πηγή: Μακεδονία, 4/9/2011
Παράδοση ευαγγελική και παραδόσεις των ανθρώπων
Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης
α) Ακούγεται και χρησιμοποιείται συχνά η έννοια της παράδοσης τόσο από εκκλησιαστικούς όσο και από κοσμικούς κύκλους. Κι όταν θέλουν οι άνθρωποι να θεμελιώσουν ή και να νομιμοποιήσουν κάποιες επιλογές τους, ισχυρίζονται ότι αυτές στηρίζονται στην παράδοση. Υπάρχουν όμως διάφορες ανθρώπινες παραδόσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με το Ευαγγέλιο του Χριστού. Στη λαϊκή θρησκευτικότητα απαντούν ειδωλολατρικά και μαγικά έθιμα, τα οποία αναμειγνύονται με χριστιανικά στοιχεία, που, παρά την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου του λαού, μένουν ανεξάλειπτα. Αλλά και πολλοί θρησκευόμενοι είναι προσκολλημένοι σε κάποιες παραδόσεις, οι οποίες είναι άσχετες με την ευαγγελική παράδοση...
β) Γι’ αυτό και όχι σπάνια πολλοί άνθρωποι με την ίδια ευκολία επισκέπτονται κάποιον πνευματικό αλλά και κάποιον μάγο. Με μεγάλη ευκολία αποδίδουν κάποιο δυσάρεστο γεγονός σε ακαθόριστες δυνάμεις και μαγικές πράξεις άλλων, αρνούμενοι να δεχθούν ότι οι ίδιοι με τη συμπεριφορά τους ευθύνονται γι’ αυτό. Δίνουν μεγαλύτερη σημασία σε αμφιβόλου προέλευσης φυλακτά παρά στον πνευματικό αγώνα, την εν Χριστώ άσκηση και την προσευχή. Τελούν ακόμη και μυστήρια της Εκκλησίας “για το καλό”, χωρίς όμως να συνεργούν στην έλευση της χάριτος που απορρέει από αυτά.
γ) Έτσι αυξάνονται οι δεισιδαιμονίες, διαστρέφεται η αλήθεια και βρίσκει πρόσφορο έδαφος η αμαρτία. Γράφει ο όσιος Νικόδημος Αγιορείτης ότι η αμαρτία στερεώθηκε στον κόσμο “από τα κακάς συνηθείας των μωρών και διεφθαρμένων ανθρώπων, από τας αλόγους προλήψεις μερικών ανοήτων και από παρανόμους και ασυλλογίστους παραδόσεις, τας οποίας εφεύρηκαν οι παλαιοί άνθρωποι, τας ηκολούθησαν δε ως τυφλοί και τας εφύλαξαν οι μεταγενέστεροι… Εκ τούτου δε τι ηκολούθησε; Το να νομίζουν οι ταλαίπωροι άνθρωποι το άνομον νόμιμον, το ανεύλογον εύλογον, το άπρεπον πρέπον, το βλαβερόν ωφέλιμον”.
δ) Ο Χριστός όμως ήλθε στον κόσμο για να καταργήσει το κράτος του διαβόλου και να ακυρώσει τις ανθρώπινες εγωκεντρικές και εωσφορικές συνήθειες και να παραδώσει τον εαυτό του “λύτρον αντί πολλών”. Δεν θυσίασε άλλους για τη σωτηρία του κόσμου, αλλά θυσιάστηκε ο ίδιος “υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας”. Αυτή την παράδοση διέσωσαν οι άγιοι απόστολοι. Γι’ αυτή την παράδοση κάνει λόγο ο Απόστολος Παύλος στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα (Α΄ Κορ. 15, 1-11).
ε) Διότι στην Κόρινθο, όπου εργάσθηκε ιεραποστολικά ο θείος Απόστολος, αναπτύσσονταν πυρήνες ψευδαδέλφων, οι οποίοι, στο όνομα της χριστιανικής πίστης, εργάζονταν ατομοκεντρικά, διασπούσαν την ενότητα και δημιουργούσαν παρατάξεις, διχοστασίες και σχίσματα. Ταυτόχρονα δέχονταν επιλεκτικά τις ευαγγελικές αλήθειες και αρνούνταν να πιστέψουν στην ανάσταση των νεκρών. Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή αναφέρεται διεξοδικά στα θέματα αυτά, τονίζοντας ότι οι χριστιανοί πρέπει να είναι “κατηρτισμένοι εν τω αυτώ νοΐ και εν τη αυτή γνώμη” (Α΄ Κορ. 1, 10). Δηλαδή, να είναι ενωμένοι με την ίδια πίστη, το ίδιο φρόνημα, αλλά να έχουν και την ίδια γνώμη που εκφράζουν προς τα έξω.
