Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, "Το υπέρ παν όνομα"

Ευαγγελικό ανάγνωσμα Κυριακής προ Χριστού γεννήσεως

(Ματθ. Α' 1-25)

Γράφει ο Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος,

Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Δρ. Πωγ. &Κονίτσης

e-mail: ioil.konitsa@gmail.com

Ανέκαθεν η Εκκλησία μας έδινε μεγάλη σημασία στο όνομα Ιησούς, όσον αφορά την πνευματική πρόοδο του πιστού. Βεβαίως οι θεοφόροι πατέρες και διδάσκαλοι χαρακτηρίζουν τον Θεό, τόσο ανώνυμο, όσο και πολυώνυμο. Και ανώνυμο μεν γιατί ουδεμία λέξη κτιστή μπορεί να περιλάβει τον Θεό,  πολυώνυμο δε διότι μέσω ονομάτων, εκφράζονται κάπως οι ιδιότητες του Τριαδικού Θεού.

Εάν δούμε το θέμα ιστορικώς, μέσα από τις Βιβλικές σελίδες, θα διαπιστώσουμε ότι οι Εβραίοι είχαν φθάσει και έως υπερβολής, φοβούμενοι να εκφέρουν το όνομα του Θεού, μήπως τούτο θεωρηθεί ως βλασφημία τού θείου ονόματος. Έτσι δημιουργήθηκαν καταστάσεις που δεν είχαν σχέση με τον πραγματικό σεβασμό που οφείλει ο άνθρωπος στον Θεό, αν και οι Προφήτες εμπνευσμένοι από τον άσαρκο Λόγο διεσάλπιζαν όσο το δυνατόν την αποκάλυψη που ελάμβαναν. Έτσι καθοδηγούνταν οι άνθρωποι προς την ορθή πορεία τής γνώσεως του Θεού, αλλά και της προσμονής τού Λυτρωτού. “ Ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου” για να πραγματοποιηθεί το “Πρωτευαγγέλιο”, η υπόσχεση δηλ. που έδωσε ο Θεός στους πρωτοπλάστους, από τα πρώτα που αποκαλύπτει  το σχέδιο της ευδοκίας τού Θεού είναι το όνομα “Ιησούς”.

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, καταγράφει θεοπνεύστως και με μοναδικό τρόπο τα γεγονότα τα οποία εξ' αρχής έχουν σχέση με την ονοματοδοσία τού Υιού και Λόγου τού Θεού. Και πρώτα απ' όλα βλέπουμε τον αρχάγγελο Γαβριήλ να αποκαλύπτει στην Παρθένο μεταξύ των άλλων “...και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν” (Λουκ. Α' 31). Στην συνέχεια παρακολουθούμε τον Άγγελο του Θεού να εξηγεί στον δίκαιο Ιωσήφ τα της συλλήψεως και ότι η Μαριάμ “τέξεται υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν” (Ματθ. Α' 21).

Αυτό είναι το όνομα του Θεανθρώπου με το οποίο τον προσφωνούν όλοι οι σύγχρονοί του άνθρωποι και με αυτό το όνομα παραμένει επισήμως μέσα στην ιστορία όταν ο Πιλάτος δίνει την εντολή να τεθεί επί του Σταυρού επιγραφή “Ιησούς ο Ναζωραίος, ο βασιλεύς των Ιουδαίων” !

Αυτό είναι το όνομα που έφεραν οι πρώτοι πιστοί τής Εκκλησίας μας στα χείλη και κυρίως μέσα στην καρδιά. Αυτό το όνομα είναι που μισούν οι διώκτες και οι αντίχριστοι της κάθε εποχής και αυτό το όνομα είναι το οποίο κάνει τα δαιμόνια να φρίττουν και να σπαράσσουν.

