Λάβαμε από την κα Αικατερίνη-Μαρία Μπαλή Σχολική Σύμβουλο Θεολόγων των Νομών Αρκαδίας, Ηλείας, Λακωνίας, Μεσσηνίας και Ζακύνθου τα Πρακτικά της Ημερίδας (χαιρετισμούς και εισηγήσεις), που έγινε στη Σπάρτη στις 10.03.2009 με θέμα:
"Το Μάθημα των Θρησκευτικών στο Σύγχρονο Σχολείο
- Θέσεις και Αντιθέσεις - Προοπτικές"
Δημοσιεύουμε σήμερα τους Χαιρετισμούς και την εισαγωγική Εισήγηση της κας Μπαλή:
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΗΣ κ. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Εἶναι τιμή καί ἰδιαίτερη εὐλογία νά συμμετέχει κάποιος καί μάλιστα προσκεκλημένος, στό πνευματικό τραπέζι, πού μέ κέφι καί ἐνδιαφέρον ἑτοίμασαν οἱ Θεολόγοι τῆς περιοχῆς μας, μέ πρωτοβουλία τῆς Σχολικῆς
Συμβούλου τους κ. Αἰκατερίνης Μπαλῆ καί τοῦ Περιφερειακοῦ Διευθυντῆ Α/θμιας καί Β/θμιας Ἐκπαίδευσης Πελο-ποννήσου κ. Μαραμπέα. Ἐκφράζω γι΄αὐτό τίς εὐγνώμονες εὐχαριστίες μου καί τή χαρά μου καί εὔχομαι ἡ ἡμερίδα αὐτή νά γίνει σταθμός καί ὁρόσημο καί ἀπαρχή παρομοίων συνάξεων στήν ἱστορική Μητρόπολή μας, γιά τήν πνευματική ὑποβοήθηση τῶν συνανθρώπων μας καί ἰδιαιτέρως τῶν παιδιῶν, πού οἱ γονεῖς τους παρέδωσαν μέ ἐμπιστοσύνη ἄνευ ὅρων στά δικά σας χέρια.Ὅλοι οἱ σοβαρά σκεπτόμενοι ἄνθρωποι, ἀκούοντας, διαβάζοντας ἤ βλέποντας ἕνα μέρος, γιατί δέ θέλω νά εἶμαι ἀπαισιόδοξος, τῆς σημερινῆς σεισμικῆς νεολαίας νά ἔχει γιά στόχο της τό χάος καί νά βαδίζει στό πουθενά, ἀνησυχοῦν καί περιμένουν τήν ἑπόμενη ἡμέρα μέ συγκρατημένη τήν ἀναπνοή τους. Εἶναι ἀνάγκη νά προβληματίζεται ἡ οἰκογένεια, ἡ Ἐκκλησία, τό Σχολεῖο καί ἡ κοινωνία γιά τήν πορεία αὐτῶν τῶν παιδιῶν καί τῆς Παιδείας γενικότερα.
Δώσαμε σημασία σήμερα στή «μόρφωση» πού ἔχει σχέση μέ τό πλῆθος τῶν γνώσεων, οἱ ὁποῖες ἔχουν ξεπεράσει τά ὠφέλιμα ὅρια καί ἀδιαφοροῦμε γιά τήν ὁλοκληρωμένη Παιδεία, πού δίνει ἔμφαση καί στήν καλλιέργεια τοῦ ἔσω ἀνθρώπου, τοῦ ἤθους καί τοῦ χαρακτήρα τοῦ νέου καί σ΄αὐτό τό σημεῖο ὁμολογουμένως καί ἀποδεδειγμένως πέσαμε ἔξω καί ἀδικήσαμε τά παιδιά.
«Τοῦτο ἐστι ὅ τήν οἰκουμένην πᾶσαν ἀνατρέπει, ὅτι τῶν οἰκείων ἀμελοῦμεν παίδων» βροντοφωνάζει ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων ὁ βαθύς γνώστης τῶν νεανικῶν προβλημάτων, ὁ ἀκριβής καί ἀξιοθαύμαστος ἀνατόμος τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς καί μεγάλος παιδαγωγός Ἱερός Χρυσόστομος.
Δέν εἶναι δυνατόν νά συνεχισθεῖ αὐτή ἡ τακτική. Θά ἔλεγα ὅτι εἶναι ἐγκληματικό οἱ φορεῖς τῆς ἀγωγῆς, πού πρέπει νά ἀποτελοῦν τή σανίδα τῆς σωτηρίας αὐτῆς τῆς νεολαίας, μέ τήν ἀδιαφορία τους νά γίνονται ἄθελά τους ἡ παγίδα τῆς συμφορᾶς τους.
Ἡ ἀπειθαρχία στό σχολεῖο, ἡ ἐπαναστατική διάθεση, ἡ ἀμφισβήτηση τῶν πάντων, ἡ ἔλλειψη διαλόγου, ἡ χωρίς ἠθικούς φρα-γμούς ζωή ἡ πνευματική πενία κάι ἀτροφία καί ἄλλες ἐξτρεμιστικές ἐκδηλώσεις τῶν παιδιῶν στό χῶρο τοῦ Σχολείου δέν εἶναι δυνατόν παρά νά προκαλοῦν ἀνησυχία καί προβληματισμό στούς ἠθοπλά-στες ἐκπαιδευτικούς, οἱ ὁποῖοι ἐν συνεχεία ὑποχρεοῦνται νά πράττουν τό χρέος τους, μέ πνεῦμα ἀγάπης καί θυσίας.
Στήν ἐποχή μας, πού προσβάλλονται καί εὐτελίζονται οἱ ἀξίες, πού εἶναι διάχυτη ἡ ἰδεολογική σύγχυση καί ἐμφανής ἡ ἔλλειψη στόχων, σέ περίοδο πού οἱ πλεῖστοι μηχανοκρατοῦνται καί ἐλάχιστοι στοχάζονται καί σέ μία χώρα, στήν ὁποία συντελοῦνται ἀπρόσμενες ἀνακατατάξεις, ἐξαιτίας τῆς εἰσβολῆς ποικίλων πολιτισμικῶν στοιχείων καί ἀνθρώπων ἀλλοεθνῶν καί ἀλλοθρήσκων, εἶμαι πεπεισμένος πώς ἡ ὀρθόδοξη Θεολογία καί οἱ ὀτρηροί σκαπανεῖς της μποροῦν νά παίξουν τό σπουδαιότερο ρόλο καί νά δημιουργήσουν ἤ νά ὑποδείξουν διέξοδο στά ἀδιέξοδα.
