Προβλήματα και προβληματισμοί γύρω από την εφαρμογή της αξιολόγησης στην εκπαίδευση

Προβλήματα και προβληματισμοί γύρω από την εφαρμογή της αξιολόγησης στην εκπαίδευση

Η αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης που θεωρητικά ολοκληρώνεται εντός των ημερών και ξεκίνησε με εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας φαίνεται πως αιφνιδίασε όχι μόνο τα στελέχη της εκπαίδευσης αλλά και αυτή την ίδια την αρμόδια αρχή ΑΔΙΠΠΔΕ που εποπτεύει το όλο εγχείρημα. Οι διευκρινίσεις που απέστειλε η ΑΔΙΠΠΔΕ δεν έλυσαν πολλά από τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν ήδη με την έναρξη του εγχειρήματος.

Είναι δε τόσα τα ερωτήματα που καθημερινά ανακύπτουν γύρω από την αξιολόγηση ώστε να τίθεται πλέον ερώτημα περί της δυνατότητας επιτυχούς υλοποίησης του έργου αυτού κατά την ερχόμενη σχολική χρονιά.

Στις διευκρινίσεις της ΑΔΙΠΠΔΕ (19/8/2014) μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «Στελέχη τα οποία προσφάτως τοποθετήθηκαν στη θέση που κατέχουν και δεν έχουν, κατά την εκτίμηση του αξιολογητή τους, συμπληρώσει ικανό χρόνο στην άσκηση των καθηκόντων τους, μπορεί, μετά από εισήγηση του αξιολογητή και έγκριση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης, να αξιολογηθούν αργότερα, και, πάντως, όχι μετά την 28η Φεβρουαρίου 2015». Ήδη μάλιστα ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας κάνοντας χρήση της ανωτέρω οδηγίας προχώρησε σε παράταση του χρόνου αξιολόγησης των Διευθυντών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Φωκίδας και Εύβοιας, του Αναπληρωτή Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας και δύο Σχολικών Συμβούλων. Κατά πάσα πιθανότητα ίδια τακτική θα ακολουθήσουν και άλλοι Περιφερειακοί Διευθυντές που κλήθηκαν να αξιολογήσουν στελέχη που ανέλαβαν εντός του καλοκαιριού καθήκοντα, λόγω συνταξιοδότησης των προκατόχων τους.

Το Προεδρικό Διάταγμα για την αξιολόγηση προβλέπει ότι «Η διοικητική αξιολόγηση των λοιπών (σ.σ. όσων δεν κατέχουν θέσεις ευθύνης) εκπαιδευτικών διενεργείται µεταξύ 1ης Φεβρουαρίου και 15ης Μαΐου κάθε έτους» (περ. β΄, παρ. 7, άρθρο 17, Π.Δ. 152/2013) και πιθανόν στην πρόβλεψη αυτή στηρίχτηκε η ΑΔΙΠΠΔΕ όταν έδινε οδηγία για μεταγενέστερη αξιολόγηση στελεχών «πάντως, όχι μετά την 28η Φεβρουαρίου 2015».  Το πρόβλημα βρίσκεται ότι στα στελέχη αυτά εκτός εκείνων  που ασκούν διοικητική αξιολόγηση υπάρχουν και εκείνα  τα οποία ασκούν εκπαιδευτική αξιολόγηση (Σχολικοί Σύμβουλοι), η οποία, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Υπουργείου θα ξεκινήσει άμεσα εντός του φθινοπώρου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις χθες (22/8/2014) ο Υπουργός Παιδείας  προχώρησε στην τοποθέτηση 28 νέων Σχολικών Συμβούλων που αντικατέστησαν συνταξιοδοτηθέντες συναδέλφους τους (οι αποφάσεις στις ΑΔΑ: 6ΞΡ99-0ΔΘ, ΩΕΑΙ9-14Ν , ΩΞ019-ΞΞΣ, 6ΨΝ19-241, ΩΜΨΘ9-ΨΗ2, ΩΣΖ69-ΠΔ7, ΨΨΥΛ9-8ΡΒ). Όλοι αυτοί προφανώς δεν αξιολογήθηκαν ούτε πρόκειται να αξιολογηθούν άμεσα. Οπότε λογικά δεν θα μπορούν και να αξιολογήσουν τους εκπαιδευτικούς των περιοχών αρμοδιότητάς τους. Πόσος χρόνος άσκησης του έργου τους απαιτείται ώστε να αξιολογηθούν και πόσος ώστε να μπορούν οι ίδιοι να αξιολογήσουν Διευθυντές σχολείων και ακολούθως εκπαιδευτικούς των σχολείων αρμοδιότητάς τους δεν είναι γνωστό.

