Νίκος Φίλης, «Εγώ μπορεί να έφυγα, τα νέα Θρησκευτικά όμως έμειναν»!

«Εγώ μπορεί να έφυγα, τα νέα Θρησκευτικά όμως έμειναν»!

Ο πρώην υπ. Παιδείας Νίκος Φίλης θεωρεί ότι βγήκε νικητής στην αντιπαράθεση με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο

Από τον Δημήτρη Αλειφερόπουλο

Νικητή θεωρεί τον εαυτό του στην άτυπη «μάχη» με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ο Νίκος Φίλης, καθώς -όπως υποστηρίζει- τα νέα βιβλία των Θρησκευτικών, για τα οποία ξέσπασε η διαμάχη, θα είναι τον Σεπτέμβριο στα σχολεία. 

Ο πρώην υπουργός Παιδείας, με συνέντευξή του στην «κυριακάτικη δημοκρατία», εμμένει στις απόψεις του για τη Γενοκτονία των Ποντίων, που είχαν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, ενώ επικρίνει και πάλι την Εκκλησία της Ελλάδος. 

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει ουσιαστικά μετάθεση της ρύθμισης του χρέους για μετά τις γερμανικές εκλογές.

Δηλώσατε ότι μέσα στις συνταγματικές δυνατότητες είναι και η προσφυγή νωρίτερα σε εκλογές. Ποιοι θεωρείτε ότι μπορεί να είναι οι λόγοι για να προσφύγει η κυβέρνηση στις κάλπες;

Η κυβέρνηση έχει πρόγραμμα τετραετίας. Ενόσω αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα εμπόδια, πολλά από τα οποία προέρχονται και από την τρόικα εσωτερικού, αλλά και βελτιώνει την καθημερινότητα των πολιτών, δεν έχει λόγο να προσφύγει νωρίτερα σε εκλογές. Αλλωστε, η πλειοψηφία των πολιτών σε όλες τις δημοσκοπήσεις δεν θέλει πρόωρες εκλογές, ενώ και η Νέα Δημοκρατία έχει υποστείλει το αίτημά της και κάτω από την πίεση της πραγματικότητας, έστω και όψιμα, εγκαταλείπει τη θέση της περί βιώσιμου χρέους.

Οι δανειστές δεν φαίνεται να βρίσκουν τη φόρμουλα εκείνη που θα «ξεκλειδώσει» τα μέτρα για το χρέος πριν από τη διεξαγωγή των γερμανικών εκλογών. Πώς πρέπει να διαχειριστεί η κυβέρνηση ένα νέο ναυάγιο;

Σε κάθε περίπτωση, δεν εκτιμώ ότι θα υπάρξει ναυάγιο. Αν χρειάζεται να γίνουν πρώτα οι γερμανικές εκλογές και μετά να «ξεκλειδώσει» το χρέος, θα αντιμετωπιστεί, αφού θα πρόκειται για ολιγόμηνη παράταση. Αλλά ας μη βιαζόμαστε. Το ελληνικό χρέος είναι μικρό μπροστά στο δυσθεώρητο ιταλικό χρέος και ο Σόιμπλε προφανώς υπολογίζει αυτή την παράμετρο που επηρεάζει τη συνολική συζήτηση για την αρχιτεκτονική της Ευρώπης. Η αμοιβαιοποίηση των χρεών των ευρωπαϊκών χωρών, που συζητείται ακόμη και στην Κομισιόν, είναι μια προοπτική που θα επηρεάσει και το δικό μας πρόβλημα χρέους. Ενώ ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η γαλλική πρόταση για τη σύνδεση του χρέους με την ανάπτυξη.

Πώς πήγαμε από τη «γραβάτα» στον φόβο για νέο «φέσι»; Θεωρείτε ότι στο ζήτημα του χρέους η κυβέρνηση σήκωσε ψηλά τον πήχη, ίσως για να πειστούν οι βουλευτές να στηρίξουν τα νέα δύσκολα μέτρα; 

Οι βουλευτές στηρίζουν τα δύσκολα μέτρα έχοντας συνείδηση των δυσχερειών, που πηγάζουν από την εκβιαστική στάση των πιστωτών. Ελπίζουμε ότι θα υπάρξει διέξοδος μεθαύριο στο Eurogroup, ώστε να βγει η χώρα στις αγορές σύντομα. Η οικονομία δείχνει σημάδια δυναμισμού, αν κρίνουμε από την αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,4% το πρώτο τρίμηνο του 2017, αλλά και από την αύξηση των μόνιμων θέσεων εργασίας. Προφανώς, έχουμε πολύ δρόμο για να βγούμε οριστικά από την κρίση και η ρύθμιση του χρέους είναι κρίσιμη προϋπόθεση. Βεβαίως, δεν χρειάζονται πανηγυρισμοί και μάλιστα πριν υπάρξουν αποτελέσματα. Χρειάζεται ειλικρίνεια και ο λαός θα εκτιμήσει την προσπάθεια.

Συμφωνείτε με τους χειρισμούς της κυβέρνησης σε σχέση με την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών και τη διάσωση ιστορικών εφημερίδων; Βλέπετε να γίνονται και «φάλτσα»;

Η κυβέρνηση παρέλαβε μια πολύχρονη κατάσταση παρανομίας και προσπάθησε να θέσει κανόνες, προκειμένου να κατοχυρωθεί το δικαίωμα των πολιτών στην απροκατάληπτη ενημέρωση. Η στάση της ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας, που αρνήθηκε σε πρώτη φάση να συνεργαστεί για τη συγκρότηση του ΕΣΡ, οδήγησε σε αναγκαστικές επιλογές, που οριακά κρίθηκαν από το ΣτΕ αντισυνταγματικές. Τώρα επείγει να γίνει ο διαγωνισμός με ευθύνη του νέου ΕΣΡ. Προφανώς όταν κινείσαι υπό πίεση, κάνεις και λάθη. Γενικότερα, νομίζω ότι είναι λάθος να παραγνωρίζονται τα ποιοτικά κριτήρια της αδειοδότησης και να μετατρέπεται η διαδικασία καθαρά σε πλειστηριασμό. Επίσης, η διάσωση ιστορικών εφημερίδων πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα των εργαζομένων σε αυτές αλλά και την πολιτική ιστορία των εντύπων. Και, βεβαίως, να μη σβήνονται εν μια νυκτί τραπεζικά δάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, γιατί τότε δημιουργούνται εικόνες αναδυόμενης νέας διαπλοκής, που τα βρίσκει μάλιστα με την παλιά διαπλοκή.

«Η Εκκλησία δεν πρέπει να συμπεριφέρεται κυρίως ως μέρος της κοσμικής εξουσίας»

Θεωρείτε ότι ασκήθηκε πίεση από την ηγεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος, που οδήγησε εν τέλει στην απομάκρυνσή σας από το υπουργείο Παιδείας;

Εσείς τι λέτε; Κι αν ασκήθηκε, θεωρείτε ότι αυτή είναι μέσα στη λειτουργία του πολιτεύματος; Το σίγουρο είναι ότι τα νέα προγράμματα των Θρησκευτικών, που αποτέλεσαν την αφορμή της αντιπαράθεσης εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου, εφαρμόζονται κανονικά και τον Σεπτέμβριο θα σταλεί στα σχολεία το νέο υλικό για τη διδασκαλία. Δηλαδή η αξίωση ο διάλογος να γίνει από μηδενική βάση και να υπάρξει συναπόφαση Εκκλησίας - Πολιτείας τελικά εγκαταλείφθηκε, γιατί πέραν των άλλων ήταν εκτός του ισχύοντος νομικού καθεστώτος. Η μεγάλη πλειοψηφία των θεολόγων καθηγητών έχει αγκαλιάσει τη νέα προσπάθεια. Ο Φίλης μπορεί να έφυγε αλλά τα νέα προγράμματα έμειναν κι αυτό είναι το σημαντικό.

Γιατί δεν αναγνωρίζετε τους ιστορικούς δεσμούς της Ορθοδοξίας με το ελληνικό κράτος και επιμένετε να ασκείτε έντονη κριτική στην Εκκλησία;

Η συμβολή της Ορθοδοξίας στη διαμόρφωση της νεοελληνικής εθνικής ταυτότητας είναι αναμφισβήτητη. Επίσης είναι γνωστό ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Προφανώς και σέβομαι την Ιστορία και την πραγματικότητα. Το ερώτημα είναι αν η Εκκλησία θα στηρίζει τη μαρτυρία της προς την κοινωνία στη βάση του μηνύματος του Χριστού -και το φιλανθρωπικό έργο που επιτελεί μέσα στην κρίση εντάσσεται στην αποστολή της- ή αν θα συμπεριφέρεται κυρίως ως μέρος της κρατικής εξουσίας. Σας θυμίζω ότι υπάρχει σχετική απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου από τον 19ο αιώνα, που καταδικάζει τον εθνοφυλετισμό ως αίρεση. Η δύναμη της Εκκλησίας είναι η σύγχρονη κοινωνική παρουσία της, η ικανότητά της να απαντά στα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα του σύγχρονου ανθρώπου και να παρεμβαίνει κατά της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων, καθώς και κατά της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, πάντοτε μέσα από τη δική της οπτική. Τούτων δεδομένων, κανείς δεν μπορεί να τη διαχωρίσει από τον λαό. Αλλο είναι αυτό και άλλο ο διοικητικός χωρισμός κράτους - Εκκλησίας, δηλαδή, οι διακριτοί ρόλοι που πρέπει να καθοριστούν με τη συνταγματική αναθεώρηση, πάντοτε με όρους ενότητας του λαού και όχι με διχασμούς και λαοσυνάξεις.

«Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις  για τη Γενοκτονία των Ποντίων»

Επιμένετε στις απόψεις σας για τη Γενοκτονία των Ποντίων;

Το θέμα της τουρκικής θηριωδίας σε βάρος των Ποντίων έχει συζητηθεί στη Βουλή, όπου έχει διατυπωθεί η επίσημη θέση για τη Γενοκτονία. Σε επιστημονικό επίπεδο είναι φυσικό να διατυπώνονται διαφορετικές απόψεις, που όμως δεν αμφισβητούν την ιστορική πραγματικότητα της σφαγής και του ξεριζωμού του Ποντιακού Ελληνισμού, γεγονότα που συνέβησαν πριν από περίπου 100 χρόνια μέσα στο κλίμα της διάλυσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας και της ανάδυσης εθνικών κρατών μέσα από πολέμους και εθνοκαθάρσεις, που με βαρύ τίμημα -είναι αλήθεια- οδήγησαν στην εθνική ομοιογένεια των κρατών. Ιδιαίτερα οι Ελληνες Πόντιοι, οι οποίοι ως πρόσφυγες υπέστησαν μειωτικές ή ρατσιστικές συμπεριφορές από συντηρητικούς κύκλους στη χώρα μας, πάλεψαν και αναδείχτηκαν πρωτεργάτες για την οικονομική και την πολιτική ανάπτυξη της χώρας. Τιμούμε, λοιπόν, τη μνήμη των νεκρών τους αλλά και τη μεγάλη συνεισφορά τους στην πρόοδο του Ελληνισμού.

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