Ἡ Θεολογία διαθέτει μοναδική δυναμικότητα καί μπορεῖ νά συμβάλει στήν ἀπελευθέρωση τοῦ νέου ἀπό τό πνευματικό, ἠθικό καί πολιτισμικό ἀδιέξοδο μέσα στό ὁποῖο ἔχει ἐγκλωβισθεῖ, γιατί δέ λειτουργεῖ μόνο σάν σημαντικός καί ἀκραιφνής λόγος, ἀλλά καί σάν βίωμα μυστικό, πού ἐκδηλώνεται μέ τήν ἐνάρετη βιοτή καί πολιτεία.
Ὁ πραγματικός Θεολόγος, σύμφωνα μέ τόν ὁρισμό πού δίνει ὁ ἅγιος Γρηγόριος, εἶναι ἐκεῖνος πού προσεύχεται καί ὁδηγεῖ καί τούς ἄλλους στήν προσευχή. Εἶναι ἐκεῖνος πού χρησιμοποιεῖ ἄλλοτε φλογέρα, γιά νά ὑμνήσει τό Θεό, καί ἄλλοτε κρατάει σφενδόνη, γιά νά ἀπομακρύνει τήν αἵρεση καί νά διαφυλάξει τά λογικά ἀρνία, πού τοῦ ἐμπιστεύθηκαν οἱ γονεῖς καί ἡ Πολιτεία.
Καλεῖται, ἐπίσης, νά διαδραματίσει ἕνα ἔργο ἱεραποστόλου σ΄αὐτούς πού ἦλθαν κοντά μας, ἀφοῦ ἐμεῖς δέν εἴχαμε τόν ζῆλο νά πᾶμε κοντά τους.
Ὁ πολύ κρίσιμος καί ζωτικός ρόλος τοῦ σύγχρονου Θεολόγου, ἐξάλλου, εἶναι ἡ βαθύτερη αἰτία τῆς μεθοδευμένης ἐπίθεσης ἐναντίον τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν στά σχολεῖα. Πρόκειται γιά ἕνα σοβαρό θέμα πού πρέπει ὅλους μας νά ἀπασχολήσει.
Ἡ δικαιολογία, ὅτι τό μάθημα ἔχει κατηχητικό χαρακτῆρα καί ὅτι ἡ κατήχηση εἶναι ἔργο τῆς Ἐκκλησίας δέν εὐσταθεῖ. Τά σημερινά σχολικά βιβλία τῶν θρησκευτικῶν, ὅπως καλύτερα ἀπό τόν καθένα γνωρίζετε, εἶναι περισσότερο ἐγκυκλοπαιδικά-θρησκειολογικά, μέ σημαντικές ἀναφορές στήν παράδοση τῆς Ὀρθοδοξίας καί πόρρω ἀπέχουν τῆς κατηχήσεως.
Ἐπίσης, σέ μιά εὐνομούμενη πολιτεία τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν ἐξυπηρετεῖ εὐρύτερους παιδαγωγικούς καί κοινωνικούς σκο-πούς. Γι΄αὐτό ἡ ἴδια ἡ Πολιτεία θά ἔπρεπε νά τό προστατεύει καί νά τό ἀξιοποιεῖ ὡς μέσο ἠθικοποιήσεως καί κοινωνικοποίησεως τῶν πολιτῶν της.
Σέ ἐποχή διαφθορᾶς καί σκανδάλων μόνο ἕνα μάθημα Θρησκευτικῶν, βασισμἐνο στήν ὀρθόδοξη χριστιανική πίστη, μπορεῖ νά δώσει πρότυπα ἀλληλεγγύης, αὐτοθυσίας, ἀνθρωπισμοῦ καί ὑπερβάσεως τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ.
Οἱ Θεολόγοι μας ἔχουν ὅλα τά ἀπαραίτητα πνευματικά ἐργαλεῖα γιά τήν ἀνίχνευση καί τήν θεραπεία τῶν σύγχρονων ἠθικῶν προβλημάτων, διαθέτουν δύναμη πού τήν ἀντλοῦν ἀπό τήν ἀέναη πηγή της, πού εἶναι ὁ Θεός, συνεχῶς ἐνισχύονται στόν ἀγῶνα τους, μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή τους καί εἶναι ἕτοιμοι καί γιά κόπους πού τούς ὑπαγορεύει ἡ θυσιαστική ἀγάπη τους πρός τόν ἄνθρωπο καί τόν Θεάνθρωπο.
Οἱ κληρικοί καί λαϊκοί Θεολόγοι μας μποροῦν πραγματικά νά βοηθήσουν τά παιδιά μας, ὥστε νά προσεγγίζουν τό Θεό χωρίς φοβίες καί νά τόν ὑποδεικνύουν σά βράχο ἀμετακίνητο ἐπάνω στόν ὁποῖο στηρίζονται οἱ πιστοί καί συντρίβονται οἱ ἄπιστοι. Μποροῦν νά δείξουν μέ τόν θερμουργό λόγο τους καί μέ τό ἁγιασμένο παράδειγμά τους τό πανσθενουργό χέρι τοῦ Κυρίου, πού ἄλλοτε συγκρατεῖ ἀπό τήν πτώση τόν νέο καί ἄλλοτε μέ στοργή τόν ἀνορθώνει. Πιστεύω ἀκόμη ὅτι μποροῦν καί τῶν συναδέλφων καθηγητῶν ἄλλων κλάδων τά πνευματικά ζητήματα νά ἀντιμετωπίζουν, γιά νά μή φορτώνουν καί ἐκεῖνοι στά παιδιά, δικούς τους προβληματισμούς.
Γνώρισα κατά τό διάστημα τῆς ἐπισκοπικῆς μου διακονίας πολλούς Θεολόγους πού τό θέλησαν καί οἱ ἴδιοι νά εἶναι συνεργάτες μου πολύτιμοι στό κήρυγμα, στό ἀναλόγιο, στή φιλανθρωπική καί κοινωνική διακονία τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας καί καυχῶμαι γιά αὐτούς.
Μέ αὐτές τίς σκέψεις χαιρετίζω τήν Ἡμερίδα μας καί γιά μία φορά ἀκόμη σᾶς συγχαίρω καί σᾶς εὔχομαι κάθε ἐπιτυχία.
__________________________________
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΣΜΗΤΟΡΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Π. Α.
