23/9/16

Το νέο μάθημα των Θρησκευτικών και η ευθύνη των θεολόγων

Το νέο μάθημα των Θρησκευτικών και η ευθύνη των θεολόγων
του Ιωάννη Τάτση, Θεολόγου
Το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε την γενικευμένη εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών για τα Θρησκευτικά στα Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας. Πρόκειται για τα Προγράμματα Σπουδών που είχαν ξεσηκώσει τα προηγούμενα χρόνια θύελλα αντιδράσεων
και έχουν απορριφθεί από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, το Άγιον Όρος, καθηγητές των Θεολογικών Σχολών, παιδαγωγούς, κληρικούς, μοναχούς και θεολόγους που διδάσκουν στις τάξεις. Παρά την μεγάλη αντίδραση το Υπουργείο προχώρησε στην αλλαγή του μαθήματος, έστειλε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τα νέα Προγράμματα Σπουδών και προγραμματίζει τις απαραίτητες επιμορφώσεις για το νέο μάθημα εντός του φθινοπώρου. Ο διάλογος με την Εκκλησία και τους θεολόγους που είχε υποσχεθεί ο Υπουργός Παιδείας ολοκληρώθηκε εσπευσμένα και ο μόνος καρπός του ήταν η διαπίστωση ότι υπάρχει διαφωνία για το περιεχόμενο του μαθήματος.
Η εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών δεν συνοδεύτηκε, προς το παρόν, με αλλαγή των σχολικών βιβλίων που ωστόσο σχεδιάζεται να γίνει άμεσα. Αντί για νέα σχολικά βιβλία αναρτήθηκε επίσημα στο διαδίκτυο βοηθητικό υλικό πολλών κειμένων, βίντεο, ηχητικών αρχείων και εικόνων. Από όλο αυτό το υλικό οι διδάσκοντες καλούνται να επιλέξουν τα απαραίτητα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουν για τη διδασκαλία τους που δεν θα βασίζεται πλέον στα παλιά βιβλία αλλά στα νέα Προγράμματα Σπουδών.
Εάν τα Προγράμματα Σπουδών δημιούργησαν πλήθος αντιδράσεων λόγω της πολυθρησκευτικής σύγχυσης, της άμβλυνσης του ορθοδόξου αισθητηρίου, της εγκατάλειψης μεθοδικής διδασκαλίας της Αγίας Γραφής και της προώθησης του οικουμενισμού που επιχειρούν, το βοηθητικό υλικό που τώρα συνοδεύει τα προγράμματα αυτά περιέχει χειρότερες εκπλήξεις. Λόγω του μεγάλου όγκου του δεν έχει ακόμη μελετηθεί αναλυτικά αλλά και μια μόνο απλή ματιά αρκεί για να αντιληφθεί κάποιος σε ποια διδακτικά εργαλεία δομούν το νέο μάθημα των Θρησκευτικών οι σχεδιαστές του. Δίπλα στα κείμενα των αγίων παρατίθενται οι διδασκαλίες των ηγετών των άλλων θρησκειών. Μαζί με τους ύμνους της Εκκλησίας λαϊκά άσματα και μοντέρνα ξένη μουσική, χρήσιμα δήθεν για τη διδασκαλία της αξίας της αγάπης και της επικοινωνίας! Όλες οι «μεγάλες στιγμές» του οικουμενισμού αποτελούν υλικό για χρήση κατά τη διδασκαλία και μάλιστα σε μορφή βίντεο: η άρση των αναθεμάτων, η συμπροσευχή στην Ασσίζη, συναντήσεις του Πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον Πάπα, τον Αρμένιο «Πατριάρχη», Αγγλικανούς, Προτεστάντες και κάθε λογής αλλόθρησκους. Άλλωστε η διαθρησκειακή και διαχριστιανική επικοινωνία κατέχει εξέχουσα θέση σε όλο το νέο μάθημα των Θρησκευτικών. Ακόμη και η προσφάτως συγκληθείσα Σύνοδος της Κρήτης δεν λείπει από το υλικό αυτό. Στο διαδίκτυο δημοσιεύονται αποσπάσματα αυτού του υλικού προκαλώντας θυμηδία, πικρία, απογοήτευση και τελικά θυμό –«θυμόν τον δικαιότατον» - για όσους σχεδίασαν το νέο μάθημα των Θρησκευτικών, μάλλον δε την απαξίωσή του, τον ξεπεσμό του που αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει στην κατάργησή του. Η μεθοδική διδασκαλία