ΔΙΑ ΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΝ ΛΥΚΕΙΟΝ
Οἱ τεχνικοί μας χρειάζονται ἤ ὄχι τήν διδασκαλίαν τοῦ Χριστοῦ;
Ἐπιμέλεια κ.Ἠλία Δ. Μπάκου
Διαβάσαμε τήν πρόταση τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας γιά την τεχνική Ἐπαγγελματική Ἐκπαίδευση. Εἴδαμε ἐπίσης καί ἀρκετούς σχολιασμούς, πού κυρίως στο Διαδίκτυο παρουσιάστηκαν.
Δέν θά πρέπει νά θεωρηθεῖ ὅτι συμφωνοῦμε μέ τόν σχεδιασμό. Ἄλλωστε, εἶναι δεδομένο τό πάγιο αἴτημά μας γιά δίωρη ἑβδομαδιαία διδασκαλία τοῦ Μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν (Μτθ) σ᾽ ὅλες τίς τάξεις και ὅλους τούς τύπους τῶν Σχολείων τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης.
Ἀλλά ἄς ἔλθουμε σέ μερικά σημεῖα τῆς πρότασης.
Στήν εἰσαγωγή... διαβάσαμε ἐλπιδοφόρες φράσεις, ὅπως ὅτι «στό ἐπίκεντρο τῆς πρότασης βρίσκεται ἡ κοινωνική καί ἀνθρωποκεντρική ἀντίληψη, γιά το μέλλον τῆς ἐκπαίδευσης» και εἴδαμε τήν ὄμορφη ἐκτίμηση πώς ἡ ἐπένδυση στή γνώση συνδυάζεται μέ στόχους ὅπως την «ἐνίσχυση τῆς ἱκανότητας τοῦ πολίτη νά διεκδικεῖ τήν εὐημερία σέ προσωπικό καί κοινωνικό ἐπίπεδο, κάνοντας σωστές ἐπιλογές». Καί συνεχίζει ἡ εἰσαγωγή μέ τό ἴδιο πνεῦμα τῆς καλλιέργειας καί τῆς γνώσης και τῆς προσωπικότητας, τῆς συνείδησης τοῦ νέου πολίτη. Θά θέλαμε νά προσθέσουμε, στήν πραγματικά ἐπιτυχημένη αὐτή πρόταση, τή «λεπτομέρεια» τούτη, πού εἶναι ἐξαιρετικά σημαντική γιά τήν ἐπιτυχία τῶν στόχων, πού προτείνονται:
Πώς προϋπόθεση γιά τήν προσωπική καί κοινωνική ἀνάπτυξη καί εὐημερία εἶναι ἡ θεμελίωση καί ἑδραίωση στήν ἀτομική και κοινωνική ζωή ἀξιῶν καί ἀρχῶν, πού μπορεῖ νά ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο στήν ἐντιμότητα και «κατ᾽ ἀκολουθίαν» στήν ἀληθινή κοινωνική εἰρήνη καί εὐημερία.
Μέ βάση τίς θέσεις αὐτές, πού ὄχι μόνο οἱ θεολόγοι, ἀλλά ὅλοι φαίνεται ὅτι ἀσπαζόμαστε, περιμέναμε ὅτι τό ΜτΘ , μέ την ἐξαιρετικά ὑψηλή παιδαγωγική ἀξία του καί ὅλες τίς δυνατότητες διδακτικῆς προσφορᾶς, πού μέ ἰδιαίτερη εὐστοχία ἐπισημαίνει στό τελευταῖο Ὑπόμνημά του γιά τό μάθημα ὁ Σύνδεσμος Θεολόγων Μακεδονίας-Θράκης, θά εἶχε μιά ἀξιόλογη θέση στά μαθήματα Γενικῆς παιδείας ὅλων τῶν τάξεων. Καί βοήθησαν σ᾽ αὐτή τήν προσμονή μας καί ἄλλες ἐπισημάνσεις τῆς Εἰσαγωγῆς (στίς σελίδες 3, 4, καί 7). Γιά στήριξη τῆς ἀντίληψής μας αὐτῆς δέν θά ἀναφέρουμε τίποτε περισσότερο. Παραπέμπουμε γι᾽ αὐτό στό «Ὑπόμνημα γιά τό Θρησκευτικό μάθημα στο Τεχνολογικό Λύκειο», πού δημοσιοποίησε ὁ Σύνδεσμος Θεολόγων Μακεδονίας- Θράκης, στό ὁποῖο ἀναφερθήκαμε πιο πάνω.
Ὅμως στήν πρακτική ἐφαρμογή τῶν θεωρητικῶν θέσεων, δηλαδή στόν καθορισμό τοῦ ὡραρίου τῶν μαθητῶν, ὑπάρχει φανερή ἡ ἀρνητική στήριξη τῶν συντακτῶν τοῦ προγράμματος ἔναντι τοῦ ΜτΘ. Στίς σελ. 3-28 παρουσιάζεται τό ὡρολόγιο πρόγραμμα τῶν τριῶν τάξεων. Μέ τήν πρώτη ἀκόμη ματιά ἀντιλαμβάνεται κανείς ὅτι τό ΜτΘ εἶναι τό μόνο πού ἀντιμετωπίζει ἀρνητική μεταχείριση.
