Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικ. Συνόδου

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

ΤΗΣ Α΄ ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟΥ (Ιωαν. Ιζ΄ 1-13)

Γράφει ο Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Δρ. Πωγ. & Κονίτσης
e-mail: ioil.konitsa@gmail.gr

Η Ιερά Ευαγγελική περικοπή που θ’ ακούσουμε στους ναούς μας την Κυριακή των Αγίων Πατέρων, είναι συγκλονιστική και πολύ αποκαλυπτική.

Είναι ένα τμήμα από την μεγάλη αρχιερατική προσευχή, την οποία απευθύνει προς τον Πατέρα, ο Κύριος Ιησούς, κατά την μοναδική νύχτα του Μυστικού Δείπνου.

Ο Ιησούς Χρηστός, ως μέγας Αρχιερέας, αναφέρει προς τον Πατέρα την ολοκλήρωση του Λυτρωτικού του έργου.

Οπωσδήποτε, είναι ανάγκη να μελετήσει ο καθένας μόνος και μέσα σε ατμόσφαιρα πνευματικής κυρίως ησυχίας, το θαυμάσιο αυτό κείμενο. Στην προσευχή αυτή ο ενανθρωπήσας Υιός και Λόγος του Θεού, παρακαλεί τον Πατέρα να διαφυλάξει τους πιστούς ώστε να παραμένουν ενωμένοι μαζί Του και μεταξύ τους, όπως είναι ο Υιός με τον Πατέρα. «… Πάτερ άγιε, τήρησον αυτούς εν τω ονόματί σου ω δέδοκάς μοι, ίνα ώσιν εν καθώς ημείς» (Ιωαν. Ιζ’ 11)..

Λόγια άκρως αποκαλυπτικά που αποδεικνύουν εκτός των άλλων ότι η κορυφή της Χριστιανικής ζωής, δεν είναι παρά η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη προς του αδελφούς, η οποία βεβαίως προσφέρεται διά της χάριτος του Θεού.

Αλλ’ ας σταθούμε για λίγο στα λόγια αυτά του Λυτρωτού, και να δούμε πώς ακριβώς δέχονται τον λόγο αυτό, πώς τον ερμηνεύουν και πώς ζουν αυτή την πραγματικότητα οι άγιοι Απόστολοι και στην συνέχεια οι άγιοι πατέρες μας, οι οποίοι, λόγω της αποστολικής διαδοχής, διδαχής και εμπειρίας, καθίστανται και οι αυθεντικοί φορείς της ερμηνείας του λόγου του Θεού, μέσα στην ζωή της Εκκλησίας μας.

Όταν ο Χριστός λέει «ίνα ώσιν εν», για ποιους μιλάει; Για τους Αποστόλους, βεβαίως, κατ’ αρχάς, αλλά και για όλους τους πιστούς, έως το τέλος των αιώνων που θα πιστεύουν στην Θεότητα του Χριστού, και θα αποτελούν τα συνειδητά μέλη του Σώματός Του.

Παρακαλεί τον Πατέρα να γίνουν ένα «ίνα ώσιν εν»!

Ας προσέξουμε όμως. Δεν λέει «εις», δηλ. ένας, αλλά τονίζει την λέξη «εν», δηλ. να γίνουν όχι ένας αλλά ένα!

Πώς όμως ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα είναι «έν»; Την απάντηση μας την δίνουν οι Άγιοι Πατέρες οι οποίοι έχουν την εμπειρία του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος, αλλά και της θεώσεως!

Ο Πατήρ, Ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα, είναι ενωμένοι εις «έν», σε ένα δηλαδή, κατά την δόξαν (ενέργειαν) και κατά την ουσίαν.

Κατά τις υποστάσεις όμως, δηλ. τα πρόσωπα, δεν ταυτίζονται.

Κάθε πρόσωπο, είναι διαφορετικό.

Τα κοινά στην Αγία Τριάδα είναι η ουσία και η φυσική ενέργεια της ουσίας (δηλ. η δόξα). Και κατά τι είναι «έν» ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα, με το οποίο «έν» και εμείς θα γίνουμε ένα; Δηλ. και μεταξύ μας και με την Αγία Τριάδα; Ποιό θα είναι αυτό το κοινό γνώρισμα; Είναι το «έν» κατά την «δόξαν». Δηλ. κατά την κοινή ενέργεια των τριών προσώπων του Θεού!

Όπως ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα είναι ένα κατά την δόξαν, διότι έχουν κοινή την δόξαν, έτσι κι εμείς θα γίνουμε «ένα», όταν όλοι μας μεθέξουμε αυτής της δόξας του Θεού. Όταν όλοι μας, ή όσοι καταστούν άξιοι, γίνουν μέτοχοι της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, δηλ. του Ακτίστου Φωτός!

Διότι, όπως μας ερμηνεύουν οι Άγιοι της Εκκλησίας μας, που έζησαν αυτές τις θείες καταστάσεις, όταν ένας άνθρωπος «δοξάζεται», τότε γίνεται κοινωνός της ακτίστου δόξης του Θεού, οπότε ενώνεται και με την Αγία Τριάδα αλλά και με όσους ομοδόξους συνανθρώπους του εκείνη τη στιγμή είναι ενωμένοι και εκείνοι, με την δόξα του Θεού!

Αυτή είναι η Πατερική και Ορθόδοξη ερμηνεία του συγκεκριμένου λόγου του Κυρίου Ιησού Χριστού.

Όμως, όσοι έχουν αποκόψει την ζωή τους από το Σώμα του Χριστού, και την εμπειρία των Αγίων, είναι αδύνατον να κατανοήσουν και κυρίως να βιώσουν τις αλήθειες αυτές.

