Σπυρίδων Παπακωστόπουλος, "Η αναμέτρηση με την ΑΛΗΘΕΙΑ"

Γράφει ο Παπακωστόπουλος Σπυρίδων

(καθηγητής θεολόγος 1ου Γυμνασίου Βούλας και 1ου Γενικού Λυκείου Βούλας/ Ανατ. Αττικής)

Δόξα τω Θεώ, κάτι κινείται, μοιάζει το "αδιέξοδο" θέμα του θρησκευτικού μαθήματος να περνά από το στάδιο της στασιμότητας και του εφησυχασμού σε μια γόνιμη συνθετική αναζήτηση μιας επιποθούμενης λυτρωτικής λύσης. Και να που δεν είμαστε μόνοι μας, αυτό είναι το παρήγορο. Φαίνεται πως ευρύτερα ο πνευματικός κόσμος της πατρίδας μας "καλώς ανησυχεί" και καταθέτει προτάσεις, προκειμένου να απεγκλωβιστούμε από το ανθρώπινο αδιέξοδο στο οποίο έχουμε, ακριβώς εδώ και ένα χρόνο, περιέλθει. Το ποθούμενο, σ' αυτή τη φάση, όμως, είναι να διαλεγόμεθα, έστω και με τις όποιες αντιθέσεις μας ή διαφωνίες (ανθρώπινο είναι αυτό), να ψάχνουμε τα πράγματα χωρίς να περιμένουμε λύσεις τύπου "αυτόματου πιλότου".
Με έκδηλη ανησυχία, εδώ και ένα χρόνο περίπου, από τότε που κάποιοι αποφάσισαν, χωρίς να δώσουν ρόλο και χώρο στους κύριους πρωταγωνιστές (μαθητές και παιδαγωγούς θεολόγους), να παρέμβουν άκομψα καταρρακώνοντας το κύρος και την υπόληψη του μαθήματός μας, παρατηρώ τον θεολογικό κόσμο της χώρας να διαλέγεται μεν, να συσκέπτεται, αλλά, προσωπικά πιστεύω, υπό το καθεστώς ενός αντιθετικού - νοησιαρχικού, απαράδεκτου για το χώρο της Ορθόδοξης πίστης, σχήματος, που περικλείει την εξής σύλληψη, υπό μορφή ερωτήματος - προβληματισμού: "το μάθημα των θρησκευτικών, υποχρέωση ή επιλογή;"
Λοιπόν, "η αναμέτρηση με την Αλήθεια" δεν μπορεί να είναι ούτε θέμα υποχρέωσης, αλλά ούτε και θέμα επιλογής, όπως τουλάχιστον διαφαίνεται να συζητά, στις μέρες μας, ο θεολογικός κόσμος. Η "αναμέτρηση με την Αλήθεια είναι το "ανεκλάλητον", η "εκ της πείρας γνώσις". Συνεπώς, από την μία έχουμε το πεπερασμένο λογικό αντιθετικό σχήμα: υποχρέωση ή επιλογή, που οδηγεί μόνο σε ανθρώπινο αδιέξοδο, γιατί είναι συνυφασμένο με την "ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ" των απόψεών μου στον άλλον και από την άλλη το υπερβατικό και υπέρλογο της σε πνεύμα αγάπης και ελευθερίας αποδοχής του εντελώς άλλου τρόπου ζωής.

Η Αλήθεια του Χριστού, ως "γεύση"μυστηριακής εμπειρίας, υπάρχει γιατί θέλει να υπάρχει, χωρίς να περιορίζεται, φευ αν συνέβαινε, από κανένα αντιθετικό - νοησιαρχικό ανθρώπινο (λογικό) κατασκεύασμα, που μπορεί να αναφέρεται είτε σε εξαναγκάζουσα υποχρέωση είτε σε βεβιασμένη επιλογή. Ο Χριστός είναι "παρών" για όλους τους ανθρώπους και το απέραντο έλεος της Αγάπης Του οριοθετεί, εις τύπον υποχρέωσης για μας, τον απόλυτο σεβασμό της ανθρώπινης ελευθερίας του συνανθρώπου.
Για το αν φθάσαμε στο σημείο να συζητάμε, σήμερα, πώς μπορεί να "σταθεί" το μάθημα των θρησκευτικών στο σχολείο, αν δηλαδή πρέπει να είναι ομολογιακό ή γνωσιολογικό (παρατηρείτε, φίλοι μου, πάλι μια αντίθεση), πρέπει να αναζητήσουμε ευθύνες, πρωτίστως, εμείς οι θεολόγοι, από τους ίδιους τους εαυτούς μας, αφού, αρκετοί από εμάς, 1) "κουβαλάμε" από το παρελθόν, εις τύπον ανεξόφλητων οφειλών, στρεβλώσεις της ορθόδοξης πίστης μας, που σχετίζονται, κατά πώς μας "δίδαξαν" κάποιοι, με τη βίωση της παρουσίας του Θεού στη ζωή μας όχι ως Αγάπης, αλλά ως "συνδρόμου φοβικής ενοχής" και 2) πώς προετοιμαζόμαστε, εμείς οι θεολόγοι, να "αναμετρηθούμε με την Αλήθεια;" μήπως απαραίτητη προϋπόθεση δεν είναι, πρώτα, η βίωση αυτής από εμάς, ώστε να δώσουμε στον άλλο να καταλάβει, περισσότερο με το παράδειγμα, ότι και αυτός ο ΑΛΛΟΣ(ο συνάνθρωπός μου) μπορεί να γίνει δεκτικός της Αγάπης του Χριστού;

Είναι δυνατόν να μιλάς στο συνάνθρωπό σου για την Αγάπη και να την αρνείται; είναι δυνατόν να λες σε κάποιον ότι τον αγαπάς και να σε απορρίπτει; Θα μου πείτε, βέβαια, ότι στα πλαίσια της ελευθερίας ο καθένας επιλέγει. Θέτω όμως τον εξής προβληματισμό: ΑΝ ΚΑΤΑΦΕΡΝΑΜΕ ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤ' ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΟΤΙ " Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ" από κάθε ατελή κοσμική συμβατότητα, τότε είμαι σίγουρος για ένα καθόλα αποδεκτό, αντικειμενικά, όχι μάθημα θρησκευτικών, αλλά για μια εφαρμόσιμη πρόταση ζωής.
Αργήσαμε. Η εφαρμόσιμη πρόταση ζωής= έκδηλη στη ζωή των Πατέρων της Εκκλησίας μας, αν καταθέτονταν στα σχολεία, ήδη, από παλιά στην εκπαιδευτική, έως τώρα, διαδρομή της πατρίδας μας, να' στε σίγουροι πως δεν θα μιλάγαμε τώρα υπό το βάρος ενός αδιέξοδου διλήμματος: υποχρέωσης ή επιλογής για ένα μάθημα που θα' πρεπε, με οδοδείκτες τους Πατέρες μας να ενώνει και όχι να χωρίζει.

Προς το παρόν, φίλοι και γνωστοί, συνάδελφοι θεολόγοι, ξεκινώντας από τον εαυτό μου, χωρίς αναβαπτισμό, όλων όσων επιλέξαμε να "διακονούμε το μυστήριο της Σωτηρίας", στην "πνευματική κολυμβήθρα" της Πατερικής Αναγέννησης, το μόνο που θα καταφέρνουμε είναι να αρκούμαστε, απλώς, να συζητάμε ρεαλιστικά και ανθρώπινα, ελπίζοντας (προσευχόμενοι), ότι ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΛΟΓΟ ΘΑ ΤΟΝ ΕΧΕΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ.

Με συναδελφική εκτίμηση
ΠΑΠΑΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ

(καθηγητής θεολόγος 1ου Γυμνασίου Βούλας και 1ου Γενικού Λυκείου Βούλας/ Ανατ. Αττικής)