κ. Ελένης Παπακώστα-Χριστινάκη
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης,κ. Ευστάθιε,
Αξιότιμοι Εκπρόσωποι των Τοπικών Αρχών,
Αξιότιμε Περιεφερειακέ Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πελοποννήσου κ. Νικόλαε Μαραμπέα,
Ερίτιμος Προϊσταμένη του Τμ. Επιστ. και Παιδ. Καθοδήγησης, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, κυρία Ειρήνη Μουτζούρη-Μανούση,
Κυρίες και κύριοι,
αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας και σας ευχαριστώ για την πρόσκληση στην ημερίδα σας με θέμα «Το Μάθημα των Θρησκευτικών στο Σύγχρονο Σχολείο - Θέσεις και Αντιθέσεις - Προοπ
τικές». Επίσης συγχαίρω και ευχαριστώ τον Μητροπο-λίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης για το ποιμαντικό Του ενδιαφέρον, καθώς αυτή η ημερίδα τελεί υπό την αιγίδα Του. Θα ήθελα δε να συγχαρώ ιδιαιτέρως τη Σχολική Σύμβουλο κυρία Αικατερίνη – Μαρία Μπαλή για την πρωτοβουλία της να διοργανώσει αυτή την ημερίδα. Τέτοιες πρωτοβουλίες και δραστηριότητες εντός του χώρου της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είναι αναγκαίες ειδικά δε αυτή την περίοδο, που το μάθημα των Θρησκευτικών υποβαθμίζεται συστημα-τικώς. Θα είμαι σύντομη, καθώς οι εισηγητές θα θέσουν το πλαίσιο , μέσω των εύστοχων εισηγήσεών τους, για το σημαντικότερο μέρος της ημερίδας: το διάλογο. Προς αυτό το στόχο, ως Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής σας παρακαλώ όλους να καταθέσετε τις απόψεις, τις εμπειρίες και τις τοποθετήσεις σας. Μόνο μέσω της πολυφωνίας και της γόνιμης ανταλλαγής απόψεων, δύναται να προσεγγισθεί το ζήτημα και να δοθούν κάποιες εφαρμόσιμες λύσεις.Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να κάνω κάποιες παρατηρήσεις και επισημάνσεις, φειδόμενη του χρόνου. Η Ελληνική κοινωνία έχει στενούς και άρρηκτους δεσμούς με τη Θεολογία, αλλά και την Ορθόδοξη πνευματικότητα. Δεν ομιλώ απλώς για την ιστορική συμβολή της Εκκλησίας στον αγώνα για την απελευθέρωση, αλλά για την ουσία του βίου του Έλληνα. Η θρησκευτική μας παράδοση είναι εμφανής παντού: σε ορολογία και λέξεις της Ελληνικής, παροιμιώδεις εκφράσεις, καλλιτεχνικά έργα. Μέρος δε του ιδιαίτερου χαρακτήρα του ελληνικού τοπίου αποτελούν τα αμέτρητα παρεκκλήσια, ενώ η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας αντανακλάται άμεσα σε παραδοσιακά έθιμα. Τα παραπάνω τα αναφέρω ακροθιγώς, χωρίς να εισέρχομαι στις σημαντικές ιστορικές συγκυρίες που τα διαμόρφωσαν: εξάλλου είναι το παρόν για το οποίο καλούμεθα να συζητήσουμε.
Ερωτώ λοιπόν: είναι δυνατόν στα πλαίσια μίας ολοκληρωμένης παιδείας να εξαιρέσουμε τη γνώση και την αντίληψη του κοινωνικού γίγνεσθαι; έχουμε το δικαίωμα να αποξενώσουμε τον μαθητή από τη δυνατότητα αντίληψης των δυναμικών σχέσεων πνευματικότητας και Ελληνικής κοινωνίας; φρονώ πως όχι. Η παρουσία ενός μαθήματος, αυτού των Θρησκευτικών, συμβάλλει τόσο στην εγκύκλια παιδεία που οφείλει να παρέχει το κράτος στους πολίτες του, αλλά και στην επιστημονικώς κατοχυρωμένη προσφορά γνώσεων.
Εξάλλου το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα καλείται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της κοινωνίας σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο. Πρέπει να αναζητηθεί η χρυσή τομή μεταξύ της ιδιοσυγκρασίας της ελληνικής πραγματικότητας, αλλά και των απαιτήσεων της διεθνούς κοινότητας. Η ανθρωπιστική παιδεία προσφέρει τη βάση επί της οποίας δύναται ο μαθητής να αναπτύξει κριτική σκέψη. Ιδιαίτερα δε το μάθημα των θρησκευτικών συνενώνει την παράδοση, την πνευματικότητα και προκαλεί την κριτική σκέψη. Κατά αυτό τον τρόπο συμβάλλει στη διαμόρφωση του ήθους, αλλά και στην εξοικείωση του μαθητή με την ιδιοσυγκρασία της ελληνικής πραγματικότητας. Δεν αποτελεί επιβολή, αλλά αφορμή για τη διάνοιξη νέων οριζόντων και ουσιαστική κατανόηση του παρελθόντος, αλλά και του παρόντος. Αποστέρηση της πνευματικής έκφανσης του ελληνικού πολιτισμού συνεπάγεται την ελλιπή κατανόησή του.
Πιστεύω πως, αν προσεγγίσουμε αυτόν τον προβληματισμό με νηφαλιότητα, θα γίνει κατανοητό ότι το μάθημα των Θρησκευτικών είναι απαραίτητο εφόδιο. Μέσω της ορθής αναβάθμισής του δύναται να ενισχύσει τους δεσμούς με την Ελληνική κοινωνία, αλλά και να προάγει την κατανόηση των διαπολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων. Σε κάθε περίπτωση η γνώση της ιδιαίτερης πνευματικής κληρονομιάς του Ελληνισμού συμβάλλει στην ενίσχυση του μαθητή και όχι στο δογματισμό. Αν λοιπόν αναλογιστούμε τα στοιχεία του σύγχρονου ελληνικού πολιτι-σμού, θα διαπιστώσουμε ότι το μάθημα των Θρησκευτικών δεν είναι ζήτημα που αφορά μία συγκεκριμένη ομάδα, αλλά όλους όσους μετέχουν της ελληνικής παιδείας. Πώς θα γίνουν κατανοητά στο μαθητή τα ιδιαίτερα στοιχεία και σύμβολα της ελληνικής κοινωνίας, αν του αποστερήσουμε έναν από τους βασικότερους παράγοντες που τα διαμόρφωσαν; Με αυτό το ερώτημα θα κλείσω το χαιρετισμό μου και, ούσα σοβαρά προβληματισμένη για τις εξελίξεις, θα ευχηθώ τα πορίσματα της ημερίδας να είναι γόνιμα, εφαρμόσιμα και να δώσουν ουσιαστικές απαντήσεις στο φλέγοντα προβληματισμό.
Σας ευχαριστώ.