στ) Ειδικότερα στο 15ο κεφάλαιο της Α΄ προς Κορινθίους επιστολής ο Παύλος στηρίζει τη διδασκαλία για την ανάσταση των νεκρών στην Ανάσταση του Χριστού. Αυτό που παραδίδει ο Απόστολος είναι ότι “Ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας σύμφωνα με τις Γραφές, ότι ενταφιάσθηκε και ότι αναστήθηκε την τρίτη ημέρα και ότι εμφανίσθηκε” στους αγίους αποστόλους. Μέτοχος της εμφάνισης του αναστάντος Χριστού έγινε και ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος στον δρόμο προς τη Δαμασκό. Είναι λίαν χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει αυτή την εμπειρία ο ίδιος, διότι φανερώνει όχι μόνο την ταπείνωση αλλά και την αυτεπίγνωση ότι το έργο του ευαγγελισμού δεν αποτελεί δικό του κατόρθωμα αλλά οφείλεται στη χάρη του Θεού.
ζ) “Τελευταίον από όλους, σαν σε έκτρωμα, (ο Χριστός) εμφανίσθηκε σε μένα. Γιατί εγώ είμαι ο πιο μικρός από τους Αποστόλους, που δεν είμαι άξιος να ονομάζομαι Απόστολος, διότι κατεδίωξα την Εκκλησία του Θεού. Με τη χάρη του Θεού είμαι αυτό που είμαι, και η χάρη του που έδειξε σε μένα δεν υπήρξε άκαρπη. Αντίθετα, κοπίασα περισσότερο από όλους αυτούς, όχι βέβαια εγώ, αλλά η χάρη του Θεού που είναι μαζί μου”. Αυτή την παράδοση έχουν ανάγκη οι σύγχρονοι χριστιανοί και όχι τις λαϊκότροπες ανθρώπινες παραδόσεις, τις οποίες υπερασπίζονται συχνά με ζήλο. Την παράδοση που στηρίζεται στο πρόσωπο του σταυρωθέντος και αναστάντος Κυρίου. Και κάθε ανθρώπινη παράδοση που δεν θυσιάζεται, προκειμένου να δώσει πνοή ζωής στους χριστιανούς, δεν μπορεί να είναι ευαγγελική.
β) Γι’ αυτό και όχι σπάνια πολλοί άνθρωποι με την ίδια ευκολία επισκέπτονται κάποιον πνευματικό αλλά και κάποιον μάγο. Με μεγάλη ευκολία αποδίδουν κάποιο δυσάρεστο γεγονός σε ακαθόριστες δυνάμεις και μαγικές πράξεις άλλων, αρνούμενοι να δεχθούν ότι οι ίδιοι με τη συμπεριφορά τους ευθύνονται γι’ αυτό. Δίνουν μεγαλύτερη σημασία σε αμφιβόλου προέλευσης φυλακτά παρά στον πνευματικό αγώνα, την εν Χριστώ άσκηση και την προσευχή. Τελούν ακόμη και μυστήρια της Εκκλησίας “για το καλό”, χωρίς όμως να συνεργούν στην έλευση της χάριτος που απορρέει από αυτά.
γ) Έτσι αυξάνονται οι δεισιδαιμονίες, διαστρέφεται η αλήθεια και βρίσκει πρόσφορο έδαφος η αμαρτία. Γράφει ο όσιος Νικόδημος Αγιορείτης ότι η αμαρτία στερεώθηκε στον κόσμο “από τα κακάς συνηθείας των μωρών και διεφθαρμένων ανθρώπων, από τας αλόγους προλήψεις μερικών ανοήτων και από παρανόμους και ασυλλογίστους παραδόσεις, τας οποίας εφεύρηκαν οι παλαιοί άνθρωποι, τας ηκολούθησαν δε ως τυφλοί και τας εφύλαξαν οι μεταγενέστεροι… Εκ τούτου δε τι ηκολούθησε; Το να νομίζουν οι ταλαίπωροι άνθρωποι το άνομον νόμιμον, το ανεύλογον εύλογον, το άπρεπον πρέπον, το βλαβερόν ωφέλιμον”.