της Αγίας Γραφής και της εκκλησιαστικής ιστορίας, της ορθόδοξης λατρείας και ηθικής αλλά και η επιστημονική προσέγγιση των θρησκειών μέσα από το πρίσμα της ορθόδοξης θεολογίας όπως διδάσκονταν μέχρι σήμερα εγκαταλείπεται και το θρησκευτικό μάθημα οδηγείται σε ένα νέο πεδίο όπου δεσπόζει η σύγχυση, ο θρησκευτικός συγκρητισμός, η απουσία σοβαρού επιστημονικού και χαρισματικού λόγου, η έλλειψη παιδαγωγικού σχεδιασμού, η μετατροπή του σχολικού μαθήματος σε αφηρημένη συζήτηση και προσέγγιση κάποιων θεμάτων μέσα από κείμενα και οπτικοακουστικό υλικό αμφιβόλου ποιότητος και εν πολλοίς παντελώς ξένου προς την ορθόδοξη παράδοση μας. Ο πολυδιαφημιζόμενος δήθεν εκσυγχρονισμός του μαθήματος των Θρησκευτικών είναι ήδη παρών και ανοίγει το δρόμο για την σταδιακή πλήρη επιστημονική και παιδαγωγική του έκπτωση και τελικά την κατάργησή του.
Απέναντι στη θλιβερή αυτή πραγματικότητα και έχοντας γνώση των ανθρώπων που προώθησαν όλο τον προηγούμενο καιρό αυτή την αλλαγή και των μεθόδων που ακολούθησαν, είναι απαραίτητο να υπάρξει αντίσταση. Όσοι διδάσκουν το μάθημα έχουν προς το παρόν στα χέρια τους τα μέχρι σήμερα διδασκόμενα σχολικά βιβλία τα οποία έχουν μαζί τους και οι μαθητές τους. Επειδή τα προσεχή σχολικά έτη αναμένεται η αντικατάσταση των βιβλίων αυτών κρίνεται πλέον επιτακτική η ανάγκη προμήθειας αντιτύπων της Καινής Διαθήκης τα οποία θα υπάρχουν στις σχολικές μονάδες ως εργαλεία για τη διδασκαλία του θρησκευτικού μαθήματος. Για τον εφοδιασμό των σχολείων με τέτοια αντίτυπα είναι αναγκαία η κινητοποίηση και των κατά τόπους ιερών Μητροπόλεων. Σε κάθε περίπτωση η δημιουργία φωτοτυπημένων φυλλαδίων με επιλεγμένα αγιογραφικά και πατερικά κείμενα αλλά και αποσπάσματα των σχολικών βιβλίων μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για όσους θεολόγους θα αρνηθούν να συναινέσουν στην πλήρη υποβάθμιση του θρησκευτικού μαθήματος και τον θρησκευτικό αποπροσανατολισμό των μαθητών τους.
Τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Η αμηχανία και η αγωνία των θεολόγων που εκδηλώνεται ήδη στις μεταξύ τους συζητήσεις για το που πορεύεται το μάθημά μας πρέπει να μετατραπεί σε πρωτοβουλία ευθύνης. Κανείς δεν αγνοεί το «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις» ούτε κανείς είναι άβουλο στρατιωτάκι που εκτελεί εντολές. Η ευθύνη της διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών που μας ανέθεσε η ίδια η πολιτεία δεν ταυτίζεται με την τυφλή εφαρμογή στην πράξη εντολών και οδηγιών με συγκεχυμένο περιεχόμενο και ασαφή προσανατολισμό.
Η εκπαίδευση γνωρίζει τα τελευταία χρόνια μεγάλες αλλαγές όχι μόνο στο περιεχόμενο της παρεχόμενης παιδείας αλλά και στον τρόπο που λειτουργούν όσοι την υπηρετούν. Η μαζική αντίσταση σε άνωθεν εντολές μπορεί να τις ανατρέψει. Το προηγούμενο διάστημα οι διαμαρτυρίες των εκπαιδευτικών ματαίωσαν την αξιολόγηση τους που είχε σχεδιαστεί με τρόπο λανθασμένο. Παρόμοια αντίδραση οδήγησε στην επαναπρόσληψη εκπαιδευτικών των επαγγελματικών λυκείων που είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα και οδηγούνταν προς την απόλυση. Επομένως εάν τώρα οι δάσκαλοι και θεολόγοι αντισταθούν στο νέο μάθημα των Θρησκευτικών που μια ολιγομελής ομάδα σχεδίασε, μπορούν να πετύχουν την διάσωση του χριστιανικού μαθήματος των Θρησκευτικών για το καλό των μαθητών μας.
Ορθόδοξος Τύπος, 23-09-2016