Ακριβώς στην πλάνη αυτή της αποκοπής από την ζωή της Εκκλησίας, έπεσε και ο αιρεσιάρχης Άρειος, με αποτέλεσμα να καταντήσει εκεί που κατάντησε, δηλ. ν’ αρνηθεί την Θεότητα του Λόγου. Να αρνηθεί το Ομοούσιον του Πατρός και του Υιού και να κηρύττει την βλασφημία ότι ο Λόγος είναι κτίσμα και δημιούργημα του Πατρός. Δηλ. ότι κάποτε δεν υπήρχε. Αυτό όμως αποτελεί φοβερή αίρεση με αποτέλεσμα να αδυνατεί ο άνθρωπος να έχει την λύτρωση και την σωτηρία του. Το πόσο δε ταλάνισε ολόκληρη την Εκκλησία αλλά και το Έθνος, και πόσες αστήρικτες ψυχές οδήγησε στην απώλεια ο δυσεβέστατος Άρειος, τούτο το διαπιστώνουμε και μέσα από την ίδια την ιστορική πραγματικότητα.

Επιβάλλεται επίσης, στην αναφορά μας αυτή, να προσθέσουμε και να τονίσουμε, ευλογημένοι αδελφοί, ότι οι Άγιοι Πατέρες μας, τόσο στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο (Νίκαια της Βιθυνίας 325 μ.Χ.), όσο και στις μετέπειτα, βεβαίως Οικουμενικές Συνόδους, δεν εξέφρασαν και δεν παρουσίασαν μια νέα πίστη η οποία δεν υπήρχε δήθεν έως εκείνη τη στιγμή. Οι πατέρες και οι Οικουμενικές Σύνοδοι, δεν βελτιώνουν την πίστη. Δεν προσθέτουν δηλ.νέα πράγματα, νέες αλήθειες που δεν υπάρχουν εξ’ αρχής στην Εκκλησία από την ημέρα της Πεντηκοστής. Απλώς, την ήδη υπάρχουσα πίστη που μας αποκάλυψε ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός άπαξ (Ιούδα 3), αυτήν ακριβώς την ίδια πίστη, κατά τις ανάγκες και τις περιστάσεις που προκύπτουν από τις αιρέσεις, την διευκρινίζουν και ταυτοχρόνως επιβεβαιώνουν την εμπειρία της Πεντηκοστής. Την εμπειρία του Αγίου Πνεύματος που βιώνουν οι ίδιοι ως θεούμενοι στο Σώμα της Εκκλησίας.

Ακριβώς δε επειδή οι Πατέρες είχαν αυτή την κοινή εμπειρία, είτε του φωτισμού, είτε της θεώσεως, γι’ αυτό και όλοι τους είχαν και φυσικά έχουν (όσοι βρίσκονται στις καταστάσεις αυτές) την ίδια αντίληψη για την αλήθεια και την αποκάλυψη του Θεού, και αποδίδουν όλοι τους την ίδια ερμηνεία στον λόγο του Θεού, αλλά ταυτοχρόνως συμφωνούν και στα βασικά δογματικά κείμενα των προηγουμένων Πατέρων της Εκκλησίας μας, αφού η εμπειρία είναι κοινή!

Αντιθέτως, όσοι αρνούνται την ζωή που προσφέρει το Άγιον Πνεύμα στο Σώμα του Χριστού (Ορθοδοξία), είναι αδύνατον να κατανοήσουν ορθά την Αγία Γραφή. (Τραγικό παράδειγμα, ο ίδιος ο Άρειος που καταδικάζεται από τους πατέρες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου). Μπορεί μεν όσοι αρνούνται αυτή την ευλογημένη και σωστική εμπειρία της Εκκλησίας μας,να κρατούν στα χέρια τους την Αγία Γραφή (αλήθεια, πού την βρήκαν και από πού την πήραν; Αναπάντητο ερώτημα για τους εκτός Εκκλησίας), όμως, παραμένει γι’ αυτούς ένα βιβλίο ανερμήνευτο και επτασφράγιστο. Γι’ αυτό και καταντούν στο να διαστρέφουν το περιεχόμενο της Γραφής και τελικώς να θέτουν τους εαυτούς τους εκτός της Κιβωτού της Σωτηρίας.

Είναι δε γνωστό ότι όσοι παρέμειναν εκτός Κιβωτού, τελικώς χάθηκαν, παρά τα χαρίσματα και τις ικανότητές τους.

Αγαπητοί μου. Οι Άγιοι Πατέρες της Α΄ Οικ. Συνόδου των οποίων την ιερά μνήμη εορτάζουμε, μας διασαλπίζουν από τα βάθη των αιώνων μια μεγάλη αλήθεια κι ένα σωτηριώδες μήνυμα. Και ποιο είναι αυτό; Να γίνουμε συνειδητά μέλη του Σώματος του Χριστού και να γνωρίσουμε την Αγία μας Ορθοδοξία. Όχι μόνο θεωρητικά, αλλά κυρίως εμπειρικά, το οποίο σημαίνει, να αξιωθούμε διά της καθάρσεως και του Θείου φωτισμού, ο ουράνιος Πατέρας μας, να πραγματοποιήσει και σε μας το αίτημα της προσευχής του Κυρίου Ιησού Χριστού «Τήρησον αυτούς... ίνα ώσιν εν».

Και ας γνωρίζουμε ότι: «Όσοι ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια της Εκκλησίας, τ’ ανεβαίνουν όχι για να αλλοιώσουν, αλλά για ν’ αλλοιωθούν. Όχι για να μεταβάλλουν, αλλά για να μεταβληθούν. Όχι για να αφομοιώσουν, αλλά για ν’ αφομοιωθούν και ν’ αγιαστούν». Γένοιτο.