά νά συνεχίσουν τά βασανιστήρια, ἐάν ζοῦσε βέβαια ἀκόμη ἡ Ἁγία Μαρίνα κατά τό φτωχό τους μυαλό. Καί ὅταν εἶδαν τήν πλήρη ἀποκατάστασι τῆς ὑγείας της, ἀντί νά πιστέψουν, τί ἔκαναν; Ἀπέδωσαν οἱ ταλαίπωροι τό θαῦμα στήν δύναμι τῶν ψεύτικων θεῶν. Βλέπετε διαστροφή! Ἐδῶ βλέπομε τί θά πῆ νά ἔχης χαλασμένο μυαλό, δηλαδή ἄρρωστο πνευματικά νοῦ, ἐνῷ μπορῆ νά εἶσαι τετραπέρατος ἤ μπορῆ νά εἶσαι καί σωστός ἄνθρωπος σέ ἄλλα θέματα. Ἀλλά τό νά ἔχης χαλασμένο, στά πνευματικά θέματα, μυαλό, π.χ. νά ἀποδίδης τά θαύματα τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ στήν δύναμι τῶν ψεύτικων θεῶν, ἤ στήν μαγεία ἤ σέ ὁ,τιδήποτε ἄλλο, αὐτό εἶναι ἀνθρωπίνως ἀθεράπευτο ἤ ἔστω πολύ δύσκολα θεραπεύεται.

Βέβαια ἡ Ἁγία μας τά κατάλαβε αὐτά καί τούς ''τακτοποίησε'' ἐκ νέου. Τούς εἶπε δηλαδή ὅτι ὁ Θεός, ὁ Χριστός, τήν ἔκανε καλά καί τούς ''ἔβαλε στήν θέσι τους'' μέ ἀκόμη περισσότερο θάρρος, ὁπότε καί αὐτοί ἄρχισαν νά τήν ξαναβασανίζουν μέ ἀναμμένες λαμπᾶδες. Καί γιά νά μή τά πολυλογοῦμε, μετά τήν βούτηξαν σέ ἕναν λέβητα μέ νερό γιά νά πνιγῆ. Ἀλλά καί πάλι ἔμεινε ἀβλαβής ἡ Ἁγία. Καί μάλιστα, κατά θεία οἰκονομία, μέ τόν τρόπο αὐτόν πού τήν ἐβούτηξαν στό νερό γιά νά πνιγῆ, ἀκούσθηκε οὐράνια φωνή, δηλαδή ἀπροσδιορίστου προελεύσεως κατά τήν ἀνθρωπίνη λογική, ἡ ὁποία ἐπιβεβαίωνε ὅτι ὄντως μέ αὐτόν τόν τρόπο ἐβαπτίσθη ἡ Ἁγία.

Αὐτή δέ ἡ οὐράνια φωνή ἐμακάριζε καί ἐπαινοῦσε τήν Ἁγία Μαρίνα. Καί αὐτήν τήν φωνή δέν τήν ἄκουσε μόνον ἡ Ἁγία Μαρίνα, ἤ μόνον ὁ ἡγεμών, ἀλλά τήν ἄκουσε καί ὅλο τό παρευρισκόμενο πλῆθος. Καί μόνον ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς φωνῆς ἐπίστευσαν εἰς τόν Χριστόν δέκα πέντε χιλάδες ἄνδρες, ἐκτός τῶν γυναικῶν καί τῶν παιδιῶν. Καί ὅλοι αὐτοί, ἐπειδή εἶχαν καλή προαίρεσι, καί μόνο ἀπ᾽ αὐτό τό θαυμαστό γεγονός, πού ἄκουσαν αὐτήν τήν οὐράνια φωνή, ἤθελαν νά λάβουν τοῦ μαρτυρίου τόν ἀμάραντο στέφανο.

Τότε, ''τά ἔχασε'' ὁ ἡγεμών. Σοῦ λέει «τί γίνεται ἐδῶ; Ἐδῶ πᾶμε νά μεταστρέψωμε τήν Μαρίνα καί, ἀντί νά τῆς ἀλλάξωμε γνώμη καί νοοτροπία, βλέπομε νά θέλουν ὅλοι αὐτοί νά γίνουν Χριστιανοί καί νά μαρτυρήσουν». Ὁπότε, ἐσκότωσε ὅσους ἐπρόλαβε, ὅσους μποροῦσε, ἀπό αὐτές τίς δέκα πέντε χιλιάδες δηλαδή - Κύριος οἶδε πόσους ἀκριβῶς - καί, ἐπειδή ἐφοβήθη νά μή πιστεύσουν καί οἱ ὑπόλοιποι ὑπήκοοι τῆς πόλεως τήν ὁποία εἶχε ὑπό τήν ἐξουσία του, ἐσκότωσε, γρήγορα-γρήγορα, διά ξίφους, καί τήν Ἁγία Μαρίνα. Καί ἔτσι καί αὐτή ἡ μακαρία ἔλαβε τοῦ μαρτυρίου τόν ἀμάραντο στέφανο καί ἐπῆγε δεδοξασμένη πρός τήν αἰώνια πατρίδα ὅλων μας.

Αὐτά, ἐντελῶς βέβαια περιληπτικά, ὅσον ἀφορᾶ εἰς τόν βίο τῆς Ἁγίας Μαρίνας. Νομίζω, καί ὁ βίος της, καί τό φρόνημά της μᾶς διδάσκουν. Δέν χρειάζονται, ἀπό ἐμᾶς τούς ἐμπαθεῖς, οὔτε σχόλια, οὔτε ἀναλύσεις. Τό μόνο πού λέμε ἐν κατακλεῖδι εἶναι ὅτι ὄντως ''θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ''. Καί ''Ἁγία τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν''.

Ἀμήν.

*Ὁμιλία κατά τήν Θεία Λειτουργία στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος - 17/7/2005