Στο δρόμο για «μωρά κατά παραγγελία»

Στο δρόμο για «μωρά κατά παραγγελία»

Επιστήμονες ζητούν μορατόριουμ στη γενετική τροποποίηση εμβρύων

Λονδίνο

Κάθε έρευνα που περιλαμβάνει τη γενετική τροποποίηση εμβρύων, σπερματοζωαρίων ή ωραρίων θα πρέπει να σταματήσει μέχρι να ολοκληρωθεί ο δημόσιος διάλογος και η συγκέντρωση δεδομένων ασφάλειας, ζητούν τέσσερις επιστήμονες με άρθρο τους στο περιοδικό Nature. Αφορμή για το άρθρο, λένε οι συντάκτες του, είναι οι ανεπίσημες πληροφορίες για τη δημοσίευση των πρώτων τέτοιων μελετών το επόμενο διάστημα.

Η βασική ανησυχία είναι ότι οι κληρονομήσιμες γενετικές παρεμβάσεις, δηλαδή οι παρεμβάσεις στο DNA των γεννητικών κυττάρων, θα μπορούσαν να επηρεάσουν με απρόβλεπτο τρόπο τις επερχόμενες γενιές.

Οι συντάκτες του άρθρου δέχονται ότι οι γενετικές παρεμβάσεις στα γεννητικά κύτταρα θα μπορούσαν μελλοντικά να έχουν εφαρμογή στη πρόληψη κληρονομικών νοσημάτων: Μέχρι σήμερα, η μόνη επιλογή που έχουν οι γονείς για να αποφύγουν τη γέννηση παιδιών με κληρονομικές ασθένειες είναι η δημιουργία εμβρύων με εξωσωματική γονιμοποίηση και η επιλογή μόνο αυτών που δεν φέρουν τη γενετική βλάβη.

Οι τέσσερις επιστήμονες ανησυχούν ωστόσο για ενδεχόμενη κατάχρηση των νέων μεθόδων για τη τη δημιουργία «μωρών κατά παραγγελία». 

«Οι έρευνες αυτού του είδους θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για μη θεραπευτικές παρεμβάσεις» γράφει ο Έντουαρντ Λάνιπερ, πρόεδρος της Συμμαχίας για την Αναγεννητική Ιατρικής, και οι τρεις συνάδελφοί του. «Ανησυχούμε ότι μια κατακραυγή της κοινής γνώμης για μια τέτοια ηθική παράβαση θα μπορούσε να εμποδίσει έναν υποσχόμενο τομέα θεραπευτικής ανάπτυξης» προειδοποιούν.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί νέα εργαλεία -όπως το λεγόμενο CRISP-R και τα ένζυμα δακτύλων ψευδαργύρου- τα οποία επιτρέπουν την αλλαγή, τη διαγραφή και την προσθήκη γονιδίων σε έμβρυα, ωάρια και σπερματοζωάρια.

Στην Κίνα, για παράδειγμα, η τεχνολογία αυτή έχει ήδη χρησιμοποιηθεί στη δημιουργία γενετικά τροποποιημένων πιθήκων, και οι κινέζοι ερευνητές ζητούν τώρα άδεια από τις αρμόδιες αρχές βιοηθικής για την πειραματική εφαρμογή των ίδιων παρεμβάσεων σε έμβρυα που περισσεύουν από κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Όπως μάλιστα αναφέρει o δικτυακός τόπος του Nature, «αρκετοί επιστήμονες που ζήτησαν να μην κατονομαστούν μας είπαν ότι επιστημονικές μελέτες που περιγράφουν τέτοιες εργασίες [για την τροποποίηση ανθρώπινων εμβρύων] έχουν ήδη ληφθεί υπόψη για δημοσίευση». Τις ίδιες πληροφορίες μεταδίδει εξάλλου το MIT Review.

Άλλοι επιστήμονες δηλώνουν πάντως ότι διαφωνούν με τις προτάσεις του άρθρου, και θεωρούν ότι η υπόσχεση των νέων τεχνικών για τη θεραπεία κληρονομικών νοσημάτων καθιστά επιτακτική τη συνέχιση των ερευνών.

Η αλήθεια είναι ότι οι γενετικές παρεμβάσεις σε έμβρυα, ωάρια και σπερματοζωάρια απαγορεύονται σήμερα στις περισσότερες δυτικές χώρες.

Ωστόσο η εφαρμογή αυτών των απαγορεύσεων είναι σε κάποιες περιπτώσεις ελλιπής, και οι επίμαχες μέθοδοι είναι θεωρητικά αρκετά απλές για να εφαρμοστούν, έστω και παράνομα, σε κλινικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

in.gr