δ) Ο Χριστός όμως ήλθε στον κόσμο για να καταργήσει το κράτος του διαβόλου και να ακυρώσει τις ανθρώπινες εγωκεντρικές και εωσφορικές συνήθειες και να παραδώσει τον εαυτό του “λύτρον αντί πολλών”. Δεν θυσίασε άλλους για τη σωτηρία του κόσμου, αλλά θυσιάστηκε ο ίδιος “υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας”. Αυτή την παράδοση διέσωσαν οι άγιοι απόστολοι. Γι’ αυτή την παράδοση κάνει λόγο ο Απόστολος Παύλος στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα (Α΄ Κορ. 15, 1-11).
ε) Διότι στην Κόρινθο, όπου εργάσθηκε ιεραποστολικά ο θείος Απόστολος, αναπτύσσονταν πυρήνες ψευδαδέλφων, οι οποίοι, στο όνομα της χριστιανικής πίστης, εργάζονταν ατομοκεντρικά, διασπούσαν την ενότητα και δημιουργούσαν παρατάξεις, διχοστασίες και σχίσματα. Ταυτόχρονα δέχονταν επιλεκτικά τις ευαγγελικές αλήθειες και αρνούνταν να πιστέψουν στην ανάσταση των νεκρών. Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή αναφέρεται διεξοδικά στα θέματα αυτά, τονίζοντας ότι οι χριστιανοί πρέπει να είναι “κατηρτισμένοι εν τω αυτώ νοΐ και εν τη αυτή γνώμη” (Α΄ Κορ. 1, 10). Δηλαδή, να είναι ενωμένοι με την ίδια πίστη, το ίδιο φρόνημα, αλλά να έχουν και την ίδια γνώμη που εκφράζουν προς τα έξω.
στ) Ειδικότερα στο 15ο κεφάλαιο της Α΄ προς Κορινθίους επιστολής ο Παύλος στηρίζει τη διδασκαλία για την ανάσταση των νεκρών στην Ανάσταση του Χριστού. Αυτό που παραδίδει ο Απόστολος είναι ότι “Ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας σύμφωνα με τις Γραφές, ότι ενταφιάσθηκε και ότι αναστήθηκε την τρίτη ημέρα και ότι εμφανίσθηκε” στους αγίους αποστόλους. Μέτοχος της εμφάνισης του αναστάντος Χριστού έγινε και ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος στον δρόμο προς τη Δαμασκό. Είναι λίαν χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει αυτή την εμπειρία ο ίδιος, διότι φανερώνει όχι μόνο την ταπείνωση αλλά και την αυτεπίγνωση ότι το έργο του ευαγγελισμού δεν αποτελεί δικό του κατόρθωμα αλλά οφείλεται στη χάρη του Θεού.
ζ) “Τελευταίον από όλους, σαν σε έκτρωμα, (ο Χριστός) εμφανίσθηκε σε μένα. Γιατί εγώ είμαι ο πιο μικρός από τους Αποστόλους, που δεν είμαι άξιος να ονομάζομαι Απόστολος, διότι κατεδίωξα την Εκκλησία του Θεού. Με τη χάρη του Θεού είμαι αυτό που είμαι, και η χάρη του που έδειξε σε μένα δεν υπήρξε άκαρπη. Αντίθετα, κοπίασα περισσότερο από όλους αυτούς, όχι βέβαια εγώ, αλλά η χάρη του Θεού που είναι μαζί μου”. Αυτή την παράδοση έχουν ανάγκη οι σύγχρονοι χριστιανοί και όχι τις λαϊκότροπες ανθρώπινες παραδόσεις, τις οποίες υπερασπίζονται συχνά με ζήλο. Την παράδοση που στηρίζεται στο πρόσωπο του σταυρωθέντος και αναστάντος Κυρίου. Και κάθε ανθρώπινη παράδοση που δεν θυσιάζεται, προκειμένου να δώσει πνοή ζωής στους χριστιανούς, δεν μπορεί να είναι ευαγγελική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου