Κατάρ, Γεωστρατηγική και Εκκλησία

Κατάρ, Γεωστρατηγική και Εκκλησία

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Στην Αραβική χερσόνησο εκτυλίσσεται μια αντιπαράθεση γεωστρατηγικής ισχύος, επικίνδυνη για την ειρήνη της περιοχής του Περσικού Κόλπου  και γενικότερα της Μέσης Ανατολής. Από τη μία πλευρά της αντιπαράθεσης είναι η βαχαμπιτική σουνιτική Σαουδική Αραβία με τους δορυφόρους της - Μπαχρέϊν και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – και την εξαρτώμενη οικονομικά από αυτήν σουνιτική Αίγυπτο, του υπό τον  στρατηγό Σίσι καθεστώτος.

Από την άλλη πλευρά είναι το βαχαμπιτικό σουνιτικό Κατάρ και η σουνιτική Τουρκία. Ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην περιοχή του Κόλπου και στην Αραβική χερσόνησο δείχνουν, για οικονομικούς και γεωστρατηγικους λόγους, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και, εμμέσως, η Ρωσία. Επίσης το σιιτικό  Ιράν, για λόγους ηγετικής θέσεως στον μουσουλμανικό κόσμο και οικονομικούς.

          Το Κατάρ είναι μια μικρή σε έκτασή και πληθυσμό χώρα. Έχει έκτασή περίπου της μισής Πελοποννήσου και ο πληθυσμός του υπολογίζεται στα 2,5 εκατομμύρια. Οι γνήσιοι Καταρανοί είναι το 15% και οι γυναίκες το 25% του συνολικού πληθυσμού. Αυτό γιατί το 85% περίπου του πληθυσμού είναι ξένοι.  Οι περισσότεροι εργάτες μουσουλμάνοι και Ευρωπαίοι στελέχη επιχειρήσεων.

Με τον πλούτο του το Κατάρ θέλησε να παίξει γεωστρατηγικά παιχνίδια δυσανάλογα του μεγέθους του, ως χώρας. Συμμετέσχε οικονομικά και στρατιωτικά στην «αραβική άνοιξη»: στην Αίγυπτο, όπου βοήθησε τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, στη Λιβύη, όπου είχε ενεργό συμμετοχή στην πτώση του Καντάφι και στη Συρία, όπου βοηθάει τους σουνίτες αντάρτες κατά του καθεστώτος του αλαουίτη (ο αλαουτισμός είναι κλάδος του σιιτισμού) Άσαντ. Η Σαουδική Αραβία ενοχλήθηκε σφόδρα από τις  ενέργειες του Κατάρ να αυτονομηθεί πολιτικά και γεωστρατηγικά  από αυτήν, να έχει τη δική του άποψη στα διεθνή πολιτικά πράγματα, με το παγκόσμιας εμβέλειας τηλεοπτικό σταθμό «Αλ Ζαζίρα»  και να αποκτήσει ιδιαίτερη σχέση με τον μεγάλο εχθρό της, την Τουρκία, η οποία εγκατέστησε σ’ αυτό στρατιωτική βάση. Αποτέλεσμα το εμπάργκο που επέβαλε με τους συμμάχους της στο Κατάρ, για να το κάμψει και να αποδεχθεί να παραμείνει υπό την επιρροή της.

          Με το Κατάρ απέκτησαν άμεση ή έμμεση σχέση τα πρεσβυγενή Ορθόδοξα Πατριαρχεία και η Εκκλησία της Ελλάδος. Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, συνοδευόμενος από τον σημερινό Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ και οικονομικούς παράγοντες επισκέφθηκε τη Ντόχα και είχε συνομιλίες με ανώτατους παράγοντες του Κατάρ για επενδύσεις σε εκκλησιαστικές εκτάσεις της Βουλιαγμένης. Η συγκεκριμένη ενέργεια και η φιλοσοφία του «business is business» και ότι η Εκκλησία συζητάει με οποιονδήποτε επενδυτή, ανεξάρτητα από τη θρησκεία του και τις πιθανές σκοπιμότητες της επένδυσης, είναι μια νοοτροπία που μπορεί να προκαλέσει ζημία όχι μόνο στην Εκκλησία της Ελλάδος, αλλά σε όλο τον Ελληνισμό.    

          Στενή σχέση με το Κατάρ έχει ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος. Όταν υπηρέτησε εκεί, ως Έξαρχος του Παναγίου Τάφου, ανέπτυξε σχέσεις με την οικογένεια Αλ Θάνι, που με το Νόμο της Σαρία ηγεμονεύει αυταρχικά του Κατάρ. Επίσης απέκτησε θερμή σχέση με τον ελληνικής καταγωγής εκεί τότε πρέσβη των ΗΠΑ Πάτρικ Θέρος. Η σχέση του με τον Εμίρη του Κατάρ και με αξιωματούχους των ΗΠΑ  ώθησαν τον κ. Θεόφιλο να «εισπηδήσει» στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αντιοχείας, που εδρεύει στη Δαμασκό του μεγάλου εχθρού των ΗΠΑ και του Κατάρ Μπασάρ Χαβέζ αλ Άσαντ και να ιδρύσει στο Κατάρ την «Αρχιεπισκοπή Καττάρων», με έδρα τη Ντόχα.... Το Πατριαρχείο Αντιοχείας αντέδρασε έντονα και διέκοψε την κοινωνία με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που απέσχε της Συνόδου στην  Κρήτη. Σημειώνεται ότι το μονοφυσιτικό «Συρορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας», με έδρα τη Δαμασκό, διαθέτει «Πατριαρχικό Βικαριάτο» για όλα τα κράτη του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένου του Κατάρ....   

          Το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης εμμέσως έχει εμπλακεί στο θέμα του Κατάρ, αφού, με τις ενέργειες του, υποστηρίζει την ενέργεια του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων σε βάρος του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Σημειώνεται ότι το Φανάρι βρίσκεται σε λεπτή σχέση με την κυβέρνηση του Προέδρου Ερντογάν, ο οποίος στηρίζει το καθεστώς του Κατάρ στη διαμάχη του με τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της. Επίσης γραμμή του Φαναρίου είναι να διατηρεί άριστες σχέσεις με την εκάστοτε κυβέρνηση των ΗΠΑ. Μετά τη Σύνοδο στην Κρήτη και έως σήμερα και παρά τη σχετική Συνοδική απόφαση και δέσμευσή του, το Φανάρι δεν έχει προχωρήσει στην προσπάθεια επίλυσης του εκκλησιαστικού προβλήματος στο Κατάρ. Αφήνει έτσι να διαιωνίζεται η κατάσταση, που ευνοεί το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και την βλέπουν θετικά οι ΗΠΑ και το Κατάρ, για λόγους γεωπολιτικής.