Από τα προαναφερθέντα προβλήματα της αξιολόγησης των στελεχών της εκπαίδευσης προκύπτει μείζον ζήτημα ισότιμης μεταχείρισης των εκπαιδευτικών στην επόμενη φάση της αξιολόγησης. Προφανώς όσα στελέχη δεν θα αξιολογηθούν δεν θα μπορούν και να αξιολογήσουν. Σημειωτέον ότι για τα νέα αυτά στελέχη δεν ισχύει ούτε η αναφορά της σχετικής υπουργικής εγκυκλίου έναρξης της αξιολόγησης ότι  πληρούνται οι προϋποθέσεις  για την έναρξη της αξιολόγησης μετά την ολοκλήρωση της σχετικής επιμόρφωσης των στελεχών, καθώς τα νέα στελέχη δεν έχουν επιμορφωθεί – αλήθεια προγραμματίζεται επιμόρφωση των νέων στελεχών για την αξιολόγηση και με ποιο χρονοδιάγραμμα; Έτσι σε όσες περιπτώσεις έχουμε αλλαγές στελεχών η αξιολόγησή τους παίρνει παράταση και μαζί της και η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Το πρόβλημα θα γίνει μεγαλύτερο εάν επιχειρηθεί να προχωρήσει η αξιολόγηση στους Διευθυντές των σχολείων, καθώς υπάρχει μεγάλος αριθμός νέων Διευθυντών που ανέλαβαν καθήκοντα εντός του καλοκαιριού αντικαθιστώντας συνταξιοδοτηθέντες Διευθυντές σχολείων. Θα υπάρξει δε γιγάντωση του όλου ζητήματος αν φτάσουμε στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών καθώς υπάρχει πλήθος εκπαιδευτικών που λόγω μεταθέσεων, μετατάξεων, αποσπάσεων, βελτιώσεων θέσης, οριστικής τοποθέτησης και κάθε είδους υπηρεσιακής μεταβολής υπηρετούν φέτος για πρώτη χρονιά στο σχολείο που θα διδάξουν. Πόσος χρόνος υπαλληλικής σχέσης απαιτείται ώστε ένας Διευθυντής σχολείου να μπορεί να αξιολογήσει το έργο ενός εκπαιδευτικού;

Εάν λοιπόν επιχειρηθεί η συνέχιση της αξιολόγησης για όσες περιπτώσεις δεν απαιτείται παράταση, δεν αποτελεί άνιση αντιμετώπιση δημοσίων υπαλλήλων η αδυναμία κάποιων εκπαιδευτικών, που ανήκουν στις περιπτώσεις που θα υπάρξει παράταση στην αξιολόγηση των στελεχών,  να αξιολογηθούν αν και το επιθυμούν;  Το ερώτημα μάλιστα αποκτά ευρύτερο περιεχόμενο στην περίπτωση που η αξιολόγηση αποτελεί προϋπόθεση για τη μισθολογική εξέλιξη του εκπαιδευτικού  ή την διεκδίκηση εκ μέρους του θέσεως ευθύνης στην επικείμενη διαδικασία επιλογής νέων στελεχών.

