Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος, Μακεδονία και Εκκλησία

Μακεδονία καί Ἐκκλησία

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἀσχολήθηκε μέ τό πρόβλημα τῆς ὀνοματοδοσίας τοῦ κράτους τῆς ΠΓΔΜ. Ὅμως στό κείμενο αὐτό θά ἀσχοληθῶ μέ μιά ἄλλη παράμετρο τοῦ θέματος.

Ἡ ὅλη συζήτηση γιά τό θέμα αὐτό ἀρχικά ξεκίνησε ἀπό τήν σαφῆ προϋπόθεση νά μήν ὑπάρχη στήν ὀνομασία τοῦ νέου κράτους ὁ ὅρος Μακεδονία, γιατί ὅπως ὑποστηρίχθηκε ἡ Μακεδονία εἶναι μία καί ἑλληνική.

Στήν συνέχεια κατέληξε στό νά δοθῆ σύνθετη ὀνομασία μέ γεωγραφικό προσδιορισμό γιά ὅλες τίς χρήσεις («Βόρεια Μακεδονία») καί νά γίνη ἀλλαγή τοῦ Συντάγματος, ὥστε νά ἀποφευχθοῦν ἀλυτρωτικές βλέψεις.

Τά δύο ὀγκώδη συλλαλητήρια, στήν Θεσσαλονίκη καί στήν Ἀθήνα, ὑποστήριξαν τήν μή χρησιμοποίηση τῆς λέξεως Μακεδονία γιά τό Κράτος τῶν Σκοπίων, μέ ὁποιανδήποτε σύνθετη ὀνομασία, γιατί ἡ Μακεδονία εἶναι μία καί ἑλληνική.

Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος πάνω στό θέμα αὐτό ἔλαβε συγκεκριμένη ἀπόφαση: «Ἡ Ἐκκλησία ἔχει μαρτυρήσει μέ τό λόγο καί τό αἷμα κλήρου καί λαοῦ τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας ἀπό ἀρχαιοτάτων χρόνων, γι’ αὐτό καί δέν μπορεῖ νά ἀποδεχθεῖ τήν ἀπονομή τοῦ ὅρου “ Μακεδονία” ἤ παραγώγου του ὡς συστατικοῦ ὀνόματος ἄλλου Κράτους, τό ὁποῖο θά ἔχει ἐπιπτώσεις καί στήν ὀνομασία τῆς σχισματικῆς αὐτοαποκαλούμενης ἐκκλησίας τῆς “Μακεδονίας” ».

Καί αὐτή ὑποστηρίχθηκε κατά τό συλλαλητήριο στήν Ἀθήνα. Ἐπίσης, πολλοί Ἱεράρχες πού ποιμαίνουν σέ περιοχές τῆς Μακεδονίας ὑποστήριξαν ὅτι δέν θά ἀποδεχθοῦν τήν λέξη Μακεδονία γιά τό Κράτος τῶν Σκοπίων, ἔστω καί ὡς σύνθετη ὀνομασία, μέ τό σκεπτικό ὅτι δέν μπορεῖ νά δοθῆ σέ ἄλλο Κράτος τό ὄνομα αὐτό, καί τό κυριώτερο ὅτι δέν μποροῦν νά ἀποδεχθοῦν ἐθνότητα καί γλώσσα Μακεδονική.

Μέχρι ἐδῶ τά πράγματα ἀπό πλευρᾶς Ἐκκλησίας εἶναι ξεκάθαρα. Ὅμως, ἀρχίζουν νά ἐμπλέκωνται ὅταν μελετήσουμε τό θέμα τῆς Ἐκκλησίας μέ τό ἴδιο σκεπτικό. Τί ἀκριβῶς ἐννοῶ.