Δύο τά στοιχεῖα της: α) Εἶναι τό μόνο μάθημα πού περιλαμβάνεται στά διδασκόμενα στίς δυό πρῶτες τάξεις μέ μία (1) μόνο διδακτική ὥρα κάθε ἑβδομάδα καί β) παραλείπεται ἐντελῶς ἀπό τά μαθήματα Γενικῆς Παιδείας τῆς Γ´ τάξεως.
Καί γιά μέν τήν περίπτωση τῆς Γ´ τάξης, πού χαρακτηρίζεται- καί εἶναι- καί πρέπει νά εἶναι τάξη εἰδίκευσης, πιστεύουμε και ἐμεῖς ὅτι πρέπει νά δεχθοῦμε τήν παράλειψη αὐτή.
Ὅμως στίς δυό ἄλλες τάξεις (τήν Α´ καί τή Β´), στίς ὁποῖες σωστά λαμβάνεται ὑπόψη ἡ παιδαγωγική ἀρχή (καί νομική ὑποχρέωση) τῆς δίωρης διδασκαλίας ὅλων τῶν μαθημάτων δεν εἶναι δυνατό νά δεχθοῦμε να εἶναι μόνο τό ΜτΘ μονόωρης ἑβδομαδιαίας διδασκαλίας.
Εἶναι περιττό καί καταντᾶ ἀνιαρό νά ἐπιχειρηματολογήσουμε ὑπέρ τῆς δίωρης διδασκαλίας. Ἄλλωστε τά ἔχει διατυπώσει, καί τά ἀποδέχτηκε, ἡ ἴδια ἡ κα Ὑπουργός.
Ἐμεῖς τοῦτο μόνο θά ἐπισημάνουμε. Ὅτι τό γεγονός τοῦ περιορισμοῦ σέ μιά μόνο ὥρα τοῦ ΜτΘ ὁδηγεῖ σέ μερικές διαπιστώσεις.
Πρῶτα ὅτι οἱ συντάξαντες το πρόγραμμα δέν θά ἤθελαν να ὑπάρχει τό ΜτΘ (ἴσως καμμία θρησκευτική διδασκαλία) στο πρόγραμμα τοῦ Τεχνολογικοῦ Λυκείου, γνωρίζουν ὅμως τίς πιθανές ἀντιδράσεις πού μπορεῖ νά προκύψουν ἀπό τήν πλήρη παράλειψή του, γι᾽ αὐτό τό διατηροῦν ὡς μονόωρο.
Δεύτερο, ὅτι σκέπτονται ἴσως τίς ἀνάγκες τῆς καλλιέργειας τῶν συνειδήσεων ὅλων μας στη σημερινή Ἑλλάδα (καί τοῦτο ἴσως εἶναι ἐλπιδοφόρο).
Τρίτο. Ἄν δέν συντρέχει ὁ προηγούμενος λόγος, τότε τά περιλαμβανόμενα στήν εἰσαγωγή εἶναι κούφιος λόγος, πού ἀποβλέπει στήν παραπλάνηση,
και Τέταρτο. Ἀποβλέπουν στην παρουσία μέν, ἀνενεργό ὅμως τοῦ ΜτΘ στό πρόγραμμα διδασκαλίας τῶν παιδιῶν τοῦ Τεχνολογικοῦ Λυκείου.
Μένουμε στίς παρατηρήσεις αὐτές καί ἐλπίζουμε νά μή χρειαστεῖ νά τίς ἐπαναλάβουμε και γιά τό Ἐπαγγελματικό Λύκειο ἤ ὅποιο ἄλλο τύπο σχολείου τῆς τεχνικῆς εκπαίδευσης.
Πώς προϋπόθεση γιά τήν προσωπική καί κοινωνική ἀνάπτυξη καί εὐημερία εἶναι ἡ θεμελίωση καί ἑδραίωση στήν ἀτομική και κοινωνική ζωή ἀξιῶν καί ἀρχῶν, πού μπορεῖ νά ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο στήν ἐντιμότητα και «κατ᾽ ἀκολουθίαν» στήν ἀληθινή κοινωνική εἰρήνη καί εὐημερία.
Μέ βάση τίς θέσεις αὐτές, πού ὄχι μόνο οἱ θεολόγοι, ἀλλά ὅλοι φαίνεται ὅτι ἀσπαζόμαστε, περιμέναμε ὅτι τό ΜτΘ , μέ την ἐξαιρετικά ὑψηλή παιδαγωγική ἀξία του καί ὅλες τίς δυνατότητες διδακτικῆς προσφορᾶς, πού μέ ἰδιαίτερη εὐστοχία ἐπισημαίνει στό τελευταῖο Ὑπόμνημά του γιά τό μάθημα ὁ Σύνδεσμος Θεολόγων Μακεδονίας-Θράκης, θά εἶχε μιά ἀξιόλογη θέση στά μαθήματα Γενικῆς παιδείας ὅλων τῶν τάξεων. Καί βοήθησαν σ᾽ αὐτή τήν προσμονή μας καί ἄλλες ἐπισημάνσεις τῆς Εἰσαγωγῆς (στίς σελίδες 3, 4, καί 7). Γιά στήριξη τῆς ἀντίληψής μας αὐτῆς δέν θά ἀναφέρουμε τίποτε περισσότερο. Παραπέμπουμε γι᾽ αὐτό στό «Ὑπόμνημα γιά τό Θρησκευτικό μάθημα στο Τεχνολογικό Λύκειο», πού δημοσιοποίησε ὁ Σύνδεσμος Θεολόγων Μακεδονίας- Θράκης, στό ὁποῖο ἀναφερθήκαμε πιο πάνω.
Ὅμως στήν πρακτική ἐφαρμογή τῶν θεωρητικῶν θέσεων, δηλαδή στόν καθορισμό τοῦ ὡραρίου τῶν μαθητῶν, ὑπάρχει φανερή ἡ ἀρνητική στήριξη τῶν συντακτῶν τοῦ προγράμματος ἔναντι τοῦ ΜτΘ. Στίς σελ. 3-28 παρουσιάζεται τό ὡρολόγιο πρόγραμμα τῶν τριῶν τάξεων. Μέ τήν πρώτη ἀκόμη ματιά ἀντιλαμβάνεται κανείς ὅτι τό ΜτΘ εἶναι τό μόνο πού ἀντιμετωπίζει ἀρνητική μεταχείριση.
Δύο τά στοιχεῖα της: α) Εἶναι τό μόνο μάθημα πού περιλαμβάνεται στά διδασκόμενα στίς δυό πρῶτες τάξεις μέ μία (1) μόνο διδακτική ὥρα κάθε ἑβδομάδα καί β) παραλείπεται ἐντελῶς ἀπό τά μαθήματα Γενικῆς Παιδείας τῆς Γ´ τάξεως.
Καί γιά μέν τήν περίπτωση τῆς Γ´ τάξης, πού χαρακτηρίζεται- καί εἶναι- καί πρέπει νά εἶναι τάξη εἰδίκευσης, πιστεύουμε και ἐμεῖς ὅτι πρέπει νά δεχθοῦμε τήν παράλειψη αὐτή.
Ὅμως στίς δυό ἄλλες τάξεις (τήν Α´ καί τή Β´), στίς ὁποῖες σωστά λαμβάνεται ὑπόψη ἡ παιδαγωγική ἀρχή (καί νομική ὑποχρέωση) τῆς δίωρης διδασκαλίας ὅλων τῶν μαθημάτων δεν εἶναι δυνατό νά δεχθοῦμε να εἶναι μόνο τό ΜτΘ μονόωρης ἑβδομαδιαίας διδασκαλίας.
Εἶναι περιττό καί καταντᾶ ἀνιαρό νά ἐπιχειρηματολογήσουμε ὑπέρ τῆς δίωρης διδασκαλίας. Ἄλλωστε τά ἔχει διατυπώσει, καί τά ἀποδέχτηκε, ἡ ἴδια ἡ κα Ὑπουργός.
Ἐμεῖς τοῦτο μόνο θά ἐπισημάνουμε. Ὅτι τό γεγονός τοῦ περιορισμοῦ σέ μιά μόνο ὥρα τοῦ ΜτΘ ὁδηγεῖ σέ μερικές διαπιστώσεις.
Πρῶτα ὅτι οἱ συντάξαντες το πρόγραμμα δέν θά ἤθελαν να ὑπάρχει τό ΜτΘ (ἴσως καμμία θρησκευτική διδασκαλία) στο πρόγραμμα τοῦ Τεχνολογικοῦ Λυκείου, γνωρίζουν ὅμως τίς πιθανές ἀντιδράσεις πού μπορεῖ νά προκύψουν ἀπό τήν πλήρη παράλειψή του, γι᾽ αὐτό τό διατηροῦν ὡς μονόωρο.
Δεύτερο, ὅτι σκέπτονται ἴσως τίς ἀνάγκες τῆς καλλιέργειας τῶν συνειδήσεων ὅλων μας στη σημερινή Ἑλλάδα (καί τοῦτο ἴσως εἶναι ἐλπιδοφόρο).
Τρίτο. Ἄν δέν συντρέχει ὁ προηγούμενος λόγος, τότε τά περιλαμβανόμενα στήν εἰσαγωγή εἶναι κούφιος λόγος, πού ἀποβλέπει στήν παραπλάνηση,
και Τέταρτο. Ἀποβλέπουν στην παρουσία μέν, ἀνενεργό ὅμως τοῦ ΜτΘ στό πρόγραμμα διδασκαλίας τῶν παιδιῶν τοῦ Τεχνολογικοῦ Λυκείου.
Μένουμε στίς παρατηρήσεις αὐτές καί ἐλπίζουμε νά μή χρειαστεῖ νά τίς ἐπαναλάβουμε και γιά τό Ἐπαγγελματικό Λύκειο ἤ ὅποιο ἄλλο τύπο σχολείου τῆς τεχνικῆς εκπαίδευσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου