Η "μυθική ιδέα" της Θείας Κοινωνίας και τα μυθεύματα της φιλοσοφικής πολυπραγμοσύνης

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Εν Πειραιεί τη 9^η Απριλίου 2020

Η «ΜΥΘΙΚΗ ΙΔΕΑ» ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΘΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΟΣΥΝΗΣ

Ζώντας τα τραγικά επακόλουθα από την πανδημία του κορωνοϊού και βιώνοντας τους περιορισμούς, τους οποίους επέβαλε η πολιτεία για τον περιορισμό της διασποράς του ιού, κατακλυζόμαστε από μια πλημμυρίδα δημοσιευμάτων σχετικά με το παγκόσμιο αυτό πρόβλημα, που απασχολεί την ανθρωπότητα. Χαιρόμαστε όταν διαβάζουμε δημοσιεύσεις που θέτουν το όλο ζήτημα πάνω σε ορθή, πνευματική βάση, είτε αναλύουν τα επιστημονικά του δεδομένα, τις μέχρι τώρα γενόμενες έρευνες και επιστημονικές μελέτες και τα μέχρι σήμερα θεραπευτικά επιτεύγματα. Λυπούμαστε όμως, όταν διαβάζουμε άλλα εξ’ αυτών, που είτε θέτουν  το θέμα πάνω σε λανθασμένη, ανθρωποκεντρική -ουμανιστική βάση, είτε διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις, μέχρι και κακοδοξίες. Τα πρώτα μας στηρίζουν στην πίστη, διότι μας βοηθούν, να δούμε το πρόβλημα στις σωτηριολογικές του διαστάσεις και να υπομένουμε με καρτερία και υπομονή την δοκιμασία. Αντίθετα τα δεύτερα μας γεμίζουν πικρία και λύπη, διότι περιέχουν υβριστικό για την πίστη μας περιεχόμενο, είτε προσπαθούν να μας πείσουν για τους  δήθεν κινδύνους, οι οποίοι «ελλοχεύουν» από την μετάδοση της Θείας Κοινωνίας.

Ανάμεσα στην πληθώρα των δημοσιευμάτων ξεχωρίσαμε μια συνέντευξη του γνωστού λόγιου συγγραφέα κ. Στέλιου Ράμφου, η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» (30-3-2020), με θέμα: «Παλεύουμε τον ιό με τον πολιτισμό μας». Η συνέντευξη, την οποία επιμελήθηκε ο δημοσιογράφος κ. Σάκης Ιωαννίδης, περιστρέφεται γύρω από το φλέγον ζήτημα της πανδημίας του κορωνοϊού, γύρω από τις νέες συνθήκες ζωής που προέκυψαν εξ’ αιτίας των περιοριστικών μέτρων της πολιτείας, αλλά και γύρω από την στάση της εκκλησιαστικής ηγεσίας πάνω στο εν λόγω θέμα. Διαβάσαμε με προσοχή τους φιλοσοφικούς στοχασμούς του κ. Ράμφου και προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε τα πυκνά νοήματά του. Είναι άλλωστε παρατηρημένο ότι συχνά οι διανοούμενοι, εκθέτοντας τις σκέψεις τους δημόσια, εντυπωσιάζουν τους αναγνώστες, ή τους ακροατές τους με τις μεγαλοστομίες τους και τα βαθυστόχαστα «πιστεύω» τους και λιγότερο τους ωφελούν πνευματικά.

Το πρώτο που διαπιστώσαμε, είναι ότι ο κ. Ράμφος θέτει το όλο θέμα της πανδημίας πάνω σε ανθρωποκεντρική βάση, όπως αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από τον τίτλο της συνεντεύξεως, αλλά και από το περιεχόμενό της. Πουθενά δεν γίνεται λόγος για μετάνοια, για θερμή πίστη στον Κύριό μας, στα χέρια του οποίου βρίσκεται η ζωή μας, σύμφωνα με τα λόγια του ψαλμωδού «εγώ δε επί σοι ήλπισα, Κύριε, είπα, σοι ει ο Θεός μου. Εν ταις χερσί σου οι κλήροι μου» (Ψαλμ.30,15-16). Δηλαδή «εγώ όμως ανέθεσα την ελπίδα μου σε σένα Κύριε. Εγώ είπα μετά πίστεως και θάρρους, εσύ είσαι ο Θεός μου. Στα χέρια σου υπάρχουν οι τύχες μου». Πουθενά δεν κάνει λόγο για απόλυτη εμπιστοσύνη στην πρόνοια και στην αγάπη του Θεού. Αντίθετα μάλιστα. Πιστεύει ότι οφείλουμε να παλέψουμε τον ιό και να τον νικήσουμε με τις δικές μας μόνον ανθρώπινες δυνάμεις, χωρίς να έχουμε ανάγκη από την δύναμη και την Χάρη του Θεού. Χωρίς να χρειάζεται να αντλήσουμε δύναμη από την μετάληψη του αγίου Σώματος και Αίματός Του, την οποία χαρακτηρίζει ως «μυθική ιδέα» όπως θα δούμε παρά κάτω. Γι’ αυτόν το «φάρμακο» κατά της πανδημίας και η «θεραπεία» του κακού είναι ο …πολιτισμός μας! Σε ερώτημα του κ. Ιωαννίδη, αν τον ανησυχεί μια ενδεχόμενη εκτροπή των πραγμάτων, απαντά: «Η διαφορά μας με τη φύση, όπου ο δυνατός τρώει τον αδύναμο, είναι ότι εμείς παλεύουμε τον ιό με τον πολιτισμό μας. Μας ενδιαφέρει να εξανθρωπίσουμε τη φύση, η οποία βασίζεται και αναπαράγεται σε εξοντωτικούς, συνεχείς, πολέμους. Όταν μιλάμε για εμβόλια, φάρμακα, εργαστήρια, σημαίνει πολιτισμός, αγάπη για τον συνάνθρωπο, όχι αδιαφορία για τα θύματα. Το ‘κλειδί’ είναι να εντάσσουμε τα βιώματα, τα πολύ σκληρά, μέσα στον χρόνο. Ο πολιτισμός παλεύει εναντίον σκοτεινών δυνάμεων της φύσεως».

Παρά κάτω σε ερώτημα του δημοσιογράφου: «Πώς είδατε τη στάση της Εκκλησίας» απέναντι στην πανδημία; Απάντησε: «Η Εκκλησία έδειξε να μην κατανοεί το πρόβλημα, μολονότι πολλοί ιεράρχες το κατανοούσαν, όπως το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, η Εκκλησία της Κρήτης και ιεράρχες όπως ο Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος κ.ά. Το οικοδόμημα της Εκκλησίας θέλησε να κρατήσει τη μυθική ιδέα της Θείας Κοινωνίας ως αθάνατου νερού, ενώ στην πραγματικότητα ήταν κάτι πολύ διαφορετικό στην ιδρυτική του μορφή και εκδοχή. Ο Χριστός στον Μυστικό Δείπνο ζητούσε να ελευθερωθεί ο κόσμος από την αγωνία του νοήματος της ζωής. Μοιράζοντας το ψωμί και το κρασί στους μαθητές του, τους ζητούσε να μοιραστούν την ελευθερία του. Αυτό μετά έγινε ένα είδος θαυματουργικού μυστικισμού που επικράτησε στους αιώνες με ορισμένα μαγικά χαρακτηριστικά που αν υπήρχαν, δεν θα αρρώσταιναν ποτέ οι ιερείς, αλλά δυστυχώς αρρωσταίνουν και αυτοί. Πρέπει να καταλάβουμε ξανά τα ιδρυτικά χαρακτηριστικά αυτού του Μυστηρίου. Η αγωνία του κόσμου για τον θάνατο με τη συμμετοχή στο σώμα του Χριστού ήταν συμμετοχή στην ελευθερία του από την ενοχή του προπατορικού αμαρτήματος. Αυτό πρέπει να το ξανασκεφτούμε. Έχει μια σημασία να μάθουμε την ενότητά μας, όχι με όρους μυθικούς, μιας πίστεως που είναι δεμένη μόνο με σύμβολα, αλλά μιας πίστεως που είναι δεμένη και με χρόνο. Εκκλησία δεν είναι ούτε ο ναός ούτε η ιεραρχία της, Εκκλησία είναι ο αγιασμένος άνθρωπος, αυτός που ενώνει την ύπαρξή του με την ελευθερία του Χριστού»!

Κατά την άποψή του, η εκκλησιαστική ηγεσία σχεδόν στο σύνολό της, εκτός ολίγων εξαιρέσεων, δεν φαίνεται να κατενόησε το πρόβλημα, επειδή δεν ταυτίστηκε απόλυτα και ευθύς εξ’ αρχής με την πολιτεία, όπως ταυτίστηκαν «το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής…». Έπρεπε δηλαδή κατά τη γνώμη του η διοικούσα Εκκλησία να επιβάλει ευθύς εξ’ αρχής πλήρη απαγόρευση όλων των ιερών ακολουθιών, ακόμη και της θείας Λειτουργίας στους χώρους της λατρείας, για την αποφυγή του κινδύνου μεταδόσεως του ιού. Πράγματι η Δ.Ι.Σ. στην συνοδική απόφαση που έλαβε στις 9 Μαρτίου 2020,επέτρεψε την «απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας των Ιερών Ναών και την τέλεση σε αυτούς των ιερών ακολουθιών», όπως επίσης και ότι «προτρέπει τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς, όπως οι τοπικές εορτές τελούνται λιτώς, μόνον με την παρουσία του οικείου Αρχιερέως κατά την περίοδο αυτή». Ωστόσο αργότερα, όπως είναι γνωστό,  η Δ.Ι.Σ. με νεώτερη συνοδική απόφασή της την 1^η Απριλίου 2020 αναγκάσθηκε να αναθεωρήσει την προηγούμενη απόφασή της και να επισημάνει ότι «την προσεχή Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Κυρίου, θα κληθούμε όλα τα μέλη της Εκκλησίας να ζήσουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, απέχοντας από τις ιερές Ακολουθίες, την Θεία Λειτουργία, αλλά και από αυτή την Θεία Κοινωνία». Αναγκάσθηκε δηλαδή η Δ.Ι.Σ., πιεζόμενη προφανώς από την πολιτεία, να ταυτιστεί πλήρως με τις νεώτερες αποφάσεις της, κάτι το οποίο χαροποιεί ιδιαίτερα τον κ. Ράμφο.

Κατά την ταπεινή μας γνώμη η τελευταία αυτή απόφαση της ΔΙΣ, (της 1^ης 4.2020), να εισηγηθεί στην Πολιτεία, να απέχει ο πιστός λαός του Θεού τις άγιες αυτές ημέρες «από τις ιερές ακολουθίες, την Θεία Λειτουργία, αλλά και από αυτή την Θεία Κοινωνία», ήταν άστοχη. Δεν θα έπρεπε δηλαδή να υποταχθεί στις αποφάσεις της Πολιτείας, κλείνοντας τους Ιερούς Ναούς, και επιτρέποντας να γίνονται λατρευτικές συνάξεις «κεκλεισμένων των θυρών», μόνο από τους ιερείς και τους ψάλτες χωρίς μάλιστα να έχει καμιά εξουσιοδότηση από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας. Δεν θα έπρεπε να αφήσει έξω από τους ναούς τον πιστό λαό του Θεού χωρίς εξομολόγηση και Θεία Κοινωνία κατά τις άγιες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα και δημιουργώντας μια πρωτόγνωρη κατάσταση στην δισχιλιόχρονη παράδοση της Εκκλησίας μας! Μπορούσε να προτείνει στην Πολιτεία άλλη λύση, για την οποία κάναμε λόγο σε προηγούμενη ανακοίνωσή μας. Να προτείνει δηλαδή την τέλεση ιερών ακολουθιών και Θείων Λειτουργιών με την συμμετοχή στους χώρους λατρείας ελεγχόμενου αριθμού πιστών, ανάλογα με το μέγεθος του Ναού, όπως συμβαίνει με τους χώρους προμηθείας τροφίμων.

Επίσης κατά την άποψή του, ο κίνδυνος μεταδόσεως του ιού κατά την θεία μετάληψη είναι υπαρκτός, αφού, όπως δηλώνει στη συνέχεια, η θεία Κοινωνία αποτελεί γι’ αυτόν μια «μυθική ιδέα»: «Το οικοδόμημα της Εκκλησίας θέλησε να κρατήσει τη μυθική ιδέα της Θείας Κοινωνίας ως αθάνατου νερού, ενώ στην πραγματικότητα ήταν κάτι πολύ διαφορετικό στην ιδρυτική του μορφή και εκδοχή»! Προφανώς τον ενόχλησε το γεγονός ότι η Δ.Ι.Σ. και στις δύο συνοδικές της αποφάσεις διεκήρυξε σαφώς ότι δεν υπάρχει κίνδυνος μεταδόσεως του ιού κατά την θεία μετάληψη: «Γι᾿ αυτό και η Ιερά Σύνοδος επαναλαμβάνει εκείνο που από την αρχή της παρούσης κρίσεως διεκήρυξε στο από 9.3.2020 Ανακοινωθέν Αυτής, ότι η προσέλευση στην Θεία Ευχαριστία και η κοινωνία από το Κοινό Ποτήριο της Ζωής, ασφαλώς και δεν μπορεί να γίνει αιτία μετάδοσης ασθενειών». Εκείνο που σαφέστατα μπορούμε να συμπεράνουμε, με βάση τα λεγόμενα του, είναι ότι παραλληλίζει την Θεία Ευχαριστία με το «αθάνατο νερό» της ελληνικής μυθολογίας! Μ’ άλλα λόγια πιστεύει ότι η Εκκλησία, προφανώς στην Ορθόδοξη θεώρησή της, καλλιεργεί μια «μυθική ιδέα» για τη Θεία Ευχαριστία και επομένως το κεντρικό αυτό μυστήριο της Εκκλησίας μας δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα παραμύθι, ή στην καλύτερη περίπτωση ένα απλό σύμβολο. Και ότι δήθεν η Εκκλησία «άλλαξε» την έννοια του Ιερού Μυστηρίου, ώστε σήμερα να είναι «κάτι πολύ διαφορετικό (από) την ιδρυτική του μορφή και εκδοχή»!

Μας λυπεί βαθύτατα το γεγονός ότι καταφέρεται με τέτοιο και τόσο μειωτικό τρόπο στο ιερότερο Μυστήριο της Εκκλησίας μας, το οποίο αποτελεί την καρδιά και την πεμπτουσία της! Πασχίζει με τους κακόδοξους και ασεβείς αυτούς ισχυρισμούς του να απογυμνώσει την Θεία Ευχαριστία από την σωστική και ζωοποιό δύναμή της, χάρις στην οποία καθίσταται πηγή ζωής αιωνίου και φάρμακο αθανασίας, παραλληλίζοντάς την με το μυθικό «αθάνατο νερό» των παγανιστικών χρόνων! Δεν κάνει δυστυχώς τον κόπο να μας εξηγήσει, σε ποια σημεία παράλλαξε η Εκκλησία το Ιερό Μυστήριο και το έκαμε διαφορετικό από αυτό που παρέδωσε ο Χριστός στο Μυστικό Δείπνο! Με όσα λέει, έτσι όπως τα λέει, χωρίς ίσως να το αντιλαμβάνεται, συντάσσεται με τις ιδεοληψίες των αθέων χριστιανομάχων, οι οποίοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, για την αναγκαιότητα της αποχής των πιστών από τη Θεία Κοινωνία, προς αποτροπή δήθεν της μεταδόσεως του φονικού ιού!  