Ως γνωστόν η θητεία των στελεχών της εκπαίδευσης λήγει στο τέλος Ιουλίου του 2015 και έτσι την ερχόμενη άνοιξη θα πρέπει να ξεκινήσουν οι διαδικασίες επιλογής νέων στελεχών εκπαίδευσης. Η ΑΔΙΠΠΔΕ αποφαίνεται στις Οδηγίες που απέστειλε ότι «Στις διαδικασίες αξιολόγησης υπόκεινται όλα τα στελέχη και στη συνέχεια όλοι οι εκπαιδευτικοί, που αξιολογούνται από τους φυσικούς τους αξιολογητές βάσει του Π.Δ. 152/2013, οι οποίοι δεν μπορούν να αντικατασταθούν μετά από ενδεχόμενη δημόσια δήλωση του αξιολογούμενου εκπαιδευτικού ότι προτίθεται να διεκδικήσει θέση στελέχους αντίστοιχη με εκείνη του αξιολογητή». Όμως ο ισχύων ν. 3848/2010 με βάση τον οποίο έγινε η επιλογή των στελεχών το 2011 προβλέπει ότι μεταξύ των κριτηρίων επιλογής των στελεχών είναι «Η συμβολή του υποψηφίου στο εκπαιδευτικό έργο από τις θέσεις στις οποίες έχει υπηρετήσει, με βάση τις οικείες αξιολογικές εκθέσεις» (περ. γ΄,  παρ. 1,  άρθρο 12), διάταξη που δεν εφαρμόστηκε το 2011 επειδή δεν είχε ακόμη ξεκινήσει η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Εάν η επιλογή των στελεχών το 2015 γίνει βάσει του ανωτέρω νόμου και δεν έχουμε νέες ρυθμίσεις για την επιλογή στελεχών –είναι άλλωστε σύνηθες να αλλάζει το νομικό πλαίσιο επιλογής στελεχών στην εκπαίδευση όταν πλησιάζει η λήξη της θητείας τους – είναι πασιφανές ότι η ανωτέρω Οδηγία της ΑΔΙΠΠΔΕ στερείται νομιμότητας. Δεν απαιτούνται νομικές γνώσεις για να αντιληφθεί κανείς ότι η επιλογή ενός δημοσίου υπαλλήλου σε μία θέση ευθύνης δεν μπορεί να στηρίζεται στη βαθμολογία του από άλλο υπάλληλο που διεκδικεί «επί ίσοις όροις» την ίδια με εκείνον θέση!

Εκτός των προαναφερθέντων ζητημάτων υπάρχουν πλήθος άλλων που αφορούν στον τρόπο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών της τάξης και των εκπαιδευτικών των  αποσπασμένων σε υπηρεσίες και κατά πόσο δεν παραβιάζεται η αρχή της ισότιμης αντιμετώπισης δημοσίων υπαλλήλων από το διαφορετικό τρόπο αξιολόγησης τους, ζητήματα κάλυψης εξόδων των μετακινήσεων και διαμονών των αξιολογητών με ποσά που με έναν απλό υπολογισμό φαντάζουν υπέρογκα, ζητήματα «προτεραιότητας» στην αξιολόγηση μεταξύ εκπαιδευτικών που ζητούν να αξιολογηθούν κ.α. πολλά. Επιπλέον μείζον ζήτημα αποτελεί ο τρόπος σύνδεσης της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών με το νέο μισθολόγιο που αναμένεται να έρθει στη Βουλή τον Οκτώβριο.

Με δεδομένη την πολύ δύσκολη συγκυρία για την εκπαίδευση, εκτός των άλλων και λόγω του τεράστιου ζητήματος της έλλειψης προσωπικού που θα γιγαντωθεί την επόμενη σχολική χρονιά, όπως και ο ίδιος ο Υπουργός Παιδείας υποστηρίζει, είναι πραγματικά απαραίτητο να διερευνηθεί από την ηγεσία του Υπουργείου σε τι μπορεί να ωφελήσει την εκπαίδευση μία βεβιασμένη εφαρμογή στην πράξη της αξιολόγησης που είναι βέβαιο ότι πέραν του μεγάλου οικονομικού κόστους που απαιτεί, θα κοστίσει περισσότερο σε αναταραχή στους κόλπους της εκπαιδευτικής κοινότητας την ερχόμενη σχολική χρονιά.

Ι.Τ.

esos.gr