Αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος, Το γεγονός της Αναστάσεως

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

« H πλούσια ανθρώπινη γνώση μας και οι φιλοσοφικές μας κατηγορίες ελάχιστα μας βοηθούν να κατανοήσουμε το γεγονός αυτό, το οποίο, όμως, είναι βασική προϋπόθεση για να δυνηθούμε να ανεύρουμε το νόημα της τραγωδίας της Ιστορίας».

Του Αρχ. Κύριλλου Κωστόπουλου, Ιεροκήρυκα Ι. Μ. Πατρών
Δρ. Θεολογίας, Καθηγητή ΕΑΠ (ΣΕΠ)

Ο Θεάνθρωπος Κύριος, ως Ζωοδότης, κατήλθε στον Άδη. Όμως εκεί που εισέρχεται το φως, διαλύεται το σκοτάδι. Όπου εμφανίζεται η ζωή, εκεί καταργείται ο θάνατος. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της Αυτοζωής, της πηγής του Φωτός. «Ότε κατήλθες προς τον θάνατον, η ζωή η αθάνατος, τότε τον άδην ενέκρωσας τη αστραπή της θεότητος... και τους τεθνεώτας ανέστησας...» 1. «Νύν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γή και τα καταχθόνια...» 2.

Η Ανάσταση του Χριστού δεν είναι σύμβολο, αλλά ιστορικό και αιώνιο γεγονός. Και το λέγω αυτό, γιατί μερικοί αρνούνται μια άλλη διάσταση ζωής και ισχυρίζονται ότι η όλη υπόθεση της νύχτας του Πάσχα είναι ένας εφήμερος συναισθηματισμός, τίποτε δε περισσότερο από μια ρομαντική συγκίνηση και χαρά.

Πρέπει, όμως, να γνωρίζουν οι αντιρρησίες ότι πέρα από την ιστορική βεβαίωση της Αναστάσεως υπάρχει και η ρεαλιστική τοιαύτη. Ο Ορθόδοξος λαός, όταν προσεύχεται ή όταν συμμετέχη σε κάποιο εκκλησιαστικό-λατρευτικό γεγονός, δέν συμμετέχει με νοητικά ιδεολογήματα αλλά με τις αισθήσεις του. Το κερί τα αναμμένο, το σταυροκόπημα, το άρωμα του λιβανιού, οι χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες και το «Χριστός Ανέστη» που ψάλλουν τα χείλη και η καρδιά αποδεικνύουν ότι η Ανάσταση του Χριστού είναι ένα πανηγύρι οντολογικής γιορτής που διαλαλεί μια μυστική βεβαιότητα για την Αυτοζωή που νικά τον θάνατο «...θανάτω θάνατον πατήσας...».

Αυτή την ελπίδα της νίκης κατά του θανάτου βιώνουν στον όρθρο της Αναστάσεως άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, πιστοί ή αδιάφοροι, άξιοι ή ανάξιοι, δίκαιοι ή άδικοι, τελώνες ή άγιοι «...ουκούν, εισέλθετε πάντες...» 3. ΄

Βεβαίως, το γεγονός της Αναστάσεως, η θανάτωση του θανάτου, είναι υπόθεση αποδοχής και όχι διερευνήσεως. Είναι δηλαδή υπόθεση πίστεως και όχι διανοητικής αντιλήψεως.

Η ύπαρξη και η ενέργεια του Τριαδικού Θεού και το γεγονός της Αναστάσεως, καθώς και η αθανασία βρίσκονται έξω από τον χώρο και τον χρόνο. Πώς επιζητούμε να γίνουν αντιληπτά μέσω της πεπερασμένης διανοίας μας και των αισθήσεων, όταν αδυνατούμε να συλλάβουμε την καμπυλότητα του χωροχρόνου, τον δυϊσμό σωματιδίου-κύματος και τον χώρο των δέκα διαστάσεων της κβαντικής θεωρίας;

Τολμούμε να απορρίψουμε με παιδαριώδη αφέλεια την φυσική; Πώς επιχειρούμε κάτι τέτοιο για την μεταφυσική;

Ο Θεάνθρωπος Κύριος «συνανέστησε παγγενή τον Αδάμ...» 4, όλο δηλαδή το γένος των ανθρώπων, τον κάθε άνθρωπο.

Όμως ο ατομοκεντρικός βίος της αμαρτωλότητός μας γίνεται άμεσο εμπόδιο στην κατανόηση του γεγονότος αυτού. Πώς συνέβη στο πρόσωπο του Αδάμ, η καθολική ανθρώπινη φύση να αποκοπή από τη δυνατότητα της ζωής και πώς στο Πρόσωπο του Ενανθρωπήσαντος Λόγου του Θεού Πατρός η καθολική και πάλι φύση να συνανίσταται και να ζωοποιείται;

H πλούσια ανθρώπινη γνώση μας και οι φιλοσοφικές μας κατηγορίες ελάχιστα μας βοηθούν να κατανοήσουμε το γεγονός αυτό, το οποίο, όμως, είναι βασική προϋπόθεση για να δυνηθούμε να ανεύρουμε το νόημα της τραγωδίας της Ιστορίας.

«Ώσπερ εν τω Αδάμ πάντες αποθνήσκουσιν, ούτω και εν τω Χριστώ πάντες ζωοποιηθήσονται». «Επειδή γαρ δι’ ανθρώπου ο θάνατος, και δι’ ανθρώπου ανάστασις νεκρών» 5, μας τονίζει ο Απόστολος των Εθνών Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του.

Τοιουτοτρόπως, στο πρόσωπο του Χριστού, του Αναστημένου Θεανθρώπου και «εν σαρκί» Αναληφθέντος, προσλαμβάνει ο Θεός «πάσαν σάρκα» - όταν αυτή εναποθέτει με τον θάνατο όλες τις αντίθετες πεποιθήσεις της – και την ζωοποιεί.

Όπως, λοιπόν, «διά του Λόγου» η Αγάπη του Τριαδικού Θεού εποίησε τα πάντα, κατά παρόμοιο τρόπο και «διά του ενσάρκου Λόγου» ανακαινίζει τα πάντα και τα αφθαρτοποιεί.

Για το λόγο αυτό: «Χαίρετε λαοί και αγαλλιάσθε... ανέστη εκ νεκρών ο Σωτήρ του κόσμου...» 6.

________________________

1. Αναστάσιμο απολυτίκιο, ήχος β΄.

2. Γ΄ Ωδή αναστασίμου κανόνος.

3. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Κατηχητικός Λόγος εις την Ανάστασιν.

4. ΣΤ΄ Ωδή αναστασίμου κανόνος.

5. Α΄ Κορ. 15, 21-22.

6. Αναστάσιμο στιχηρό αίνων, ήχος β΄.

* Άρθρο από το βιβλίο του Αρχ. Κύριλλου Κωστόπουλου «Παρεμβάσεις και Υπερβάσεις».

(Το βιβλίο αφιερώνει ο συγγραφέας στον αείμνηστο Γέροντα π. Εφραίμ Κατουνακιώτη).