___________________________________
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ
Π. ΚΑΙ Δ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ κ. Νικολάου Μαραμπέα
Σεβασμιώτατε,
Αγαπητοί συνάδελφοι όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, που έχουμε την τιμή να σας έχουμε μαζί μας σήμερα,
είμαι ιδιαίτερα ευτυχής, που σήμερα βρίσκομαι σ’ αυτή τη σύναξη. Δεν είναι η πρώτη, που ευλογεί και κάνει πλουσιότερη με την παρουσία του ο Μητροπολίτης κ. Ευστάθιος. Είναι συνέχεια μιας σειράς Ημερίδων, που διοργανώσαμε μαζί για τον κλάδο των θεολόγων. Από το 2004, από της εγκαταστάσεως μου στη θέση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπ
αίδευσης, και από το 2002 από τα καθήκοντα του Διευθυντή Δ.Ε. Λακωνίας αρχίσαμε να προσεγγίζουμε το εκπαιδευτικό σύστημα από κοινού η Εκκλησία και η διοίκηση της εκπαίδευσης κάνοντας ένα σύνολο εκδηλώσεων για όλους τους εκπαιδευτικούς της Λακωνίας.
Με αυτή την προϊστορία και με την πεποίθηση για τις ιδιαίτερες δυνατότητες, που έχει η Σχολική Σύμβουλος των Θεολόγων κ. Αικατερίνη Μπαλή, η οποία έχει αναλάβει τη διοργάνωση της Ημερίδας είμαι βέβαιος, ότι οι εργασίες θα είναι πετυχημένες.
Επιτρέψτε μου να φύγω λίγο από τον τίτλο της Ημερίδας «Το μάθημα των Θρησκευτικών στο σύγχρονο σχολείο. Θέσεις και αντιθέσεις. Προοπτικές» με τις διαβεβαιώσεις της πολιτικής ηγεσίας , ότι το μαθημα παραμενει απαραίτητα στο αναλυτικό πρόγραμμα μαζί με το συνολο των εκπαιδευτικών, που το εκγφράζει και έχει πάρει την αρίθμηση 01 ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς κλάδους, πράγμα που δεν είναι τυχαίο, γιατί το Σύνταγμα το επιβάλλει. Το επιβάλλουν οι θεσμικές προσεγγίσεις. Τιμούμε τον κλάδο των θεολόγων στην εκπαίδευση από όποια θέση και ειδικότητα τον προσεγγιζουμε. Κάτω από αυτήν την νπροοπτική ιδωμενο τους θεολόγους στα σχολεία δεν τους θέλουμε μόνο διδάσκοντες το μάθημα των Θρησκευτικών. Τους θέλουμε μεταφέροντες το πνεύμα του Ευαγγελίου. Και το πνεύμα του Ευαγγελίου δεν είναι μόνο διδασκαλία, είναι και η συμμετοχή στα γενικότερα δρώμενα της εκπαιδευτικής ζωής, εκεί που πονάει το σύγχρονο σχολείο. Πολλά από τα θέματα τα έθιξε με ιδιαίτερη ευστοχία ο Σεβασμιώτατος στην προσφώνησή του. Τα περισσότερα όμως τα βλέπουμε μέσα από την καθημερινότητα, όταν παρακολουθούμε την εξέλιξη της κάθε σχολικής χρονιάς. Μένει πάντα ένα ζητούμενο: Τι μπορούμε να κάνουμε όλοι, ώστε το κομμάτι, που λέγεται αγωγή, το κομμάτι που λέγεται συνεννόηση μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, που βρίσκονται μέσα στην εκπαιδευτική κοινότητα, να έχει πετυχημένα αποτελεσματα στην αγωγή και κυρίως στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων της επόμενης γενιάς.
Δεν μπορεί να κάνουμε μόνο αφορισμούς και να λέμε, ότι στο γίγνεσθαι της Ευρωπαϊκής Κοινότητας εμείς είμαστε λίγοι. Εμείς είμαστε λίγοι, αλλά είμαστε ισχυροί. Έχουμε ένα πολύ μεγάλο παρελθόν από στοχασμό αρχίζοντας από τη αρχαία ελληνική σκέψη, την οποία κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες με τη μετουσιώσή της στην εκκλησιαστική ζωή καταφέραμε να την εντάξουμε μεσα από την καθημερινότητα στις πρακτικές της ορθόδοξης θρησκείας και παράδοσης. Αυτά δεν είναι θεωρίες, είναι βιώματα, τα οποία εκείνοι που πιστεύουν μπορουν να τα αισθάνονται.
Θα ήθελα ιδιαίτερα να τονίσω σ’ αυτό το σημείο τη συμβολή των θεολόγων, όσον αφορά στην αγωγή των παιδιών μέσα στο σχολείο. Είναι πολλοί οι ρόλοι, που μπορούν να παίξουν είτε ως υπεύθυνοι τάξεων, είτε ως συμμέτοχοι στο σύλλογο διδασκόντων, είτε ως εισηγητές στις παιδαγωγικές συνεδριάσεις, που καθορίζουν το γενικότερο εκπαιδευτικό πλαίσιο της σχολικής ζωής.
Ας πάρουμε δύο κανόνες. Ο ένας είναι η ατομική ηθική, έτσι όπως τη δίδαξε ο Ιησούς Χριστός, ο ιδρυτής της θρησκείας μας έτσι όπως έχει αναπτυχθεί στο Ευαγγέλιο. Αν μπορούμε έστω και στοιχειωδώς να το προσεγγίσουμε, ιδιαίτερα οι θεολόγοι, που είναι μύστες όλων αυτών των διδαγμάτων, τότε είναι βέβαιο, ότι κάτι καλλίτερο θα αρχίσει να διαμορφώνεται. Θέλει όμως συντονισμό. Δεν είναι μόνο εσωστρέφεια. Δεν θέλει μόνο ένα προσωπικό παράδειγμα. Θέλει διεύρυνση του πεδίου έτσι ώστε την ατομική ηθική, την οποία ξαναλέγω έτσι όπως είναι διτυπωμένη στα ευαγγελικά κείμενα να την κάνουμε κοινωνική ηθική. Να την περάσουμε σε κείνες τις κοινωνικές ομάδες, στους μαθητές, στους γονείς τους, στους συναδέλφους εκπαιδευτικούς των άλλων κλάδων και στους εκπροσωπους των τοπικών κοινωνιών, που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική ζωή και κάπου θέλουν προσανατο-λισμό. Πιστεύω λοιπόν, ότι ο κλάδος των θεοιλόγων και σ’ αυτόν τον τομέα που πάσχει η εκπαιδευση θα έχει τη συμβολή του.
Πιστεύω ότι πρωτοβουλίες, όπως η προκείμενη από τη Σχολική Σύμβουλο των θεολόγων, που θα πρέπει να διευρυνθούν και σε άλλους νομούς θα μπορούν να δώσουν πορίσματα, κατευθύνσεις, για να εξαχθούν συμπεράσματα, τα οποία μέσα από την καθημερινή πορεία των συμβούλων στο χώρο των σχολείων θα μπορούν να κάνουν κάποιες διορθωτικές κινήσεις.