Η  ουσία τού θείου αυτού ονόματος είναι ανεξάντλητη και εκατομμύρια ολόκληρα γεύτηκαν την δύναμή του και την ευλογία του και φυσικά δισεκατομμύρια ακόμα δια της πίστεως έχουν να λάβουν τις δωρεές και την χάρη τού ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Εάν τώρα θελήσουμε να θεμελιώσουμε σε καθαρώς αγιογραφική βάση την αλήθεια αυτή, θα ακούγαμε τον Απ. Πέτρο εκ μέρους όλης της Εκκλησίας και όλων των πιστών έως το τέλος των αιώνων, να τονίζει την μεγαλειώδη διακήρυξη: “Ουκ έστιν εν άλλω ουδενί η σωτηρία· ουδέ γαρ όνομά εστιν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις εν ω δει σωθήναι ημάς” (Πραξ. Δ' 12). Δηλ. δεν είναι δυνατόν με κανέναν άλλον να αποκτήσουμε την σωτηρία που μας υποσχέθηκε ο Θεός. Διότι δεν υπάρχει κάτω από τον ουρανό και πάνω σ' όλη τη γη εκτός από το όνομα του Ιησού κανένα άλλο όνομα το οποίο να έχει δώσει ο Θεός στους ανθρώπους και να έχει ορίσει ο ίδιος ότι μόνο μ' αυτό μπορούμε να σωθούμε όλοι εμείς. Συνεπώς μόνον αυτόν τον Ιησού οφείλουμε να εγκολπωθούμε ως σωτήρα.

Αν τώρα ζητήσουμε τη συνδρομή των Πατέρων τής Εκκλησίας μας επάνω στο θέμα αυτό, ας επιλέξουμε από το μεταλλείο τής εμπειρίας τής καρδιακής ευχής την φράση τού αγίου Ιωάννου της Κλίμακος η οποία συνοψίζει τον όλο αγώνα τού πιστού και την αιτία τής πνευματικής νίκης:    “Ἰησοῦ ὀνόματι μάστιζε πολεμίους· οὐ γάρ ἐστιν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς ἰσχυρότερον ὅπλον” (Κλίμαξ, Λόγος Κ' “Περί δειλίας”).

Αλλά ας εμβαθύνουμε έστω και για λίγο στην ετυμολογία τού ονόματος, και τούτο διότι μεγάλη την ωφέλειαν θα λάβουμε.

 Κάθε όνομα εκφράζει ένα νόημα και επικλείει ένα περιεχόμενο. Το “υπέρ παν όνομα” “Ιησούς”, αποτελεί τη σύνθεση δύο λέξεων. Της λέξεως “Γιαχβέ” που σημαίνει “Ο αιώνιος, ο υπάρχων απειροτέλειος Θεός” και της λέξεως “Ιεσουά” που σημαίνει “Θεός-Σωτήρ”.  Έτσι λοιπόν και μέσα από το όνομα αυτό, που έδωσε ο Αρχάγγελος εντολή να δοθεί στο νήπιο, αποδεικνύεται ότι δεν επρόκειτο περί ενός απλού ανθρώπου.

Το “γεννηθέν εκ πνεύματος αγίου” δεν είναι ούτε ένας άνθρωπος, ούτε και Θεός μόνο. Είναι Θεός και άνθρωπος. “Θεάνθρωπος”!

Σκοπός δε της ενανθρωπίσεώς Του ήταν η σωτηρία τού εκπεσόντος ανθρώπου. Ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους, από Αδάμ έως του τέλους τής Ιστορίας, “έως συντελείας των αιώνων”. (Εννοείται, όσων θέλουν να σωθούν διά Ιησού Χριστού).

Αυτή τώρα η σωτηρία των ανθρώπων που αποτελεί το σπουδαιότερο έργο επί της γης, συντελείται προς δόξαν Θεού και προς πείσμα των δαιμόνων μέσα στην κιβωτό τής σωτηρίας που δεν είναι άλλη από αυτό το Σώμα τού Χριστού, την Εκκλησία του!