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΤΑ ΛΕΕΙ Ο κ. ΙΩΑΝΝΝΗΣ ΤΑΤΣΗΣ!

ΤΟ ΝΕΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΩΜΑΤΕΡΗ!

ΤΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΥΛΑ!

ΧΡ. ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ

Νικος Σταμούλης είπε...

Αγαπητέ συνάδελφε, Γιάννη Τάτση, ολόψυχα συγχαρητήρια για το υπέροχο κείμενο. Μια ήρεμη, ψύχραιμη και πάνω απ’ όλα αληθινή προσέγγιση το προβλήματος, Αυτή (ΔΥΣΤΥΧΩΣ) είναι η αλήθεια. Η κριτική σου στα νέα προγράμματα σπουδών στο μάθημά μας είναι τεκμηριωμένη και τη συμμερίζονται πιστεύω οι περισσότεροι συνάδελφοι. Όσοι διαφωνούν ας απαντήσουν, αφήνοντας όμως κατά μέρος τα ψευτοκουλτουριάρικά τους. Είναι πραγματικά ώρες ευθύνης για όλους μας, όπως πολύ ωραία τονίζεις. Και είναι ευκαιρία τώρα που έστω και καθυστερημένα αντέδρασε η επίσημη Εκκλησία. Να οργανωθούμε ( η τεχνολογία προσφέρει τέτοια δυνατότητα) και να αντιδράσουμε. Πιστεύω όμως πως στο ζήτημα πρέπει να εμπλακούν και οι γονείς. Διαφορετικά η υπόθεση θα έχει χαθεί. Και θα είναι « κρίμα από το Θεό». Περισσότερο «κρίμα» θα είναι για τα παιδιά μας.

(Εκτός από την πλευρά του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών που είναι και η ουσία του προβλήματος, υπάρχει και η πλευρά της πρακτικής εφαρμογής των νέων προγραμμάτων σπουδών. Σε αυτό το θέμα αναφέρεται το παρακάτω κείμενο ):
(έχει δημοσιευτεί σε τοπικά blogs)
Νέα προγράμματα σπουδών στα Θρησκευτικά

Το κείμενο αυτό γράφεται με αφορμή την απόφαση για την έναρξη εφαρμογής των νέων προγραμμάτων σπουδών στο μάθημα των Θρησκευτικών σε Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Δηλαδή την πλήρη ανατροπή της ύλης, της διάρθρωσης και του περιεχομένου του μαθήματος.
(Αναφέρομαι στην πρακτική της εφαρμογής των προγραμμάτων και όχι στο περιεχόμενο. Χαίρομαι πάντως που η επίσημη Εκκλησία έστω και καθυστερημένα αντέδρασε και εύχομαι η αντίδραση αυτή να έχει θετική κατάληξη ).
Εκφράζω την βαθύτατη θλίψη μου ( αν και θα ταίριαζε ο θυμός και η αγανάκτηση και μάλιστα «ιερή» - εμείς οι θεολόγοι καταλαβαίνουμε τι σημαίνει) στους αρμόδιους που πήραν αυτή την απόφαση και μάλιστα την τελευταία στιγμή και αφού είχε αρχίσει η καινούρια σχολική χρονιά. ( 13/9/16 ημερομηνία απόφασης). Δεν σκέφτηκαν οι αθεόφοβοι (μιας και πρόκειται για Θρησκευτικά) ούτε τους μαθητές αλλά δεν σκέφτηκαν ούτε και τους μάχιμους θεολόγους καθηγητές.
Είναι δυνατόν αυτή η καθολική και «βίαιη» εφαρμογή των νέων προγραμμάτων σπουδών να γίνει μέσα σε μια χρονιά, μόνο με γενικές οδηγίες, χωρίς βιβλία για τους μαθητές, χωρίς επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (θα γίνει διήμερη το Νοέμβριο με Δεκέμβριο, «πάει» δηλαδή το Α΄ τετράμηνο) και με ένα ψηφιακό υποστηρικτικό υλικό που είναι και σκόρπιο και βιαστικά αναρτημένο στο διαδίκτυο και βέβαια δεν είναι έτοιμο για χρήση;
Είναι παιδαγωγικά σωστό αυτό; Παιδαγωγοί δεν υπάρχουν;
Και καλά ένας δάσκαλος ή ένας θεολόγος που έχει μια τάξη άντε και μια δεύτερη. Οι δάσκαλοι (και υπάρχουν) που διδάσκουν τα Θρησκευτικά στις Γ΄, Δ΄, Ε΄, και ΣΤ΄ τάξεις του Δημοτικού και οι θεολόγοι που διδάσκουν και σε Γυμνάσιο και σε Λύκειο για να συμπληρώσουν το ωράριο; Τους σκέφτηκε κανείς αυτούς;
Είναι αυτό λογικό και ανθρώπινο;
Και είναι αυτή σοβαρή μεταρρύθμιση; Ή κοροϊδεύουμε αλλήλους;
Γιατί τόση βιασύνη;
Δεν θα μπορούσε να αρχίσει η εφαρμογή «άντε» για φέτος με την Γ΄ Δημοτικού , την Α΄ Γυμνασίου και την Α΄ Λυκείου;
Και όσοι βιαστούν να πουν υπάλληλοι είστε, πληρώνεστε και είναι δουλειά σας, έχω να τους πω ότι όχι μόνο κάνουμε τη δουλειά μας αλλά στην κυριολεξία και εμείς οι θεολόγοι καθώς και όλοι οι συνάδελφοί μας καθημερινά στην τάξη καταθέτουμε την ίδια μας την ψυχή για το καλό των παιδιών μας.
Έστω και τώρα: Καλή φώτιση!!

Μπορείτε να δείτε τις προηγούμενες δημοσιεύσεις του ιστολογίου μας πατώντας το Παλαιότερες αναρτήσεις (δείτε δεξιά)