I.Tάτσης, Ιστορία Β΄Γυμνασίου: Υποτίμηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου και προβολή του Ιουλιανού του παραβάτη

ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΑΒΑΤΗ

του Τάτση Ιωάννη, Θεολόγου

Το νέο βιβλίο της Ιστορίας της Β΄ Γυμνασίου περιγράφει την περίοδο από την αρχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι την Τουρκοκρατία. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί που καλούνται να το διδάξουν σημειώνουν το λανθασμένο τρόπο συγγραφής του βιβλίου που συμπυκνώνει μέσα σε μικρές παραγράφους πολύ σημαντικά γεγονότα. Έτσι και ο διδάσκων πρέπει να αναλύει στους μαθητές τα ιστορικά γεγονότα χρησιμοποιώντας άλλες πηγές και οι μαθητές δεν έχουν από που να διαβάσουν αναλυτικά το μάθημά τους.

Πρωτοφανής όμως είναι και ο τρόπος παρουσίασης από τους συγγραφείς του βιβλίου των ιστορικών προσώπων της βυζαντινής περιόδου. Ο άγιος και Μέγας Κωνσταντίνος αναφέρεται απλώς ως Κωνσταντίνος Α΄ και ο Ιουλιανός ο Παραβάτης γίνεται απλώς Ιουλιανός. Γιατί αποφεύγεται η αναφορά στην αγιότητα και τους λόγους που κατέστησαν Μέγα τον Κωνσταντίνο; Μέχρι σήμερα όλοι γνώριζαν τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ως Μέγα Κωνσταντίνο και άγιο της Εκκλησίας. Και ο Ιουλιανός γιατί έπαψε να ονομάζεται Παραβάτης; Μήπως προσπαθούμε να αποκρύψουμε από τους μαθητές τη διεστραμμένη προσωπικότητα του Ιουλιανού;

Αν οι συγγραφείς ήθελαν να διδαχθούν τα παιδιά την αλήθεια για τα ιστορικά πρόσωπα του Βυζαντίου θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ένα μόνο από τα πολλά κείμενα των αγίων της εποχής αυτής, τον «Κατά Ιουλιανού Στηλιτευτικό Β΄» Λόγο του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Γράφει εκεί ο άγιος Γρηγόριος για το Μέγα Κωνσταντίνο: «Ουδέν γάρ ουδενός ούτω πώποτε πράγματος έρως θερμός ενέσκηψεν, ως εκείνω (ενν. τω Κωνσταντίνω) Χριστιανούς αυξηθήναι και εις το πλείστον και δόξης προελθείν και δυνάμεως». Να ο λόγος για τον οποίο ο Κωνσταντίνος είναι και Μέγας και άγιος. Παρακάτω ο άγιος Γρηγόριος αναφέρεται στον Ιουλιανό: «(ενν. Ο Ιουλιανός ήν) μετά Ηρώδην διώκτης, μετά Ιούδαν προδότης και Χριστοκτόνος μετά Πιλάτον και μετά Ιουδαίων μισόθεος». Εκτός δε από την «σύλησιν αναθημάτων», «την αρπαγήν των ιερών σκευών», τους διωγμούς και τα μαρτύρια των Χριστιανών ο Άγιος Γρηγόριος μας περιγράφει τη συμμετοχή του Ιουλιανού σε λατρείες δαιμόνων, σε σφαγή παρθένων κοριτσιών και βρώση των σωμάτων τους και άλλα πολλά φρικτά και δυσώδη. Δεν θα έβλαπτε λοιπόν, αν θέλαμε να αποφύγουμε τις περιγραφές των φρικιαστικών πράξεων του Ιουλιανού, τουλάχιστον να αναφέραμε για αυτόν το χαρακτηρισμό παραβάτης.

Δυστυχώς φαίνεται πως οι σύγχρονοι ιστορικοί ηθελημένα και σκόπιμα αποσιωπούν την προσφορά των αγίων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου αλλά και την δυσώδη μορφή των παραβατών όπως του Ιουλιανού. Οι μάχιμοι όμως εκπαιδευτικοί ας διδάξουμε στα παιδιά της Ελλάδας το μεγαλείο και την αγιότητα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, όπως και εμείς σοφά τη διδαχτήκαμε στα μαθητικά μας χρόνια.

(σημ. Δυστυχώς τα blog δεν μας αφήνουν να γράφουμε πολυτονικά. Έτσι και οι λόγοι του Αγίου Γρηγορίου γράφηκαν χωρίς πνεύματα).