Το θέμα όμως είναι κατά πόσο αισθάνεται κανείς τις μοναδικές τούτες αλήθειες και κατά πόσο καταρτίζει την καρδιά του στο να γίνει αυτή ένα “σπήλαιο και μια φάτνη” που θα δεχθεί τον ενανθρωπίσαντα Κύριο. Κατά πόσο δηλ. μαζί με τα μυστήρια που λαμβάνουμε και κοινωνούμε, το όνομα Ιησούς πάλλεται μέσα στην ύπαρξη και οδηγεί τον άνθρωπο “εκ δυνάμεως εις δύναμιν”. Με δυο λόγια το ζητούμενο είναι εάν στον χώρο τής Εκκλησίας, περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο καλλιεργείται η ευχή τού Ιησού ως καρδιακή προσευχή, όπως δηλ. την παρέδωκαν οι άγιοι Απόστολοι στους αποστολικούς Πατέρες και αυτοί με τη σειρά τους στους διαδόχους τους και όπως την βιώνουν οι άγιοι της κάθε εποχής, φυσικά και της δικής μας οι σύγχρονοι άγιοι και πατέρες.

Ας παραδεχθούμε αδελφοί μου ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην διοικούσα και όχι μόνον Εκκλησία μας επικεντρώνεται στο ότι χάσαμε το πνεύμα τής ζωντανής προσευχής. Το όνομα πλέον του Ιησού δεν συγκινεί ποιμένες και ποίμνιον. Οι καρδιές παγώνουν μέσα στο απύθμενο κενό που δημιουργεί η έλλειψις της χάριτος, ακριβώς λόγω απουσίας της θερμής προσευχής και ακαταπαύστου ευχής και έτσι ως αποτέλεσμα έρχεται το να αγωνιούν οι  Χριστιανοί με το πώς να γεμίζουν την ύπαρξή τους με υποκατάστατα τής νοεράς - καρδιακής προσευχής, αν όχι με ποικίλων λογιών “ξυλοκέρατα”. Τις “πλαστικές τροφές” δηλ. είτε στο όνομα κάποιας “οικολογίας”, είτε στο όνομα κάποιας “ενώσεως” με κάλυμμα και επίχρισμα ψευδοσυναισθήματος αγάπης (έως και ομαδικής παρακρούσεως και αποστασίας εκ της πατερικής παρακαταθήκης) είτε στο όνομα μιας διαχριστιανικής – διαθρησκειακής – διεθνιστικής “παγκόσμιας ειρήνης”, είτε σε κάτι άλλο... και ουκ έσται παύλα των δεινών. Και όλα αυτά γιατί; Μα, διότι άδειασαν οι καρδιές από το όνομα του Ιησού. Έτσι καταλήγει η αλλοπρόσαλλη εποχή μας, στο όνομα δήθεν του Χριστού να κατασκευάζει “εκκλησίες”, “θεολογίες” και αλλόκοτες εκκλησιολογίες που φυσικά ουδεμία σχέση έχουν τα κατασκευάσματα αυτά της πλάνης με τον Ενανθρωπίσαντα. Επίσης ο λιμός και η άρνηση της προσευχής έχει ως αποτέλεσμα το να προσκαλούν κάποιοι, όλους τους άλλους στις θρησκευτικές – θεατρικές τους παραστάσεις, αρνούμενοι τον “ Ένα ”, αφού δι΄ Αυτόν “ουκ έστι τόπος εν τω καταλύματι”.

Ας αφήσουμε όμως τη φαιδρή και ταυτοχρόνως μελαγχολική και βαριά ατμόσφαιρα που αισθάνονται όσοι πραγματικώς αγαπούν τον Ιησού και ζουν εν τω ονόματί Του και ας κλείσουμε με τον λόγο τής χάριτος του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου: “Τω ονόματι τούτω (Ιησού), θάνατος ελύθη, δαίμονες εδέθησαν, ουρανός ανεώχθη... Πνεύμα κατεπέμφθη”!

Ναι, στο Όνομα αυτό “Ιησούς” συμπυκνώνεται ολόκληρη η προχριστιανική ιστορία. Αυτό συνέχει τον κόσμο και εν τω ονόματι Ιησού βιώνουμε από του νυν τον οριστικό θρίαμβο της νίκης τού Χριστού. Αμήν.