Λύπη προξενούν και όσα παρά κάτω προσθέτει τα οποία αποκαλύπτουν πως ο ίδιος «κατανοεί» το Ιερό Μυστήριο της Θεία Ευχαριστίας: «Ο Χριστός στον Μυστικό Δείπνο ζητούσε να ελευθερωθεί ο κόσμος από την αγωνία του νοήματος της ζωής. Μοιράζοντας το ψωμί και το κρασί στους μαθητές του, τους ζητούσε να μοιραστούν την ελευθερία του». Άλλα αντ’ άλλων! Λόγια ασυνάρτητα, αθεολόγητα, αυθαίρετα, μη έχοντα καμία βιβλική, πατερική, ή θεολογική βάση, τα οποία, αν μη τι άλλο, δείχνουν πόσο επικίνδυνο είναι, να προσπαθεί κάποιος να θεολογήσει με βάση τις φιλοσοφικές του γνώσεις, χωρίς να μετέχει στη ζωή και στα μυστήρια της Εκκλησίας και χωρίς στοιχειώδεις γνώσεις θεολογίας. Αλλά πως θα ήταν δυνατόν να εκφρασθεί διαφορετικά, ο κατά τα άλλα συμπαθέστατος κ. Ράμφος, γύρω από το βαθύτερο νόημα της παραδόσεως του φρικτού αυτού μυστηρίου κατά την ώρα του Μυστικού Δείπνου, όταν θεωρεί το πανάγιο Σώμα και Αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού «μυθική ιδέα», κάτι σαν το μυθικό «αθάνατο νερό»; Πως μπορεί να πιστεύσει ότι ο Χριστός δεν μοίρασε στους μαθητές του «ψωμί και κρασί», αλλά το ίδιο το πανάγιο Σώμα και Αίμα Του «εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον»;

Και τελειώνει το συλλογισμό του με την εξής προτροπή: «Έχει μια σημασία να μάθουμε την ενότητά μας, όχι με όρους μυθικούς, μιας πίστεως που είναι δεμένη μόνο με σύμβολα, αλλά μιας πίστεως που είναι δεμένη και με χρόνο»! Μας προτρέπει να παύσουμε να επιζητούμε την «ενότητά» μας με τον Χριστό μέσω του υπερφυούς και φρικτού αυτού μυστηρίου, διά του οποίου γινόμαστε «σύσσωμοι και σύναιμοι τω Χριστώ», διότι αυτού του είδους η ενότητα είναι «μυθική», εξωπραγματική, «δεμένη μόνο με σύμβολα». Πρέπει να μάθουμε μια άλλη «ενότητα». Να επιδιώξουμε την ενότητα εκείνη «που είναι δεμένη και με χρόνο», που είναι δηλαδή δεμένη με τον χώρο και τον χρόνο, με την κτίση και τα παρόντα. Την «ενότητα», η οποία κατορθώνεται με την κοινωνική ανάπτυξη και τον πολιτισμό. Την «ενότητα» εκείνη, η οποία δεν θα μας ανυψώνει εν τω Χριστώ και διά του Χριστού από τα παρόντα στα μέλλοντα και από τα δεσμά του χρόνου προς την ελευθερία της αιωνιότητας,  αλλά θα μας καθηλώνει στα παρόντα. Σε τελική ανάλυση μια «ενότητα» ανθρωποκεντρικού και ουμανιστικού τύπου. 