Στήν Συνεδρία τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Νοεμβρίου 2016 ὑποστήριξα ὅτι «δέν ὑπάρχει ὀνομασία χωρίς ὕπαρξη, γιατί διαφορετικά ἐκφράζεται ἕνας ἐκκλησιολογικός νομιναλισμός. Τότε, ἄς δεχθοῦμε καί τήν ὀνομασία Μακεδονία στό Κράτος τῶν Σκοπίων, ἐπειδή ἐπικράτησε πολλά χρόνια. ... Αὐτό δέν μπορεῖ νά γίνη δεκτό ἀκόμη καί σέ ἐθνικά θέματα, γι’ αὐτό ἡ Ἑλλάδα ἀρνεῖται νά ἀναγνωρίση τό ὄνομα «Μακεδονία» στά Σκόπια, ἄν καί χρησιμοποιεῖται αὐτό τό ὄνομα ἀπό τό Κράτος τῶν Σκοπίων πολλά χρόνια, καί ἡ Κύπρος ἀρνεῖται νά ἀναγνωρίση τήν «Τουρκική Δημοκρατία στήν Βόρεια Κύπρο», καίτοι παρῆλθε ἕνα χρονικό διάστημα πού τήν κατέλαβε».

Στήν Συνεδρία τῆς Ἱεραρχίας τῆς 27ης Ἰουνίου 2017 ὁμίλησα γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν καί ὑποστήριξα τά ἀκόλουθα: «Αὐτή ἡ ἀποδόμηση δέν γίνεται μόνον στά θρησκευτικά, ἀλλά καί στήν ἱστορία. Διότι καί γιά τό μάθημα τῆς ἱστορίας εἰσάγεται ἡ θεματική μέθοδος Σπουδῶν. Ἔχουν δημοσιευθῆ στόν τύπο ἀπόψεις τῶν ὑπευθύνων γιά τήν ἀναμόρφωση τοῦ μαθήματος τῆς ἱστορίας, ὅπου ὑποστηρίζονται ... τά Σκόπια νά μετονομασθοῦν σέ Μακεδονία...».

Ἐπίσης, στήν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς 24-25 Μαΐου 2016 ὑποστήριξα ὅτι δέν μποροῦμε ὡς Ἱεράρχες νά δίνουμε τό ὄνομα-ὅρο Ἐκκλησία σέ ἄλλες ἑτερόδοξες Χριστιανικές Κοινότητες, ἀφοῦ μάλιστα ὁμολογοῦμε κατά τήν χειροτονία μας σέ Ἐπίσκοπο, καί κατά τήν θεία Λειτουργία, ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική.

Ὁπότε τίθεται σοβαρό ἐρώτημα: Πῶς εἶναι δυνατόν οἱ ἴδιοι ἄνθρωποι νά ἀγωνίζονται καί νά ὁμολογοῦν ὅτι μία εἶναι ἡ Μακεδονία καί αὐτή εἶναι ἑλληνική, καί διακηρύσσουν ὅτι δέν θά δεχθοῦν τό ὄνομα Μακεδονία νά τό «κλέψουν» ἄλλοι λαοί, ἐνῶ ταυτοχρόνως ὄχι μόνον δέν κάνουν τό ἴδιο γιά τήν Ἐκκλησία, ἀλλά εὐχαρίστως δέχονται νά ὀνομάζωνται Ἐκκλησίες καί ὅσες ἔπαυσαν νά εἶναι ὀρθόδοξες, ἀφοῦ δέν ἀκολουθοῦν τίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων;

Ἐπίσης, τά ἐρωτήματα ἐπεκτείνονται.

Εἶναι λιγότερης σημασίας καί σπουδαιότητας τά θεολογικά καί ἐκκλησιολογικά θέματα ἀπό τά πατριωτικά καί ἐθνικά; Μποροῦμε νά σιωποῦμε γιά σοβαρά θεολογικά θέματα, καί μάλιστα ὅταν ὑποστηρίζεται ὅτι καί οἱ ἄλλες Ὁμολογίες πού καταδικάστηκαν ἀπό τίς Οἰκουμενικές καί «Καθολικές» Συνόδους εἶναι Ἐκκλησίες, ἐνῶ ταυτόχρονα διακηρύσσουμε διαπρυσίως ὅτι δέν θά δεχθοῦμε προδοσία σέ θέματα ἐθνικά; Ποιά προδοσία εἶναι μεγαλύτερη καί ποιά ἔχει αἰώνιες συνέπειες, ἡ προδοσία στά ἐθνικά ζητήματα ἤ ἡ προδοσία στήν ἀμώμητη καί ἄσπιλη αἰωνία καλλονή, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία;

Ἐρωτῶ καί ἀπορῶ.

Μητρόπολη Ναυπάκτου