Μα αυτές τις σκέψεις εύχομαι κι εγώ με τη σειρά μου καλή επιτυχία, που είμαι βέβαιος για αυτή την Ημερίδα των Θεολόγων.
Ευχαριστώ πολύ.
Αγαπητοί συνάδελφοι όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, που έχουμε την τιμή να σας έχουμε μαζί μας σήμερα,
είμαι ιδιαίτερα ευτυχής, που σήμερα βρίσκομαι σ’ αυτή τη σύναξη. Δεν είναι η πρώτη, που ευλογεί και κάνει πλουσιότερη με την παρουσία του ο Μητροπολίτης κ. Ευστάθιος. Είναι συνέχεια μιας σειράς Ημερίδων, που διοργανώσαμε μαζί για τον κλάδο των θεολόγων. Από το 2004, από της εγκαταστάσεως μου στη θέση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπ
αίδευσης, και από το 2002 από τα καθήκοντα του Διευθυντή Δ.Ε. Λακωνίας αρχίσαμε να προσεγγίζουμε το εκπαιδευτικό σύστημα από κοινού η Εκκλησία και η διοίκηση της εκπαίδευσης κάνοντας ένα σύνολο εκδηλώσεων για όλους τους εκπαιδευτικούς της Λακωνίας.Με αυτή την προϊστορία και με την πεποίθηση για τις ιδιαίτερες δυνατότητες, που έχει η Σχολική Σύμβουλος των Θεολόγων κ. Αικατερίνη Μπαλή, η οποία έχει αναλάβει τη διοργάνωση της Ημερίδας είμαι βέβαιος, ότι οι εργασίες θα είναι πετυχημένες.
Επιτρέψτε μου να φύγω λίγο από τον τίτλο της Ημερίδας «Το μάθημα των Θρησκευτικών στο σύγχρονο σχολείο. Θέσεις και αντιθέσεις. Προοπτικές» με τις διαβεβαιώσεις της πολιτικής ηγεσίας , ότι το μαθημα παραμενει απαραίτητα στο αναλυτικό πρόγραμμα μαζί με το συνολο των εκπαιδευτικών, που το εκγφράζει και έχει πάρει την αρίθμηση 01 ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς κλάδους, πράγμα που δεν είναι τυχαίο, γιατί το Σύνταγμα το επιβάλλει. Το επιβάλλουν οι θεσμικές προσεγγίσεις. Τιμούμε τον κλάδο των θεολόγων στην εκπαίδευση από όποια θέση και ειδικότητα τον προσεγγιζουμε. Κάτω από αυτήν την νπροοπτική ιδωμενο τους θεολόγους στα σχολεία δεν τους θέλουμε μόνο διδάσκοντες το μάθημα των Θρησκευτικών. Τους θέλουμε μεταφέροντες το πνεύμα του Ευαγγελίου. Και το πνεύμα του Ευαγγελίου δεν είναι μόνο διδασκαλία, είναι και η συμμετοχή στα γενικότερα δρώμενα της εκπαιδευτικής ζωής, εκεί που πονάει το σύγχρονο σχολείο. Πολλά από τα θέματα τα έθιξε με ιδιαίτερη ευστοχία ο Σεβασμιώτατος στην προσφώνησή του. Τα περισσότερα όμως τα βλέπουμε μέσα από την καθημερινότητα, όταν παρακολουθούμε την εξέλιξη της κάθε σχολικής χρονιάς. Μένει πάντα ένα ζητούμενο: Τι μπορούμε να κάνουμε όλοι, ώστε το κομμάτι, που λέγεται αγωγή, το κομμάτι που λέγεται συνεννόηση μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, που βρίσκονται μέσα στην εκπαιδευτική κοινότητα, να έχει πετυχημένα αποτελεσματα στην αγωγή και κυρίως στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων της επόμενης γενιάς.
Δεν μπορεί να κάνουμε μόνο αφορισμούς και να λέμε, ότι στο γίγνεσθαι της Ευρωπαϊκής Κοινότητας εμείς είμαστε λίγοι. Εμείς είμαστε λίγοι, αλλά είμαστε ισχυροί. Έχουμε ένα πολύ μεγάλο παρελθόν από στοχασμό αρχίζοντας από τη αρχαία ελληνική σκέψη, την οποία κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες με τη μετουσιώσή της στην εκκλησιαστική ζωή καταφέραμε να την εντάξουμε μεσα από την καθημερινότητα στις πρακτικές της ορθόδοξης θρησκείας και παράδοσης. Αυτά δεν είναι θεωρίες, είναι βιώματα, τα οποία εκείνοι που πιστεύουν μπορουν να τα αισθάνονται.
Θα ήθελα ιδιαίτερα να τονίσω σ’ αυτό το σημείο τη συμβολή των θεολόγων, όσον αφορά στην αγωγή των παιδιών μέσα στο σχολείο. Είναι πολλοί οι ρόλοι, που μπορούν να παίξουν είτε ως υπεύθυνοι τάξεων, είτε ως συμμέτοχοι στο σύλλογο διδασκόντων, είτε ως εισηγητές στις παιδαγωγικές συνεδριάσεις, που καθορίζουν το γενικότερο εκπαιδευτικό πλαίσιο της σχολικής ζωής.
Ας πάρουμε δύο κανόνες. Ο ένας είναι η ατομική ηθική, έτσι όπως τη δίδαξε ο Ιησούς Χριστός, ο ιδρυτής της θρησκείας μας έτσι όπως έχει αναπτυχθεί στο Ευαγγέλιο. Αν μπορούμε έστω και στοιχειωδώς να το προσεγγίσουμε, ιδιαίτερα οι θεολόγοι, που είναι μύστες όλων αυτών των διδαγμάτων, τότε είναι βέβαιο, ότι κάτι καλλίτερο θα αρχίσει να διαμορφώνεται. Θέλει όμως συντονισμό. Δεν είναι μόνο εσωστρέφεια. Δεν θέλει μόνο ένα προσωπικό παράδειγμα. Θέλει διεύρυνση του πεδίου έτσι ώστε την ατομική ηθική, την οποία ξαναλέγω έτσι όπως είναι διτυπωμένη στα ευαγγελικά κείμενα να την κάνουμε κοινωνική ηθική. Να την περάσουμε σε κείνες τις κοινωνικές ομάδες, στους μαθητές, στους γονείς τους, στους συναδέλφους εκπαιδευτικούς των άλλων κλάδων και στους εκπροσωπους των τοπικών κοινωνιών, που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική ζωή και κάπου θέλουν προσανατο-λισμό. Πιστεύω λοιπόν, ότι ο κλάδος των θεοιλόγων και σ’ αυτόν τον τομέα που πάσχει η εκπαιδευση θα έχει τη συμβολή του.
Πιστεύω ότι πρωτοβουλίες, όπως η προκείμενη από τη Σχολική Σύμβουλο των θεολόγων, που θα πρέπει να διευρυνθούν και σε άλλους νομούς θα μπορούν να δώσουν πορίσματα, κατευθύνσεις, για να εξαχθούν συμπεράσματα, τα οποία μέσα από την καθημερινή πορεία των συμβούλων στο χώρο των σχολείων θα μπορούν να κάνουν κάποιες διορθωτικές κινήσεις.
Μα αυτές τις σκέψεις εύχομαι κι εγώ με τη σειρά μου καλή επιτυχία, που είμαι βέβαιος για αυτή την Ημερίδα των Θεολόγων.
Ευχαριστώ πολύ.
___________________________________
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΣΤΗΝΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ Δ. ΕΚΠ/ΣΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
κ. Ειρήνης Μουτζούρη – Μανούσου
Σεβασμιώτατε,
Ερίτιμος κυρία Κοσμήτορ,
κ. Περιφερειακέ Διευθυντά.
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
χαιρετίζουμε τη σημερινή Ημερίδα, που είναι μια πρωτοβουλία της Σχολικής Συμβούλου των θεολόγων κυρίας Μπαλή υπό την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Ευσταθίου. Αυτή η πρωτοβουλία της κ. Μπαλή αναδεικνύει την ποιοτική διάσταση του ρόλου των Σχολικών Συμβούλων, οι οποίοι μαζί με τους εκπαιδευτικούς της έδρας δίνουν συνεχώς μάχη για ένα καλλίτερο σχολείο.
Ευχόμαστε μέσα από αυτήν την εκδήλωση να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα και προβληματισμούς, που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο καιρό για το μάθημα των θρησκευτικών, αλλά να βγουν και συμπεράσματα, που θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση του συγκεκριμένου μαθήματος, το οποίο κατά την άποψή μας έχει πολλά να δώσει στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση.
Ευχόμαστε καλή επιτυχία, κυρία Μπαλή!
Ερίτιμος κυρία Κοσμήτορ,
κ. Περιφερειακέ Διευθυντά.
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
χαιρετίζουμε τη σημερινή Ημερίδα, που είναι μια πρωτοβουλία της Σχολικής Συμβούλου των θεολόγων κυρίας Μπαλή υπό την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Ευσταθίου. Αυτή η πρωτοβουλία της κ. Μπαλή αναδεικνύει την ποιοτική διάσταση του ρόλου των Σχολικών Συμβούλων, οι οποίοι μαζί με τους εκπαιδευτικούς της έδρας δίνουν συνεχώς μάχη για ένα καλλίτερο σχολείο.
Ευχόμαστε μέσα από αυτήν την εκδήλωση να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα και προβληματισμούς, που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο καιρό για το μάθημα των θρησκευτικών, αλλά να βγουν και συμπεράσματα, που θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση του συγκεκριμένου μαθήματος, το οποίο κατά την άποψή μας έχει πολλά να δώσει στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση.
Ευχόμαστε καλή επιτυχία, κυρία Μπαλή!
________________________________________
Η κ. Αικατερίνη – Μαρία Μπαλή, Σχολική Σύμβουλος προλογίζει:
Σεβασμιώτατε,
Σεβαστοί πατέρες,
Ερίτιμος κυρία Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Π.Α.,
Σεβαστοί πατέρες,
Ερίτιμος κυρία Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Π.Α.,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι μας,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Κυρίες και κύριοι,
μετά την έκφραση βαθυτάτης ευγνωμοσύνης προς το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιο, που ευλογεί τη σημερινή μας σύναξη, για τη δαψιλή φιλοξενία του, επιθυμώ να ευχαρι-στήσω ολόψυχα τους εισηγητές των επί μέρους θεμάτων, που προφρόνως και με προσωπικές θυσίες αποδέχθηκαν την πρόσκλησή μας και βρίσκονται κοντά μας, για να κινήσουν τον προβληματισμό μας και να μας ενισχύσουν σε σχετικές με το
θέμα μας επιστημονικές αναζητήσεις για πληρέστερη γνώση της θέσεως του γνωστικού μας αντικειμένου στο χώρο της εκπαίδευσης, στις σύγχρονες διδακτικές εξελίξεις και τη διαβλεπομένη προοπτική. Θερμές οι ευχαριστίες μας προς τους εκλεκτούς προσκεκλημένους μας και προς όλους τους συμμε-τέχοντες, που από μακριά οι περισσότεροι, διέθεσαν τον ελεύθερο χρόνο τους. Ιδιαίτερα επιθυμώ να ευχαριστήσω τους, που είχαν την καλοσύνη να απευθύνουν προσωπικά χαιρετισμό στην τωρινή μας σύναξη.
Το θέμα της Ημερίδας «Το μάθημα των Θρησκευτικών στο σύγχρονο σχολείο. Θέσεις και αντιθέσεις. Προοπτικές» είναι απόρροια των διεργασιών, που ήλθαν στο προσκήνιο της επικαιρότητας ύστερα από τις τρεις αλλεπάλληλες εγκυκλίους διαταγές του Υπουργείου Παιδείας ως προς τη δυνατότητα απαλλαγής μαθητών από τη συμμετοχή τους στο μάθημα των Θρησκευτικών. Εξαιτίας της ανερμήνευτης ασάφειάς τους προκλήθηκαν λειτουργικά προβλήματα στα σχολεία, αλλά και γενικότερος προβληματισμός στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο.
Όμως «ουδέν κακόν αμιγές καλού», αφού έτσι επαληθεύεται και πάλιν η προφητεία του Συμεών, ότι ο Χριστός τῆς «κεῖται είς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν καὶ εἰς σημεὶον ἀντιλεγόμενον» (Λκ. 2,34). Στη διαχρο-νική πορεία της μεταχριστιανικής ανθρωπότητας στη συνάντηση μαζί Του κανείς δεν Τον προσπερνά αδιάφορα. Ή θα Τον αποδεχθεί με αποτέλεσμα την ανάσταση ή θα Τον απορρίψει με συνέπεια την πτώση.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η συνάντηση του θεολόγου με το Χριστό. Αυτή η συνάντηση δεν μπορεί να περιορισθεί μόνο σε προσωπικές αναζητήσεις, ανησυχίες, ερμηνείες και προβληματισμούς. Και ο θεολόγος βέβαια έχει αναφαίρετο το δικαίωμα να Τον απορρίψει, αλλά πρέπει όμως να τον συνοδεύει και η στοιχειώδης εντιμότητα να μη χρησιμοποιεί τουλάχιστο επαγγελματικά την ιδιότητα του θεολόγου. Είναι σαφώς οξύμωρο το σχήμα και σαφέστατα αναποτελεσματικό το να διδάσκει κανείς κάτι το οποίο δεν αποδέχεται. Κατά την ταπεινή μου γνώμη χωρίς αυτή την προϋπόθεση όσες ημερίδες, συνέδρια και συζητήσεις κι αν γίνουν σχετικά με το θέμα μας θα συνιστούν απλή ματαιοπονία, που θα συσκοτίζει περισσότερο το πρόβλημα αντί να οδηγεί στην ορθή λύση του. Ξεκαθαρίζω βέβαια, ότι η θέση μου αυτή δεν αναφέρεται στην δυναμένη επιστημονική έρευνα για την αναζήτηση της αλήθειας, αφού ο ίδιος ο Χριστός διακήρυξε, ότι : «Ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» (Ιωαν. 14, 6). Ούτε ασφαλώς στην αναζήτηση νέων και συγχρόνων διδακτικών μεθόδων για την βελτίωση της προσφοράς του μαθήματος με αντικειμενικό σκοπό την πολλαπλή ωφέλεια των μαθητών.
Η διατύπωση του θέματος θέλει να εκφράσει τη θέση του μαθήμα-τος στο σημερινό σχολείο τόσο από πλευράς τηρήσεως της συντα-γματικής νομιμότητας, αφού ζούμε σε ευνομούμενη δημοκρατική κοινω-νία, στην οποία η τήρηση της νομιμότητας είναι κοινή υποχρέωση αρχό-ντων και αρχομένων, όσο και από πλευράς της πολυπολιτισμι-κότητας, που εσχάτως αναπτύσσεται στον ελληνικό χώρο κυρίως με την αθρόα εισροή οικονομικών μεταναστών και την εμφανιζόμενη εντονότερα πλέον θρησκευτική ετερότητα. Είναι βέβαια γνωστό, ότι ανέκαθεν στην Ελλάδα υπήρχε το φαινόμενο της θρησκευτικής ετερότητας (μουσουλμανική μειονότητα και ετερόδοξοι), την οποία η μεν πολιτεία αντιμετώπισε με πνεύμα απολύτου ισονομίας, η δε Ορθόδοξη Εκκλησία με το οικουμενικό πνεύμα, που τη χαρακτηρίζει και την ανυπόκριτη αγάπη προς πάντας.
Φυσικό είναι για το χαρακτήρα του μαθήματος να διατυπώνεται ποικιλία απόψεων, θέσεων και αντιθέσεων, που αλίμονο όμως, εάν δεν συγκλίνουν σε μία σύνθεση. Ας έχομε προ οφθαλμών τις οδηγίες του Παύλου προς τον Τίτο «μωράς δε ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔριν καὶ μάχας νομικάς περιίστασο, εἰσίν γὰρ άνωφελεῖς καὶ μάταιοι» (Τιτ.3,7) και προς τον Τιμόθεο «τὰς δὲ μωρὰς καὶ άπαιδεύτους ζητήσεις παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι γεννῶσιν μάχας» (Β΄Τιμ. 2,24). Μακριά από τον εωσφορικό εγωισμό, που οδηγεί σε εμμονές προσωπικών απόψεων, φατριασμούς και διαιρέσεις, ας ανταλλάξουμε πληροφόρηση, γνώση και απόψεις, για να οδηγηθούμε με πνεύμα ενότητας στη διατύπωση ενιαίας προτάσεως του σώματος των ελλήνων θεολόγων προς την Πολιτεία, ώστε με τη νομοθετική της αρμοδιότητα να δώσει την Προοπτική στο μάθημα μας για την ουσιαστική αποτελεσματικότητά του. Η «κοινωνία του Αγίου Πνεύματος» ας μας οδηγεί ανυπόκριτα στην εκπλήρωση του καίριου αιτήματος της αρχιερατικής προσευχής για μας «ἵνα ὦσιν ἕν» (Ιωαν. 17,11) πράγμα στο οποίο στόχευσαν αλάνθαστα και γι’ αυτό παρά τα τεράστια και ποικιλόμορφα προβλήματα του τετάρτου αιώνα πέτυχαν οι προστάτες των ελληνικών γραμμάτων Τρεις Ιεράρχες, οι φωστήρες της Οικουμένης, και οι λοιποί πατέρες.
Θερμή παράκληση προς τους κ.κ. εισηγητές να περιορισθούν στο προβλεπόμενο χρονικό όριο των 15 έως 20 το πολύ λεπτών, ώστε να παρασχεθεί όσον το δυνατόν μεγαλύτερη ευχέρεια συμμετοχής συναδέλφων στη συζήτηση, που θα επακολουθήσει.
Ο αρχικός μας στόχος ήταν η διοργάνωση συνεδρίου, αλλά υπηρεσιακές εγγενείς δυσκολίες μας οδήγησαν στην πραγμάτωση Ημε-ρίδας ή για να ακριβολογούμε Εσπερίδας.
Παράκληση οι ερωτήσεις προς τους κ.κ. εισηγητές και οι τυχόν τοποθετήσεις να υποβληθούν μετά την ολοκλήρωση των εισηγήσεων και να μην υπερβαίνουν τη χρονική διάρκεια των τριών λεπτών.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Κυρίες και κύριοι,
μετά την έκφραση βαθυτάτης ευγνωμοσύνης προς το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιο, που ευλογεί τη σημερινή μας σύναξη, για τη δαψιλή φιλοξενία του, επιθυμώ να ευχαρι-στήσω ολόψυχα τους εισηγητές των επί μέρους θεμάτων, που προφρόνως και με προσωπικές θυσίες αποδέχθηκαν την πρόσκλησή μας και βρίσκονται κοντά μας, για να κινήσουν τον προβληματισμό μας και να μας ενισχύσουν σε σχετικές με το
θέμα μας επιστημονικές αναζητήσεις για πληρέστερη γνώση της θέσεως του γνωστικού μας αντικειμένου στο χώρο της εκπαίδευσης, στις σύγχρονες διδακτικές εξελίξεις και τη διαβλεπομένη προοπτική. Θερμές οι ευχαριστίες μας προς τους εκλεκτούς προσκεκλημένους μας και προς όλους τους συμμε-τέχοντες, που από μακριά οι περισσότεροι, διέθεσαν τον ελεύθερο χρόνο τους. Ιδιαίτερα επιθυμώ να ευχαριστήσω τους, που είχαν την καλοσύνη να απευθύνουν προσωπικά χαιρετισμό στην τωρινή μας σύναξη.Το θέμα της Ημερίδας «Το μάθημα των Θρησκευτικών στο σύγχρονο σχολείο. Θέσεις και αντιθέσεις. Προοπτικές» είναι απόρροια των διεργασιών, που ήλθαν στο προσκήνιο της επικαιρότητας ύστερα από τις τρεις αλλεπάλληλες εγκυκλίους διαταγές του Υπουργείου Παιδείας ως προς τη δυνατότητα απαλλαγής μαθητών από τη συμμετοχή τους στο μάθημα των Θρησκευτικών. Εξαιτίας της ανερμήνευτης ασάφειάς τους προκλήθηκαν λειτουργικά προβλήματα στα σχολεία, αλλά και γενικότερος προβληματισμός στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο.
Όμως «ουδέν κακόν αμιγές καλού», αφού έτσι επαληθεύεται και πάλιν η προφητεία του Συμεών, ότι ο Χριστός τῆς «κεῖται είς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν καὶ εἰς σημεὶον ἀντιλεγόμενον» (Λκ. 2,34). Στη διαχρο-νική πορεία της μεταχριστιανικής ανθρωπότητας στη συνάντηση μαζί Του κανείς δεν Τον προσπερνά αδιάφορα. Ή θα Τον αποδεχθεί με αποτέλεσμα την ανάσταση ή θα Τον απορρίψει με συνέπεια την πτώση.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η συνάντηση του θεολόγου με το Χριστό. Αυτή η συνάντηση δεν μπορεί να περιορισθεί μόνο σε προσωπικές αναζητήσεις, ανησυχίες, ερμηνείες και προβληματισμούς. Και ο θεολόγος βέβαια έχει αναφαίρετο το δικαίωμα να Τον απορρίψει, αλλά πρέπει όμως να τον συνοδεύει και η στοιχειώδης εντιμότητα να μη χρησιμοποιεί τουλάχιστο επαγγελματικά την ιδιότητα του θεολόγου. Είναι σαφώς οξύμωρο το σχήμα και σαφέστατα αναποτελεσματικό το να διδάσκει κανείς κάτι το οποίο δεν αποδέχεται. Κατά την ταπεινή μου γνώμη χωρίς αυτή την προϋπόθεση όσες ημερίδες, συνέδρια και συζητήσεις κι αν γίνουν σχετικά με το θέμα μας θα συνιστούν απλή ματαιοπονία, που θα συσκοτίζει περισσότερο το πρόβλημα αντί να οδηγεί στην ορθή λύση του. Ξεκαθαρίζω βέβαια, ότι η θέση μου αυτή δεν αναφέρεται στην δυναμένη επιστημονική έρευνα για την αναζήτηση της αλήθειας, αφού ο ίδιος ο Χριστός διακήρυξε, ότι : «Ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» (Ιωαν. 14, 6). Ούτε ασφαλώς στην αναζήτηση νέων και συγχρόνων διδακτικών μεθόδων για την βελτίωση της προσφοράς του μαθήματος με αντικειμενικό σκοπό την πολλαπλή ωφέλεια των μαθητών.
Η διατύπωση του θέματος θέλει να εκφράσει τη θέση του μαθήμα-τος στο σημερινό σχολείο τόσο από πλευράς τηρήσεως της συντα-γματικής νομιμότητας, αφού ζούμε σε ευνομούμενη δημοκρατική κοινω-νία, στην οποία η τήρηση της νομιμότητας είναι κοινή υποχρέωση αρχό-ντων και αρχομένων, όσο και από πλευράς της πολυπολιτισμι-κότητας, που εσχάτως αναπτύσσεται στον ελληνικό χώρο κυρίως με την αθρόα εισροή οικονομικών μεταναστών και την εμφανιζόμενη εντονότερα πλέον θρησκευτική ετερότητα. Είναι βέβαια γνωστό, ότι ανέκαθεν στην Ελλάδα υπήρχε το φαινόμενο της θρησκευτικής ετερότητας (μουσουλμανική μειονότητα και ετερόδοξοι), την οποία η μεν πολιτεία αντιμετώπισε με πνεύμα απολύτου ισονομίας, η δε Ορθόδοξη Εκκλησία με το οικουμενικό πνεύμα, που τη χαρακτηρίζει και την ανυπόκριτη αγάπη προς πάντας.
Φυσικό είναι για το χαρακτήρα του μαθήματος να διατυπώνεται ποικιλία απόψεων, θέσεων και αντιθέσεων, που αλίμονο όμως, εάν δεν συγκλίνουν σε μία σύνθεση. Ας έχομε προ οφθαλμών τις οδηγίες του Παύλου προς τον Τίτο «μωράς δε ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔριν καὶ μάχας νομικάς περιίστασο, εἰσίν γὰρ άνωφελεῖς καὶ μάταιοι» (Τιτ.3,7) και προς τον Τιμόθεο «τὰς δὲ μωρὰς καὶ άπαιδεύτους ζητήσεις παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι γεννῶσιν μάχας» (Β΄Τιμ. 2,24). Μακριά από τον εωσφορικό εγωισμό, που οδηγεί σε εμμονές προσωπικών απόψεων, φατριασμούς και διαιρέσεις, ας ανταλλάξουμε πληροφόρηση, γνώση και απόψεις, για να οδηγηθούμε με πνεύμα ενότητας στη διατύπωση ενιαίας προτάσεως του σώματος των ελλήνων θεολόγων προς την Πολιτεία, ώστε με τη νομοθετική της αρμοδιότητα να δώσει την Προοπτική στο μάθημα μας για την ουσιαστική αποτελεσματικότητά του. Η «κοινωνία του Αγίου Πνεύματος» ας μας οδηγεί ανυπόκριτα στην εκπλήρωση του καίριου αιτήματος της αρχιερατικής προσευχής για μας «ἵνα ὦσιν ἕν» (Ιωαν. 17,11) πράγμα στο οποίο στόχευσαν αλάνθαστα και γι’ αυτό παρά τα τεράστια και ποικιλόμορφα προβλήματα του τετάρτου αιώνα πέτυχαν οι προστάτες των ελληνικών γραμμάτων Τρεις Ιεράρχες, οι φωστήρες της Οικουμένης, και οι λοιποί πατέρες.
Θερμή παράκληση προς τους κ.κ. εισηγητές να περιορισθούν στο προβλεπόμενο χρονικό όριο των 15 έως 20 το πολύ λεπτών, ώστε να παρασχεθεί όσον το δυνατόν μεγαλύτερη ευχέρεια συμμετοχής συναδέλφων στη συζήτηση, που θα επακολουθήσει.
Ο αρχικός μας στόχος ήταν η διοργάνωση συνεδρίου, αλλά υπηρεσιακές εγγενείς δυσκολίες μας οδήγησαν στην πραγμάτωση Ημε-ρίδας ή για να ακριβολογούμε Εσπερίδας.
Παράκληση οι ερωτήσεις προς τους κ.κ. εισηγητές και οι τυχόν τοποθετήσεις να υποβληθούν μετά την ολοκλήρωση των εισηγήσεων και να μην υπερβαίνουν τη χρονική διάρκεια των τριών λεπτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου