Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Ο Φαλμεράϊερ εμπνέει ακόμη…

Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου
Ανδρέας

Ο Φαλμεράϊερ εμπνέει ακόμη…

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Ανακριβείς χαρακτηρισμοί σε βάρος των Κρητών ελέχθησαν από Μητροπολίτη της Μεγαλονήσου. Συγκεκριμένα ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης κ. Ανδρέας (Νανάκης) κατά την επισημότατη ημέρα του εορτασμού της 100ής επετείου της Ενώσεως της Μεγαλονήσου Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα και την  Δοξολογία που τελέστηκε στα Χανιά εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας, στον οποίο χαρακτήρισε τους Κρήτες "ελληνόφωνους ορθόδοξους χριστιανούς της Κρήτης". Επίσης απλώς "χριστιανούς της Κρήτης" και "παραδοσιακή ελληνόφωνη κρητική κοινωνία" (Σημ. Οι υπογραμμίσεις του γράφοντος). Οι ανακριβείς  χαρακτηρισμοί ελέχθησαν ενώπιον όλων των στην Κρήτη Μητροπολιτών, του πρ. πρωθυπουργού Κων. Μητσοτάκη, του Υπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, της πρ. Υπουργού Ντόρας Μπακογιάννη, και όλης της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της Μεγαλονήσου.

Δεν είναι γνωστό αν κάποιος ή κάποιοι από τους ακροατές εθίγησαν από τους χαρακτηρισμούς και διαμαρτυρήθηκαν.

          Επειδή «αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις» (Αντισθένης) σημειώνεται ότι "ελληνόφωνος" είναι "ο αλλοεθνής που έχει ως γλώσσα του την ελληνική" (Σημ. Παράβαλλε λεξικά Μπαμπινιώτη, Τεγόπουλου - Φυτράκη, Γιοβάνη κ.α.). Για παράδειγμα οι Γάλλοι ονομάζουν "γαλλόφωνους" τους κατοίκους των πρώην αποικιών τους, στην Αφρική και αλλού... Με την ερμηνεία που δίνουν τα λεξικά κατά τον Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου οι Κρήτες  είναι αλλοεθνείς προς τους Έλληνες, οι Κρήτες, που έκαμαν τεράστιες θυσίες και έχυσαν ποταμούς αιμάτων για την απελευθέρωσή τους από τους δυνάστες τους, για την ένωσή τους με την Μητέρα Ελλάδα και για την απελευθέρωση των άλλων Ελλήνων εις  Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη και Μικρά Ασία.

          Πρώτος που αμφισβήτησε τη γνησιότητα γενικά των Ελλήνων ήταν ο γερμανόψυχος αυστριακός και ανθέλληνας πολιτικός Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράϊερ (1790-1861). Κατά τη θεωρία του οι νεοέλληνες είναι "ελληνόφωνοι - μη έλληνες - βυζαντινοί πρόσφυγες, που στα ελληνικά εδάφη αναμίχθηκαν με σλάβους και αλβανούς". Τη θεωρία του Φαλμεράϊερ χρησιμοποίησαν οι Ναζί κατά την Κατοχή (1941-1944) για να δικαιολογούν τα όσα αποτρόπαια διέπρατταν σε βάρος των Ελλήνων.

          Αλλά αν οι Ναζί, για τους δικούς τους προπαγανδιστικούς λόγους, δεν θέλησαν να αναγνωρίσουν τη συνέχεια του Ελληνισμού, άλλοι εχθροί των Ελλήνων την αναγνώρισαν πολύ παλαιότερα. Ο Φρα Πάολο Σάρπι (1552-1623), σημαντική για την Βενετία  πολιτική και θρησκευτική προσωπικότητα, στο έργο του "Opere politiche" (Τομ. Ι, σελ. 247) απευθυνόμενος, περί το 1570, στην Ενετική Σύγκλητο αναφέρθηκε στους Κρήτες, ως εξής:

          " Ως προς τους Έλληνας υπηκόους σας της Κρήτης και ως προς τους άλλους έτι των άλλων νήσων….συνιστώ Υμίν την εντονωτέραν επ' αυτών προσοχήν και προφύλαξιν, ούσης της ελληνικής πίστεως πάντως αναξιοπίστου. Ναι, ναι, ανάγκη πάσα συντόνου προσοχής. Ο Έλλην πέφυκε θηρίον ακαταδάμαστον , θηρίον μη προσδοκών, ή μόνην την ευκαιρίαν, ίνα θέση εις χρήσιν τους όνυχας και τους οδόντας…".

          Οι Έλληνες από την πλευρά τους ουδέποτε χάνουν την ιδέα της συνεχείας του έθνους τους. Το παραδέχεται ο Οράτιος όταν γράφει: "Η Ελλάς ηττηθείσα κατέκτησε το νικητή και εισήγαγε στο αγροίκο Λάτιο την παιδεία" (Epist. II, 1, 156).    Η ελληνική συνείδηση του λαού περνά στή βυζαντινή αυτοκρατορία. Ο Άγιος αυτοκράτορας της Νικαίας Ιωάννης Δούκας Βατάτζης γράφει για τη σοφία, η οποία "εν τω γένει των Ελλήνων ημών βασιλεύει". Μετά διαβαίνει στην τουρκοκρατία και στην ενετοκρατία. Ο Κεφαλλονίτης Ηλίας Μηνιάτης (1669-1714) στον πανηγυρικό του λόγο για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου έγραψε, μεταξύ των άλλων: "Εως πότε πανακήρατε Κόρη, το τρισάθλιον γένος των Ελλήνων έχει να ευρίσκεται εις τα δεσμά μιας ανυποφορήτου δουλείας;…".  Στο ιστορικό του μυθιστόρημα "Κρητικοί Γάμοι" (Α' έκδ. το 1871 στο Τορίνο) ο Σπ. Ζαμπέλιος γράφει τα ακόλουθα λόγια του καταδικασμένου από τους Ενετούς εις θάνατο, για την εθνική του δράση, Καντανολέου:

          " Τέκνα μου! Εκ των προγόνων σας απηγχονίσθησαν τρεις, ένδεκα δε εφονεύθησαν αγωνιζόμενοι. Τον φόρον του αίματος τον απέτισεν εκάστη πάσα των γενεών μας…Εις ημάς σήμερον η πληρωμή…! Αλλά τι εκ τούτου; Και αθρόον αν εξωντούτο το γένος των Καντανολέων, άρα δεν θα απομείνει εις τις Κρης, εις τις Γραικός; Τα κόκκαλά μας -εστέ βέβαιοι- θα αποδώσωσι κάποτε πολλούς και επιτυχεστέρους εκδικητάς.  Θαρρούντες λοιπόν ας απέλθωμεν πλησίον των προγόνων μας, μεσίται υπέρ Ελλάδος προς τον σταυρωθέντα Χριστόν!".

Μετά την απελευθέρωση μικρού τμήματος της Ελλάδος ο συγγραφέας Δ.Κ. Βυζάντιος γράφει στον πρόλογο της "Βαβυλωνίας" του: "Είναι μεν αστείον, αλλά και λυπηρόν εξ εναντίας το να βλέπη τις εις μίαν συναναστροφήν διαφόρων Ελλήνων, οίον Χίων, Κρητών, Αλβανών, Βυζαντίων, Ανατολιτών, Επτανησίων και λοιπών, ως εκ της διαφθοράς εις ην υπέπεσεν η ελληνική γλώσσα και από αρχαιοτέρας εποχάς, εξαιρέτως δε από της εποχής, καθ' ην το Ελληνικόν Έθνος υπεδουλώθη υπό την Οθωμανικήν δυναστείαν, άλλον μεν να μιγνύη τουρκικάς, άλλον ιταλικάς, άλλον αλβανικάς και …όλοι Έλληνες όντες να μην εννοώσι ο εις τον άλλον…".

          Ότι οι Κρήτες είναι Έλληνες και όχι ελληνόφωνοι είναι τόσο αυτονόητο και προφανές όσο ότι ο ήλιος ανατέλλει από την ανατολή. Όμως υπάρχει για ορισμένους η ανάγκη να τους το υπενθυμίζουμε. Αλήθεια, το Φανάρι τι θέση παίρνει στα όσα υποστήριξε ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου; Πιστεύει κι αυτό ότι οι Κρήτες, από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα, είναι "ελληνόφωνοι" και όχι "Έλληνες";.