Δεν χρειάζεται προφανώς να αντικρούσουμε τις ιδεοληψίες αυτές του κ. Ράμφου με θεολογικά επιχειρήματα, διότι, απ’ ότι φαίνεται, είναι απόλυτα άγευστος από την θεολογία και την ζωή της Εκκλησίας μας, προβάλλοντας τη δική του «θεολογία», όπως την αντιλαμβάνεται αυτός. Δεν θα το κάμουμε επίσης, διότι ο λαός του Θεού γνωρίζει κάλλιστα, τι είναι η Θεία Ευχαριστία για εκείνον, έστω και αν δεν γνωρίζει θεολογία. Ξέρει πόσο σημαντική είναι, όταν μυριάδες πιστοί αυτές τις άγιες ημέρες θρηνούν για το ότι θα στερηθούν τη Θεία Κοινωνία.

Θα κλείσουμε την μικρή μας αυτή αναφορά με τα λόγια του Κυρίου μας, τα οποία βρίσκουν, δυστυχώς, πλήρη εφαρμογή στην περίπτωση του κ. Ράμφου:

«εξομολογούμαι σοι, Πάτερ, κύριε του ουρανού και της γης, ότι απέκρυψας ταύτα από σοφών και συνετών, και απεκάλυψας αυτά νηπίοις» (Ματθ.11,25). Δηλαδή «Σ’ ευχαριστώ και σε δοξάζω, Πάτερ, που είσαι κύριος και εξουσιαστής του ουρανού και της γης, διότι απέκρυψες τις ύψιστες αυτές αλήθειες από εκείνους, που νομίζουν τον εαυτόν τους σοφό και συνετό, και τις φανέρωσες σε ανθρώπους απλοϊκούς και ταπεινούς, όπως τα νήπια, που είχαν όμως την αγαθή διάθεση να τις δεχθούν». Έτσι συνηθίζει πάντα ο Θεός. Να αποκρύπτει τις μεγάλες αλήθειες της πίστεώς μας από ανθρώπους σοφούς κατά κόσμον και να τις φανερώνει σε απλοϊκούς και ταπεινούς. Αυτή την μεγάλη αλήθεια τόνιζε και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στα κηρύγματά του  για τους άθεους και αλαζόνες διανοούμενους της εποχής του, ότι «το κακό θα έρθει από τους διαβασμένους», μη εννοώντας φυσικά τους ταπεινούς και σώφρονες επιστήμονες. Εντύπωση πάντως προκαλεί ότι ουδείς καταθέτει την αλήθεια ότι αυτός ο κορωνοϊός προήλθε από την βρώση νυχτερίδων και φιδιών στην Αθεϊστική και Ειδωλολατρική Κίνα του Κομφουκιανισμού και του Ταοϊσμού και διεδόθη με την σύγχρονη παγκοσμιοποίηση που έχει μετατρέψει τη γη σε μια γειτονιά με τις άκριτες μετακινήσεις των πληθυσμών. Είναι ενδεικτικό ότι από της ενάρξεως της επιδημίας στη Γιουχάν της Κίνας, τρία αεροπορικά δρομολόγια Πεκίνου Αθήνας διενεργούντο την Εβδομάδα. Τα ίδια και περισσότερα και στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Εντύπωση ακόμη εμποιεί το γεγονός ότι σπάνια αναφέρεται η μεγάλη αποστασία των ημερών μας, ως αιτία της προδήλου εγκαταλείψεώς μας υπό της θείας Χάριτος, όπως έχουμε καταδείξει σε προηγούμενα κείμενά μας, αφού φθάσαμε να θεσμοθετήσουμε και αποποινικοποιήσουμε ακόμη και την παρά φύσιν ασέλγεια ως δήθεν έννομο αγαθό. Μετάνοια λοιπόν, ΜΕΤΑΝΟΙΑ!!! ΜΕΤΑΝΟΙΑ!!!

Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών.