14/8/12

Ορθόδοξη ερμηνεία του Καθίσματος της Κοιμήσεως «᾿Εν τῇ Γεννήσει σου σύλληψις ἄσπορος»

Σε εκτενέστερο άρθρο του υπό τον τίτλο “Η διδασκαλία περί «ασπίλου συλλήψεως» της Θεοτόκου υπό των Παπικών” ο Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης αναπτύσσει την ορθόδοξη ερμηνεία ενός πράγματι δύσκολου στην ερμηνεία Καθίσματος της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που θα ακούσουμε στην μεγάλη εορτή της Παναγίας μας το Δεκαπεντεύγουστο. Μεταφέρουμε εδώ το σχετικό απόσπασμα:
Κάθισμα. ῏Ηχος γ´. Τήν ὡραιότητα᾿Εν τῇ Γεννήσει σου σύλληψις ἄσπορος· ἐν τῇ Κοιμήσει σου νέκρωσις ἄφθορος· θαῦμα ἐν θαύματι διπλοῦν συνέδραμε Θεοτόκε. Πῶς γάρ ἡ ἀπείρανδρος βρεφοτρόφος ἁγνεύουσα; Πῶς δέ ἡ μητρόθεος νεκροφόρος μυρίζουσα; Διό σύν τῷ ᾿Αγγέλῳ βοῶμεν σοι· Χαῖρε ἡ Κεχαριτωμένη.
Τό πρόβλημα δημιουργεῖ ἡ ἀρχική φράση "᾿Εν τῇ Γεννήσει σου" καί ἰδιαίτερα ἡ γενική "σοῦ", ἡ ὁποία ὅμως, ὅπως διδασκόμασταν ἀπό τό Συντακτικό, δέν εἶναι ὑποκειμενική ἀλλά ἀντικειμενική·...
δέν πρέπει δηλαδή νά ἑρμηνευθεῖ "ὅταν γεννήθηκες", ἀλλά "ὅταν γέννησες". ᾿Εννοεῖται, δηλαδή, ἐδῶ "᾿Εν τῇ Γεννήσει τοῦ Υἱοῦ σου"· ὅταν γέννησες τόν Υἱόν σου, τόν Χριστό, καί ὄχι "ὅταν γεννήθηκες ἐσύ" ἀπό τόν ᾿Ιωακείμ καί τήν ῎Αννα. ῾Η ἀναμφίβολη αὐτή ἑρμηνεία ἐνισχύεται ἀπό τήν ἀκολουθοῦσα προσδιοριστική φράση "σύλληψις ἄσπορος", ἡ ὁποία παραπέμπει σαφῶς στήν γέννηση ὄχι τῆς Θεοτόκου ἀπό τούς ᾿Ιωακείμ καί ῎Αννα, ὅπου ὑπῆρχε σπορά, ἀλλά στήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν Θεοτόκο, ἡ ὁποία ἦταν ἄνευ σπορᾶς, "ἄσπορος", ἐκ Πνεύματος ῾Αγίου. Οὐδείς μέχρι τώρα, οὔτε οἱ παπικοί, ἐτόλμησε νά ἰσχυρισθεῖ ὅτι ἡ Γέννηση τῆς Παναγίας ἀπό τούς γονεῖς της ἦταν ἄσπορος. ῾Επομένως τό "᾿Εν τῇ Γεννήσει σου σύλληψις ἄσπορος" ἑρμηνεύεται: "Κατά τήν Γέννηση τοῦ Υἱοῦ σου ἡ σύλληψη ἦταν ἄσπορος" καί ὄχι "Κατά τήν ἰδική σου γέννηση ἡ σύλληψη ἦταν ἄσπορος".
Τό ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς τῶν ῾Αγίων Προπατόρων, κατά τήν δεύτερη πρό τῶν Χριστουγέννων Κυριακή, λέγει σαφῶς ὅτι ἡ Παναγία ἐγεννήθη "ἐκ σπέρματος" τῶν γονέων της, ἐνῶ ἡ ἴδια ἐγέννησε τόν Χριστόν ἀσπόρως. "Καυχῶνται ἐν δόξῃ οἱ ῞Αγιοι ὅτι ἐκ σπέρματος αὐτῶν ὑπάρχει καρπός εὐκλεής ἡ ἀσπόρως τεκοῦσα σε". Στό γνωστό ἐπίσης δοξαστικό Θεοτοκίο τοῦ ἑσπερινοῦ τοῦ α´ ἤχου λέγεται ὅτι ἡ Θεοτόκος ἐσπάρη ἀπό ἀνθρώπους: "Τήν παγκόσμιον δόξαν τήν ἐξ ἀνθρώπων σπαρεῖσαν καί τόν Δεσπότην τεκοῦσαν". Καί ἡ συνέχεια τοῦ καθίσματος τῆς Κοιμήσεως ἀναφέρεται στήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι τῆς Θεοτόκου. ᾿Αφοῦ κάνει λόγο γιά τό διπλό θαῦμα τῆς ἀσπόρου συλλήψεως καί τῆς ἀφθάρτου νεκρώσεως ἐπεξηγεῖ μέ τό "γάρ": "Πῶς γάρ ἡ ἀπείρανδρος βρεφοτρόφος ἁγνεύουσα;". Δηλαδή· "Πῶς εἶναι δυνατόν, ἐσύ πού δέν γνώρισες ἄνδρα (ἀπείρανδρος) καί εἶσαι ἁγνή, νά τρέφεις μέ τό γάλα σου ἕνα βρέφος;".
Δέν ὑπάρχει ἑπομένως καμμία ἀμφιβολία ὅτι τό ἐν λόγῳ κάθισμα δέν ἔχει καμμία σχέση μέ τό δόγμα τῆς "ἀσπίλου συλλήψεως" τῶν Παπικῶν. ᾿Αναφέρεται στήν μόνη ἄσπιλη καί ἄσπορη σύλληψη τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, τόν ὁποῖο ἐγέννησεν ἡ Θεοτόκος ὑπερφυῶς ἐκ Πνεύματος ῾Αγίου, ἐγκαινιάζοντας ἔτσι καί τήν πνευματική γέννηση ὅλων τῶν πιστῶν ἐκ Πνεύματος ῾Αγίου μέσα στήν κολυμβήθρα τοῦ ῾Αγίου Βαπτίσματος.
(πηγή: «Ορθόδοξος Τύπος», 2/4/2010)

1 σχόλιο:

π. Geras Imos είπε...

Τράβα βρες άνθρωπο τώρα να σου τα μάθει αυτά στις Θεολογικές Σχολές της Ελλάδας...

Γ.Ν.Α., φοιτητής Θεολογίας

Μπορείτε να δείτε τις προηγούμενες δημοσιεύσεις του ιστολογίου μας πατώντας το Παλαιότερες αναρτήσεις (δείτε δεξιά)